Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 grudnia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – Wydział I Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2013 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. powstałej w wyniku przekształcenia Firmy Handlowo Usługowej (...). j. w S.

o zapłatę

na skutek apelacji strony powodowej

od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach

z dnia 23 września 2011 r. sygn. akt VII GC 62/11

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że nadaje mu treść:

„I. zasądza od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 705 557,38 zł (siedemset pięć tysięcy pięćset pięćdziesiąt siedem 38/100 złotych ) z ustawowymi odsetkami od:

od kwoty 20 441,10 zł od dnia 1 marca 2007r.,

od kwoty 35 593,50 zł od dnia 1 kwietnia 2007r.,

od kwoty 55 351,40 zł od dnia 26 czerwca 2007r.

od kwoty 12 361,65 zł od dnia 26 czerwca 2007r.,

od kwoty 127 647,08 zł od dnia 1 września 2007r.,

od kwoty 8 729,10 zł od dnia 1 września 2007r.,

od kwoty 40 504,92 zł od dnia 29 września 2007r,.

od kwoty 17 177,60 zł od dnia 22 listopada 2007r.,

od kwoty 21 060,25 zł od dnia 12 grudnia 2007r.,

od kwoty 14 614,38 zł od dnia 13 grudnia 2007r.,

od kwoty 51 469,50 zł od dnia 2 lipca 2008r.,

od kwoty 73 064,55 zł od dnia 1 października 2008r.,

od kwoty 33 200,69 zł od dnia 23 grudnia 2008r.,

od kwoty 79 264,32 zł od dnia 1 maja 2009r.

od kwoty 69 975,77 zł od dnia 1 lipca 2009r.,

od kwoty 26 313,57 zł od dnia 30 października 2009r.,

od kwoty 6 399,88 zł od dnia 8 grudnia 2009r.,

od kwoty 3 593,21 zł od dnia 18 stycznia 2010r.,

od kwoty 12 367,37 zł od dnia 30 września 2010r.

do dnia zapłaty;

II.  zasądza od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 54 549 zł (pięćdziesiąt cztery tysiące pięćset czterdzieści dziewięć złotych) tytułem kosztów procesu”;

2.  zasądza od strony pozwanej na rzecz strony powodowej 5 400 zł (pięć tysięcy czterysta złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego;

3.  nakazuje ściągnąć od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Okręgowego w Kielcach kwotę 35 278 zł (trzydzieści pięć tysięcy dwieście siedemdziesiąt osiem złotych) tytułem brakującej opłaty od apelacji.

Sygn. akt I A Ca 1236/13

UZASADNIENIE

Powód (...) S.A. w K. domagał się zasądzenia od pozwanego Firmy Handlowo-Usługowej (...) Spółki jawnej w S. (po przekształceniu: (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S.) kwoty 766.630,03 zł. z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu. Na powyższą należność główną składały się: kwota 717.956 zł. tytułem zwrotu nienależnie pobranych przez pozwanego od powoda opłat innych niż marża handlowa, kwota 36.306,66 zł. tytułem zapłaty należności za faktury, kwota 12.367,37 zł. tytułem odsetek za zwłokę w zapłacie faktur.

Na uzasadnienie żądania powód wskazał, że na podstawie zawartego z pozwanym w dniu 2.01.2007 r. porozumienia handlowego dostarczał mu towar. Pozwany nie uregulował należności z faktur nr (...) oraz z faktury nr (...) kwoty 26.313,57 zł. pozostałej po kompensacie z nią oraz fakturami nr (...)i (...)faktury pozwanego nr (...) której powód nie przyjął. Ponadto pozwany nie uregulował na rzecz powoda czterech not odsetkowych z 25.08.2010 r. Zgodnie z pkt 2 porozumienia powód musiał udzielać pozwanemu rabatu w postaci premii od sprzedaży w wysokości 5 % wartości obrotów netto. Z tego tytułu pozwany obciążał powoda fakturami i notami księgowymi, które skompensował z fakturami powoda, za wyjątkiem faktur nr (...).

Powód podniósł, że pozwany wbrew postanowieniom art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy z 16.04.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji pobrał od powoda inne niż marża handlowa opłaty na łączną kwotę 717.956 zł. Opłaty te w wystawionych fakturach i notach pozwany określał jako premia pieniężna bądź rabat w postaci premii od sprzedaży. W porozumieniu łączącym strony rabat był określony jako bonus bezwarunkowy, 5% ze zrealizowanego obrotu bez podatku VAT.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa. Podniósł, że zawarcie porozumienia w sprawie premii nastąpiło z inicjatywy powoda i polegało na podawaniu przez powoda na wystawionych przez niego fakturach cen wyższych o 5 % w stosunku do cen uzgodnionych przez strony, a następnie udzieleniu pozwanemu przez powoda premii w wysokości 5 % od cen sprzedaży. Takie rozwiązanie było podyktowane chęcią wykazania przez powoda, że sprzedaje po cenach wyższych, przypuszczalnie chcąc ukryć przed konkurencją prawdziwe ceny. Premia miała także zintensyfikować sprzedaż produktów powoda albowiem sprzedawcy w sklepach pozwanego wiedząc o przyznanej premii posprzedażowej, a nie mając wiedzy o faktycznie uzgodnionych cenach, aktywnie promowali wyroby powoda. Zaprzeczył, aby dopuścił się czynu nieuczciwej konkurencji. Podniósł zarzut przedawnienia roszczenia, co najmniej w zakresie świadczeń zapłaconych przez powoda do 30.03.2009 r. twierdząc, że wobec niepopełnienia czynu nieuczciwej konkurencji roszczenie powoda jest roszczeniem z tytułu dostawy ulegającym przedawnieniu w terminie lat dwóch.

Co do należności z faktur nr (...) pozwany wskazał, że należności te zostały zapłacone w drodze potrącenia z wierzytelnościami pozwanego z tytułu premii.

W przedmiocie żądania zasądzenia skapitalizowanych odsetek, zdaniem pozwanego uległy one przedawnieniu nie będąc objęte wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej.

Sąd Okręgowy w Kielcach wyrokiem z dnia 15.02.2011 r. zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 727.917,84 zł. wraz z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu w kwocie 42.910,70 zł. (pkt I wyroku), oddalił powództwo w pozostałej części (pkt II wyroku).

Za niezasadne Sąd ten uznał powództwo obejmujące należność z faktury nr (...) z dnia 30.08.2007 r. na kwotę 26.225,73 zł. i z faktury nr (...) na kwotę 12.486,46 zł.

W następstwie apelacji pozwanego od wyroku w części zasądzającej, czyli w pkt I, Sąd Apelacyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 24.05.2011 r. uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

W ocenie Sądu Apelacyjnego koniecznym jest ustalenie, czy strona powodowa pobierała opłaty za przyjęcie towaru do sprzedaży i czy zachowanie strony pozwanej utrudniało stronie powodowej dostęp do rynku. Natomiast Sąd Okręgowy przeprowadził jedynie dowód z przesłuchania dwóch świadków, których zeznania uznał za niewiarygodne nie podając przyczyn dla których odmówił im wiarygodności. Nierozważnie zarzutów strony pozwanej oraz pominięcie dowodów na okoliczności podniesione przez stronę pozwaną stanowiło nierozpoznanie istoty sprawy.

W następstwie ponownego rozpoznania sprawy Sąd Okręgowy w Kielcach zaskarżonym wyrokiem z dnia 23 września 2011r:

I. zasądził od Firmy Handlowo-Usługowej (...) Spółki jawnej w S. na rzecz (...) S.A. w K. kwotę 18.477,76 zł. z odsetkami w wysokości 13 % w stosunku rocznym - od kwoty 6.399,88 zł. od dnia 8.12.2009 r., od kwoty 3.593,21 zł. od dnia 18.01.2010 r., od kwoty 8.484,67 zł. od dnia 30.09.2010 r. i z każdorazowymi ustawowymi odsetkami do dnia zapłaty.

II. oddalił powództwo w pozostałej części.

III. zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 46.613,91 zł. tytułem kosztów procesu.

Za podstawę rozstrzygnięcia przyjął następujący stan faktyczny:

Strony od 2006 r. współpracowały ze sobą, powód dostarczał do punktów sprzedaży należących do pozwanego sprzęt komputerowy. Współpracę stron od 2007 r. regulowało porozumienie handlowe z dnia 2.01.2007 r. Przewidywało ono udzielenie przez sprzedawcę kupującemu rabatu w postaci premii od sprzedaży w wysokości 5 % wartości netto obrotów, osiągniętych w danym okresie przez (...) S.A z firmą (...).H.U. D.. Rozliczenie premii od sprzedaży miało następować w okresach miesięcznych na podstawie faktur sprzedaży. (...). j. był zobowiązany do promowania produktów (...) S.A. poprzez ich eksponowanie na swoich regałach wystawienniczych. Wypłata premii miała mieć miejsce po zakończeniu miesiąca na podstawie faktury wystawionej przez (...). j. po uzgodnieniu jej wartości z (...) S.A.

Rabat w postaci premii został wprowadzony do umowy z inicjatywy powoda. Zasady współpracy stron w przedmiocie cen odbiegały od zasad przyjętych przez pozwanego z innymi dostawcami sprzętu komputerowego.

Przed dostawą towaru strony drogą mailowa lub telefonicznie uzgadniały cenę konkretnego sprzętu. Powód w wystawionych przez siebie fakturach zawyżył cenę komputerów o 5 %. Taką też cenę płacił na jego rzecz pozwany. Nadpłaconą w ten sposób kwotę pozwany odzyskiwał później w formie premii za sprzedaż towarów. Najpierw w okresach miesięcznych a później trzymiesięcznych.

W dniu 22.02.2007 r. powód sprzedał pozwanemu sprzęt komputerowy o wartości 175.497 zł. wystawiając fakturę nr (...) z terminem płatności do dnia 24.03.2007r. Należność powyższą pozwany uregulował w dniu 23.03.2007 r. dokonując potrącenia z nią kwoty 20.441,10 zł. tytułem premii od sprzedaży za miesiąc luty 2007 r. objętej fakturą pozwanego nr (...) z dnia 28.02.2007 r. (k. 27, 29-30).

W dniu 21.03.2007 r. powód sprzedał pozwanemu sprzęt komputerowy o wartości 191.509,50 zł. wystawiając fakturę nr (...) z terminem płatności do dnia 20.04.2007 r. Powyższą należność pozwany uregulował w dniu 23.04.2007 r. dokonując potrącenia z nią kwoty 35.593,50 zł. tytułem premii od sprzedaży za miesiąc marzec 2007 r. objętej fakturą pozwanego nr (...)z dnia 31.03.2007 r. (k. 28, 31-32).

W dniu 20.06.2007 r. powód sprzedał pozwanemu sprzęt komputerowy o wartości 125.345,85 zł. wystawiając fakturę nr (...) z terminem płatności do dnia 20.07.2007 r. Powyższą należność pozwany uregulował w dniu 23.07.2007 r. dokonując potrącenia z nią swoich wierzytelności z tytułu premii od sprzedaży w łącznej kwocie 86.501,05 zł. Składały się na nią kwota 18.788 zł. stanowiąca premię za kwiecień 2007 r. objęta fakturą pozwanego nr (...) z dnia 25.06.2007 r, kwota 55.351,40 zł. stanowiąca premię za maj 2007 r. objęta fakturą nr (...) z dnia 25.06.2007 r. oraz kwota 12.361,65 zł. stanowiąca premię za czerwiec 2007 r. objęta fakturą nr (...) z dnia 25.06.2007 r. (k. 34, 36-40).

W dniu 17.08.2007 r. powód sprzedał pozwanemu sprzęt komputerowy o wartości 94.795,22 zł. wystawiając fakturę nr (...) z terminem płatności 16.09.2007 r.

W dniu 20.08.2007 r. powód sprzedał pozwanemu sprzęt komputerowy o wartości 67.894,22 zł. wystawiając fakturę nr (...) z terminem płatności 19.09.2007 r.

W dniu 20.09.2007r. pozwany z powyższymi należnościami skompensował swoje wierzytelności z tytułu premii za lipiec 2007r. w kwocie 8.729,10 zł. objętej fakturą nr (...) z dnia 31.08.2007 r. i sierpień 2007 r. w kwocie 127.647,08 zł. objętej fakturą nr (...) z dnia 31.08.2007 r. (k. 48-49, 51-53).

Należność z faktury powoda (...) została zapłacona przez pozwanego w dniu 21.09.2007 r. (k. 42).

W dniu 19.09.2007 r. powód sprzedał pozwanemu sprzęt komputerowy o wartości 118.569,73 zł. wystawiając fakturę nr (...) z terminem płatności 19.10.2007 r. W dniu 22.10.2007 r. pozwany z powyższą należnością skompensował swoją wierzytelność z tytułu premii za miesiąc wrzesień 2007 r. w kwocie 40.504,92 zł. objętej fakturą nr (...) z dnia 28.09.2007 r. (k. 57, 55, 54).

Faktura powoda nr (...) została zapłacona przez pozwanego w dniu 22.10.2007 r. (k. 56).

W dniu 6.12.2007 r. powód sprzedał pozwanemu sprzęt komputerowy o wartości 86.172,87 zł. wystawiając fakturę nr (...) z terminem płatności 5.01.2008 r. W dniu 4.01.2008 r. pozwany dokonał zapłaty kompensując z powyższą należnością swoje wierzytelności z tytułu premii od sprzedaży w łącznej kwocie 52.852,23 zł. Składały się na nią kwota 17.177,60 zł. stanowiąca premię za październik 2007 r. objęta fakturą nr (...) z dnia 21.11.2007 r., kwota 21.060,25 zł. stanowiąca premię za listopad 2007 r. objęta fakturą nr (...) z dnia 11.12.2007 r., kwota 14.614,38 zł. stanowiąca premię za grudzień 2007 r. objęta fakturą nr (...) z dnia 12.12.2007 r. (k. 61, 63-67).

W dniu 30.07.2008 r. powód sprzedał pozwanemu sprzęt komputerowy o wartości 68.917,80 zł. wystawiając fakturę nr (...) i o wartości 52.162,32 zł. wystawiając fakturę nr (...), obie z terminem płatności do dnia 29.08.2008 r. W dniu 1.07.2008 r. pozwany obciążył powoda notą księgową Nr (...) na kwotę 51.469,50 zł. tytułem premii pieniężnej za okres od kwietnia do czerwca 2008 r. W dniu 29.08.2008 r. pozwany uregulował faktury nr (...) z uwzględnieniem kompensaty wierzytelności objętej notą księgową (k. 70-73).

W dniu 6.11.2008 r. powód sprzedał pozwanemu sprzęt komputerowy o wartości 95.921,28 zł. wystawiając fakturę nr (...) i o wartości 95.921,28 zł. wystawiając fakturę nr (...), obie z terminem płatności 6.12.2008 r.

W dniu 7.11.2008 r. powód sprzedał pozwanemu sprzęt komputerowy o wartości 8.569,89 zł. wystawiając fakturę nr (...) z terminem płatności 7.12.2008r.

W dniu 30.09.2008 r. pozwany obciążył powoda notą księgową Nr (...) na kwotę 73.064,55 zł. z tytułu premii za okres od lipca do września 2008 r.

W dniu 18.12.2008r. z uwzględnieniem kompensaty swojej wierzytelności objętej notą pozwany uregulował na rzecz powoda należność z faktur nr (...) (k. 82-86, 79-81).

W dniu 25.03.2009 r. powód sprzedał pozwanemu sprzęt komputerowy o wartości 50.919,75 zł. wystawiając fakturę nr (...) z terminem płatności 24.04.2009r., w dniu 20.03.2009r. o wartości 152.759,25 zł. wystawiając fakturę nr (...) z terminem płatności 19.04.2009 r., w dniu 18.03.2009 r. o wartości 265.115,76 zł. wystawiając fakturę nr (...) z terminem płatności 17.04.2009r.

W dniu 22.12.2008 r. pozwany obciążył powoda notą księgową Nr (...) na kwotę 33.200,69 zł. tytułem premii za okres od października do grudnia 2008r. W dniu 24.04.2009r. uwzględniając kompensatę swojej wierzytelności objętej notą pozwany uregulował na rzecz powoda należność z faktur nr (...) (k. 87-94).

W dniu 14.05.2009 r. powód sprzedał pozwanemu sprzęt komputerowy o wartości 83.437,63 zł. wystawiając fakturę nr (...) skorygowaną fakturą nr (...) z terminem płatności 13.06.2009r.

W dniu 16.06.2009r. pozwany dokonał zapłaty powyższej należności kompensując z nią kwotę 79.264,32 zł. tytułem premii za okres od stycznia do marca 2009 r. objętej fakturą nr (...) z dnia 30.04.2009m r. (k. 95-96, 98-100, 104).

W dniu 13.05.2009 r. powód sprzedał pozwanemu sprzęt komputerowy o wartości 69.481,44 zł. wystawiając fakturę nr (...) z terminem płatności 12.06.2009r. W dniu 20.07.2009 r. pozwany dokonał zapłaty powyższej należności kompensując z nią kwotę 69.975,77 zł. tytułem premii za okres od kwietnia do czerwca 2009 r. objętej fakturą nr (...) z dnia 30.06.2009 r. (k. 101-103, 106).

W dniu 30.10.2009 r. powód sprzedał pozwanemu sprzęt komputerowy o wartości 166.939,92 zł. wystawiając fakturę nr (...) z terminem płatności do dnia 29.11.2009r. Z należnością powyższą oraz z należnościami z faktur powoda nr (...)na kwotę 66.775,97 zł. z dnia 30.10.2009 r i nr(...)na kwotę 44.517,31 zł. z dnia 30.10.2009 r. pozwany, dokonując w dniu 1.12.2009r zapłaty skompensował swoją wierzytelność z faktury nr (...) z dnia 30.09.2009 r. tytułem premii za okres od lipca do września 2009 r. na kwotę 26.313,57 zł. (k. 19-20, 23-25, 261).

W dniu 17.12.2009 r. powód sprzedał pozwanemu sprzęt komputerowy o wartości 3.593,21 zł. wystawiając fakturę nr (...) z terminem płatności 16.01.1010 r. Należności tej pozwany nie uregulował (k. 21).

W dniu 6.11.2009 r. powód sprzedał pozwanemu sprzęt komputerowy o wartości 6.399,88 zł. wystawiając fakturę nr (...) z terminem płatności 6.12.2009 r. Należności tej pozwany nie uregulował (k. 22).

W dniu 17.03.2010 r. pozwany obciążył powoda notami księgowymi Nr (...) na kwotę 21.568,50 zł. i Nr(...) na kwotę 31.755 zł. tytułem premii (k. 263-264). Noty te nie noszą podpisów ani nie zostały opatrzone pieczątką firmy (...).H.U. D. Sp. j. ani (...) S.A.

W dniu 6.09.2010 r. pozwany wezwał powoda do zapłaty należności z powyższych not (k. 268).

W wezwaniu z dnia 16.08.2010 r. powód wezwał pozwanego na podstawie art. 476 kc do zapłaty kwoty 717.956 zł. tytułem zwrotu nienależnie naliczonych i pobranych od (...) S.A opłat za przyjęcie towaru innych niż marża handlowa (k. 113).

W dniu 25.08.2010 r. powód wystawił cztery noty odsetkowe za opóźnienie w zapłacie przez pozwanego należności za zakupiony towar na kwotę 1.481,88 zł., 5.054,68 zł., 3.083,33 zł. 2.747,08 zł. (k. 108-111).

W dniu 25.08.2010 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 36.306,66 zł. stanowiącej należność z faktur (...) i kwoty 12.367,37 zł. stanowiącej odsetki naliczone w notach odsetkowych (k. 107).

W dniu 30.03.2010 r. powód złożył w Sądzie Rejonowym w Sandomierzu wniosek o zawezwanie P.H.U. (...). j. w S. do próby ugodowej obejmujący kwotę 717.959 zł. wraz z odsetkami tytułem zwrotu bezpodstawnie uzyskanych korzyści z tytułu pobrania innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie towaru do sprzedaży (k. 115-119). Do zawarcia ugody pomiędzy stronami nie doszło (k. 120).

Na rozprawie w dniu 7.02.2011r. strony cofnęły wnioski o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych (k. 301).

Wniosek powoda o dopuszczenie w poczet dowodów dokumentów przedłożonych przy piśmie procesowym z 14.09.2011r. Sąd oddalił jako spóźniony w świetle art. 479 ¹² § 1 kpc.

Dowody: porozumienie z 2.01.2007r., faktury, dowody wpłat, kompensaty, noty księgowe, noty odsetkowe, wezwania do zapłaty, wniosek o zawezwanie do próby ugodowej wraz z protokołem z posiedzenia (k. 19-175), korespondencja mailowa stron, faktury, potwierdzenia sald, noty księgowe, wezwania do zapłaty (k. 227-268), zeznania świadków J. M. (1) i P. G. (k. 296-301).

W ocenie Sądu Okręgowego powód nie przedstawił w procesie dowodów pozwalających na przypisanie pozwanemu czynów nieuczciwej konkurencji. Sam fakt zastrzeżenia przez strony w umowie z dnia 2.01.2007r. premii której miał udzielać powód, liczonej od wysokości obrotów osiągniętych ze sprzedaży komputerów do sklepów pozwanego nie stanowi jeszcze, że była to niedozwolona w świetle art. 15 ust. 1 pkt 4 uoznk opłata inna niż marża handlowa.

Na podstawie zeznań świadków pracowników pozwanego J. M. (1) zatrudnionego od września 2009 r. na stanowisku dyrektora w dziale zakupów a w szczególności świadka P. G. zatrudnionego u pozwanego od 3 maja 2007 r. na stanowisku kierownika produktu, a wcześniej asystenta kierownika produktu Sąd ustalił na jakich zasadach strony współpracowały ze sobą. Co podkreślał świadek J. M. (1) zasady te co do cen towaru odbiegały od zasad współpracy pozwanego z innymi dostawcami sprzętu komputerowego. Po wcześniejszym uzgodnieniu przez przedstawicieli obu stron ceny konkretnego sprzętu, pozwany składał powodowi zamówienie. Na wystawionych przez siebie fakturach uzgodnioną cenę sprzętu powód podwyższał o 5 % i taką też cenę za sprzęt regulował pozwany. Nadpłaconą w ten sposób przy zakupie sprzętu kwotę pozwany odzyskiwał później w formie premii za sprzedaż towaru. Powyższy mechanizm obaj świadkowie ocenili jako niekorzystny dla pozwanego albowiem pozwany płacił powodowi cenę wyższą o 5 %, a następnie musiał czekać pewien czas na zwrot tych środków, którymi w tym czasie dysponował powód. Inicjatorem powyższego mechanizmu był (...) S.A. i było to najprawdopodobniej podyktowane chęcią ukrycia prawdziwych cen przed konkurencją. Taka praktyka jak twierdził świadek J. M. (1) jest stosowana na rynku producentów komputerów.

Nie ma w ocenie Sądu podstaw do odmówienia świadkom wiarygodności. Ich zeznania co do doliczania przez powoda do uzgodnionej ceny sprzętu komputerowego 5 % potwierdzają dowody przedłożone przez pozwanego przy odpowiedzi na pozew.

1/ W ofercie przesłanej mailem w dniu 18.11.2009 r. przez J. K., pracownika powoda do P. G. pracownika pozwanego cena netto komputera P. C. wynosi 935 zł. W wystawionej przez powoda w dniu 30.11.2009 r. fakturze nr (...) cena netto tego komputera wynosi 981,75 zł. czyli o 5 % więcej niż w ofercie.

2/ W mailu z dnia 29.07.2009 r. przesłanym przez pracownika powoda do P. G. zawierającym ceny trzech komputerów, cena netto komputera A. wynosi 899 zł. W wystawionej przez powoda w dniu 10.08.2009 r. fakturze nr (...) cena netto tego komputera wynosi 943,95 zł. czyli o 5 % więcej.

3/ W mailu z dnia 22.10.2009 r. przesłanym przez J. K. do P. G. cena netto komputera P. A. została określona na kwotę 1.249 zł, komputera P. T. na 1.060 zł. W wystawionych przez powoda fakturach nr (...) z dnia 6.11.2009 r, nr (...)z dnia 13.11.2009 r, nr (...)z dnia 29.10.2009 r. cena netto komputera A. wynosi 1.311,45 zł. zaś komputera T. 1.113 zł. czyli o 5 % więcej.

Z powyższych dowodów wynika zatem, że do ceny sprzętu komputerowego zaoferowanego pozwanemu powód doliczał dodatkowo 5 %. Pozwany w taki sposób zafakturowany towar odbierał i regulował na rzecz powoda należność co jest okolicznością bezsporną. W ten sposób nadpłacone kwoty pozwany odbierał po upływie okresu rozliczeniowego w formie 5 % premii od sprzedaży.

Z faktur i not wystawionych przez pozwanego w okresie 2007-2009 wynika, że w 2007 r. tym okresem rozliczeniowym był miesiąc, zaś w latach 2008-2009 r. okres trzech miesięcy.

Współpraca stron zakończyła się w 2010 r. kiedy to powód zaprzestał produkowania komputerów.

Pozwany jest jednym z wielu dystrybutorów sprzętu komputerowego, czemu powód nie przeczył. Powód nie kwestionował także podnoszonego przez pozwanego twierdzenia, że pozwany nie był jedynym jego odbiorcą sprzętu komputerowego.

W ocenie Sądu brak jest dowodów świadczących, że ustalona umową stron premia pieniężna w wysokości 5 % obrotów od sprzedaży stanowiła opłatę od której pozwany uzależniał przyjęcie od powoda sprzętu komputerowego do swoich punków sprzedaży. A jest to przesłanka konieczna do przyjęcia, że pozwany dopuścił się czynu nieuczciwej konkurencji objętego dyspozycją art. 15 ust. 1 pkt 4 uoznk.

Powód nie wykazał także zajścia drugiej przesłanki z powyższego przepisu a mianowicie, że premia płacona pozwanemu utrudniała powodowi dostęp do rynku sprzętu komputerowego.

Z powyższych motywów powództwo co do kwoty 679.243,81 zł. wraz z ustawowymi odsetkami, stanowiącej zwrot premii zapłaconej przez powoda na rzecz pozwanego Sąd uznał za niezasadne.

Za niezapłacone przez pozwanego Sąd uznał należności objęte fakturami powoda nr (...)z dnia 17.12.2009 r. w kwocie 3.593,21 zł. i nr(...)z dnia 6.11.2009 r. w kwocie 6.399,88 zł.

Sąd uznał powództwo co do kwoty 3.593,11 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 18.01.2010 r. i co do kwoty 6.399,88 zł. z odsetkami od dnia 8.12.2009r. za zasadne (art. 535 kc i 481 kc). W tej części roszczenie nie uległo przedawnieniu albowiem powództwo zostało wytoczone przez powoda w dniu 30.09.2010 r., zaś sprzedaż sprzętu komputerowego objętego powyższymi fakturami miała miejsce w dniu 17.12.2009 r. i 6.11.2009 r. Zgodnie z art. 554 kc roszczenia z tytułu sprzedaży przedawniają się z upływem lat dwóch. Odnośnie roszczenia powoda obejmującego odsetki za opóźnienie w zapłacie przez pozwanego należności z faktur ujętych w notach odsetkowych załączonych do pozwu w kwocie 12.367,37 zł. Sąd nie podzielił zarzutu ich przedawnienia. Stosownie do art. 118 kc roszczenie o odsetki przedawnia się z upływem trzech lat jako świadczenie okresowe (vide także uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 26.01.2005 r. III CZP 42/04, OSNC 2005/9/149). Powództwo zostało wytoczone w dniu 30.09.2010 r. a zatem przedawnieniu uległy odsetki sprzed 30.09.2007r. Wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej złożonym do Sądu Rejonowego w Sandomierzu w dniu 30.03.2010 r. było objęte wyłącznie roszczenie o zwrot nienależnych opłat innych niż marża handlowa. W tej sytuacji z noty odsetkowej z dnia 25.08.2010 r. na kwotę 1.481,88 zł. zasadne jest roszczenie co do kwoty 777,91 zł. Z kolei w notach odsetkowych opiewających na kwotę 3.083,73 zł. i 2.747,08 zł. powód ujął także odsetki od dochodzonych pozwem należności. I tak z faktury nr (...) w kwocie 26.313,57 zł. naliczył odsetki za okres od 29.11.2009 r. do 10.08.2010 r. w kwocie 2.066,40 zł., za okres od 29.11.2009 r. do 31.12.2009 r. w kwocie 283,68 zł. z faktury nr (...) w kwocie 3.593,21 zł. odsetki za okres od 16.01.2010 r. do 10.08.2010 r. w kwocie 263,63 zł., z faktury nr (...) w kwocie 6.399,88 zł. odsetki za okres od 6.12.2009 r. do 10.08.2010 r. w kwocie 504,14 zł., za okres od 6.12.2009 r. do 31.12.2009 r. w kwocie 54,88 zł. Podczas gdy żądaniem pozwu objęta została należność z faktury nr (...) w kwocie 6.399,88 zł. wraz z odsetkami od dnia 8.12.2009 r. i należność z faktury nr (...) w kwocie 3.593,21 zł. wraz z odsetkami od dnia 18.01.2010 r. Odsetki za opóźnienie w przypadku dwóch powyższych faktur zostały zatem przez powoda naliczone podwójnie, raz razem z żądaniem zasądzenia należności głównej, drugi przez ich skapitalizowanie w notach odsetkowych. Z uwagi na to, że Sąd zasądził kwoty 6.399,88 zł. i 3.593,21 zł. wraz z ustawowymi odsetkami zgodnie z żądaniem pozwu tj. od dnia 8.12.2009 r. i 18.01.2010 r. należało oddalić żądanie zasądzenia odsetek od tychże należności uwzględnionych w notach odsetkowych.

Brak jest z kolei podstaw do żądania odsetek od kwoty 26.313,57 zł. objętej fakturą powoda nr (...)w sytuacji gdy została ona zapłacona przez pozwanego poprzez potrącenie w dniu 1.12.2009 r. Termin płatności faktury nr (...) przypadał na dzień 29.11.2009 r. a zatem odsetki biegły począwszy od dnia 30.11.2009 r. Z kolei faktura pozwanego nr (...) nosi datę 30.09.2009r. Z uwagi na to, że potrącenie ma moc wsteczną od chwili gdy było możliwe (art. 499 kc) brak jest podstaw do obciążenia pozwanego odsetkami za opóźnienie w zapłacie należności z faktury nr (...). W związku z powyższym za zasadne Sąd uznał roszczenie powoda w przedmiocie skapitalizowanych odsetek za opóźnienie w zapłacie w kwocie 8.484,67 zł. (art. 481 kc) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 30.09.2010 r. (art. 482 kc).

Reasumując Sąd uwzględnił powództwo co do kwoty 18.477,76 zł. wraz z odsetkami, w pozostałej części powództwo oddalił.

O kosztach procesu Sąd orzekł stosownie do wyniku sporu stosunkowo je rozdzielając na podstawie art. 100 kpc.

Apelację od tego wyroku wniósł powód, zarzucając:

- naruszenie przepisu art. 386 § 6 kodeksu postępowania cywilnego poprzez
niezastosowanie się do oceny prawnej i wskazań co do dalszego postępowania
wyrażonych w uzasadnieniu wyroku Sądu II instancji, który przekazał sprawę do ponownego rozpoznania;

- naruszenie przepisu art. 233 § 1 kodeksu postępowania cywilnego poprzez dowolną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności poprzez danie wiary zeznaniom świadków J. M. (1) i P. G. wbrew stanowisku Sądu, który jako pierwszy rozpoznawał sprawę w I instancji oraz wbrew stanowisku Sądu II instancji, który oceny wiarygodności zeznań tych świadków dokonanych przez Sąd I instancji nie kwestionował i nie wskazywał Sądowi ponownie rozpoznającemu sprawę dokonywania zmiany tej oceny;

- błąd w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, że w toku współpracy między stronami był stosowany mechanizm podwyższania przez powoda o 5% uzgodnionej wcześniej ceny sprzedaży sprzętu komputerowego, a następnie zwracania tej nadwyżki pozwanemu;

- naruszenie przepisu art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji poprzez przyjęcie, iż pozwany nie dopuszczał się czynów nieuczciwej konkurencji, a ustalona umową stron premia pieniężna w wysokości 5% obrotów od sprzedaży nie stanowiła opłaty od której pozwany uzależniał przyjęcie od powoda sprzętu komputerowego do swoich punktów sprzedaży;

- naruszenie przepisu art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji poprzez błędną jego wykładnię i przyjęcie, że powód nie wykazał, że premia płacona pozwanemu utrudniała powodowi dostęp do rynku sprzętu komputerowego, w sytuacji gdy z samej treści w/w przepisu wynika, że sam fakt pobierania innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie towaru do sprzedaży jest utrudnianiem dostępu do rynku.

Na tej podstawie wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez zasądzenie na rzecz powoda (...) S.A. od pozwanego Firmy Handlowo-Usługowego (...) R. T. Sp. j. kwoty 705 557,38 zł wraz z odsetkami w wysokości ustawowej jak w pozwie oraz kosztami procesu oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu za drugą instancję, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania.

Po rozpoznaniu apelacji powoda, Sąd Apelacyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 25 stycznia 2012 r., oddalił apelację, stwierdzając, że zaoferowany przez powoda materiał dowodowy nie wykazał, że pozwany dopuścił się czynu nieuczciwej konkurencji, albowiem sam fakt zastrzeżenia, w porozumieniu handlowym stron, rabatu w formie premii, nie stanowi takiego czynu. Wypłata premii po sprzedaży towaru nie daje podstaw do przyjęcia, że rabat ten stanowił opłatę za wprowadzenie towaru, dostarczanego przez powoda, do obrotu czy też utrudniał dostęp do rynku. Wprawdzie powód zasadnie zarzucił dokonanie przez Sąd Okręgowy błędnej oceny zeznań świadków J. M. (1) i P. G. i bezpodstawne uznanie ich za wiarygodne, ale to uchybienie procesowe Sądu pierwszej instancji nie miało, zdaniem Sądu Apelacyjnego, znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

W skardze kasacyjnej powód zarzucił naruszenie art. 15 ust 1 punkt 4 ustawy o z.n.k. przez błędną wykładnię i przyjęcie, że pobieranie przez pozwanego od powoda, ustalonego w porozumieniu handlowym z dnia 2 stycznia 2007 roku, rabatu w postaci premii od sprzedaży, nie stanowi czynu nieuczciwej konkurencji, stypizowanego w tym przepisie.

Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 27 czerwca 2013r uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Apelacyjnemu w Krakowie do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania apelacyjnego. Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że w obowiązującym modelu apelacji pełnej, Sąd drugiej instancji ma obowiązek samodzielnie ocenić zgromadzone w sprawie dowody i w oparciu o ten materiał, dokonać własnych, jednoznacznych i stabilnych ustaleń faktycznych oraz subsumcji stanu faktycznego do właściwej normy prawa materialnego (por. uchwała składu 7 Sędziów SN z dnia 31 stycznia 2008 roku, III CZP 49/07, OSNC 2008, nr 6, poz.55). Jeżeli sąd odwoławczy w całości aprobuje ocenę dowodów i ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji wystarczające jest wskazanie, że ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji podziela i uznaje za własne. W rozpoznawanej sprawie, Sąd drugiej instancji nie poczynił własnych ustaleń faktycznych, ograniczył się jedynie do przytoczenia w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia ustaleń faktycznych Sądu pierwszej instancji, bez zaznaczenia, czy i w jakim zakresie je akceptuje. Jednocześnie Sąd Apelacyjny zdyskwalifikował, jako niewiarygodne, zeznania świadków J. M. (1) i P. G., podzielając, sformułowany w apelacji powoda, zarzut błędnej ich oceny przez Sąd pierwszej instancji. Tymczasem to w oparciu o te zeznania, Sąd Okręgowy, dając wiarę świadkom, poczynił kluczowe w sprawie ustalenie faktyczne, rzutujące na treść rozstrzygnięcia, dotyczące specyficznych zasad współpracy handlowej stron, pobierania przez powoda zawyżonych o pięć procent, w stosunku do wcześniej uzgodnionych, cen za dostarczany pozwanemu sprzęt komputerowy i odbierania następnie przez pozwanego „nadpłaconej nadwyżki" ceny w postaci premii od sprzedaży, wskazanej w porozumieniu z dnia 2 stycznia 2007 roku.

W oparciu o te dowody, Sąd Okręgowy przyjął, że premia, stanowiła w istocie, zwrot wcześniej nadpłaconej przez pozwanego ceny, dostarczanego przez powoda, sprzętu komputerowego i w związku z tym nie miała charakteru innej, niż marża handlowa, opłaty, pobieranej przez pozwanego za przyjęcie towaru do sprzedaży, co skutkowało oceną Sądu pierwszej instancji, że pozwany nie dopuścił się zarzucanego mu czynu nieuczciwej konkurencji i w konsekwencji oddaleniem powództwa w tej części.

Sąd Najwyższy podniósł, że w uzasadnieniu wyroku Sąd drugiej instancji, nie poszerzając wątku błędnej oceny dowodów przez Sąd Okręgowy, stwierdził jedynie, że nie miała ona wpływu na treść rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego, a zatem nie ma ustaleń faktycznych Sądu drugiej instancji, które uzasadniałyby przyjętą koncepcję końcowego rozstrzygnięcia. Ocena prawidłowości wykładni i zastosowania wskazanego w ramach pierwszej podstawy kasacyjnej, przepisu prawa materialnego jest możliwa bowiem tylko w sytuacji, gdy pozwalają na nią ustalenia faktyczne sądu drugiej instancji, stanowiące podstawę wydania zaskarżonego wyroku (por. wyrok SN z dnia 11 marca 2003 roku, V CKN 1825/00, niepubl.) Zastosowanie przepisów prawa materialnego do niedostatecznie ustalonego przez Sąd drugiej instancji stanu faktycznego oznacza wadliwą subsumcję tego stanu do zawartych w nich norm prawnych, a brak stosownych ustaleń uzasadnia zarzut kasacyjny naruszenia prawa materialnego przez niewłaściwe jego zastosowanie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 września 2012 r., IV CSK 76/12, nie publ.).

Sąd Apelacyjny w Krakowie po ponownym rozpoznaniu sprawy, zważył, co następuje:

Apelacja jest uzasadniona.

Sąd I Instancji w zasadzie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, które Sąd Apelacyjny przyjmuje za swoje, poza następującymi okolicznościami ustalonymi w oparciu o zeznania świadków: J. M. (1) (k.296-299) oraz P. G. (k.299-301): „Rabat w postaci premii został wprowadzony do umowy z inicjatywy powoda. Zasady współpracy stron w przedmiocie cen odbiegały od zasad przyjętych przez pozwanego z innymi dostawcami sprzętu komputerowego.

Przed dostawą towaru strony drogą mailowa lub telefonicznie uzgadniały cenę konkretnego sprzętu. Powód w wystawionych przez siebie fakturach zawyżył cenę komputerów o 5 %.”

Zeznania wymienionych świadków Sąd Apelacyjny w składzie rozpoznającym ni9niejszą sprawę (posobnie jak Sąd Okręgowy w Kielcach w wyroku z dnia 15.02.2011r oraz Sąd Apelacyjny w wyroku z dnia 25.01.2012r) ocenia jako niewiarygodne. To, że świadkowie ci, są aktualnie pracownikami pozwanego nakazuje ostrożne traktowanie ich zeznań, zwłaszcza, że zostali zatrudnieni dopiero w trakcie paroletniej współpracy stron. Jednak elementem dyskwalifikującym ich wiarygodność są zasadnicze sprzeczności w treści ich zeznań oraz sprzeczność ich zeznań z innymi dowodami zebranymi w sprawie oraz z elementarnymi zasadami doświadczenia życiowego.

I tak świadek J. M. (1) – dyrektor w wydziału zakupów, z jednej strony nie miał wątpliwości co do obowiązywania porozumienia stron z 2.01.2007r (nie widział tylko, czy były zawierane inne porozumienia między stronami), a z drugiej przedstawił zupełnie inne zasady współpracy zmieniające umowę z 2.01.2007r. Według świadka „jego handlowiec” (czyli świadek P. G.), ustalał cenę zakupu danego produktu z przedstawicielem (...), po czym składał zamówienie do powoda, a powód fakturował dostarczane towary w cenie wyższej o 5%. Pozwany nadpłacał powodowi, po czym odzyskiwał z powrotem nadpłaconą kwotę. Wersję tę ostatecznie potwierdził świadek P. G., choć na początku zeznał, że to on sam ustalał cenę towaru jaka ma być między stronami (k.299).

Dowodem na zmianę umowy i uzgadnianie cen miały być pisma przesyłane drogą elektroniczną pomiędzy pracownikiem pozwanego P. G. a pracownikiem powoda J. K..

Problem pozwanego polega jednak na tym, że udowodnił tylko 3 przypadki wymiany pism drogą elektroniczną, gdyż według pozwanego, reszta się nie zachowała. Zatem na tej podstawie, uwzględnienie zarzutów strony pozwanej mogło nastąpić tylko odnośnie tych przypadków, czyli łącznie czterech faktur.

Jednak zdaniem Sądu Apelacyjnego, nawet w tym zakresie nie można podzielić stanowiska pozwanego.

W przedstawionych trzech mailach pozwanego do powoda, w których pozwany składa zamówienie po określonej cenie brak odwołania się do jakiegokolwiek uzgodnienia, drogą elektroniczną czy telefoniczną.

Żadna ze stron nawet nie twierdziła, że osoby te były upoważnione do reprezentowania stron, zatem nie mogły one skutecznie zmienić umowy z dnia 2.01.2007r, czy zdecydować o jej niezrealizowaniu. Zatem porozumienie to cały czas obowiązywało między stronami i było skrupulatnie przez strony realizowane. Potwierdzają to faktury wystawiane przez pozwanego, w których pozwany wyraźnie odwołuje się do umowy z 2.01.2007r wystawiając faktury na „rabat w postaci premii od sprzedaży”. Brak w nich odwołania do jakiegokolwiek innego uzgodnienia. Również dla świadka P. G. obowiązywanie porozumienia o rabacie 5 % nie budziło wątpliwości.

Skoro zatem dla stron istnienie rabatu było czymś oczywistym, to nie ulega wątpliwości, że powód proponując pozwanemu cenę netto danego produktu musiał uwzględniać obowiązujący rabat, podobnie jak podatek VAT. Z tej przyczyny pozwany nie reagował, gdy powód „samowolnie” zawyżał faktury o 5%.

Z tego powodu, nawet treść trzech przedstawionych meili nie dowodzi tezy pozwanego, że nie pobierał od pozwanego dodatkowej opłaty w postaci rabatu.

Nadto z faktu, że powód wbrew zamówieniu pozwanego na towar po określonej cenie wystawia fakturę na cenę wyższą nie można wywodzić, że zgadza się na cenę niższą tj. pomniejszoną o 5 %.

Zdaniem pozwanego i świadka J. M. (czemu powód przeczy) realizowane porozumienie było korzystne dla pozwanego, który obracał przez pewien czas środkami pozwanego i to z jego inicjatywy zawarto przedmiotowe porozumienie. Nadto pozwany chciał ukryć przed konkurencją rzeczywiste ceny sprzedaży i chciał zmobilizować pracowników pozwanego do lepszej promocji jego produktów. Świadek J. G. z kolei ocenił to porozumienie jako korzystne dla pozwanego (k.301).

Twierdzenia pozwanego w tym względzie są zupełnie niewiarygodne w świetle zasad doświadczenia życiowego . Rabat 5% daje wymierną kwotę ponad 700.000 zł przekazaną z majątku powoda do majątku pozwanego, zupełnie nieadekwatną do spodziewanych korzyści z tytułu poprawy wizerunku wobec konkurencji. Stawka 5 % to całkiem spora marża stosowana w handlu hurtowym. Z kolei pracownicy pozwanego powinni przy sprzedaży promować towar będący własnością swojej firmy bez takiej szczególnej motywacji.

Należy też zauważyć, że podwyższenie ceny sprzedaży o 5% powodowało zwiększenie przychodów po stronie powoda, a zatem zwiększenie podstawy opodatkowania dla podatku od dochodów i odpowiednie zmniejszenie tej podstawy (przez zwiększenie kosztów uzyskania przychodów) dla pozwanego. Obłożenie rabatu, czyli upustu podatkiem VAT, niczym towaru czy usługi Sąd pozostawia bez komentarza, gdyż jest to problem administracyjno-prawny. Nie można mieć zatem wątpliwości dla której ze stron porozumienie to było korzystne, pozwany nie wykazał, swego twierdzenia, że inicjatorem tego porozumienia był powód.

Jeśli zatem brak jakichkolwiek podstaw, aby dać wiarę świadkom pozwanego, że strony dobrowolnie ustalały ceny sprzedawanych produktów, a pozwany przy tym wspierał powoda, udzielając mu kredytu kupieckiego 5 % na okres od 1 do 3 miesięcy, o wyniku sprawy musi rozstrzygać treść porozumienia z 2.01.2007r.

W myśl tego porozumienia „rabat w postaci premii od sprzedaży za okres kontraktowy zostaje ustalony na poziomie 5% wartości netto obrotów osiągniętych w danym okresie przez (...) SA z formą (...)”.

Treść tej umowy nie pozostawia wątpliwości, że jest to wręcz wzorcowe uregulowanie w przedmiocie pobierania innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie towaru do sprzedaży, co niewątpliwie spowodowało utrudnienie powodowi dostępu do rynku sieci super marketów prowadzonych przez pozwanego. Wskazuje na to uzależnienie rabatu wyłącznie od obrotu (nawet najmniejszego), co powoduje swoiste ukaranie powoda, za każde zwiększenie sprzedaży, mimo, że na zwiększonych obrotach zarabiają obie strony.

Przy tego rodzaju umowach, której stroną są właściciele supermarketów, strony zwykle przewidują upusty dopiero po przekroczeniu znacznego progu obrotów i zastrzegają ekwiwalent w postaci wykonywania ze strony sieci usług promocyjnych i marketingowych na rzecz sprzedawcy. Jeśli usługi takie rzeczywiście są wykonywane sądy uwzględniają należności z tego tytułu.

Tymczasem w niniejszym porozumieniu brak jakiegokolwiek progu obrotów do pobierania rabatu i brak jakiegokolwiek ekwiwalentu. Nie można wszak za ekwiwalent uznać zobowiązania się pozwanego do „promowania produktów firmy (...) poprzez eksponowanie na swoich regałach wystawienniczych”. Nie chodzi wszak o promocję w gazetkach czy na bilbordach, ale na pułkach sklepowych. Sam pozwany nawet nie przedstawia na czym polegała ta promocja i nie opiera zarzutu na tej okoliczności.

Taka treść porozumienia niezależnie od jej kwalifikacji jako czynu nieuczciwej konkurencji jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego i jest nieważna z mocy art. 58 § 2 kc. Skoro zatem na tej podstawie pozwany pobrał z należności powoda sporną kwotę, powinien ja zwrócić jako nieważne świadczenie, na podstawie art. 410 § 1 i 2 kc w zw. z art. 405 kc. Termin przedawnienia tego roszczenia wynosi trzy lata od daty pobrania, podobnie jak roszczenia z czynu nieuczciwej konkurencji.

Z porozumienia stron wynika, że powód został zobowiązany do stosowania upustu w wysokości 5 % od obrotu, bez jakiejkolwiek ujawnionej przyczyny, co w okolicznościach sprawy, w związku z planowaną sprzedażą towarów, rodzi domniemanie faktyczne, że przedmiotowy „rabat” stanowi w istocie inną opłatę, narzuconą przez pozwanego powodowi, za przyjęcie towaru do sprzedaży w rozumieniu art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Stanowi zatem czyn nieuczciwej konkurencji. Po stronie powoda występuje zatem zbieg norm prawnych dla dochodzonego roszczenia o zwrot „rabatu”.

Odnośnie roszczenia deliktowego i kwestii domniemania faktycznego (art.231 kpc), Sąd Apelacyjny uważa, że w przypadku, gdy na sprzedawcę zostają nałożone obowiązki dodatkowych świadczeń pieniężnych, powstaje domniemanie, że w ten sposób uiszczana jest zabroniona opłata za przyjęcie towaru do sprzedaży. Sprzedający korzysta w takim przypadku z ułatwienia dowodowego wykazywaniu popełnienia przez kupującego czynu nieuczciwej konkurencji, o jakim mowa w art. 15 ust. 1 pkt 4 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Do obowiązków kupującego należy wykazanie, że pobieranie tego rodzaju świadczeń znajduje dostatecznie uzasadnione oparcie we wzajemnych ekwiwalentnych świadczeniach świadczonych przez pozwanego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu, z dnia 13.X.2010r, sygn. akt I A Ca 707/10, C. Banasińska, M. Bychowska „Utrudnianie dostępu do rynku poprzez pobieranie innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie towaru do sprzedaży”, Przegląd Prawa Handlowego, Nr 4 z 2008r, str. 15-16).

W tej sytuacji, nie budzi wątpliwości, że opisane w stanie faktycznym sprawy działania strony pozwanej stanowią naruszenie przepisu art. 15 ust. 1 pkt. 4 u.z.n.k. polegające na pobierania innych niż marża handlowa opłat za przyjęcie towarów do sprzedaży. Po ustaleniu konkretnego czynu za akt nieuczciwej konkurencji, nieodzowna jest weryfikacja wystąpienia przesłanek z art. 3 ust. 1 u.z.n.k. Ten ostatni przepis pozwala na korygowanie oceny w sytuacji gdy dany stan faktyczny formalnie spełnia przesłanki wskazane przepisami części szczegółowej u.z.n.k. (rozdział 2), ale ze względu np. na minimalny stopień naruszenia interesów innego uczestnika rynku uzasadnione jest odstąpienie od negatywnej oceny danego rynku (por. wyrok Sądu Najwyższego z 22 października 2002 r., III CKN 271/01, OSNC 2004, nr 2 poz. 26 ). Zgodnie z poglądem Sądu najwyższego (wyrok z 30 maja 2006 r., I CSK 85/06, OSP 2008, nr 5, poz. 55) w każdym przypadku, także w razie stosowania przepisów rozdziały 2 u.z.n.k., niezbędne jest wykazanie ogólnych przesłanek odpowiedzialności za czyn nieuczciwej konkurencji, które określone są w art. 3 ust. 1 u.z.n.k. Brak jest podstaw do uznania, że pomiędzy przepisami rozdziału 2a, a art. 3 u.z.n.k. zachodzi relacja legis specialis - lex generali, i że dopiero w braku możliwości zakwalifikowania sprawcy jako nazwanego czynu nieuczciwej konkurencji istnieje możliwość oceny przez pryzmat klauzuli generalnej z art. 3 ust. 1 u.z.n.k.

W konsekwencji oceniać zasadność, należało dojść do wniosku, że pobieranie opłat dodatkowych za samo kupowanie towarów, stanowiąc utrudnianie przedsiębiorcy dostępu do rynku, narusza dobre obyczaje handlowe. Istotnie brak zapłaty „opłaty półkowej" niekorzystnie wpłynąłby na krąg odbiorców towarów dostarczanych przez Spółkę stronie pozwanej, a co za tym idzie na jej sytuację gospodarczą i interes. Spółka chcąc sprzedawać swoje towary w sieci sklepów strony pozwanej musiała takie opłaty znosić, gdyż niezapłacenie ich doprowadziłoby do obniżenia możliwości sprzedaży swoich towarów na rynku. Zastrzeżenie płatności w umowie z dnia 2.01.2007r było niewatpliwie warunkiem koniecznym nawiązania i kontynuowania przez strony współpracy handlowej. Strona pozwana nie przedstawiła żadnych środków dowodowych dla zniweczenie wyżej wskazanej tezy. Z tego względu można wysnuć wniosek, że w/w opłaty zostały jednostronnie narzucone Spółce przez, znajdującą się w uprzywilejowanej pozycji, stronę pozwaną. Zawarte w kontraktach handlowych stron opłaty za dopuszczenie towaru, ograniczały swobodę Spółki oferowania na rynku swoich towarów, a przez to wpływały niekorzystnie na jej sytuację finansową.

Mając powyższe na uwadze należał dojść do wniosku, że apelacja jest uzasadniona. Roszczenie powoda znajduje podstawę prawną w art. 18 ust. 1 u.z.n.k. stanowiącej sankcję dopuszczenia się czynów nieuczciwej konkurencji.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

O kosztach postępowania za I instancję, jak i o kosztach postępowania odwoławczego orzeczono, przy zastosowaniu zasady odpowiedzialności stron za wynik procesu przewidziany w art. 98 § 1 i 3 k.p.c, w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z § 12 ust. 1 pkt. 2 w zw. z § 6 pkt. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych i ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. nr 163, poz. 1349 ze zm.).