Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 października 2014r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 października 2014r. w S.

odwołania S. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 20 maja 2013 r. Nr (...)-2004

w sprawie S. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o wysokość kapitału początkowego

oddala odwołanie.

Sygn. akt: IV U 812/13

UZASADNIENIE

Decyzją z (...). znak: (...)-2004 Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych odmówił S. K. ponownego ustalenia kapitału początkowego, ponieważ przedłożone dowody nie powodują zmiany wartości kapitału początkowego.

Odwołanie od w/w decyzji złożył S. K., podnosząc, że okres praktyk zawodowych, które odbywał w trakcie nauki w (...) Szkole Zawodowej (...). (...). (...). i Spec. w W. powinny zostać uwzględnione w wysokości kapitału początkowego (odwołanie k.2-4).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie wskazując, że przedłożone dowody nie powodują zmiany wysokości kapitału początkowego, wnioskodawca nie przedłożył dokumentów na okoliczność zatrudnienia w charakterze młodocianego w okresie odbywania nauki w (...) od 1 września 1972r. do 12 czerwca 1974r. Organ rentowy podniósł również, że okres nauki w szkole zawodowej, jeżeli z uczniem nie została zawarta umowa o pracę, nie podlega uwzględnieniu przy ustalaniu uprawnień emerytalno-rentowych (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.5).

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 20 kwietnia 2004r. S. K. wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o ustalenie kapitału początkowego (k.1 akt organu rentowego). Decyzją z 29 maja 2006r. organ rentowy ustalił wysokość kapitału początkowego ubezpieczonego na dzień 1 stycznia 1999r. na kwotę 121 027,72 złotych, przyjmując do jego ustalenia okresy składkowe w wymiarze 23 lata, 9 miesięcy i 18 dni oraz okresy nieskładkowe w wymiarze 14 dni (decyzja z 29.05.2006 r. k. 71-73 akt organu rentowego).

S. K. dnia 8 kwietnia 2013r złożył wniosek o ponowne ustalenie kapitału początkowego. Wnosił o uwzględnienie okresu odbywania praktycznej nauki zawodu w Przedsiębiorstwie (...) w W. od 1 września 1972r. do 12 czerwca 1974r. Do wniosku załączył świadectwo ukończenia zasadniczej szkoły zawodowej i kopię akt osobowych z okresu zatrudnienia w Miejskim Przedsiębiorstwie Produkcji (...) w W. z archiwum. Decyzją z 20 maja 2013r. organ rentowy odmówił ponownego ustalenia kapitału początkowego, wskazując, że przedłożone dowody nie powodują zmiany wartości kapitału początkowego (decyzja (...).05.2013 r. k. 91 akt organu rentowego).

W okresie od 1 września 1972r. do 12 czerwca 1974r. ubezpieczony uczęszczał do (...) Szkoły Zawodowej (...). (...). i Spec. w W.. W ramach szkoły odbywał praktykę w Miejskim Przedsiębiorstwie Produkcji (...) w W.. Praktyki zawodowe odbywał w ramach praktyk zorganizowanych przez szkołę. Zajęcia praktyczne były jednym z przedmiotów w ramach nauki. Ubezpieczony nie zawierał z Miejskim Przedsiębiorstwem Produkcji (...) w W. umowy o praktyczną naukę zawodu. W pierwszej klasie praktyki odbywały się dwa razy w tygodniu po 6 godzin, w drugiej klasie – 3 razy w tygodniu po 8 godzin (okoliczności przyznane przez ubezpieczonego k.9v).

Dnia 8 maja 1974 r. między Miejskim Przedsiębiorstwem Produkcji (...) w W. i S. K. została zawarta umowa przedwstępna, na podstawie której zakład pracy zobowiązał się zatrudnić absolwenta wymienionej powyżej szkoły zawodowej – S. K. w celu odbycia wstępnego stażu pracy na stanowisku stolarza na warunkach określonych w umowie o pracę, którą ubezpieczony miał podpisać po zgłoszeniu się w zakładzie pracy (umowa przedwstępna k. 82-83 akt organu rentowego). Po ukończeniu szkoły zawodowej ubezpieczony od dnia 2 lipca 1974 r. podjął zatrudnienie w tym zakładzie pracy jako stolarz (umowa o pracę k.84 akt organu rentowego), gdzie pracował do 19 września 1974 r.

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie. Ustalony przez Sąd stan faktyczny jest niesporny.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie S. K. jest niezasadne i podlega oddaleniu.

Zgodnie z art.174 ust.2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2013r., poz.1440 ze zm.) przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

-

okresy składkowe, o których mowa w art.6,

-

okresy nieskładkowe, o których mowa w art.7 pkt 5,

-

okresy nieskładkowe, o których mowa w art.7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art.5 ust.2 ustawy.

Zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS za okresy składkowe uważa się również przypadające przed dniem 15 listopada 1991r. okresy zatrudnienia młodocianych na obszarze Państwa Polskiego na warunkach określonych w przepisach obowiązujących przed dniem 1 stycznia 1975 r.

Bezspornym jest, iż poza świadectwem ukończenia przez ubezpieczonego zasadniczej szkoły zawodowej (k.79 akt organu rentowego) ubezpieczony nie przedłożył jakiegokolwiek dokumentu potwierdzającego, iż w spornym okresie posiadał status pracownika młodocianego, o którym mowa w cytowanym wyżej przepisie. Przeciwnie ubezpieczony przyznał, iż nie zawierał z Miejskim Przedsiębiorstwem Produkcji (...) w W. umowy o praktyczną naukę zawodu.

W tym miejscu należy przypomnieć, iż zasady, na jakich w latach 1944/1945-1975 działał system oświaty, w tym również szkoły zawodowe wszystkich szczebli i typów, regulowały przepisy:

1) ustawy z dnia 11 marca 1932 r. o ustroju szkolnictwa (Dz. U. Nr 38, poz. 389 z późn. zm.), zgodnie z którą szkolnictwo zawodowe obejmowało:

- szkoły dokształcające zawodowo, przeznaczone dla młodzieży pracującej zawodowo i podlegającej obowiązkowi dokształcania, wynikającemu z rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 czerwca 1927 r. o prawie przemysłowym (Dz. U. Nr 53, poz. 468 z późn. zm.),

- szkoły zawodowe typu zasadniczego według stopnia: niższego, gimnazjalnego i licealnego,

- szkoły przysposobienia przemysłowego,

2) uchwały nr 448 Prezydium Rządu z dnia 21 czerwca 1951 r. o ustroju szkolnictwa zawodowego (M. P. Nr A-59, poz. 776), na podstawie której strukturę szkolnictwa zawodowego tworzyły:

- szkoły przysposobienia zawodowego, zasadnicze szkoły zawodowe, technika zawodowe, szkoły majstrów.

Do czasu reorganizacji szkolnictwa zawodowego dokonanej w 1951 r. pracownikami, w porozumieniu przepisów emerytalno-rentowych, były osoby uczęszczające:

- do maja 1951 r. do szkół przysposobienia przemysłowego, tworzonych na podstawie prawa przemysłowego, od czerwca 1951 r. do szkół przysposobienia zawodowego, organizowanych na podstawie nr 448 Prezydium Rządu dla młodzieży w wieku 16-19 lat, przysposabiających praktycznie do zawodów masowych, w zakresie przemysłu i budownictwa (górnika, hutnika, murarza itp.). Szkoły te, w których nauka trwała od 3 do 11 miesięcy, nosiły nazwy "Szkoła Przysposobienia Zawodowego nr...".

Osoby, które natomiast uczęszczały do szkół zawodowych zarówno przed reorganizacją z 1951 r., jak i po niej były uczniami. Praktyczna nauka zawodu w tych szkołach odbywała się zarówno w warsztatach szkolnych, jak również w zakładach pracy. W tym ostatnim przypadku organizowana była na podstawie umowy zawieranej między szkołą a zakładem pracy, lecz uczniowie wykonujący prace w ramach praktyki nie byli pracownikami tych zakładów pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 1996 r., II URN 2/96, OSNP 1996, Nr 17, poz. 255).

Zasady zatrudniania młodocianych w celu nauki zawodu podlegały odrębnym regulacjom prawnym.

Przepis art. 116 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 czerwca 1927 r. o prawie przemysłowym stanowił, że warunki odbywania nauki zawodu miały być w ciągu 4 tygodni po jej rozpoczęciu ustalone umową pisemną, której stronami byli: przemysłowiec (zakład pracy) i uczeń, a jeżeli był małoletni - jego ojciec lub opiekun, umową, w której jednym z obowiązkowych elementów było wyszczególnienie wzajemnych świadczeń. Przepis ten został uchylony dekretem z dnia 2 sierpnia 1951 r. o pracy i szkoleniu zawodowym młodocianych w zakładach pracy (Dz. U. Nr 41, poz. 311 z późn. zm.). Wydane przez Radę Ministrów, na podstawie delegacji dekretowej, rozporządzenie z dnia 12 kwietnia 1952 r., w sprawie warunków przyjmowania do pracy w celu przyuczenia do zawodu i późniejszego zatrudnienia młodocianych, którzy ukończyli 14 rok życia i nie przekroczyli 16 roku życia (Dz. U. Nr 21, poz. 135), uzależniało skuteczność przyjęcia do pracy w celu przyuczenia do zawodu od zawarcia pisemnej umowy pomiędzy zakładem pracy a młodocianym (§5 ust. 1). Dekret ten w części dotyczącej nauki zawodu został uchylony ustawą z dnia 2 lipca 1958 r. o nauce zawodu, przyuczenia do określonej pracy i warunkach zatrudnienia młodocianych w zakładach pracy oraz wstępnym stażu pracy (Dz. U. Nr 45, poz. 226 z późn. zm.). Przepisy tej ustawy również wymagały formy pisemnej dla zawarcia wymienionej w jej tytule umowy pomiędzy zakładem pracy a młodocianym pracownikiem. Ustawa ta obowiązywała do wejścia w życie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Przepisy wprowadzające Kodeks pracy (Dz. U. Nr 24, poz. 142 z późn. zm.).

Przytoczone akty prawne wskazują, że w latach 1944-1974 obowiązujący system prawny przewidywał odrębność prawną uczniów szkół zawodowych wszystkich typów i szczebli, także w czasie odbywania praktycznej nauki zawodu w zakładach pracy (na podstawie umów zawartych przez szkoły z zakładami pracy) oraz młodocianych pracowników zatrudnionych przez zakład pracy w celu przyuczenia do zawodu na podstawie indywidualnej umowy o pracę zawartej pomiędzy młodocianymi pracownikami a zakładem pracy, określającej wzajemne prawa i obowiązki stron.

W świetle przedstawionych regulacji oczywistym jest zatem, iż dla wykazania, że dany okres stanowi okres składkowy, o którym mowa w cytowanym na wstępie art. 6 ust. 2 pkt 3 powołanej ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych bezwzględnie wymaganym jest przedstawienie dokumentów potwierdzających fakt zatrudnienia przez zakład pracy w celu przyuczenia do zawodu na podstawie indywidualnej umowy o pracę i wymogu tego nie może zastąpić powoływanie się wyłącznie na okoliczność nauki w zasadniczej szkole zawodowej ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 28 marca 2013 r., III AUa 1362/12).

W niniejszej sprawie ubezpieczony przyznał, że umowy o praktyczną naukę zawodu, czy o przyuczenie do zawodu nie zawierał. Umowę zawierała szkoła i to szkoła gwarantowała praktyki. Odbywało się to w ramach nauki w (...). Świadczy o tym świadectwo szkolne, gdzie jako jeden z przedmiotów figuruje praktyczna nauka zawodu z oceną. O braku takiej umowy świadczy też zapis w świadectwie pracy wystawionym przez Miejskie Przedsiębiorstwo Produkcji (...) w W. za okres od 2 lipca 1974r. do 19 września 1974r. na stanowisku stolarza, bowiem gdyby ubezpieczony miał zawartą umowę o praktyczną naukę zawodu, to zakład pracy w świadectwie by to zaznaczył. Z umowy przedwstępnej z dnia 8 maja 1974 r., na którą powołuje się ubezpieczony nie można również wywodzić, że ubezpieczony odbywał praktyczną naukę zawodu na podstawie umowy zawartej z zakładem pracy. Nie ma ona żadnego związku z okresem wcześniejszym (okresem odbywania praktyk zawodowych), jest to tylko gwarancja pracy na przyszłość. W umowie przedwstępnej zakład pracy bowiem zobowiązał się zatrudnić ubezpieczonego po ukończeniu szkoły zawodowej.

Wobec wskazanych okoliczności brak jest podstaw do zaliczenia ubezpieczonemu do okresu składkowego okresu odbywania zajęć praktycznych zapewnianych przez szkołę zawodową w Miejskim Przedsiębiorstwie Produkcji (...) w W.. Wobec powyższego decyzja organu rentowego z dnia 20 maja 2013 r. jest prawidłowa.

Mając na uwadze powyższe okoliczności na podstawie art.477 ¹⁴§1 kpc Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.