Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 września 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSR del. Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant st. sekr. sądowy Zofia Aleksandrowicz

po rozpoznaniu w dniu 2 września 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z wniosku J. G. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

na skutek odwołania J. G. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 28 kwietnia 2014 r. sygn. 0420376656

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje wnioskodawcy J. G. (1) prawo do emerytury z dniem (...)

Sygn. akt VU 5110/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28 kwietnia 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawcy J. G. (1) prawa do emerytury z uwagi na brak wymaganego stażu pracy w warunkach szczególnych oraz braku 60 lat.

Od powyższej decyzji wnioskodawca odwołał się w dniu 27 maja 2014 roku wnosząc o zaliczenie do pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia od dnia 27 lipca 1977 roku do 30 września 1981 roku w (...), od 1 października 1981 roku do 31 grudnia 1982 roku w (...) P., od 1 stycznia 1983 roku do 31 grudnia 1986 roku w OSM S., od 1 stycznia 1987 roku do 15 września 1990 roku w S. T. P. i od 16 września 1990 roku do 30 listopada 1992 roku w OSM S., na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony jeżdżąc cysterną z mlekiem.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w (...) wniósł o oddalenie odwołania podnosząc, że wnioskodawca nie posiada z tych okresów świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnych, a w świadectwach pracy wnioskodawca ma wpisane stanowisko kierowca.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. G. (1), urodzony w dniu (...), złożył w dniu 7 kwietnia 2014 roku wniosek o przyznanie emerytury. Wnioskodawca nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-4 akt ZUS)

Na dzień 1 stycznia 1999 roku skarżący udowodnił staż pracy wynoszący 25 lat. Do stażu pracy w warunkach szczególnych organ rentowy nie zaliczył wnioskodawcy żadnego okresu zatrudnienia.

(dowód: decyzja ZUS z dnia 28 kwietnia 2014 roku k. 35 akt ZUS)

Wnioskodawca był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie:

- od dnia 27 lipca 1977 roku do dnia 30 września 1981 roku w Spółdzielni (...) Oddział w B.,

- od dnia 1 października 1981 roku do dnia 31 grudnia 1982 roku w Wojewódzkim Zakładzie (...) w P.

- od 1 dnia stycznia 1983 roku do dnia 31 grudnia 1986 roku w (...) Spółdzielni (...) w S.,

- od dnia 1 stycznia 1987 roku do dnia 15 września 1990 roku w Spółdzielni Usług (...) w P.;

- od dnia 16 września 1990 roku dnia 30 listopada 1992 roku w (...) Spółdzielni (...) w S. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy.

Wnioskodawca przechodził do pracy między tymi jednostkami na mocy porozumienia pomiędzy zakładami.

W/w zakłady pracy świadczyły usługi transportowe na rzecz spółdzielni.

(dowód: świadectwo pracy z dnia 30.09.1981r. k. 11-12 akt kapitałowych, świadectwo pracy z dnia 3.01.1983 r. k. 13-14 akt kapitałowych, świadectwo pracy z dnia 3.01.1987 r. k. 15-16 akt kapitałowych, świadectwo pracy z dnia 15.09.1990r. k. 17-18 akt kapitałowych, świadectwo pracy z dnia 30.11.1990 r. k. 19-20 akt kapitałowych)

We wszystkich w/w okresach wnioskodawca pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony marki S. (...) Wnioskodawcy przewoził tym samochodem przede wszystkim mleko z poszczególnych zlewni do mleczarni w S.. Czasem – w ramach dodatkowych czynności – przewoził także inne produkty mleczarskie np. masło, maślankę do poszczególnych sklepów. Za te prace otrzymywał specjalny dodatek. Wnioskodawca innych prac nie wykonywał.

(dowód: zeznania świadka J. G. (2) protokół rozprawy z dnia 2 września 2014 roku nagranie od minuty 11.52 do minuty 17.35, zeznania świadka J. K. protokół rozprawy z dnia 2 września 2014 roku nagranie od minuty 17.39 do minuty 24.20, zeznania wnioskodawcy protokół rozprawy z dnia 2 września 2014 roku nagranie od minuty 25.35 do minuty 35.30)

Pracodawcy nie wystawili wnioskodawcy świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych za w/w okresy zatrudnienia (okoliczność bezsporna).

Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów i zważył co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem.

Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1.  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2.  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

W przedmiotowej sprawie kwestią sporną między stronami było to, czy wnioskodawca posiada wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, a w trakcie toczącego się postępowania tj. w dniu (...) roku ukończył 60 lat i nie jest członkiem OFE.

Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Prawidłowe rozumienie pojęcia pracy w szczególnych warunkach nie jest możliwe bez wnikliwej analizy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Z zestawienia § 1 i 2 tegoż rozporządzenia wynika, że pracą w szczególnych warunkach jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tego aktu. Warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale, tj. ciągle wykonuje prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Odnośnie oceny dowodów zgromadzonych w postępowaniu zważyć należy, iż okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia lub w świadectwie pracy.

Należy jednak wskazać, że z cytowanego wyżej § 2 rozporządzenia nie wynika, aby stwierdzenie zakładu pracy w przedmiocie wykonywania przez pracownika pracy w warunkach szczególnych miało charakter wiążący i nie podlegało kontroli organów przyznających świadczenia uzależnione od wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Brak zatem takiego świadectwa lub jego zakwestionowanie przez organ rentowy, nie wyklucza dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego.

Podnoszona zatem przez organ rentowy okoliczność nie dysponowania przez skarżącego świadectwem pracy w szczególnych warunkach, nie przesądza jeszcze, że wnioskodawca takiej pracy nie wykonywał.

Stanowisko takie wielokrotnie zajmował również Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239 stwierdził, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.) dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami.

Sam fakt zatrudnienia wnioskodawcy w okresie od dnia 27 lipca 1977 roku do 30 września 1981 roku w Spółdzielni (...) Oddział w B., od 1 października 1981 roku do 31 grudnia 1982 roku w Wojewódzkim Zakładzie (...) w P. od 1 stycznia 1983 roku do 31 grudnia 1986 roku w (...) Spółdzielni (...) w S., od 1 stycznia 1987 roku do 15 września 1990 roku w Spółdzielni Usług (...) w P. i od 16 września 1990 roku 30 listopada 1992 roku w (...) Spółdzielni (...) w S. był niesporny między stronami w świetle dokumentów znajdujących się w jego aktach ubezpieczeniowych.

Sporny pozostawał jedynie charakter wykonywanej przez wnioskodawcę pracy tj. czy była to praca wykonywana w szczególnych warunkach, czy też nie.

Stało się tak dlatego, że z dokumentów osobowych skarżącego ze Spółdzielni (...) Oddział w B., Wojewódzkiego Zakładu (...) w P. (...) Spółdzielni (...) w S., Spółdzielni Usług (...) w P. i (...) Spółdzielni (...) w S. w postaci przede wszystkim świadectw pracy oraz kart wynagrodzeń i zaświadczeń o zatrudnieniu i wynagrodzeniu potwierdzających zatrudnienie w spornych okresach wynikało, że wnioskodawca był zatrudniony na stanowiskach kierowcy. Okoliczność nieprecyzyjnego określenia stanowiska pracy wnioskodawcy w w/w dokumentach polegającego na niewskazaniu kierowcą jakich pojazdów był wnioskodawca, nie oznacza – jak chce organ rentowy – że wnioskodawca nie był kierowcą samochodów ciężarowych o ciężarze całkowitym ponad 3,5 tony.

Dokonując ustaleń w zakresie rodzaju prac wykonywanych przez wnioskodawcę
w w/w Spółdzielniach Sąd oparł się na dokumentach oraz na korespondujących z nimi zeznaniach wnioskodawcy oraz świadków: J. G. (2) i J. K..

Należy podkreślić, że świadkowie we wszystkich spornych okresach pracowali razem z wnioskodawcą i na tym samym co on stanowisku kierowcy, a zatem dysponują bezpośrednią i szczegółową wiedzą na temat charakteru wykonywanej przez niego pracy. Świadkowie potwierdzili, że w całym spornym okresie wnioskodawca – podobnie jak oni- pracował w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca samochodu ciężarowego marki S. (...) przewożąc przede wszystkim mleko, ale również inne przetwory mleczne np. maślankę, masło.

Dodatkowo należy podnieść, iż świadek J. G. (2), który wykonywał wszak te same prace co wnioskodawca, otrzymał prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 7 września 2011 roku w sprawie VU 406/11 (odpis wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 7 września 2011 roku i uzasadnienie k. 122-126 akt emerytalnych J. G. (2)), po zaliczeniu mu do pracy w szczególnych warunków okresów zatrudnienia na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o ładowności powyżej 3,5 tony w Wojewódzkim Zakładzie (...) w P. (...) Spółdzielni (...) w S., Spółdzielni Usług (...) w P..

Organ rentowy w toku postępowania nie przedstawił jakiegokolwiek dowodu podważającego dowody zgłoszone przez skarżącego .

W świetle przeprowadzonego postępowania dowodowego nie budzi zatem żadnych wątpliwości, że wnioskodawca faktycznie przez cały okres zatrudnienia w Spółdzielni (...) Oddział w B., Wojewódzkim Zakładzie (...) w P. (...) Spółdzielni (...) w S., Spółdzielni Usług (...) w P. i (...) Spółdzielni (...) w S., , stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako kierowca samochodu ciężarowego o ładowności powyżej 3,5 tony.

Prace na stanowisku kierowcy samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony są pracami zaliczonymi przez ustawodawcę do prac w szczególnych warunkach zgodnie z wykazem A, działem VIII pkt 2 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku.

Pod pojęciem dopuszczalnego ciężaru całkowitego należy rozumieć dopuszczalną masę całkowitą pojazdu, pod którą mieści się, określona właściwymi warunkami technicznymi, masa pojazdu, obciążonego osobami i ładunkiem, dopuszczonego do poruszania się po drodze.

Zważywszy, że to nie nazwa stanowiska pracy decyduje o szczególnych warunkach zatrudnienia, ale faktycznie wykonywane obowiązki, a wnioskodawca poza obowiązkami kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 innych obowiązków nie miał, Sąd zaliczył mu wszystkie sporne okresy do pracy w szczególnych warunkach.

Reasumując na podstawie przeprowadzonych dowodów Sąd uznał, że wnioskodawca pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca samochodu ciężarowego o ładowności powyżej 3,5 tony przez okres dłuższy niż 15 lat, tj. w okresach od dnia 27 lipca 1977 roku do 30 września 1981 roku, od 1 października 1981 roku do 31 grudnia 1982 roku, od 1 stycznia 1983 roku do 31 grudnia 1986 roku, od 1 stycznia 1987 roku do 15 września 1990 roku i od 16 września 1990 roku 30 listopada 1992r..

Biorąc pod uwagę, iż wnioskodawca spełnił jednocześnie pozostałe wymagane przepisami rozporządzenia warunki, to jest ukończył 60 lat, jego łączny okres zatrudnienia składkowy i nieskładkowy wyniósł 25 lat, należy uznać, że wydana przez organ rentowy decyzja jest błędna, a żądanie wnioskodawcy zasługuje na uwzględnienie.

Sąd przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury z dniem osiągnięcia wieku emerytalnego tj. z dniem (...) Wówczas bowiem skarżący spełnił ostatnią przesłankę, od które zależało jego prawo do emerytury.

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.