Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 października 2014r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 października 2014r. w O.

sprawy z odwołania A. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o rentę socjalną

na skutek odwołania A. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 24.07.2013r. znak (...)

orzeka:

oddala odwołanie

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24.07.2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił A. W. prawa do renty socjalnej.

A. W. wniósł odwołanie od powyższej decyzji podnosząc, że jego niepełnosprawność istnieje od urodzenia i od tego czasu stan jego zdrowia pogarsza się.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania w całości podnosząc, że orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS odwołujący nie został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Odwołanie A. W. jest niezasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27.06.2003 r. o rencie socjalnej (tekst jednolity - Dz. U. z 2013 r., poz. 982 ze zm.) renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

1)  przed ukończeniem 18 roku życia;

2)  w trakcie nauki w szkole lub szkole wyższej – przed ukończeniem 25 roku życia;

3)  w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Definicję osoby niezdolnej do pracy podaje natomiast art. 12 ust. 1-3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity - Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.), stanowiący, że jest nią osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu (ust. 1). Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (ust. 2), zaś częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (ust.3).

Z dokumentów z akt rentowych wynika, że A. W. urodził się w dniu (...) W dniu 13.06.2008r. ukończył (...) Szkołę Zawodową nr (...) w W. w zawodzie kucharz małej gastronomii.

W dniu 22.03.2013r. A. W. zwrócił się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. Inspektorat w O. z wnioskiem o przyznanie prawa do renty socjalnej. W związku z tym został skierowany na badanie przez lekarza orzecznika ZUS, który w orzeczeniu z dnia 9.05.2013r. stwierdził, że A. W. nie jest całkowicie niezdolny do pracy. Z uwagi na wniesiony sprzeciw - sprawa została przekazana do rozpatrzenia przez Komisję Lekarską ZUS, która w orzeczeniu z dnia 12.07.2013r. również stwierdziła, że A. W. nie jest całkowicie niezdolny do pracy.

Wobec powyższego Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaskarżoną decyzją odmówił A. W. prawa do renty socjalnej.

W świetle wyżej cytowanych przepisów skuteczność odwołania A. W. zależna była od wykazania, że jest on całkowicie niezdolny do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało w okresach wskazanych w art. 4 ust. 1 powołanej wyżej ustawy o rencie socjalnej.

Na tę okoliczność Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy z zakresu psychiatrii, neurologii, specjalisty chorób zakaźnych oraz psychologii przy udziale tłumacza języka migowego, którzy po przeprowadzeniu wywiadu z A. W., jego zbadaniu oraz po zapoznaniu się z dokumentacją lekarską dotyczącą stanu jego zdrowia rozpoznali u niego głuchoniemotę, przebyte wirusowe zapalenie wątroby typu B oraz upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim. Wskazując na powyższe biegli orzekli, że odwołujący nie jest całkowicie niezdolny do pracy. W uzasadnieniu opinii biegli wskazali, że odwołujący ukończył szkołę zawodową dla niesłyszących w kierunku małej gastronomii. Dotychczas nie pracował i nie poszukiwał pracy. Podnieśli, że odwołujący pomimo, iż od dzieciństwa obciążony jest głuchoniemotą, zna język migowy, potrafi też czytać i pisać. Biegli wskazali też, że odwołujący jest osobą sprawną fizycznie i ruchowo, stąd może wykonywać proste, nieskomplikowane prace fizyczne zgodnie z posiadanym wykształceniem – najlepiej na stanowisku przystosowanym do swojej niepełnosprawności (vide opinia k.16-19 a. s.).

Pismem z dnia 29.01.2014r. pełnomocnik odwołującego złożył zastrzeżenia do powyższej opinii podnosząc, że jest ona wadliwa, gdyż odwołujący przy tak rozległej niepełnosprawności może pracować jedynie w warunkach pracy chronionej, gdyż na co dzień potrzebuje pomocy osób trzecich. Wskazując na powyższe wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej biegłych lekarzy sądowych, a także o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków J. W., W. W. i R. W. (pismo k. 28-32 a. s.).

Sąd uwzględnił wniosek pełnomocnika odwołującego i dopuścił dowód z zeznań zawnioskowanych świadków. Świadkowie to matka, ojciec i siostra odwołującego. Z ich zeznań wynikało, że A. W. od urodzenia jest osobą głuchoniemą, znającą język migowy, ukończył szkołę kucharską, ale nie umie zrobić nawet jajecznicy. Siostra R. W. zeznała, że brat próbuje gotować, ale mu nie wychodzi. Ostatnio smażył jajecznicę, to ją przypalił. Zup nie gotuje, obiadów też nie, próbuje ale jedynie proste dania, zrobi kanapki. Nigdy nie pracował i nie poszukiwał pracy. Z domownikami porozumiewa się za pomocą gestów, rzadziej pisma. Nie umie korzystać z komputera. Utrzymuje kontakt z głuchoniemymi kolegami, którzy wyciągają go z domu, czasem nie wraca na noc. Potrafi zrobić zakupy w sklepach samoobsługowych. Zdaniem świadków odwołujący jest słaby i nie bardzo nadaje się do prac fizycznych, szybko się denerwuje i jest agresywny.

Potrafi napisać jedynie nazwisko i imię.

Do zeznań wskazanych wyżej świadków Sąd podszedł z ostrożnością, mając na uwadze, iż są to osoby dla niego najbliższe, przez co są osobami zainteresowanymi korzystnym dla odwołującego rozstrzygnięciem. W przekonaniu Sądu świadkowie starli się wyraźnie eksponować niepełnosprawność A. W., tak by pomóc mu w uzyskaniu wnioskowanego świadczenia.

Po przeprowadzeniu dowodu z zeznań świadków Sąd przeprowadził również wnioskowany przez pełnomocnika odwołującego na rozprawie w dniu 04.04.2014r. dowód z opinii biegłych lekarzy z zakresu otolaryngologii i specjalisty medycyny pracy, którzy po przeprowadzeniu wywiadu z A. W., przy udziale tłumacza języka migowego W. B., jego zbadaniu oraz po zapoznaniu się z dokumentacją lekarską dotyczącą jej stanu zdrowia rozpoznali u odwołującego: obustronny głęboki niedosłuch zmysłowo-nerwowy graniczący z głuchotą, audiogenne zaburzenia artykulacji, głosu i mowy znacznego stopnia, zaburzenia procesu komunikatywnego, upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim oraz stan po przebytym wirusowym zapaleniu wątroby typu B. W ocenie biegłych sądowych rozpoznane schorzenia narządu słuchu i mowy powstały przed ukończeniem 18 roku życia, ale nie powodują całkowitej niezdolności do pracy. Biegli wskazali, że schorzenia te mimo znacznego zaawansowania powodują tylko częściową niezdolność do pracy. W uzasadnieniu opinii biegli stwierdzili, że odwołujący nie jest osobą całkowicie niezdolną do pracy, ukończył szkołę zawodową, uzyskał wykształcenie zawodowe i może wykonywać prace na stanowisku przystosowanym dla osoby niesłyszącej.

Również do tej opinii lakoniczne zastrzeżenia zgłosił pełnomocnik odwołującego podnosząc, że biorąc pod uwagę stan zdrowia A. W. nie jest możliwym, by mógł on wykonywać prace w warunkach pracy chronionej. Wskazał, że jest to osoba o szeregu schorzeń nie tylko natury fizycznej, ale i psychicznej. Wykonywanie przez niego pracy stanowiłoby zagrożenie nie tylko dla niego, ale i dla osób z nim współpracujących. Na marginesie wskazać należy w tym miejscu należy, że zastrzeżenia do opinii zostały przez pełnomocnika odwołującego złożone ze znacznym uchybieniem zakreślonego przez Sąd 7 – dniowego terminu. Odpis opinii pełnomocnik otrzymał bowiem w dniu 08.07.2014r. (vide zwrotne poświadczenie odbioru k. 95 a.s.), natomiast zastrzeżenia złożył dopiero na rozprawie w dniu 01.08.2014r. Na rozprawie pełnomocnik odwołującego podtrzymał składany wcześniej wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych z zakresu psychiatrii i psychologii.

Sąd powyższy wniosek w oparciu o art. 217 § 3 kpc oddalił, uznając, że sporne okoliczności zostały już wyjaśnione. Argumenty podnoszone przez pełnomocnika odwołującego nie uzasadniały zdaniem Sądu stanowiska, że istniała obiektywnie potrzeba skorzystania z opinii kolejnych biegłych. Odmienna ocena stanu zdrowia odwołującego w kontekście jego zdolności do pracy dokonana przez jego pełnomocnika, nie zawierająca konkretnych i przekonujących argumentów podważających miarodajność dotychczasowych dwóch opinii lub co najmniej miarodajność tę poddających w wątpliwość, nie może zdaniem Sądu decydować o zasadności dopuszczenia dowodu z kolejnego zespołu biegłych. Wskazać też należy, że zarówno doktryna, jak i orzecznictwo stoją na stanowisku, że potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii ( vide wyrok SN z 4 sierpnia 1999 r, I PKN 20/99, OSNAPiUS 2000, nr 15, poz. 479). Sąd orzekający w przedmiotowej sprawie, potrzeby powołania kolejnego, trzeciego już zespołu biegłych, nie widział. W ocenie Sądu Okręgowego należało podzielić wywody i wnioski opinii biegłych lekarzy sądowych. Podkreślić należy, że wydane one zostały przez dwa zespoły biegłych lekarzy o specjalnościach odpowiednich do ujawnionych wcześniej u odwołującego jednostek chorobowych, po dokonaniu analizy zebranej w sprawie dokumentacji medycznej, przeprowadzeniu wywiadu oraz badań odwołującego. Zarówno rozpoznanie, jak i wnioski, jakie znajdują się w opiniach, są przekonywujące, spójne i logiczne. Biegli, występujący w sprawie, wydali dwie opinie poparte rzeczową i logiczną argumentacją, z której wynika, że stan zdrowia odwołującego nie czyni go całkowicie niezdolnym do pracy.

Za trafnością opinii biegłych przemawia też dowód z zeznań samego odwołującego, który przesłuchany w charakterze strony, przy udziale biegłego tłumacza języka migowego podał, że aktualnie pracuje u znajomego rolnika, gdzie pomaga mu w pracach przy krowach, świniach, kurach, choć nie otrzymuje za to pieniędzy. Powyższe zeznania odwołującego potwierdzają tezę biegłych, że odwołujący jest jedynie częściowo niezdolny do pracy, natomiast nie utracił zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Ponadto podkreślić należy, że renta socjalna stanowi rodzaj pomocy finansowej państwa dla osób, które w młodym wieku doznały naruszenia sprawności organizmu, a skutkiem tego naruszenia jest całkowita niezdolność do pracy. Świadczenie to ma na celu rekompensatę za zmniejszenie szansy takich osób na aktywność zawodową, a co za tym idzie na samodzielne zarobkowanie. Odwołujący tymczasem, jak wynika z opinii biegłych nie utracił zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy.

Odnosząc się do twierdzeń odwołującego o posiadaniu orzeczenia o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności stwierdzić należy, że orzeczenie takie nie może być traktowane jako równoznaczne z orzeczeniem o niezdolności do pracy jako przesłance prawa do renty. Pogląd taki wyrażał kilkakrotnie Sąd Najwyższy, m.in. w wyroku z dnia 11.02.2011r. w sprawie sygn. akt II UK 269/10, który to pogląd Sąd Okręgowy, rozpoznający niniejszą sprawę, w pełni akceptuje.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd uznając, iż A. W. nie spełnia koniecznej do uzyskania prawa do renty socjalnej przesłanki, o której mowa w cytowanym wyżej art. 4 ust. 1 ustawy o rencie socjalnej tj. nie jest całkowicie niezdolny do pracy, w oparciu o art. art. 477 ¹⁴ § 1 kpc oddalił odwołanie od zaskarżonej decyzji ZUS z dnia 24.07.2013r., gdyż jest ona słuszna i odpowiada prawu.