Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 czerwca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 17 czerwca 2014 r.

sprawy R. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawnych

na skutek odwołania R. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia 19 lutego 2014

znak : (...)

oddala odwołanie

Sygn. akt IV U 580/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19 lutego 2014 r., znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. na podstawie art. 10 ust 1 i 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 672 ze zm.) w zw. z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 1442 ze zm.) odmówił wydania wnioskodawcy R. D. interpretacji w zakresie kwalifikacji umowy, której przedmiotem będzie przygotowanie, opracowanie i wygłoszenie dziesięciu wykładów jako umowy o dzieło.

W uzasadnieniu decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. wskazał, że w dniu 27 stycznia 2014 r. wpłynął wniosek o wydanie pisemnej interpretacji. Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zamierza zorganizować wykłady muzyczno-językowe z języka angielskiego dla słuchaczy. W tym celu zamierza zawrzeć umowę z wykładowcą. Wykłady będą miały charakter autorski. Umowa będzie zobowiązywać wykładowcę do wygłoszenia wykładów według oryginalnych opracowanych przez niego metod oraz opracowania zadań dla słuchaczy. Warunkiem wypłaty wynagrodzenia będzie zaliczenie testów końcowych przez co najmniej połowę uczestników. W związku z powyższym wnioskodawca powziął wątpliwość, czy z tytułu zawarcia wskazanej umowy z wykładowcą należy opłacać składki na ubezpieczenia społeczne, w sytuacji gdy wykładowca nie wnosi o objęcie go ubezpieczeniami społecznymi, a jednocześnie nie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu z innych tytułów. W ocenie przedsiębiorcy zawarcie powyższej umowy nie rodzi obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, gdyż umowa ta ze względu na swój przedmiot – ma prowadzić do osiągnięcia rezultatu. Organ rentowy podkreślił, że z treści art. 10 u.s.d.g. wynika, że ZUS wydając pisemną interpretację przepisów dokonuje wyłącznie interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne, nigdy zaś nie w ramach tego postępowania nie rozstrzyga konkretnej sprawy administracyjnej, w szczególności sprawy spornej. W powyższym trybie organ rentowy nie ma możliwości dokonania kwalifikacji danej umowy jako umowy zlecenia lub umowy o dzieło. Zagadnienie przedstawione przez wnioskodawcę nie dotyczy bezpośrednio obowiązku świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne – ma ono charakter pochodny względem zakwalifikowania danej umowy zlecenia lub umowy o dzieło.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył pełnomocnik wnioskodawcy R. D. domagając się zmiany zaskarżonej decyzji poprzez nakazanie Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L. wydania odwołującemu się pisemnej interpretacji przepisów, a także wniósł o zwrot kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu odwołania pełnomocnik wnioskodawcy wskazał, że organ rentowy bezpodstawnie odmówił wydania pisemnej interpretacji przepisów wskutek uznania, że żądanie ma na celu wyłącznie wydanie interpretacji w zakresie kwalifikacji umowy jako umowy o dzieło. Odwołujący powziął wątpliwość, czy z tytułu zawarcia umowy z wykładowcą (szczegółowo opisaną we wniosku) należy opłacać składki na ubezpieczenia społeczne w sytuacji, gdy z oświadczenia wykładowcy wynika, że nie wnosi on o objecie ubezpieczeniem społecznym, a jednocześnie nie ma innego tytułu prawnego do podlegania ubezpieczeniom społecznym. Wątpliwości wnioskodawcy dotyczą zatem rozumienia przepisu art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Opis zdarzenia jest niezbędnym elementem wniosku o wydanie interpretacji, a jej dokonanie nie może nastąpić w oderwaniu od indywidualnej sytuacji wskazanej we wniosku. W ocenie wnioskodawcy przedmiotem interpretacji ma być zakres i sposób zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę składek na ubezpieczenia społeczne, a takie przepisy nie wynikają wyłącznie z ustawy systemowej. Na normę prawną określającą obowiązek przedsiębiorcy opłacania składek na ubezpieczenia społeczne za osoby, z którymi zawiera umowy składają się również pojęcia określone w przepisach kodeksu cywilnego.

W odpowiedzi Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. wniósł o oddalenie odwołania podtrzymując w całości swoje stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Organ rentowy ponownie podkreślił, że z treści własnego stanowiska przedstawionego przez wnioskodawcę wynika, że jego intencją było uzyskanie potwierdzenia co do prawidłowości kwalifikacji umowy, której przedmiotem będzie przygotowanie, opracowanie i wygłoszenie wykładów jako umowy o dzieło. Powyższe zagadnienie nie dotyczy bezpośrednio obowiązku świadczenia składek na ubezpieczenia. Kwalifikacja danej umowy jako umowy zlecenia lub umowy o dzieło nie wymaga interpretacji przepisów, z których bezpośrednio wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne.

W piśmie procesowym z dnia 12 maja 2014 r. pełnomocnik odwołującego się podtrzymał w całości swoje stanowisko zawarte w odwołaniu od zaskarżonej decyzji z dnia 19 lutego 2014 r.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje.

Wnioskiem z dnia 27 stycznia 2014 r. R. D. prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą zwrócił się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. o wydanie interpretacji indywidualnej. W opisie przyszłego stanu faktycznego wskazał, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zamierza zorganizować wykłady muzyczno-językowe z języka angielskiego dla słuchaczy. W tym celu zamierza zawrzeć umowę z wykładowcą, której przedmiotem będzie przygotowanie, opracowanie i wygłoszenie dziesięciu wykładów o charakterze autorskim. Zostaną one wygłoszone na podstawie programu przygotowanego przez wykładowcę z uwzględnieniem możliwości nauki języka obcego przez słuchaczy. Wykładowca będzie zobowiązany do wygłoszenia wykładów według oryginalnych, opracowanych przez siebie metod oraz opracowania zadań mających na celu osiągnięcia przez słuchaczy znajomości przedmiotu pozwalającej na zaliczenie testów końcowych. Warunkiem wypłaty wynagrodzenia będzie zaliczenie testów końcowych przez co najmniej połowę uczestników – powyższe stanowić będzie ocenę czy został osiągnięty cel zajęć (rezultat), tj. znajomość przedmiotu zgodnie z założeniami programowymi. W związku z powyższym wnioskodawca powziął wątpliwość, czy z tytułu zawarcia wskazanej umowy z wykładowcą należy opłacać składki na ubezpieczenia społeczne, w sytuacji gdy wykładowca nie wnosi o objęcie go ubezpieczeniami społecznymi, a jednocześnie nie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu z innych tytułów. W stanowisku wnioskodawcy zawarcie powyższej umowy, na warunkach wskazanych powyżej, nie będzie rodzić obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, ponieważ taka umowa ze względu na jej przedmiot nie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu. Wykonanie umowy ma bowiem prowadzić do osiągnięcia określonego sprawdzalnego, z góry określonego rezultatu, tj. zaliczenia testów końcowych. (k. 5 akt organu rentowego)

Odwołanie wnioskodawcy jest bezzasadne i z tego tytułu podlega oddaleniu.

Stosownie do art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (j.t. Dz. U. z 2013 r., poz. 672 ze zm.) przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Wniosek może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych (ust. 2). Przedsiębiorca we wniosku jest obowiązany przedstawić stan faktyczny sprawy lub zdarzenie przyszłe oraz własne stanowisko w sprawie. Zakres i przedmiot sprawy o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa konstytuuje treść wniosku wszczynającego postępowanie, a rolą organu prowadzącego to postępowanie jest ocena stanowiska strony w spornej kwestii, nie zaś przedstawienie poglądów i wykładni przepisów odnoszących się do różnych sytuacji faktycznych. Istotą tego postępowania jest uzyskanie przez stronę wyjaśnienia treści przepisów prawa i ich zastosowania w odniesieniu do indywidualnej sytuacji wskazanej we wniosku. Organ wydający decyzję nie może więc ingerować w stan faktyczny opisany we wniosku, podważać go, uzupełniać czy zmieniać w oparciu o inne źródła lub wiedzę znaną mu z urzędu (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 kwietnia 2011 r., sygn. III UK 117/10, LEX nr 898257).

W niniejszej sprawie organ rentowy odmówił wnioskodawcy R. D. wydania interpretacji indywidualnej, gdyż jak wskazał, w drodze wydania pisemnej interpretacji przepisów dokonuje się wyłącznie interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne, nigdy zaś w ramach tego postępowania nie rozstrzyga się konkretnej sprawy administracyjnej, w szczególności sprawy spornej. W powyższym trybie organ rentowy nie ma możliwości dokonania kwalifikacji danej umowy jako umowy zlecenia lub umowy o dzieło. Z powyższym stanowiskiem organu rentowego należy się zgodzić, a wydana decyzja odmowna jest w tym zakresie prawidłowa. Analiza treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji wskazuje, że wnioskodawca nie ma wątpliwości co do treści przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Wnioskodawca w ogóle nie wskazał żadnego przepisu prawa, który w jego ocenie budziłby uzasadnione wątpliwości co do jego zastosowania. Odwołujący opisał stan faktyczny przyszłej sytuacji, jaka ma się wydarzyć – polegającej na zamiarze zawarcia umów o opracowanie i przeprowadzenie 10 wykładów o charakterze autorskim (treść praw i obowiązków stron umowy została dokładnie opisana we wniosku). Intencją odwołującego w niniejszej sprawie było zaś uzyskanie stwierdzenia ze strony organu rentowego, czy zakwalifikuje on wskazaną umowę jako umowę zlecenia (o świadczenie usług), umowę o dzieło czy też inną umowę nienazwaną. Dla wnioskodawcy nie było zaś wątpliwości w tym, że umowa rezultatu, zgodnie z zacytowanym przez niego orzecznictwem Sądu Najwyższego, nie rodzi obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym. W ocenie Sądu Okręgowego żądanie wniosku – uznania czy dana umowa jest umową rezultatu czy też umową starannego działania zbliżoną do umowy zlecenia – nie wchodzi w zakres interpretacji z art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Ze wskazanego trybu wypływa obowiązek wydania wykładni przepisu, z którego wynika obowiązek opłacania składek czy podlegania ubezpieczeniom społecznym. Należy zgodzić się z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych Oddziałem w L., że zagadnienie przedstawione przez wnioskodawcę nie dotyczy bezpośrednio obowiązku świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne. W konsekwencji w drodze pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej – przy takim postawieniu zagadnienia prawnego do rozstrzygnięcia – organ rentowy nie może dokonać oceny jakiego rodzaju i charakteru jest to umowa.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.