Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 lipca 2014r

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział XII Gospodarczy – Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący - Sędzia: SO Bożena Cincio - Podbiera

Sędzia: SO Janusz Beim

Sędzia: SO Marta Kowalska

Protokolant: st. protokolant sądowy Rafał Bielski

po rozpoznaniu w dniu 23 lipca 2014r w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa W. C.

przeciwko A. W. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie

z dnia 18 października 2013r sygn. akt V GC 648/13/S

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.200,00 zł (jeden tysiąc dwieście złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt XII Ga 168/14

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 23 lipca 2014 r.

Powód W. C. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) w K. domagał się zasądzenia od pozwanego A. W. (1) prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) w T. kwoty 10.657,21 zł z odsetkami na podstawie art. 7 ustawy o transakcjach handlowych liczonymi od kwot wyspecyfikowanych w pozwie oraz kosztami procesu.

Na uzasadnienie żądania pozwu podał, że sprzedawał pozwanemu materiały i urządzenia do montażu i remontów instalacji wodno – kanalizacyjnej oraz grzewczej, a z tego tytułu wystawił m. in. faktury VAT nr (...) w dniach – odpowiednio – 26 października 2010 r. i 17 listopada 2010 r. Powód wyjaśnił, że pozostawał z pozwanym w stałych stosunkach gospodarczych i ustalił z nim, że towary będzie zamawiał i odbierał syn pozwanego – P. W., a faktury będą wystawiane z odroczonym terminem płatności. Stwierdził, że P. W. odebrał towary objęte w/w fakturami, pisemnie potwierdził zawarcie umowy sprzedaży i odebrał faktury VAT. Pozwany nie uregulował należności w terminach wskazanych w fakturach, a wzywany do zapłaty nie kwestionował istnienia długu i jego wysokości i zapewniał, że dokona zapłaty. Nadto P. W. za domniemaną zgodą pozwanego podpisał w dniu 17 stycznia 2011 r. deklarację uznania długu.

W dniu 20 listopada 2012 r. Sąd Rejonowy dla Krakowa – Śródmieścia w Krakowie, Sąd Gospodarczy wydal nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym orzekając zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany zaskarżył nakaz zapłaty w całości sprzeciwem, domagając się oddalenia powództwa i zasądzenia od powoda kosztów postępowania.

Pozwany przyznał, że w 2010 r. pozostawał w stałych stosunkach gospodarczych z powodem i nabywał od niego towary. Stwierdził, że P. W. nie był zatrudniony u niego, a strony nie ustalały, jakoby miał on zamawiać u powoda i odbierać od niego towary. Podniósł, że P. W. podpisał faktury i deklarację uznania długu bez zgody i wiedzy pozwanego, nie posiadając żadnego upoważnienia w tym zakresie. Zatem, zdaniem pozwanego, działań P. W. nie można uznać za pochodzące od dłużnika czy wyrażające jego wolę, co oznacza, że nie doszło uznania roszczenia. Końcowo pozwany zakwestionował zasadność żądania zasądzenia odsetek w wysokości wynikającej z ordynacji podatkowej w sytuacji, gdy strony łączyły stosunki cywilno – prawne.

Wyrokiem wydanym dnia 18 października 2013 r. Sąd Rejonowy dla Krakowa – Śródmieścia w Krakowie, Sąd Gospodarczy zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 10.657,21 zł z odsetkami w wysokości odsetek za zwłokę określanej na podstawie art. 56 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, liczonymi od wyspecyfikowanych kwot (pkt I) oraz kwotę 2.950 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania (pkt II).

Niesporny w sprawie był fakt podpisania przez P. W. wystawionych przez powoda na rzecz pozwanego faktur VAT oraz deklaracji uznania długu.

W oparciu o dowody z dokumentów i z zeznań świadka J. D. oraz powoda Sąd Rejonowy ustalił, że strony w 2010 r. pozostawały w stałych stosunkach gospodarczych, w ramach których pozwany nabywał od powoda towary niezbędne do wykonywania montażu oraz remontów instalacji wodno – kanalizacyjnych i grzewczych. Sąd ustalił, że osobą uprawnioną do działania wobec powoda w imieniu i na rzecz pozwanego był jego syn – P. W.. Pozwany podczas pobytu w sklepie powoda przedstawił P. W. jako syna, któremu udzielił w obecności powoda oraz jego pracownika ustnego pełnomocnictwa do zamawiania oraz odbioru w jego imieniu towaru i zapłaty ceny gotówką albo na podstawie faktur VAT z odroczonym terminem płatności. Pełnomocnictwo to nie zostało nigdy wypowiedziane, nie było też ograniczone terminem. Sąd ustalił, że P. W. wielokrotnie zamawiał i odbierał towary na rzecz pozwanego, a cenę płacił gotówką lub na podstawie odebranych uprzednio faktur VAT z odroczonym terminem płatności. Do wystawienia faktur VAT podawał dane identyfikujące działalność gospodarczą pozwanego. Działając na podstawie udzielonego pełnomocnictwa P. W. zamówił na rzecz pozwanego towary objęte fakturami VAT nr (...), odebrał je wraz z fakturami z odroczonymi terminami płatności, bez uiszczenia ceny. Pozwany zewidencjonował w/w faktury VAT i odprowadził z ich tytułu podatek VAT.

Mając za podstawę tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy stwierdził, że powództwo jest uzasadnione, albowiem P. W. działając jako pełnomocnik pozwanego zamówił i odebrał towary objęte fakturami VAT nr (...), które podpisał i przyjął, a także jako pełnomocnik pozwanego podpisał deklarację uznania długu objętego żądaniem pozwu. Sąd wyjaśnił, że pozwany w sposób wyraźny udzielił swojemu synowi P. W. ustnego pełnomocnictwa do zamawiania towarów, ich odbioru i zapłaty ceny, a zatem pozwany jest dłużnikiem powoda z tytułu zakupionych i odebranych towarów. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia podał Sąd art. 535 k.c. w zw. z art. 7 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych i art. 232 k.p.c.

Pozwany wniósł apelację od tego wyroku, zaskarżając go w całości i domagając się jego zmiany poprzez oddalenie powództwa w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi pozwany zarzucił niewyjaśnienie wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, poprzez:

- brak wyjaśnienia czy P. W. na podstawie ustnego pełnomocnictwa udzielonego mu przez pozwanego w obecności powoda i jego pracownika J. D. podczas pobytu w sklepie powoda w bliżej nieustalonym dniu, został w istocie upoważniony do każdorazowego zamawiania u powoda w imieniu i na rzecz pozwanego towarów wyszczególnionych w fakturach VAT dołączonych do pozwu, a także do ich odbioru wraz z deklaracją uznania długu czy też zakupił te towary i je odebrał we własnym imieniu

- oddalenie na rozprawie poprzedzającej wydanie wyroku wniosku dowodowego o przesłuchanie w charakterze świadka P. W., w sytuacji gdy powód także zgłosił wniosek dowodowy w tym przedmiocie, a pozwany konsekwentnie zaprzeczał aby udzielił P. W. pełnomocnictwa i Sąd niejako automatycznie przyjął, że powód wykazał okoliczności faktyczne powołane w treści pozwu, nie dając pozwanemu szansy wykazanie tezy przeciwnej

W uzasadnieniu apelacji pozwany podniósł, że celem prawidłowego ustalenia istnienia i zakresu pełnomocnictwa dla P. W. Sąd Rejonowy powinien był przeprowadzić dowód z zeznań tego świadka, który to wniosek dowodowy został zgłoszony już w sprzeciwie od nakazu zapłaty. Zdaniem apelującego konieczność przesłuchania P. W. w charakterze świadka wynika z tego, że pozwany konsekwentnie zaprzeczał, by P. W. był przez niego zatrudniony i upoważniony do działania w jego imieniu wobec powoda. Wobec takiego stanowiska pozwanego, potwierdzonego jego zeznaniami, Sąd powinien był wyczerpać wszelkie dostępne środki dowodowe celem wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności sprawy, w szczególności gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego wynikały jako prawdopodobne dwa odmienne stanowiska.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o oddalenie apelacji w całości oraz zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego nie znajduje uzasadnienia i podlega oddaleniu.

Nie jest uzasadniony zarzut niewyjaśnienia przez Sąd I instancji wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Sąd prawidłowo ustalił stan faktyczny w sprawie na podstawie przeprowadzonych dowodów, zawnioskowanych przez strony. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy - w szczególności zeznania świadka J. D. oraz zeznania powoda, a także częściowo zeznania pozwanego - pozwolił na ustalenie, że syn pozwanego P. W. na podstawie ustnego pełnomocnictwa był upoważniony do zamawiania i odbioru towarów sprzedawanych przez powoda, w tym m. in. towarów wyszczególnionych w fakturach VAT nr (...), a także do odbioru faktur, ich podpisywania, jak również do podpisania deklaracji uznania długu z dnia 17 stycznia 2011 r., w imieniu i na rzecz poozwanego. Zasadnie i prawidłowo Sąd I instancji pominął przy tym dowód z zeznań świadka P. W. wobec kompletności zgromadzonego materiału dowodowego. Wskazać trzeba, że postanowieniem z dnia 29 maja 2013 r. Sąd dopuścił dowód z zeznań świadka P. W. na okoliczność „ustalenia przez pozwanego z powodem, że to świadek będzie każdorazowo w jego imieniu zamawiał i odbierał towary od powoda, w tym z odroczonym terminem płatności, podpisania deklaracji uznania długu z dnia 17 stycznia 2011 r. za domniemaną zgodą pozwanego, nieposiadania przez świadka upoważnienia do podpisania uznania długu, braku ustaleń dot. rodzaju odsetek w razie opóźnienia płatności, faktu, iż to świadek zwyczajowo uiszczał należności za faktury wystawiane na rzecz pozwanego przez powoda, a także iż uiścił z tych przyczyn należności objęte fakturami VAT nr (...)”, w pozostałym zakresie wniosek oddalił. Świadek nie stawił się, mimo, iż dwukrotnie był wzywany (na rozprawy w dniu 1 lipca i 18 października 2013 r.) i Sąd z uwagi na nieusprawiedliwione niestawiennictwo oraz wobec faktu, że było to ponowne niestawiennictwo postanowił (postanowieniem z dnia 18 października 2013 r.) pominąć dowód z zeznań świadka. Pozwany – wbrew odmiennym twierdzeniom zawartym w apelacji - nie składał zastrzeżenia do protokołu w trybie art. 162 k.p.c. Wyjaśnić w tym miejscu należy, że zgodnie z art. 240 § 1 k.p.c. sąd orzekający może, stosownie do okoliczności, uchylić lub zmienić swoje postanowienie dowodowe, nawet na posiedzeniu niejawnym. Postanowienie dowodowe daje zatem sądowi możliwość elastycznego reagowania na kwestie dowodowe w toku całego postępowania. Odpowiada to uprawnieniu strony określonemu w art. 162 k.p.c., zmierzającemu do aktywnego współdziałania przez strony w usuwaniu zaistniałych w toku postępowania uchybień, bez potrzeby wskazywania na stwierdzone uchybienia w wyższej instancji (zob. wyrok SN z dnia 12 stycznia 2007 r., IV CSK 340/06, Lex nr 395263). Art. 162 k.p.c. przewiduje prekluzję zarzutów dotyczących niektórych naruszeń prawa procesowego. Z jego treści wynika, że skutkiem niepodniesienia przez stronę zarzutu naruszenia przepisów postępowania w sposób określony w tym przepisie jest bezpowrotna utrata tego zarzutu w dalszym toku postępowania (i w środkach zaskarżenia lub środkach odwoławczych), a więc także w postępowaniu wywołanym wniesieniem zażalenia oraz w postępowaniu apelacyjnym i kasacyjnym, chyba że chodzi o przepisy prawa procesowego, których naruszenie sąd powinien wziąć pod rozwagę z urzędu, albo że strona nie zgłosiła zastrzeżeń bez swojej winy. Zachowanie uprawnienia do powoływania się na uchybienia przepisom postępowania, z wyjątkiem przewidzianym w art. 162 zdanie drugie, wymaga - poza dochowaniem terminu zgłoszenia zastrzeżenia - wskazania spostrzeżonego przez stronę uchybienia z wyczerpującym przytoczeniem naruszonych przepisów postępowania wraz z wnioskiem o wpisanie tak sformułowanego zastrzeżenia do protokołu. Niewpisanie zastrzeżenia do protokołu powoduje utratę podnoszonych zarzutów (wyrok SN z dnia 10 sierpnia 2006 r., V CSK 237/06, Biul. SN 2006, nr 11, poz. 17). W wyroku z dnia 2 lipca 2009 r., I UK 37/09, Lex nr 529678, Sąd Najwyższy stwierdził, że art. 162 k.p.c. dotyczy uchybień sądu w stosowaniu przepisów postępowania, a nie jest uchybieniem sądu pierwszej instancji nieprzeprowadzenie dowodu zgłoszonego przez stronę, jeżeli uznał, że okoliczności sporne zostały już dostatecznie wyjaśnione (art. 217 § 3 k.p.c.). Treść art. 217 § 3 k.p.c. przesądza, że o zakresie postępowania dowodowego rozstrzyga sąd, który pominie środki dowodowe, jeżeli okoliczności sporne zostały już dostatecznie wyjaśnione. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego zawartym w wyroku z dnia 19 marca 1997 r., II UKN 45/97, OSNAPiUS 1998, nr 1, poz. 24, „sąd nie jest obowiązany do uwzględniania kolejnych wniosków dowodowych tak długo, aż strona udowodni korzystną dla siebie tezę i pomija je od momentu dostatecznego wyjaśnienia spornych okoliczności sprawy”. W sytuacji gdy okoliczności sprawy zostały dostatecznie wyjaśnione, prowadzenie postępowania dowodowego jest nie tylko zbędne, ale i niedopuszczalne. Skoro świadek P. W. nie stawił się mimo dwukrotnego prawidłowego wezwania i nie usprawiedliwił swojego niestawiennictwa w sposób spełniający wymogi k.p.c. (art. 275 k.p.c.), a przeprowadzone już dowody z dokumentów, z zeznań świadka J. D., powoda i – w niewielkim zakresie – pozwanego pozwalały uznać sprawę za dostatecznie wyjaśnioną do rozstrzygnięcia i prowadziły do wniosku, że pozwany udzielił w obecności powoda i J. D. ustnego pełnomocnictwa swojemu synowi P. W. do zamawiania u powoda towarów, ich odbierania, odbioru i podpisywania faktur, to prowadzenie dowodu z zeznań świadka P. W. było zbędne, a nadto przyczyniłoby się do przewłoki postępowania. Ubocznie zauważyć trzeba, że apelujący nie kwestionuje prawidłowości oceny dowodów dokonanej przez Sąd I instancji, w szczególności oceny zeznań pozwanego jako niewiarygodnych i sprzecznych z zasadami doświadczenia życiowego, a jednocześnie z całości zeznań pozwanego wywodzi apelujący „możliwość wysnucia wniosków przeciwnych” do wniosków wynikających z dowodów uznanych za wiarygodne.

Podsumowując, rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego jest prawidłowe, a apelacja niezasadna i wobec tego podlegała oddaleniu.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji na zasadzie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w pkt II sentencji na zasadzie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., art. 99 k.p.c. oraz § 12 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r., Nr 163, poz. 1349 z późn. zm.).

S. ref. I inst. Alicja Węglowska