Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 02 października 2014r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce II Wydział Karny

w składzie

Przewodniczący: SSO Wiesław Oryl

Sędziowie: SSO Artur Bobiński

SSO Marek Konrad (spr.)

Protokolant: Marlena Achcińska

przy udziale oskarżyciela: Urzędu Celnego w Ciechanowie

po rozpoznaniu w dniu 02.10.2014r.

sprawy oskarżonych: M. C. i P. K.

oskarżonych o popełnienie czynu z art. 107§1kks w zw. z art. 9§1kks

z powodu apelacji: obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego w Ostrołęce z dnia 07.02.2013r. w sprawie IIK 276/12

orzeka:

I.  Uchyla zaskarżony wyrok w całości i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Ostrołęce.

Sygn. akt II Ka 149/14

UZASADNIENIE

Urząd Celny w Ciechanowie oskarżył M. C. o to, że:

w okresie od 29.03.2011 roku do 20.10.2011 roku w miejscowości Ł. w lokalu (...) przy ul. (...), jako właściciel firmy (...) M. C. z siedzibą w W. ul. (...) zajmując się sprawami gospodarczymi firmy, działając wspólnie i w porozumieniu z P. K. właścicielem firmy (...) z siedzibą w Ł. ul. (...), urządzał gry na automacie (...) M. o nr HG/057/MM” wbrew przepisom ustawy o grach hazardowych udostępnionym do publicznego korzystania, działając w celach komercyjnych, na którym prowadzone gry mają charakter losów co stanowi naruszenie przepisów art. 2 ust. 3-5, art. 6 ust. 1, art. 14 ust 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych ( Dz. U. nr 201 poz. 1540 z późn. zm. )

tj o przestępstwo z art. 107 § 1 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s.

P. K. o to że:

w okresie od 29.03.2011 roku do 20.10.2011 roku w miejscowości Ł. w lokalu (...) przy ul. (...), zajmując się sprawami gospodarczymi firmy (...), działając wspólnie i w porozumieniu z M. C. urządzał gry na automacie (...) M. o nr HG/057/MM” wbrew przepisom ustawy o grach hazardowych udostępnionym do publicznego korzystania, działając w celach komercyjnych, na którym prowadzone gry mają charakter losów co stanowi naruszenie przepisów art. 2 ust. 3-5, art. 6 ust. 1, art. 14 ust 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych ( Dz. U. nr 201 poz. 1540 z późn. zm. )

tj o przestępstwo z art. 107 § 1 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s.

Sąd Rejonowy w Ostrołęce wyrokiem z dnia 07 lutego 2013r. w sprawie II K 276/12 orzekł:

I.  oskarżonego M. C. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i za to na podstawie art. 107 § 1 k.k.s w zw. z art. 9 § 3 k.k.s skazał go i wymierzył mu karę grzywny w wymiarze 40 (czterdziestu) stawek dziennych przyjmując wysokość jednej stawki na kwotę 50 (pięćdziesięciu) złotych

II.  oskarżonego P. K. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i za to na podstawie art. 107 § 1 k.k.s w zw. z art. 9 § 3 k.k.s skazał go i wymierzył mu karę grzywny w wymiarze 40 (czterdziestu) stawek dziennych, przyjmując wysokość jednej stawki na kwotę 50 (pięćdziesięciu) złotych

III.  na podstawie art. 30 § 5 k.k.s orzekł przepadek automatu do gier (...) M. nr HG /057/MM” przechowywanego w magazynie Izby Celnej w W. wg pokwitowania PL/MF/AE nr (...), kluczy do w/w automatu w ilości 5 sztuk z zawieszką o nr (...), (...), (...), (...), (...) przechowywane w magazynie Izby Celnej w W. wg pokwitowania nr PL/MF/ (...) oraz pieniędzy w kwocie 630 zł przechowywanych w kopercie nr (...) przechowywane w Wydziale (...) Izby Celnej w W.

IV.  zasądził od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w tym opłaty.

Apelacje od powyższego wyroku złożył obrońca oskarżonych.

W apelacji wniesionej w imieniu P. K. zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1. obrazę prawa materialnego a to:

- art. 1 § 1 ustawy z dnia 10 września 1999 roku Kodeks karny skarbowy, zgodnie z którym odpowiedzialności karnej za przestępstwo skarbowe podlega ten tylko, kto popełnia czyn społecznie szkodliwy, zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia, przez jego niezastosowanie, podczas gdy w okolicznościach niniejszej sprawy nie można uznać, aby oskarżony popełnił czyn zabroniony przez ustawę obowiązująca w czasie jego popełnienia

- art. 107 § 1 k.k.s przez jego błędne zastosowanie, a w konsekwencji uznanie, że oskarżony swoim zachowaniem opisanym w akcie oskarżenia wyczerpał znamiona przestępstwa, mimo iż przepis ten nie powinien mieć zastosowania w niniejszej sprawie, jako że przepisy ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych, a w szczególności art. 14 ust. 1 w/w ustawy nie mogą być stosowane w polskim systemie prawnym gdyż stanowią „przepisy techniczne” w rozumieniu dyrektywy nr 98/34 Parlamentu Europejskiego i Rady, a w konsekwencji przepisy takie są nieskuteczne i nie mogą być podstawą rozstrzygnięć sądowych

2. błąd w ustaleniach faktycznych stanowiących podstawę wyroku, który miał wpływ na treść orzeczenia przez przyjęcie, że znajdujące się w lokalu oskarżonego urządzenie, na którym prowadzone były gry, ma charakter gry na automatach i gry losowej, podczas gdy w rzeczywistości jest to urządzeniem, na którym prowadzi się gry o charakterze zręcznościowym i rozrywkowym.

3. błąd w ustaleniach faktycznych, stanowiących podstawę wyroku, który miał wpływ na treść orzeczenia przez uznanie ( w sposób dorozumiany, gdyż w uzasadnieniu Sąd kwestii tej w ogóle nie podnosi) , że oskarżonemu można przypisać winę, podczas gdy w rzeczywistości okoliczności sprawy – posiadanie przez współoskarżonego M. C. opinii technicznej nr 94/10 sporządzonej przez rzeczoznawcę technicznego Z. S. (1) oraz fakt, że urządzenie do gry nie miało możliwości bezpośredniej wypłaty wygranej wskazują, że trudno było oczekiwać, aby oskarżony był świadom y tego, że udostępniając miejsce pod urządzenie do gier mógł popełnić przestępstwo i miał wolę popełnienia zarzucanego mu aktem oskarżenia przestępstwa

4. naruszenie przepisów postępowania, a to art. 424 § 1 i 2 k.p.k. , które miało wpływ na treść orzeczenia, przez brak wyjaśnienia w uzasadnieniu podstawy prawnej wyroku, nie wyjaśnienie podstaw odpowiedzialności i winy oskarżonego oraz brak przytoczenia okoliczności, które Sąd I instancji miał na względzie przy wymiarze kary

Na zasadzie art. 427 § 1 k.p.k. i art. 437 § 1 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s wniósł o :

-zmianę zaskarżonego wyroku w całości i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu

-zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonego zwrotu kosztów obrony według norm taryfowych za obronę oskarżonego w postępowaniu przed Sądem II instancji

Ewentualnie:

- uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

W apelacji wniesionej w imieniu M. C. zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1.obrazę prawa materialnego a to:

- art. 1 § 1 ustawy z dnia 10 września 1999 roku Kodeks karny skarbowy, zgodnie z którym odpowiedzialności karnej za przestępstwo skarbowe podlega ten tylko, kto popełnia czyn społecznie szkodliwy, zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia, przez jego niezastosowanie, podczas gdy w okolicznościach niniejszej sprawy nie można uznać, aby oskarżony popełnił czyn zabroniony przez ustawę obowiązująca w czasie jego popełnienia

- art. 107 § 1 k.k.s przez jego błędne zastosowanie, a w konsekwencji uznanie, że oskarżony swoim zachowaniem opisanym w akcie oskarżenia wyczerpał znamiona przestępstwa, mimo iż przepis ten nie powinien mieć zastosowania w niniejszej sprawie, jako że przepisy ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych, a w szczególności art. 14 ust. 1 w/w ustawy nie mogą być stosowane w polskim systemie prawnym gdyż stanowią „przepisy techniczne” w rozumieniu dyrektywy nr 98/34 Parlamentu Europejskiego i Rady, a w konsekwencji przepisy takie są nieskuteczne i nie mogą być podstawą rozstrzygnięć sądowych

2. błąd w ustaleniach faktycznych stanowiących podstawę wyroku, który miał wpływ na treść orzeczenia przez przyjęcie, że znajdujące się w lokalu oskarżonego P. K. urządzenie należące do oskarżonego M. C., na którym prowadzone były gry, ma charakter gry na automatach i gry losowej, podczas gdy w rzeczywistości jest to urządzeniem, na którym prowadzi się gry o charakterze zręcznościowym i rozrywkowym.

3. błąd w ustaleniach faktycznych, stanowiących podstawę wyroku, który miał wpływ na treść orzeczenia przez uznanie ( w sposób dorozumiany, gdyż w uzasadnieniu Sąd kwestii tej w ogóle nie podnosi) , że oskarżonemu można przypisać winę, podczas gdy w rzeczywistości okoliczności sprawy – posiadanie przez oskarżonego M. C. opinii technicznej nr 94/10 sporządzonej przez rzeczoznawcę technicznego Z. S. (1) oraz fakt, że urządzenie do gry nie miało możliwości bezpośredniej wypłaty wygranej wskazują, że trudno było oczekiwać, aby oskarżony był świadomy tego, że udostępniając miejsce pod urządzenie do gier mógł popełnić przestępstwo i miał wolę popełnienia zarzucanego mu aktem oskarżenia przestępstwa

4. naruszenie przepisów postępowania, a to art. 424 § 1 i 2 k.p.k. , które miało wpływ na treść orzeczenia, przez brak wyjaśnienia w uzasadnieniu podstawy prawnej wyroku, nie wyjaśnienie podstaw odpowiedzialności i winy oskarżonego oraz brak przytoczenia okoliczności, które Sąd I instancji miał na względzie przy wymiarze kary

Na zasadzie art. 427 § 1 k.p.k. i art. 437 § 1 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s wniósł o :

-zmianę zaskarżonego wyroku w całości i uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu

-zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz oskarżonego zwrotu kosztów obrony według norm taryfowych za obronę oskarżonego w postępowaniu przed Sądem II instancji

Ewentualnie:

- uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacje okazały się na tyle skuteczne iż skutkowały uchyleniem zaskarżonego orzeczenia i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Ostrołęce.

Na wstępie podnieść należy, iż w Sąd Okręgowy nie będzie się wypowiadał na temat zarzutów dotyczących naruszenia prawa materialnego, poprzez zastosowanie przez Sąd Rejonowy, art. 107§1kks w kontekście jego obowiązywania.

Zdaniem Sądu bowiem, kwestia ta jest bowiem kwestią wtórną w odniesieniu do zasadniczej okoliczności, którą to okolicznością jest charakter i rodzaj urządzenia do gier jakie znajdowało się w lokalu oskarżonego P. K. a także – choć okoliczność ta winna być ustalana niejako w drugiej kolejności - świadomości obu oskarżonych co do charakteru przedmiotowego urządzenia.

Poza wątpliwością jest to, iż podstawą postawienia obu oskarżonym zarzutu popełnienia czynu z art. 107kks stała się opinia A. C..

Zdaniem Sądu Okręgowego opinia ta budzi wątpliwości. Wątpliwości te wynikają z faktu, iż w momencie sporządzania przedmiotowej opinii, A. C. nie posiadał wymaganych uprawnień do wypowiadania się w kwestii charakteru przedmiotowego urządzenia do gier.

Niewątpliwie także obaj oskarżeni dysponowali dokumentem, z którego treści wynika, iż znajdujący się w lokalu oskarżonego P. K. automat, jest automatem do gier zręcznościowych. Z kolei wartość dowodowa tego dokumentu nie została podważona. Tym samym w aktach sprawy znajdują się dwie – sprzeczne w swojej treści opinie dotyczące automatu. Sprzeczność ta musi być w toku postępowania bezwzględnie wyjaśniona a stanowisko w tej kwestii Sąd winien należycie uzasadnić.

Kwestia ta bowiem – o czym już wspomniano wyżej, obok świadomości oskarżonych co do właściwości przedmiotowego urządzenia jest kwestią kluczową dla ewentualnego przypisania oskarżonym popełnienia zarzucanego im czynu.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy winien zatem dopuścić opinię biegłego posiadającego stosowne kwalifikacje do sporządzania opinii w zakresie tego typu urządzeń. Opinia taka rozwieje wątpliwości dotyczące tej kwestii i jednocześnie da asumpt do wydania prawidłowego rozstrzygnięcia w sprawie.

Ustalenie to bowiem usunie wątpliwości w zakresie czy w ogóle może być w trakcie postępowania karnego rozważana kwestia odpowiedzialności karnej oskarżonych. Negatywne stwierdzenie biegłego co do charakteru automatu w kontekście rodzaju prowadzonych na nim gier, niewątpliwie wykluczy jakąkolwiek ich odpowiedzialność.

Po przesądzeniu kwestii rodzaju automatu i ewentualnym ustaleniu, iż w istocie był to automat do gier w rozumieniu art. 107kks Sąd winien jednoznacznie przesądzić kwestię świadomości obu oskarżonych co do tego faktu. Skoro bowiem czyn z art. 107kks można popełnić jedynie z winy umyślnej wina ta musi być jednoznacznie wykazana.

Jest to o tyle istotne, iż P. K. jedynie udostępniał powierzchnię w swoim lokalu, zaś oskarżony C. dysponował opinią techniczną, którą przedstawił P. K., zaś z dokumentu tego wynikało, iż automat ma charakter automatu do gier zręcznościowych.

Podkreślenia wymaga także fakt, iż Z. S. (2), którego opinię okazywał P. K. oskarżony C., to biegły sądowy wpisany na listę Sądu Okręgowego w Lublinie.

Okoliczności te nie zostały zdaniem Sądu jednoznacznie wyjaśnione w trakcie postępowania Sądu Rejonowego a ich przesądzenie niewątpliwie determinuje wydanie poprawnego orzeczenia.

Pozostałe kwestie wskazywane przez skarżącego – w tym w szczególności ustalenie czy przepis art. 107kks jest przepisem obowiązującym w kontekście treści dyrektywy nr 98/34 Parlamentu Europejskiego, są zdaniem Sądu a co zostało podkreślone wyżej, okolicznościami wtórnymi, których rozstrzyganie w niniejszym postępowaniu jest przedwczesne.

Ramy postępowania zakreśla akt oskarżenia i zdarzenie historyczne w nim wskazane. W sprawie niniejszej akt oskarżenia opiera się na przesłance dotyczącej przymiotu automatu do gier.

Prawidłowe rozstrzygnięcie w sprawie może nastąpić tym samym dopiero po jednoznacznym i pewnym ustaleniu charakteru automatu - wówczas zdaniem Sądu Okręgowego, można stosować określone przepisy karne i dopiero wówczas rozważać kwestię ich obowiązywania.

Mając powyższe względy na uwadze orzeczono jak w sentencji.