Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 sierpnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział XII Gospodarczy – Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący- Sędzia: SO Agata Pierożyńska

Protokolant: st. protokolant sądowy Rafał Czopek

po rozpoznaniu w dniu 27 sierpnia 2014 r. w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wZ. G.

przeciwko P. S.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowie

z dnia 5 lutego 2014 r. sygn. akt V GCupr 611/13

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz strony powodowej koszty postępowania apelacyjnego w kwocie 600,00 zł (sześćset złotych).

UZASADNIENIE

Strona powodowa (...) Sp. z o.o. wZ. G. domagała się zasądzenia od pozwanego P. S., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą „S. (...) Producent (...) i (...) P. S.” kwoty 8 856 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 1 stycznia 2013 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia na jej rzecz kosztów procesu. W uzasadnieniu strona powodowa podała, że wykonała dla pozwanego prace polegające na renowacji i wymianie poszycia trzech bram wjazdowych. Z tego tytułu wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 8 856 zł. Pozwany nie uiścił wskazanej należności, pomimo upływu terminu jej płatności w dniu 30.12.2013r.
W dniu 24 czerwca 2013 r. Sąd Rejonowy w Tarnowie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, w którym orzekł zgodnie z żądaniem pozwu (sygn. akt V Gnc 1807/13).
W zarzutach od wydanego nakazu zapłaty pozwany podniósł, że dokonał na rzecz strony powodowej zapłaty należnego wynagrodzenia.
W dalszych pismach procesowych strona powodowa podała, że wpłacona przez pozwanego w dniu 26 lutego 2013 r. kwota 8 000 zł nie dotyczyła umowy w przedmiocie renowacji bram, a stanowiła zaliczkę na poczet wynagrodzenia z innej łączącej strony umowy, obejmującej wykonanie konstrukcji stalowej budynku i poszycia dachu. Nadto wskazała, że wystawiona przez nią faktura VAT nr (...) została przez pozwanego zaakceptowana oraz że do czasu wytoczenia powództwa pozwany nie zgłaszał zastrzeżeń dotyczących jakości wykonanych robót.
Pozwany w toku wymiany pism procesowych podniósł, że wpłata 8 000 zł stanowiła częściową zapłatę faktury VAT nr (...). Nie miała ona charakteru zaliczki na poczet wynagrodzenia z drugiej wiążącej strony umowy, albowiem na dzień 26 lutego 2013 r. pozwany nie miał względem strony powodowej wymagalnych wierzytelności z tej umowy. Przelew wprawdzie został zatytułowany „zaliczka”, ale wynikało to z faktu, iż nie była to cała kwota należności. Nadto pozwany podniósł, że prace polegające na renowacji i wymianie poszycia bram wjazdowych zostały wykonane wadliwie i zgłosił wynikający z rękojmi zarzut obniżenia wynagrodzenia strony powodowej.
W piśmie z dnia 3 października 2013 r. strona powodowa cofnęła pozew w części dotyczącej żądania zapłaty kwoty 856 zł.
W dniu 5 lutego 2014 r. Sąd Rejonowy w Tarnowie wydał wyrok, w którym w pkt I utrzymał nakaz zapłaty z dnia 24 czerwca 2013 r. w części, co do kwoty 8 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi w stosunku rocznym od dnia 1 stycznia 2013 r. do dnia zapłaty oraz co do odsetek ustawowych liczonych w stosunku rocznym od kwoty 856 zł od dnia 1 stycznia 2013 r. do dnia 15 lipca 2013 r., a także co do kwoty 1 292 zł tytułem kosztów procesu. W pkt II w pozostałej części nakaz uchylono, umarzając w tej części postępowanie.
Sąd Rejonowy ustalił, że strona powodowa wykonała prace polegające na renowacji oraz wymianie poszycia trzech bram wjazdowych, a wystawiona z tego tytułu faktura VAT nr (...) została przez pozwanego zaakceptowana własnoręcznym podpisem. W toku wykonywania robót na podstawie umowy nr (...) obejmującej wykonanie konstrukcji stalowej budynku i poszycia dachu, strona powodowa zwróciła się do pozwanego o przekazanie zaliczki na poczet przyszłego wynagrodzenia z tej umowy w kwocie 8 000 zł, z uwagi na potrzebę uregulowania bieżących zobowiązań powodowej spółki. Pozwany zapłacił kwotę 8 000 zł na poczet wynagrodzenia z umowy nr (...), oznaczając ją w tytule przelewu „zaliczka”. Pomimo upływu terminu płatności pozwany do dnia wniesienia pozwu nie uiścił wynagrodzenia za wykonanie renowacji i wymiany poszycia bram wjazdowych nawet w części, a dopiero po wniesieniu pozwu zapłacił część tego wynagrodzenia w kwocie 856 zł. W konsekwencji Sąd Rejonowy uznał żądanie pozwu za zasadne co do kwoty 8 000 zł, a w zakresie kwoty objętej cofnięciem pozwu nakaz zapłaty uchylił i postępowanie umorzył.
Pozwany wniósł apelację od powyższego wyroku, zaskarżając go w części dotyczącej pkt I i zarzucił:
I. naruszenie prawa procesowego mające istotny wpływ na wynik sprawy, a to:
1. art. 233 § 1 kpc poprzez przekroczenie granicy swobodnej oceny dowodów i ustalenie, że pozwany dokonując w dniu 26 lutego 2013 r. wpłaty na rzecz strony powodowej w kwocie 8 000 zł uregulował część niewymagalnego roszczenia powodowej spółki wynikającego z umowy nr (...) z dnia 30 listopada 2012 r., a tym samym nie dokonał zapłaty tytułem części wymagalnej faktury VAT nr (...);
2. art. 232 kpc w zw. Z art. 6 kc poprzez przyjęcie za udowodnione twierdzeń strony powodowej jakoby spółka ta wykonała prace polegające na renowacji bram wjazdowych;
3. art. 233 § 1 kpc poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i przyjęcie, że podpis pozwanego na fakturze VAT nr (...) potwierdza fakt wykonania robót polegających na renowacji bram i dokonania ich odbioru;
II naruszenie prawa materialnego, a to art. 451 § 3 kc poprzez jego niezastosowanie, co skutkowało przyjęciem, ze pozwany dokonując w dniu 26 lutego 2013 r. wpłaty na rzecz strony powodowej w kwocie 8 000 zł uregulował część niewymagalnego roszczenia powodowej spółki wynikającego z umowy nr (...) z dnia 30 listopada 2012 r., a tym samym nie dokonał zapłaty tytułem części wymagalnej faktury VAT nr (...), wbrew normie wynikającej z powołanego przepisu.
Wobec powyższego skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie nakazu zapłaty i oddalenie powództwa w zakresie kwoty 8 000 zł wraz z odsetkami oraz o zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje. Ewentualnie wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje.
W odpowiedzi na apelację strona powodowa wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie i podlegała oddaleniu.
Niniejsza sprawa jest rozpoznawana w postępowaniu uproszczonym i do uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego stosuje się art. 505 ¹³ § 2 kpc, zgodnie z którym, jeżeli Sąd Odwoławczy nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.
Ocena Sądu Rejonowego poczyniona w niniejszej sprawie, zgodna jest z logiką i zasadami doświadczenia życiowego. Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 21 marca 2008 r. I ACa 953/07 Lex nr 466440, skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd zasady swobodnej oceny dowodów wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął to sąd doniosłości poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie, niż ocena sądu. Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Taka ocena, dokonywana jest na podstawie przekonań sądu, jego wiedzy i posiadanego doświadczenia życiowego, a nadto winna uwzględniać wymagania prawa procesowego oraz reguły logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i - ważąc ich moc oraz wiarygodność - odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999 r., II UKN 685/98, OSNAPiUS 2000 nr 17, poz. 655). Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 12 września 2012 r. I ACa 568/12). Dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie wystarcza stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest tu wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. W szczególności strona winna wskazać, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłusznie im je przyznając (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 13 września 2012 r. I ACa 445/12). Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie 17 maja 2012 r. I ACa 31/12). Sąd pierwszej instancji ma obowiązek wyprowadzenia z zebranego w sprawie materiału dowodowego wniosków logicznie prawidłowych. Reguła ta, współokreślająca granice swobodnej oceny dowodów, nie będzie zachowana wtedy, gdy wnioski wyprowadzone przez Sąd przy ocenie dowodów nie układają się w logiczną całość zgodną z doświadczeniem życiowym, lecz pozostają ze sobą w sprzeczności, a także, gdy nie istnieje logiczne powiązanie wniosków z zebranym w sprawie materiałem dowodowym (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 17 kwietnia 2012 r. I ACa 285/12). Same, nawet poważne wątpliwości co do trafności oceny dokonanej przez sąd pierwszej instancji, jeżeli tylko nie wykroczyła ona poza granice zakreślone w art. 233 § 1 k.p.c., nie powinny stwarzać podstawy do zajęcia przez sąd drugiej instancji odmiennego stanowiska (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r. I UK 347/11). Tak procedował Sąd w niniejszej sprawie, stąd odmienny pogląd wyrażony w apelacji nie jest zasadny ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2010 r. II UK 154/09). W ocenie Sądu Okręgowego apelujący w niniejszej sprawie w żaden sposób nie podważył w apelacji korelujących z dowodami zebranymi w sprawie ustaleń faktycznych Sądu I instancji, który w sposób logiczny wskazał w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku z jakich przesłanek wysnuł swe wnioski oraz na jakich dowodach się oparł, co stanowi podstawę do przyjęcia tych ustaleń przez Sąd Okręgowy za własne. Sąd Okręgowy nie znajduje podstaw do zakwestionowania prawidłowości wysnutych wniosków, albowiem prawidłową jest ocena Sądu I instancji zamykająca się stwierdzeniem, że strona powodowa w niniejszym procesie udowodniła zasadność swojego stanowiska w sposób, który pozwolił na objęcie jej ochroną prawną skutkującą uwzględnieniem powództwa. Sąd Rejonowy wszechstronnie rozpoznał zebrany materiał dowodowy, czemu dał wyraz poprzez szczegółowe i przekonujące przedstawienie motywów zajętego stanowiska. W sposób logiczny i zgodny z zasadami doświadczenia życiowego wyjaśnił przyczyny dla których uznał, że wpłata kwoty 8 000 zł stanowiła w rzeczywistości zaliczkę na poczet przyszłego wynagrodzenia z umowy nr (...), nie zaś część wynagrodzenia za renowację bram. Wbrew twierdzeniom skarżącego ustalając tą okoliczność Sąd oparł się nie tylko na zeznaniach świadka K. B., ale także na części zeznań pozwanego oraz na dowodach z dokumentów prywatnych w postaci potwierdzenia wykonania przelewu z dnia 26 lutego 2013 r. oraz zestawienia transakcji strony powodowej. Analizując wskazane dowody Sąd Rejonowy wyprowadził logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym wnioski, a dokonana ocena nie narusza reguły swobodności.
Podobnie nie sposób podważyć trafność oceny dowodu w postaci dokumentu stanowiącego fakturę VAT nr (...). Sąd Rejonowy wskazał ją jako dowód potwierdzający wykonanie prac renowacji i wymiany poszycia bram wjazdowych przez stronę powodową. Słusznie zauważył skarżący, że faktura VAT stanowi dokument księgowy i należy zachować daleko idącą ostrożność analizując znaczenie złożenia na niej podpisu przez dłużnika. Jednakże w niniejszej sprawie faktura VAT nie była jedynym dowodem, na którym Sąd oparł się ustalając okoliczność wykonania prac. Nadto Sąd dysponował dowodami ze źródeł osobowych oraz pismem reklamacyjnym z dnia 19 lipca 2013 r., w którym pozwany zarzucał stronie powodowej, że prace przy bramach nie zostały wykonane prawidłowo. Analizując znaczenie podpisu pozwanego na fakturze VAT w kontekście powyższych dowodów uprawnionym było przyjęcie, że podpis ten stanowił akceptację faktury wystawionej po wykonaniu prac. Argumenty przywołane przez skarżącego w treści apelacji należało więc ocenić wyłącznie jako polemikę z zapatrywaniami Sądu Rejonowego, która nie mogła stać się podstawą ich skutecznego podważenia.
Zgodnie z art. 232 kpc strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, a Sąd może dopuścić dowód niewskazany przez stronę. W myśl art. 6 kc ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy przeprowadził dowody zawnioskowane przez strony, a zgromadzony w ten sposób materiał dowodowy uznał za wystarczający do jej rozstrzygnięcia. Instytucja ciężaru dowodu służy określeniu jaki wpływ na wynik postępowania ma nieudowodnienie konkretnych okoliczności i kto powinien ponosić negatywne konsekwencje takiego stanu rzeczy. Skoro Sąd Rejonowy uznał za udowodnioną okoliczność wykonania prac przez stronę powodową, to nie sposób skutecznie zarzucić mu naruszenie przepisów określajacych zasady rozkładu ciężaru dowodu.
W rzeczywistości sformułowany przez skarżącego zarzut z punktu II.3 apelacji nie dotyczy naruszenia prawa procesowego ani materialnego, a sprowadza się do zakwestionowania poczynionych ustaleń faktycznych. Tymczasem zgodnie z art. 505 ⁹ § 1 ¹ kpc, w postępowaniu uproszczonym nie jest dopuszczalne oparcie apelacji na zarzutach błędu w ustaleniach faktycznych. Na marginesie należy jednak zauważyć, że stanowisko procesowe skarżącego dotyczące wykonania prac przez stronę powodową jest dalece niekonsekwentne. W apelacji zarzucono, że okoliczność wykonania tych prac nie została wykazana, podczas gdy w piśmie procesowym z dnia 19 września 2013 r. skarżący podniósł zarzut obniżenia wynagrodzenia strony powodowej z uwagi na wady wykonanych prac.
Również zarzut naruszenia art. 451 § 3 kc nie zasługiwał na uwzględnienie. Zgodnie z tym przepisem, w braku oświadczenia dłużnika lub wierzyciela spełnione świadczenie zalicza się przede wszystkim na poczet długu wymagalnego, a jeżeli jest kilka długów wymagalnych - na poczet najdawniej wymagalnego. Powyższe uregulowanie znajduje zastosowanie w sytuacji, gdy dłużnik posiada wobec jednego wierzyciela kilka długów tego samego rodzaju i w momencie dokonania wpłaty nie wskazuje sposobu zarachowania wpłaconej kwoty. Skoro w niniejszej sprawie zostało ustalone, że strony uzgodniły, iż wpłata 8 000 zł ma stanowić zaliczkę na poczet wynagrodzenia z umowy nr (...), to tym samym jasno i precyzyjnie określiły sposób zarachowania powyższej kwoty. Tym samym art. 451 § 3 kc nie znajdował zastosowania, a podniesiony zarzut nie był zasadny.
Reasumując, zarzuty skarżącego sformułowane w apelacji nie zasługiwały na uwzględnienie i nie mogły skutkować zmianą zaskarżonego wyroku.
Wobec powyższego apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 kpc.
O kosztach procesu w instancji odwoławczej Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 391 § 1 kpc w zw. z art. 98 kpc oraz § 12 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r., nr 163, poz. 1349 ze zm.), zasądzając od pozwanego, jako strony przegrywającej sprawę na rzecz strony powodowej kwotę 600 złotych, stanowiącą zwrot kosztów zastępstwa procesowego.

Ref. I inst. SSR A. Płaczek