Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ca 271/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 18 września 2014 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:

SSO Barbara Mokras (spr.)

Sędziowie:

SSO Henryk Haak

SSO Marian Raszewski

Protokolant:

st. sekr. sąd. Jolanta Bąk

po rozpoznaniu w dniu 18 września 2014r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z powództwa M. W.

przeciwko (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Kaliszu

z dnia 3 kwietnia 2014r. sygn. akt I C 420/13

I. Zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że nadaje mu następujące brzmienie:

„ 1. zasądza od pozwanego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powódki M. W. kwotę 5.000 zł (pięć tysięcy) z ustawowymi odsetkami od dnia 27 marca 2012r. do dnia zapłaty;

2. oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3. nie obciąża powódki kosztami sądowymi;

4. zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 1.726 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego;

5. nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sąd Rejonowy w Kaliszu kwotę 287 zł tytułem części nieuiszczonych kosztów sądowych.”

II. oddala apelację w pozostałym zakresie,

III. nie obciąża powódki kosztami sądowymi w postępowaniu apelacyjnym,

IV. nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sąd Rejonowy w Kaliszu kwotę 245 zł tytułem części nieuiszczonej opłaty od apelacji,

V. zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 864 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

II Ca 271/14

UZASADNIENIE

Powódka M. W. wniosła pozew przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 35.000 zł z odsetkami i kosztami postępowania tytułem zadośćuczynienia za krzywdę w związku ze śmiercią ojca w wypadku komunikacyjnym, co miało miejsce w dniu 16 sierpnia 2005 r.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa. Podniósł, że brak podstawy materialno – prawnej dochodzenia roszczenia z uwagi na to, że przepis przewidujący możliwość kompensowania krzywd związanych z cierpieniami psychicznymi po śmierci w wypadku bliskiej osoby wszedł w życie dopiero w dniu 3 sierpnia 2008 r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu wyrokiem z dnia 3 kwietnia 2014 r. powództwo oddalił i orzekł o kosztach postępowania.

Rozstrzygnięcie swoje oparł na następujących ustaleniach: w dniu 16 sierpnia 2005 r. roku doszło do wypadku drogowego w wyniku którego śmierć poniósł ojciec powódki M. S.. Pojazd sprawcy wypadku był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego. Sprawcy wypadku zostali skazani prawomocnym wyrokiem sądu. Rodzice powódki rozwiedli się kiedy powódka miała 9 lat. Oboje założyli nowe rodziny. Z nową rodziną ojca powódka nie utrzymywała kontaktów, natomiast z ojcem spotykała się dość często na neutralnym gruncie – na ulicy, na podwórku, na działce. Istniała między nimi silna więź rodzinna, choć zakłócona nowymi układami rodzinnymi. Powódkę wychowywała matka, do której powódka miała żal za rozpad rodziny. W trudnych chwilach powódka dzwoniła do ojca. Kiedy powódka wyszła za mąż ojciec odwiedzał ją w domu, choć na wesele, mimo zaproszenia nie przyszedł, był obecny tylko w USC. W miarę możliwości ojciec wspierał ją emocjonalnie i finansowo. W chwili śmierci ojca powódka miała 23 lata, była już mężatką i matką. Śmierć ojca była dla niej sytuacją trudną, powódka doznawała uczucia smutku, żalu, osamotnienia, niepokoju. Trwały one przez okres żałoby – to jest okres dwóch lat. Nie spowodowały jednak istotnych zakłóceń w codziennym funkcjonowaniu, powódka pracowała bez zakłóceń, nie korzystała ani z pomocy psychologicznej ani z psychiatrycznej.

Pozwany odmówił przyznania powódce stosownej kwoty z tytułu zadośćuczynienia za krzywdę spowodowaną śmiercią osoby bliskiej.

Sąd pierwszej instancji uznał również, że powódce nie przysługuje z tego tytułu roszczenie pieniężne, gdyż śmierć jej ojca nastąpiła przed dniem 3 sierpnia 2008 r. a więc przed wejściem w życie przepisu art. 446 § 4 k.c. a ponadto sąd nie zaakceptował stanowiska dopuszczającego przyznanie zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 k.c. Ponadto sąd pierwszej instancji uznał, że w wyniku śmierci ojca nie nastąpił u powódki skutek w postaci takiego zerwania więzi rodzinnej, który skutkowałby powstaniem drastycznej krzywdy po stronie powódki i nie doszło w jej wyniku do naruszenia dóbr osobistych powódki jak również nie doszło do uszczerbku na zdrowiu powódki, który kwalifikowałby do przyznania odszkodowania na zasadzie art. 445 k.c. i powództwo w związku z tym oddalił.

Apelację od tego rozstrzygnięcia złożyła powódka, która wniosła o zmianę orzeczenia przez zasądzenie kwoty 35.000 zł. ze stosownymi odsetkami i kosztami za obie instancje. Zarzuciła w apelacji naruszenie art. 448 w zw. z art. 24 k.c.

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego. powództwa.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest częściowo zasadna.

Powódka w niniejszej sprawie wnosiła, co jednoznacznie zaznaczyła w pozwie, o zasądzenie kwoty 35.000 zł w oparciu o art. 448 w zw. z art. 24 k.c. a więc kwoty powyższej domagała się tytułem zadośćuczynienia za naruszenie jej dobra osobistego polegającego na zerwaniu więzi rodzinnej jaka łączyła ją ze zmarłym ojcem.

Sąd Rejonowy, jak wynika z treści uzasadnienia, akceptuje co do zasady stanowisko zgodnie z którym członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 k.c. roszczenie o zadośćuczynienie pieniężne gdy śmierć nastąpiła przed dniem 3 sierpnia 2008 r. Stanowisko to, mimo że dyskusyjne, jest jednolicie rozstrzygnięte pozytywnie w orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. wyrok SN z dnia 14 stycznia 2010, IV CSK 307/09; uchwała SN z dnia 22 października 2010 r., III CZP 76/10; wyrok SN z dnia 10 listopada 2010 r., II CSK 248/10; uchwała SN z dnia 13 lipca 2011 r., III CZP 32/11 – podjęta w odpowiedzi na pytanie prawne S.O. w K.; wyrok SN z dnia 5 października 2011 r., IV CSK 10/11; uchwał z dnia 7 listopada 2012 r., III CZP 67/12 i z dnia 20 grudnia 2012 r., III CZP 93/122 gdzie przesądzono odpowiedzialność ubezpieczyciela za tego rodzaju szkody; postanowienie SN z dnia 27 czerwca 2014 r. (7 sędziów) w sprawie III CZP 2/14) . Mimo, iż jak była mowa wyżej sąd pierwszej instancji co do samej zasady zaakceptował stanowisko Sądu Najwyższego, niemniej uznał, że roszczenie oparte na powyższej podstawie prawnej może być uwzględniane tylko w sytuacjach wyjątkowych, do których nie należy przedmiotowa sprawa.

Zdaniem sądu rozpoznającego apelację pogląd powyższy nie znajduje odzwierciedlenia w cytowanych przepisach. Zgodnie z art. 448 k.c. odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia sąd może przyznać w razie naruszenia dobra osobistego temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone. Do uwzględnienia roszczenia konieczne jest spełnienie powyższej przesłanki, a więc udowodnienie, że dobro osobiste strony powodowej zostało naruszone poprzez śmierć osoby bliskiej. W przedmiotowej sprawie należy uznać, że powódka udowodniła, iż zostało naruszone jej dobro osobiste w postaci zerwania więzi rodzinnej ze zmarłym ojcem. Z ustaleń dokonanych przez sąd pierwszej instancji wynika, że powódkę łączyła z ojcem więź emocjonalna, powódka utrzymywała z ojcem systematyczny kontakt i mimo, iż rodzice rozwiedli się gdy powódka była dzieckiem i zamieszkała z matką a z ojcem musiała spotykać się na neutralnym gruncie więź rodzinna między nimi istniała. Zerwanie tej więzi było dla powódki trudnym przeżyciem i niewątpliwie było dla powódki ciężkie. Biorąc jednak z drugiej strony pod uwagę, że powódka w chwili śmierci ojca miała już własną rodzinę, była mężatką i matką a ponadto jej kontakty z ojcem ograniczały się do spotkań, rzadkich odwiedzin i to dopiero w ostatnim czasie i nieraz do wspierania powódki emocjonalnie czy finansowo stwierdzić należy, że zasadną kwotą z tytułu zadośćuczynienia będzie kwota 5.000 zł.

Mając na uwadze powyższe okoliczności należało, zgodnie z art. 386 § 1 k.p.c. orzec jak w sentencji.

II Ca 271/14

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE