Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 marca 2013r.

Sąd Okręgowy w Słupsku V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Barbara Odelska

Protokolant: st.sekr.sądowy Agnieszka Leśniak

po rozpoznaniu w dniu 4 marca 2013r. w Słupsku

na rozprawie

sprawy z odwołania J. Z.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 5 grudnia 2011 r., znak (...)

o rentę

I.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu J. Z. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 4 grudnia 2011r do czasu przekwalifikowania

II.  nie stwierdza odpowiedzialności organu rentowego

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 05.12.2011 r., znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. Inspektorat w C. odmówił ubezpieczonemu J. Z. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Ubezpieczony domagał się zmiany zaskarżonej decyzji organu rentowego w całości i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez przyznanie J. Z. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy zgodnie z jego wnioskiem z dnia 14.10.2011r. Nadto wniósł o zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego kosztów postępowania według norm przepisanych z uwzględnieniem poniesionych kosztów zastępstwa prawnego.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wniósł o oddalenie odwołania oraz zasądzenie od ubezpieczonego na rzecz organu rentowego kosztów powtarzając argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony J. Z. urodził się w dniu 19.08.1953 r., wykształcenie podstawowe. Po ukończeniu szkoły podstawowej w latach 1969-1972 pracował na gospodarstwie swoich rodziców. Całe życie zawodowe tj. od 1976 r. pracował jako kierowca oraz operator dźwigu. Jedynie przez dwa lata wykonywał pracę spawacza. Nie pracuje od 06.06.2011 r. Początkowo uprawniony był od 10.06.2010 r. do 08.12.2010 r. do zasiłku chorobowego, a następnie od 09.12.2010 r. do 03.12..2011 r. do świadczenia rehabilitacyjnego.

W dniu 14.10.2011 r. ubezpieczony złożył wniosek o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

dowód: /wniosek k. 1-2 akt ZUS plik rentowy, zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu – k. 12-12 v. akt ZUS plik rentowy/

Orzeczeniem Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 02.11.2011 r. ubezpieczony został uznany za zdolnego do pracy. Orzeczenie o takiej samej treści zostało wydane w dniu 23.11.2011 r. przez Komisję Lekarską ZUS.

dowód: /orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS k. 26 akt ZUS plik rentowy, orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS. k. 27 akt ZUS plik rentowy/

Zaskarżoną decyzją z dnia 05.12.2011 r., znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. Inspektorat w C. odmówił ubezpieczonemu prawa do renty.

dowód: /decyzja ZUS- k.28-28v. akt ZUS plik rentowy/

U ubezpieczanego J. Z. rozpoznano stan po wylewie krwi do ciała szklistego i odwarstwieniu siatkówki oka lewego, stan po leczeniu operacyjnym odwarstwienia siatkówki, stan po operacji zaćmy olejowej oka lewego, sztuczną soczewkę oka lewego, praktyczną ślepotę oka lewego oraz brak obuocznego widzenia, czyli jednooczność. Biegła okulista oraz specjalista medycyny pracy jednoznacznie uznały, że ubezpieczony nie jest zdolny do prac wymagających widzenia obuocznego tj. pracy na wysokości, przy maszynach w ruchu, kierowcy zawodowego oraz ciężkiej pracy fizycznej. Przeciwwskazana praca wymagająca obuocznego widzenia. W ocenie biegłej okulisty, uwzględniającej kwalifikacje ubezpieczonego, J. Z. jest całkowicie niezdolny do pracy od czasu zakończenia świadczenia rehabilitacyjnego do czasu przekwalifikowania.

Natomiast biegli ortopeda oraz neurolog stwierdzili, że dolegliwości bólowe kręgosłupa bez ubytków neurologicznych i z niewielkimi zmianami w badaniu rtg kręgosłupa nie ograniczają zdolności do pracy zarobkowej.

dowód: /protokół badań sądowo-lekarskich z dnia 27.03.2012 r. – k. 18-18 v. akt sprawy, opinia lekarska z dnia 06.07.2012 r. – k. 34-36 akt sprawy, aneks do opinii z dnia 27.08.2012 r. – k. 37 akt sprawy, aneks do opinii z dnia 25.09.2012 r. – k. 44 akt sprawy, opinia sądowo-lekarska z dnia 15.11.2012 r. – k. 68 akt sprawy, protokół badań sądowo-lekarskich z dnia 21.01.2013 r. – k. 83-84 akt sprawy/

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego J. Z. zasługuje na uwzględnienie.

Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do ustalenia czy ubezpieczony jest niezdolny do pracy częściowo lub całkowicie. Spełnianie przez ubezpieczonego pozostałych określonych w art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych(tekst jednolity: Dz. U. 2009r., Nr 153, poz. 1227 ze z.) nie było przez organ rentowy kwestionowane.

Definicję niezdolności zawiera przepis art. 12 ustawy, który stanowi, że niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (art. 12 ust. 2 i 3 w/w ustawy).

Przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania, co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, a także możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art. 13 w/w ustawy).

Dokonując zaś oceny przewidywanego okresu niezdolności do pracy zarobkowej bierze się pod uwagę przesłanki wynikające z treści §6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 14 grudnia 2004 r. w sprawie orzekania o niezdolności do pracy (Dz. U. nr 273, poz. 2711), czyli charakter i stopień naruszenia sprawności organizmu oraz rokowania odzyskania zdolności do pracy. Treść powołanych przepisów obliguje do tego, aby niezdolność do pracy rozpatrywać indywidualnie w odniesieniu do konkretnej osoby, przy uwzględnieniu jej stanów chorobowych, wieku, kwalifikacji.

Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe na powyższą okoliczność, dopuszczając dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych ortopedy, okulisty, neurologa oraz lekarza medycyny pracy jako odpowiednich ze względu na schorzenia ubezpieczonego.

Biegli ortopeda oraz neurolog nie uznali ubezpieczonego za niezdolnego do pracy z przyczyn ortopedycznych oraz neurologicznych. Natomiast biegła okulista oraz specjalista medycyny pracy jednoznacznie stwierdziły, że ubezpieczony nie jest zdolny do prac wymagających widzenia obuocznego tj. pracy na wysokości, przy maszynach w ruchu, kierowcy zawodowego oraz ciężkiej pracy fizycznej. Przeciwwskazana u niego jest praca wymagająca obuocznego widzenia. Zdaniem biegłej okulisty, uwzględniającej kwalifikacje ubezpieczonego, J. Z. jest całkowicie niezdolny do pracy od czasu zakończenia świadczenia rehabilitacyjnego do czasu przekwalifikowania.

Sąd uznał opinie biegłego lekarza okulisty oraz specjalisty medycyny pracy za wiarygodny dowód w sprawie i podzielił ustalenia oraz wynikające z nich wnioski.

Opinie Sąd Okręgowy ocenił jako rzetelne, fachowe i obiektywne. Zostały bowiem sporządzone przez lekarzy o specjalizacji odpowiadającej schorzeniom zdiagnozowanym u wnioskodawcy, posiadającego bogatą wiedzę medyczną oraz znaczne doświadczenie zawodowe.

Opinie biegłych zawierają kompleksową i wyczerpującą ocenę stanu zdrowia wnioskodawcy i uwzględniają wpływ rozpoznanego u niego schorzenia na zdolność do pracy, jednocześnie zawierają przekonujące uzasadnienie w zakresie rozpoznanych schorzeń oraz przyczyn, dla których wnioskodawca powinien być uznany za niezdolnego do pracy zgodnie z kwalifikacjami. Zdaniem Sądu, opinie biegłych w rozpoznawanej sprawie, zostały wydane na podstawie właściwych przesłanek (badań lekarskich, zaświadczeń o stanie zdrowia i przebytym leczeniu).

Zważyć należy, że opinia biegłego ma na celu ułatwienie sądowi rozeznanie i zrozumienie dziedziny (rozstrzyganej kwestii) wymagającej wiadomości specjalnych. W tym znaczeniu biegły jest pomocnikiem sądu, jednakże prezentuje własne stanowisko w kwestii, którą sąd rozstrzyga. Biegły zachowuje niezawisłość co do merytorycznej treści opinii, co zapewnia prawidłową rolę tej opinii w postępowaniu sądowym (orz. Sądu Najwyższego z 7 stycznia 1997 r., I CKN 44/96, niepubl.). Według wyroku Sądu Najwyższego z 14 marca 2007 r., III UK 130/06, LexPolonica nr 1871267 (OSNP 2008, nr 7-8, poz. 113) opinia biegłych dostarcza sądowi wiedzy specjalistycznej koniecznej do dokonania oceny stanu zdrowia osoby ubiegającej się o świadczenie rentowe.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, że sposób motywowania oraz stopień stanowczości wniosków wyrażonych w opinii biegłych jest jednym z podstawowych kryteriów oceny dokonywanej przez sąd, niezależnie od kryteriów zgodności z zasadami wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego oraz podstaw teoretycznych opinii. (tak postanowienie SN 2000.11.27. I CKN 1170/98 OSNC 2001 nr 4 poz. 84) Niewątpliwe w niniejszej sprawie opinie biegłych okulisty oraz specjalisty medycyny pracy są stanowcze i zdecydowane.

Sąd Najwyższy wielokrotnie wy­jaśniał, że do dowodu z opinii biegłego nie mogą mieć zastosowania wszystkie zasady prowadzenia do­wodów, a w szczególności art. 217 § 1 k.p.c . , a zatem sąd nie jest obowiązany dopuścić dowód z opinii kolejnych biegłych w każdym wypadku, gdy złożona opinia nie jest korzystna dla strony. (wyrok sadu Najwyższe­go z dnia 15 lutego 1974 r., II CR 817/73, nie publikowany). Żądanie ponowienia lub uzupełnienia dowodu z opinii biegłych jest bezpodstawne, jeżeli sądy uzyskały od biegłych wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawi­dłowego orzekania. - wyrok z dnia 10 września 1999 r., II UKN 96/99, OSNAPUS 2000, nr 23, poz. 869; podobne poglądy byty już wielokrotnie wyrażane w wyrokach z dnia 6 marca 1997 r., II UKN 23/97, OSNAPUS 1997, nr 23, poz. 476, z dnia 21 maja 1997 r., II UKN 131/97, OSNAPUS 1998, nr 3, poz. 100 oraz z dnia 18 września 1997 r., II UKN260/97, OSNAPUS 1998, nr 13, poz.

408. Wielokrotnie też Sąd Najwyższy stwierdzał, że potrzeba powołania innego bie­głego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z sa­mego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii. Wyroki Sądu Najwyższego z dnia 4 sierpnia 1999 r., l PKN 20/99, OSNAPUS 2000, nr 22, poz. 807, z dnia 14 maja 1997 r., II UKN 108/97, OSNAPUS 1998, nr 5, poz. 161, z dnia 18 września 1997 r., II UKN 260/97, OSNAPUS 1998, nr 13, poz. 408 oraz z dnia 10 grudnia 1997 r., II UKN 391/97, OSNAPUS 1998, nr 20, poz. 612. Powinność sądu powołania innych biegłych Sąd Naj ­wyższy dostrzegał wtedy, gdy pierwotna opinia budziła istotne i nie dające się usunąć wątpliwości, a zaintereso­wana strona wykazywała nieporadność w zgłaszaniu od­powiednich wniosków dowodowych lub gdy wniosek o powołanie kolejnego biegłego uzasadniony był dokumen­tacją leczenia schorzeń nierozpoznanych przez biegłych. Tak wyroki Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1998 r., II UKN 248/98, OSNAPUS 1999, nr 20, poz. 666, z dnia 2 czerwca 1998 r., II UKN 88/98, OSNAPUS 1999, nr 11, poz. 373, z dnia 16 grudnia 1997 r., II UKN 406/97, OSNAPUS 1998, nr 21, poz. 643, z dnia 10 grudnia 1997 r., II UKN 394/97, OSNAPUS 1998, nr 20, poz. 614, z dnia 18 września 1997 r., II UKN 260/97, OSNAPUS 1998, nr 13, poz. 408, z dnia 14 kwietnia 1999 r., II UKN 546/98, OSNAPUS 2000, nr 11, poz. 440 oraz z dnia 23 czerwca 1999 r., II UKN 5/99, OSNAPUS 2000, nr 17, poz. 666.

W ocenie Sądu Okręgowego taka sytuacja jednak nie zachodzi w niniejszej sprawie.

Sąd rozpoznając sprawę miał na uwadze, że o prawie do renty z tytułu niezdolności do pracy decyduje taki stopień nasilenia schorzeń, który obiektywnie - na podstawie opinii biegłych specjalistów, czyni osobę ubezpieczonego co najmniej częściowo niezdolną do pracy zgodnie ze swoimi kwalifikacjami. Aktualnie stopień nasilenia rozpoznanych u ubezpieczonego schorzeń, takie twierdzenia uzasadnia. Sąd, omyłkowo w sentencji wyroku, nie uznał ubezpieczonego za całkowicie niezdolnego do pracy wymagających obuocznego widzenia, mimo jednoznacznych opinii biegłych okulisty oraz specjalisty medycyny pracy. Nie sposób podzielić opinii lekarza orzecznika

ZUS, że ubezpieczony jest osobą bez zawodu a to znaczy, ze nie ma kwalifikacji i może wykonywać inna pracę. Nie budzi wątpliwości Sądu, że ubezpieczony od 1976 r. tj. przez ponad 30 lat pracował jako kierowca oraz operator i z całą pewnością przez ten długi okres czasu nabył kwalifikacje praktyczne niezbędne do wykonywania tych zawodów. Tym samym w okolicznościach sprawy w ocenie Sądu Okręgowego brak jest podstaw do stwierdzenia, że ubezpieczony jest bez zawodu i nie ma kwalifikacji. Sad zobligowany jest dokonać oceny nie tylko mając na uwadze płaszczyznę medyczną ale i socjalną a w ramach tej płaszczyzny ocenia wiek ubezpieczonego ma 60 lat, ubiega się o emeryturę jak wynika z opinii biegłej w związku z przepracowaniem ponad 30 lat w warunkach szczególnych .Uzyskanie prawa do emerytury czyniłoby bezprzedmiotowym przekwalifikowanie ubezpieczonego. Biegła okulistka wskazała jednoznacznie, że przy przyjęciu, że kierowca i operator dźwigu czy spycharki to kwalifikacje ubezpieczonego, to schorzenie w postaci jednooczności całkowicie pozbawia go zdolności do pracy zgodnej z kwalifikacjami. Wykonywanie innej lżejszej pracy jak dozorca, szatniarz zapewne jest możliwe, ale nie jest to praca zgodna z kwalifikacjami.

Biegli w sposób jednoznaczny określili, że ubezpieczony z uwagi na jednooczność nie jest zdolny do wykonywania pracy zgodnej ze swoimi kwalifikacjami.

Z tych racji natury faktycznej i prawnej, Sąd na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu J. Z. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy począwszy od 04.12.2011 r. tj. od dnia następnego po dniu ustania prawa do świadczenia rehabilitacyjnego do czasu przekwalifikowania do prac nie wymagających widzenia obuocznego, mając powyższe na uwadze orzeczono jak w pkt I sentencji wyroku.

Mając na uwadze dyspozycję art. 118 ust. 1 a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Sąd nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za nieprzyznanie prawa do świadczenia, o czym orzeczono w pkt II wyroku. Sąd Okręgowy nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego, gdyż dopiero na podstawie opinii biegłych okulisty oraz specjalisty ustalono, że ubezpieczony jest niezdolny do pracy. Stanowisko organu rentowego wprawdzie nie zostało podzielone, lecz było oparte na racjonalnych argumentach.