Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 lipca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Katowicach

X Wydział Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 4 lipca 2014 roku w Katowicach

odwołania M. S. (M. S.)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

z dnia 4 marca 2014 roku

Nr: (...)

w sprawie M. S. (M. S.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

o prawo do emerytury

oddala odwołanie

SSO Barbara Reszczyńska - Łoboda

Sygn. akt: XU 1183/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 4.III.2014r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. odmówił ubezpieczonemu M. S. przyznania prawa do emerytury w oparciu o art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17.XII.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.II.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) wskazując, że poza sporem jest, że ubezpieczony wykazał posiadanie 25-lat stażu pracy na dzień 1.I. (...)., jednakże kwestią sporną pozostaje brak 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

W odwołaniu od powyższej decyzji ubezpieczony M. S. wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie mu świadczenia emerytalnego, ponieważ spełnił wszystkie wymagane prawem warunki do jej otrzymania. Podniósł, że na dzień 1.I.1999r. ma jego zdaniem – przepracowane w szczególnych warunkach łącznie 26 lat i 5 miesięcy. W załączniku do odwołania przedstawił 8 świadectw pracy – potwierdzających jego łączny czas pracy w szczególnych warunkach. Podał też, że osiągnął wiek emerytalny, nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wskazując, iż środkiem dowodowym w postepowaniu przed organem rentowym w sprawie o ustalenie uprawnień do wcześniejszej emerytury z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych jest świadectw wykonywania pracy w szczególnych warunkach wystawione według wzoru stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.II.1983r. Dokument taki wydaje zakład pracy zatrudniający pracownika na podstawie posiadanej dokumentacji z powołaniem na wykaz i pozycję załącznika do w/w rozporządzenia. Pracownik powinien uzyskać takie świadectwo pracy w momencie rozwiązania umowy o pracę. Ponadto organ rentowy wskazał, że do okresów pracy w warunkach szczególnych stosownie do § 2 ust. rozporządzenia zalicza się jedynie te okresy, w których praca w warunkach szczególnych była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Organ rentowy odnosząc się do przedłożonych przez ubezpieczonego do odwołania świadectw pracy, na ich podstawie stwierdził, że ubezpieczony nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach – np. pkt. 8 świadectwa pracy z dnia 31.XII.1999r. i z dnia 30.IX.1996r.

Sąd ustalił i zważył co następuje:

W dniu 3.II.2014r. ubezpieczony M. S. urodzony (...) zgłosił w organie rentowym wniosek o przyznanie prawa do emerytury.

Ubezpieczony uprawniony jest do pobierania renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, przyznanej od dnia 1.IX.2000r. na podstawie decyzji organu rentowego z dnia 23.X.2001r. w wykonaniu wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach.

Organ rentowy w oparciu o dokumentację zebraną w aktach emerytalnych uznał, iż ubezpieczony do dnia 1.I.1999r. udokumentował 27 lat, 10 miesięcy i 14 dni okresów składkowych oraz 5 miesięcy i 10 dni okresów nieskładkowych – łącznie 28 lat, 3 miesiące i 24 dni.

Organ rentowy nie uznał ubezpieczonemu, jako pracy w warunkach szczególnych żadnegookresu pracy.

Ubezpieczony do wniosku o przyznanie świadczenia emerytalnego, jak i wcześniejszego wniosku o przyznanie prawa do renty nieprzedłożył żadnego świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Na rozprawie w dniu 4.VII.2014r. oświadczył, że:

- nie posiada dokumentów potwierdzających pracę w warunkach szczególnych, bo był młody i nie brał takich dokumentów,

- jego zdaniem pracę w warunkach szczególnych wykonywał w następujących okresach:

I. w Przedsiębiorstwie (...), gdziepracował, jako mechanik, że naprawiał różnego typu samochody: osobowe, ciężarowe, dźwigi, oświadczył, że pracował w różnych warunkach, nawet na dworze, pracował przy wszelkiego typu naprawach, niektóre prace wykonywał w kanałach remontowych, niektóre poza tym kanałem, nie był w stanie powiedzieć ile czasu podczas dniówki spędzał przy naprawach w kanałach a ile poza nimi;

II. w (...) Przedsiębiorstwie (...) - gdzie także pracował, jako mechanik, podał, że to przedsiębiorstwozajmowało się budownictwem, „robiło różne rzeczy”, oświadczył, że naprawiał w tym zakładzie dźwigi, naczepy, samochody ciężarowe, tę pracę wykonywał w kanale remontowym jak było miejsce, jak nie było, to na dworze, w warsztacie też było miejsce do na naprawy poza kanałem, oświadczył, że gdyby miesiąc podzielić na 3, to przez 20 dni pracował w kanale, a przez 10 dni na dworze;

III. w Przedsiębiorstwie (...)- gdzie był operatorem wózka widłowego;

IV. w firmie (...) –gdzie pracował w magazynie, jeździł na wózku, a także dokonywał załadunku, wyładunku i wykonywał typowe czynności charakterystyczne dla pracy magazyniera;

V. w firmie (...)- gdziepracował, jako pracownik budowlany, „na dworze, jako łopaciorz”, firma produkowała kręgi wykorzystywane przy budowie kanalizacji, praca jego polegała na przerzucaniu łopatą betonu przywiezionego w „gruszce” do odpowiedniej formy.

Na podstawie przedłożonych do akt rentowo-emerytalnych świadectw pracy Sąd ustalił odnośnie wyżej wskazanych przez ubezpieczonego okresów spornych, conastępuje:

- w Przedsiębiorstwie (...) –oddział nr II w K. B. ubezpieczony pracował od dnia 26.IX.1973r. do dnia 31.V.1978r. na stanowisku ślusarza samochodowego ( świadectwo pracy z dnia 22.IX.2000r. wystawione przez Ministerstwo Gospodarki w W. k- 7 a.r.):

- w Przedsiębiorstwie (...) w K. ( i później (...) –S.A.) ubezpieczony pracował od dnia 20.VII.1978r. do dnia 15.II.1993r. na stanowisku mechanika samochodowego ( k- 8 i 9 a.r.);

- w Przedsiębiorstwie (...) ubezpieczony pracował od dnia 14.III.1994r. do dnia 15.X.1994r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku operatora wózka widłowego (k- 10 e.r.);

- w FU S. Hurtownia (...) w K. ubezpieczony pracował od dnia 1.XI.1994r. do 30.IX.1996r. na stanowisku magazyniera ( w świadectwie z tego zakładu w punkcie 8 – jest zapis, że ubezpieczony nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach, jest też pouczenie, że pracownik w terminie 7 dni od otrzymania świadectwa pracy może wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o sprostowanie świadectwa);

- w Przedsiębiorstwie Budowlano- (...) w K. ubezpieczony pracował od dnia 4.V.1998r. do dnia 31.XII.1999r. na stanowisku pracownika budowlanego, prefabrykacja wyrobów betonowych ( k- 12 i 20 a.r., w świadectwie z tego zakładu w punkcie 8 – jest zapis, że ubezpieczony nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach, jest też pouczenie, że pracownik w terminie 7 dni od otrzymania świadectwa pracy może wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o sprostowanie świadectwa);

Odwołanie ubezpieczonego nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do artykułu 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 ( ust.1 ), przy czym emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa ( ust. 2).

Przepis art. 32 ustawy o FUS stanowi, że ubezpieczonym urodzonym przed 1.I.1949r. zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1, czyli w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn (ust. 1). Na mocy art. 46 cytowanej ustawy przepis ten ma zastosowanie także do osób urodzonych po dniu 31.XII.1948r., a przed 1.I.1969r. Dla celów ustalenia uprawnień do tej emerytury za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne i otoczenia (art. 32 ust. 2). Wiek emerytalny, o którym mowa w ustępie 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ustępie 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (art. 23 ust. 4). Zachowują w tym zakresie moc prawną przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.II.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43), w szczególności § 2 ust. 1 rozporządzenia stanowiący, że okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, § 4 – 8 określające wiek emerytalny i okres wykonywania prac w szczególnych warunkach pracowników wykonujących prace wyszczególnione w wykazach A i B stanowiących załączniki do rozporządzenia.

Wedle § 4 cytowanego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ⁽⁷⁾ (skreślony),

3) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym, co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Podsumowując wyżej przytoczone przepisy należy stwierdzić, że jednym z warunków, który musi być bezwzględnie spełniony, aby skutecznie ubiegać się o nabycie prawa do wcześniejszej emerytury jest wykazanie posiadania 15 pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze. Czy dany rodzaj pracy, którą wykonywała podczas pracy zawodowej osoba ubiegająca się o to świadczenie należy do pracy w warunkach szczególnych nie jest zależne od jej wewnętrznego przekonania, że świadczyła taką pracę, bo np. wykonywała ją na dworze, albo praca był trudna, lecz to czy została wymieniona w wykazie A lub B. Rady Ministrów z dnia 7.II.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm. ). Bowiem jak orzekł Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 5.III.2012r. w sprawie III AUa 1492/12 „pracami w warunkach szczególnych uprawniającymi do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym są wyłącznie prace na stanowiskach wymienionych w powołanym rozporządzeniu i załączniku do tego rozporządzenia (§ 1 ust 1 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) - w wykazach A i B”.

Ubezpieczony wniósł o zaliczenie do pracy w warunkach szczególnych – pracy, jaką wykonywał w latach 1973-1978 na stanowisku ślusarza samochodowego oraz w latach 1978-1993 na stanowisku mechanika samochodowego. Praca na stanowisku mechanika samochodowego – wbrew przekonaniu ubezpieczonego nie należy do prac wykonywanych w szczególnych warunkach. W załączniku do cyt. wyżej rozporządzenia w Wykazie A, dział XIV, poz. 16 wymienionesą, bowiem „prace wykonywane w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych”. Zatem, aby praca na stanowisku mechanika samochodowego została zaliczona do pracy w warunkach szczególnych – musi być wykonywana w kanałach remontowych, a dodatkowo jak tego wymaga art. 2 ust. 1 rozporządzenia musi być w tych warunkach wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale ( czyli codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy ( czyli przez 8 godzin dziennie), jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy. A tak było w przypadku ubezpieczonego. Ponadto – jak orzekł Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 26.III.2014r. w sprawie III AUa 1214/13, - „ w przypadku jednoczesnego wykonywania prac wymienionych w rozporządzeniu z dnia 7 lutego 1983 r.z pracami niewymienionymi, nawet, gdy stosunek tych prac jest nieproporcjonalnie wysoki na rzecz tych pierwszych, przekreśla to możliwość uznania tej pracy za pracę w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, jako że nie była wykonywana stale, w pełnym wymiarze czasu pracy”. Ubezpieczony w spornych okresach 1973-1978 i 1978-1993 pracując na stanowisku mechanika samochodowego – jak sam oświadczył Sądowi na rozprawie w dniu 4.VII.2014r. – wykonywał wszelkie prace, jakie są związane z koniecznością naprawy samochodów i że prace w kanałach remontowych stanowiły około 60-65 % jego ogólnego czasu pracy. Zatem prace przy naprawach pojazdów mechanicznychnie były wykonywane przez ubezpieczonego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w kanałach remontowych – a to oznacza, że te okresy pracy nie mogą by zaliczone do okresów pracy wykonywanej w warunkach szczególnych. Z punktu widzenia wyżej cytowanych przepisów nie ma znaczenia, że ubezpieczony w latach 1973-1993 wykonując pracę mechanika samochodowego pracował na dworze czyli w niesprzyjających warunkach atmosferycznych, czy też przynaprawach samochodów ciężarowych,dźwigówczynaczep czyli naprawach dużych, ciężkich pojazdów – gabaryty i rodzaj naprawianego pojazdu nie ma znaczenia.

Oświadczenie ubezpieczonegoi dodatkowo brak świadectw wykonywania pracy w warunkach szczególnych z sporny okres 1973-1978 i 1978-1993 nie dają zdaniem Sądu podstaw do zliczenia tych okresów do pracy w warunkach szczególnych.

Pozostałe okresy, zaliczenia których, do pracy w warunkach szczególnych domagał się ubezpieczony czyli praca wykonywana w latach: 1994 ( praca w firmie (...) na stanowisku operatora wózka widłowego), 1994-1996 ( praca w firmie (...) na stanowisku magazyniera), 1998 ( praca w firmie (...) na stanowisku pracownika budowlanego) – bez wnikania w charakter pracy, jaką ubezpieczony w tych firmach świadczył - ze względu krótki czasookres – około 5 lat –nie spowoduje wykazania przez wnioskodawcę posiadania wymaganego okresu 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Zatem należy stwierdzić, iż ubezpieczony nie spełnił wszystkich wymaganych warunków do nabycia prawa do wcześniejszej emerytury – wynikających z art. 184 ustawy emerytalnej.

Mając powyższe okoliczności na uwadze Sąd na mocy art. 477 § 1 ¹⁴ k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.

SSO. Barbara Reszczyńska.