Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 września 2014 r.

w składzie:

Przewodniczący: SSO Teresa Suchcicka

Protokolant: st. sekr. sądowy Małgorzata Laskowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 września 2014 r. w O.

sprawy z odwołania W. W. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o wysokość emerytury

na skutekodwołania W. W. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 25 września 2013 r. znak (...)

orzeka:

1.  oddala odwołanie;

2.  przyznaje adwokatowi Ł. K. prowadzącemu Kancelarię Adwokacką przy ul. (...), (...)-(...) K. ze Skarbu Państwa - Kasy Sądu Okręgowego w Ostrołęce wynagrodzenie za reprezentowanie W. W. (1) z urzędu w kwocie 73,20 (siedemdziesiąt trzy złote dwadzieścia groszy) zł.

UZASADNIENIE

W. W. (1) złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P. z dnia 25.09.2013r., znak (...), którą odmówiono jej prawa do przeliczenia emerytury poprzez doliczenie pracy w gospodarstwie rolnym.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie. Podał, że W. W. (1)nie udokumentowała, że opłacała składki na FUSR w innych okresach niż te, które zostały już uwzględnione.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje :

Decyzją z dnia 29.03.2007r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P.Inspektorat w O.ustalił odwołującej się W. W. (1)(ur. (...)prawo do wcześniejszej emerytury od dnia 01.03.2007r. na podstawie przepisów ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. (k. 64 a.e. nr (...)). Do ustalenia wysokości emerytury Zakład uwzględnił 15 lat i 2 miesiące okresów składkowych, 5 lat okresów nieskładkowych oraz 10 lat okresów uzupełniających, tj. okresów pracy w gospodarstwie rolnym. Do wysokości przyznanej ubezpieczonej emerytury naliczono zwiększenie o kwotę odpowiadającą części składkowej emerytury za uwzględniony okres pracy w gospodarstwie rolnym, tj. 11,93% x 597,46 = 71,28 zł.

W dniu 29.12.2013r. w Oddziale ZUS w P. Inspektoracie w O. złożony został ponowny wniosek odwołującej o ustalenie uprawnień do emerytury, na podstawie przepisów ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W wyniku rozpatrzenia powyższego wniosku O/ZUS decyzją z dnia 27.02.2012r. przyznał odwołującej się emeryturę od dnia 19.01.2012r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. (k. 12 a.e. nr (...)). Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej. Jednocześnie poinformowano odwołującą się, że zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników zostanie uwzględnione po zakończeniu postępowania wyjaśniającego z KRUS.

Następnie ZUS wystąpił do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego o nadesłanie informacji, w jakim okresie W. W. (1)opłacała składki na FUSR w myśl przepisów emerytalnych.

KRUS podał, iż W. W. (1) podlegała ubezpieczeniu społecznemu w okresie od 01.01.1981r. do 31.12.1985r. W okresie od 01.01.1981r. do 31.12.1985r. była zwolniona z opłacania składek na podstawie art. 40 ustawy z dnia 27.10.1977r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz w okresie 01.01.1983r. do 31.12.1985r. zwolniona z opłacania z hektara, opłacona była składka osobowa. (k. 16 a.e. nr (...)).

W związku z powyższym organ rentowy w decyzji o przeliczeniu emerytury z dnia 21.06.2012r. ustalił odwołującej zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników (k. 18 a.e. nr (...)).

W dniu 20.09.2013r. odwołująca się wystąpiła do ZUS z wnioskiem o przeliczenie emerytury poprzez doliczenie okresu pracy w gospodarstwie rolnym (a.e. nr (...)).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P.Inspektorat w O.decyzją z dnia 25.09.2013r. odmówił W. W. (1)prawa do przeliczenia emerytury poprzez doliczenie okresu pracy w gospodarstwie rolnym. Odwołująca się nie udokumentowała, że opłacała składki na FUSR w innych okresach niż te, które zostały uwzględnione.

Od w/w decyzji W. W. (1) złożyła odwołanie do Sądu Okręgowego w Ostrołęce.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie akt emerytalnych nr 028014753.

W niniejszej sprawie zastosowanie ma ustawa z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 w/w ustawy przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również następujące okresy, traktując je, z zastrzeżeniem art. 56, jak okresy składkowe:

1)okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki,

2)przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia,

3)przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia,

jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

Według ust. 2 okresy wymienione w ust. 1 pkt 1 uwzględnia się także przy ustalaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe ustalone na zasadach określonych w art. 5-7 są krótsze od okresu wymaganego do przyznania renty, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

Według ust. 3 okresów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie uwzględnia się, jeżeli zostały one zaliczone do okresów, od których zależy prawo do emerytury lub renty, na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było to, czy W. W. (1) posiada prawo do przeliczenia emerytury poprzez doliczenie okresu pracy w gospodarstwie rolnym. ZUS uznał, że w przypadku odwołującej się nie ma podstaw do uzupełnienia okresów wymaganych do przyznania emerytury poprzez doliczenie pracy w gospodarstwie rolnym.

Ustawa z dnia 14.12.1982r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz.U.1989.24.133 j.t.), zawiera definicję gospodarstwa rolnego. W pierwotnym brzmieniu art. 2 pkt 4 w/w ustawy definiował gospodarstwo rolne jako będące we władaniu tej samej osoby nieruchomości rolne, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą obejmującą grunty rolne i leśne wraz z budynkami, urządzeniami i inwentarzem, oraz prawa i obowiązki związane z prowadzeniem gospodarstwa - o powierzchni co najmniej 0,5 ha. Definicja ta uległa zmianie dopiero z dniem 01.01.1989r. na mocy art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 24.02.1989r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin oraz o zmianie ustawy o podatku rolnym, który zawęził pojęcie gospodarstwa rolnego tylko do takich nieruchomości rolnych, w których powierzchnia użytków rolnych przekraczała 1 ha.

Z akt wynika, że Starostwo Powiatowe w Ł. wydało zaświadczenie z dnia 02.01.2007r., z którego wynika, że w 1963r. A. i B. G. posiadali gospodarstwo rolne położone w R. o powierzchni 6,66 ha. (k. 31 a.s.)

Z zaświadczenia z Urzędu Rejonowego w O. wynika, że w rejestrze ewidencji gruntów wsi P. w gminie R. jako właściciel gospodarstwa rolnego o powierzchni 7,12 ha wpisani są małżonkowie W. W. (2) i W. (k. 31 a.s.).

Na okoliczność pracy W. W. (1) w gospodarstwie rolnym i opłacania składek i podatków Sąd przesłuchał świadków: K. B., W. S. i H. W., jednakże zeznania ich nic nie wniosły do sprawy. Świadkowie nie orientowali się, czy W. W. (1) opłacała składki na ubezpieczenie społeczne rolników. Jedynie H. W. zeznała, że ewidencjonowała zapłacone składki. Od samego początku, od 01.07.1977r., kiedy te składki weszły, to zajmowało się tym wiele osób np. w 1989r. B. D. i M. A.. Świadek zeznała, że do końca grudnia 1992r. Urząd Gminy, na podstawie dokumentów prowadzonych od 01.07.1977r., był zobowiązany sporządzić karty informacyjne ubezpieczonego i przekazać je do KRUS-u. Takie dla rolników zostały przekazane. Zdaniem świadka, jeżeli byłyby jakieś dane dot. pani W. bądź jej męża, to byłyby one przekazane do KRUS-u. Po koniec lat 70. rolnicy otrzymywali nakaz płatniczy, w którym była rubryka dot. składek. Nie było to jednoznaczne, że rolnik te składki opłacił. Składki pozostawały w Urzędzie, dopiero w późniejszych latach były przekazywane do KRUS-u. W przypadku nieopłacenia były upomnienia bądź tytuły wykonawcze i poborcy je ściągali. Świadek zaczęła ewidencjonować składki od 01.01.1989r. – ale nie pamiętała, czy takie postępowania toczyły się wobec pani W., ani czy pani W. opłacała jakiekolwiek składki w latach 1977-1980, czy odwołująca była dopisana do nakazu płatniczego męża. Na podstawie dokumentacji, która znajdowała w Urzędzie Gminy, świadek sporządzała karty ewidencyjne i przekazała je do KRUS-u. Karta pani W. wystawiona na podstawie posiadanych danych w ewidencji Gminy przekazana została do KRUS-u (rozprawa z dnia 30.07.2014r., adnotacja 00:10:47, k. 79 a.s.).

Odwołująca się W. W. (1) przesłuchana w charakterze strony zeznała, że w 1971r. zrobiono zebranie u sołtysa, byli tam urzędnicy z gminy, odwołująca się została uwłaszczona do tego gospodarstwa, wciągnięto ją na listę do ubezpieczenia i musiała opłacać składki na ubezpieczenie społeczne rolników. Prowadził to Urząd Gminy przy podatku. Ubezpieczenie osobowe także było opłacane. Pod koniec 1980r. dostali pismo, że zostali zwolnieni z tego ubezpieczenia, bo jedno z małżonków nie przekraczało 25 roku życia. Dostali ponowne pismo, że nadpłacone składki z lat 1977-1980 miały wpłynąć na wyższe świadczenie. Składki zostały przekazane na poczet lat 1983-1985. Mąż odwołującej też opłacał składki (rozprawa z dnia 12.09.2014r., k. 94v. a.s.) .

Zgodnie z art. 26a ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS wysokość emerytury ustalonej zgodnie z art. 26 ulega zwiększeniu za okresy opłacania składek na Fundusz Emerytalny Rolników, Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników i ubezpieczenie emerytalno-rentowe, o których mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników. Zwiększenie to ustala się według zasad wymiaru części składkowej emerytury rolniczej przewidzianych w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników na podstawie zaświadczenia Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego o okresach opłacania składek.

W przypadku odwołującej z akt sprawy wynika, że opłacała ona składki na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników w okresie od 01.01.1981r. do 31.12.1990r. (zaświadczenie KRUS z 11.06.2012r.) oraz pracowała w gospodarstwie rolnym rodziców. Jednakże okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16 roku życia, przypadający przed dniem 1 stycznia 1983r. (w myśl art. 10 ust. 1 powołanej ustawy) jest okresem uzupełniającym jedynie w przypadku, gdy okresy składkowe i nieskładkowe są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, nie mają jednak wpływu na wysokość emerytury. W przypadku odwołującej się, udokumentowała ona ponad 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych i nie zaistniała potrzeba uzupełniania okresów wymaganych do przyznania emerytury. Natomiast z tytułu opłacania składek na Funduszu Ubezpieczenia Społecznego Rolników ustalone zostało odwołującej i jest wypłacane zwiększenie rolne. Wskaźnik zwiększenia rolnego wynosi 11,93%, tj. za okres opłacania składek od 01.01.1981r. do 31.12.1990r. Ustalona kwota zwiększenia wynosi 94,60 zł.

Reasumując, postępowanie przeprowadzone w sprawie nie wykazało, że W. W. (1)opłacała składki na FUSR w latach siedemdziesiątych. Istotną okolicznością mająca zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy na korzyść odwołującej się jest brak stosownego zaświadczenia KRUS, o którym mowa w art. 26a ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Nie są w tym zakresie wystarczające same twierdzenia odwołującej się o opłacaniu składek.

Z uwagi na powyższe Sąd uznał, że decyzja z dnia 25.09.2013r. jest prawidłowa a odwołanie W. W. (1) podlega oddaleniu na podstawie art. 477 ¹⁴§1 k.p.c. – o czym orzeczono w punkcie 1 wyroku.

W punkcie 2 orzeczono o kosztach zastępstwa prawnego, udzielonego odwołującej się przez adwokata z urzędu- zasądzając od Skarbu Państwa – Kasy Sądu Okręgowego w Ostrołęce kwotę 73,20 zł. Orzeczenie to wydano na podstawie § 12 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.