Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 22 stycznia 2013 r. powód Bank (...) S.A. w K. wniósł o zasądzenie od pozwanego M. S. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) P.T.U. w W. kwoty 25.325,17 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości 4-krotności stopy lombardowej NBP liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 22 czerwca 2006 r. zawarł z pozwanym Umowę Kompleksową Pakietu Harmonium, w ramach której prowadził rachunek bankowy pozwanego, a następnie w dniu 30 stycznia 2009 r. Aneks nr (...)/// (...) do tej umowy, w ramach którego przyznał pozwanemu limit debetowy w rachunku bieżącym w kwocie 100.000,00 zł z terminem spłaty do dnia 26 czerwca 2009 r. W dniu 21 września 2009 r. Bank (...) S.A. zawarł z pozwanym Porozumienie nr (...) w sprawie spłaty zadłużenia, w ramach którego rozłożył spłatę wierzytelności dłużnika na 35 miesięcznych rat. W związku z nieuregulowaniem spłaty terminie, Bank (...) S.A. podjął decyzję o rozwiązaniu Porozumienia oraz wezwał dłużnika do spłaty całości zadłużenia. Na sumę dochodzoną pozwem składają się:

- kwota 22.852,54 zł zadłużenia z tytułu kapitału,

- kwota 1.319,47 zł tytułem skapitalizowanych odsetek umownych od limitu debetowego liczonych od dnia 20 czerwca 2012 r. do dnia 27 listopada 2012 r. według zmiennej stopy procentowej zdefiniowanej jako WIBOR 6M+9p.p.

- kwota 1.063,16 zł tytułem skapitalizowanych odsetek od zadłużenia przeterminowanego liczone w okresie od dnia 25 lipca 2012 r. do dnia 21 stycznia 2013 r. według obowiązującej w Banku stopy procentowej dla zadłużenia przeterminowanego w wysokości 4-krotności stopy kredytu lombardowego NBP (22 %)

- kwota 90,00 zł innych kosztów.

Na okoliczność istnienia oraz wysokości zadłużenia powód przedstawił wyciąg ze swoich ksiąg rachunkowych (akta sprawy w (...)e (...) k. 3-23; pozew uzupełniony k. 28-33).

W dniu 21 lutego 2013 r. Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w L. VI Wydział Cywilny wydał nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym w sprawie o sygn. akt VI Nc-e 190722/13, w którym uwzględnił powództwo w całości. Wobec skutecznego wniesienia sprzeciwu, sprawa na podstawie art. 50536 § 1 k.p.c. została przekazana do Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w W. (akta sprawy w (...)e (...) k. 3-23).

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia. Wskazał, iż roszczenie powoda, jako związane z prowadzoną działalnością gospodarczą podlegało trzyletniemu terminu przedawnienia. Ponadto wskazał, że Porozumienie nr (...) z dnia 21 września 2009 r. w sprawie rozłożenia na raty spłaty zadłużenia, na które powołuje się powód, nie może być uznane za ważne i w związku z tym nie może wywoływać skutków prawnych z uwagi na fakt, iż strony zawierające to porozumienie nie były należycie reprezentowane. Wskazał, że pod aneksem brak jest podpisów osób upoważnionych do reprezentacji powoda zgodnie z reprezentacją wskazaną w KRS. Podniósł także, że nie przypomina sobie aby zawierał jakiekolwiek porozumienie z dnia 21 września 2009 r. (sprzeciw od nakazu zapłaty k. 59-60).

W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał żądanie pozwu, wskazując, że zarówno Porozumienie nr (...) z dnia 21 września 2009 r., jak i Aneks do tego Porozumienia z dnia 16 lutego 2011 r. zostały zawarte przez upoważnionych do tego pracowników Banku (...) S.A., działających na podstawie i w granicach stosownych pełnomocnictw. Podniósł, iż przedmiotowe Porozumienie stanowiło uznanie długu przez pozwanego, co przerwało bieg przedawnienia (pismo procesowe powoda k. 68-76).

Na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 22 czerwca 2006 r. w Ł. pomiędzy Bankiem (...) S.A. z siedzibą w K. a M. S. prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą (...) P.T.U w W. została zawarta Umowa Kompleksowa Pakietu Harmonium dla rachunku nr (...). Zgodnie z postanowieniami umowy, bank m. in. otworzył na rzecz M. S. rachunek bieżący a także przyznał mu limit debetowy. Środki zgromadzone na rachunku podlegały oprocentowaniu według zmiennej stawki oprocentowania, która w dniu otwarcia rachunku wynosiła 0,01 %. Szczegółowe prawa i obowiązki stron umowy określał „Regulamin pakietów Harmonium”, który stanowił integralną część umowy, a posiadacz pakietu oświadczył, że go otrzymał i się z nim zapoznał - § 1 ust. 3 i 4 umowy.

Dowód: kopia Umowy Kompleksowej Pakietu Harmonium dla rachunku nr (...) k. 41-42; Regulamin prowadzenia rachunków bankowych Banku (...) S.A. k. 108-114; odpis z (...) Bank (...) S.A. k. 49-53; wydruk z (...) k. 105

W dniu 30 stycznia 2009 r. Bank (...) S.A. w K. i M. S. zawarli umowę, której treść została zawarta w Aneksie nr (...)/// (...) do Umowy Kompleksowej Pakietu Harmonium, w ramach której przyznano M. S. limit debetowy w rachunku bieżącym w kwocie 100.000,00 zł na okres od dnia 30 stycznia 2009 r. do dnia 26 czerwca 2009 r. (§ 1 ust. 1 pkt a i b Aneksu).Ustalono, że oprocentowanie limitu debetowego jest zmienne i wynosi WIBOR 1M + 8%, tj. 13,59 % na dzień zawarcia aneksu (§ 1 ust. 1 pkt c Aneksu). W § 1 ust. 8 zastrzeżono, że w przypadku wystąpienia zadłużenia przeterminowanego oprocentowanie ustalane będzie jako iloczyn stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego i współczynnika ustalanego przez Bank.

Dowód: kopia Aneksu nr (...)/// (...) k. 38-40; kopia załącznika do Aneksu nr (...)/// (...) k. 118

W piśmie datowanym na dzień 13 sierpnia 2009 r. M. S. poinformował Bank (...) S.A. w K., że w skutek zajęcia konta przez Urząd Skarbowy pozostaje w debecie na kwotę 63.632,27 zł + odsetki

Dowód: pismo z 2009-08-13 k. 119

W dniu 21 września 2009 r. D. T. (1) i K. P., wskazane jako działające w imieniu Banku (...) S.A. oraz M. S. złożyli swoje podpisy na dokumencie zatytułowanym „Porozumienie nr (...) w sprawie spłaty zadłużenia”. W treści tego dokumentu wskazano, że dłużnik – czyli M. S. – uznaje, że na dzień 21 września 2009 r. Bankowi przysługuje niesporna wymagalna wierzytelność w kwocie 64.930,13 zł z tytułu niespłaconego limitu debetowego udzielonego na podstawie Aneksu nr (...)/// (...). Dłużnik zobowiązał się do spłaty należności w tej kwocie w 35 miesięcznych ratach płatnych na 20ty dzień każdego miesiąca, zgodnie z załączonym do Porozumienia harmonogramem, oraz kwoty 1.297,86 zł z tytułu odsetek od zadłużenia przeterminowanego - § 2 ust. 1 i 2. M. S. podpisał również harmonogram spłat.

Dowód: kopia Porozumienia nr (...) k. 34-36 oraz k. 120-122; kopia załącznika nr 2 do Porozumienia nr (...) k. 37; kopia Harmonogramu spłat k. 124-125

K. P. w dniu 08 sierpnia 2008 r. została umocowana przez Bank (...) S.A. w K. do dokonywania w jego imieniu czynności prawnych w obrocie krajowym do kwoty 1.000.000,00 zł łącznie z drugim uprawnionym pracownikiem Departamentu Restrukturyzacji i (...) Banku

Dowód: kopia pełnomocnictwa dla K. P. k. 135

Pismem z dnia 02 lutego 2011 r. M. S. oświadczył, że jego firma pozostaje w trudnej sytuacji finansowej i zwrócił się z prośbą o wydłużenie okresu kredytowania określonego Porozumieniem nr (...) do 60 m-cy

Dowód: pismo z 2011-02-02 k. 126

Dnia 16 lutego 2011 r. M. S. oraz B. K. i D. T. (1), wskazane jako działające w imieniu Bank (...) S.A. w K., podpisali Aneks nr (...) do Porozumienia nr (...). Zgodnie z treścią tego dokumentu M. S. uznał, że na dzień 16 lutego 2011 r. bankowi przysługuje niesporna wymagalna wierzytelność w kwocie 38.079,31 zł z tytułu umowy Kompleksowej Pakietu Harmonium, na która składają się:

- należność główna w kwocie 37.716,61 zł,

- odsetki umowne w kwocie 362,70 zł.

Zobowiązał się do spłaty należności głównej w 44 miesięcznych ratach.

Dowód: Aneks nr (...) do Porozumienia nr (...) k. 127-129; załącznik nr 2 do Aneksu nr (...) k. 130; kopia Harmonogramu spłat do Aneksu nr (...) k. 131-132

W związku z nieuregulowaniem spłaty w terminie, Bank (...) S.A. podjął decyzję o wypowiedzeniu Porozumienia oraz wezwał M. S. do spłaty całości zadłużenia w wysokości 24.126,10 zł, w którego skład wchodziło:

- zadłużenie z tytułu kapitału w kwocie 22.852,54 zł,

- odsetki umowne w kwocie 1.000,41 zł,

- odsetki od zadłużenia przeterminowanego w kwocie 183,15 zł,

- inne koszty w kwocie 90,00 zł.

Pismo zawierające oświadczenie o wypowiedzeniu zostało doręczone na adres miejsca prowadzenia działalności gospodarczej przez M. S. w dniu 22 października 2012 r.

Dowód: wypowiedzenie Porozumienia w sprawie spłaty zadłużenia k. 43; dowód doręczenia k. 44-45;

Zgodnie z wystawionym przez Bank (...) S.A. wyciągiem z ksiąg rachunkowych, zadłużenie M. S. na dzień 22 stycznia 2013 r. wynosiło 25.325,17 zł:

- zadłużenie z tytułu kapitału w kwocie 22.852,54 zł,

- odsetki umowne od limitu debetowego w kwocie 1.319,47 zł,

- odsetki od zadłużenia przeterminowanego w kwocie 1.063,16 zł

- inne koszty w kwocie 90,00 zł.

Dowód: okoliczność bezsporna; wyciąg z ksiąg Banku (...) S.A. z dnia 22.01.2013 r. k. 46; pełnomocnictwo dla D. T. (2) k. 48-48v; pełnomocnictwo dla B. K. k. 47-47v; odpis pełny z (...) Bank (...) S.A. k. 81-104; historia rachunku Sezam Menadżer k.138-146

Wobec braku zapłaty Bank (...) S.A. w K. wniósł w dniu 22 stycznia 2013 r. pozew o zapłatę powyższej kwoty (akta sprawy w (...)e (...) k. 3-23).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych powyżej dokumentów i ich kopii oraz twierdzeń stron co do okoliczności bezspornych. Dokumenty te były przydatne dla ustalenia stanu faktycznego, a Sąd dał im w pełni wiarę, mając jednak na uwadze, że stanowiły one dokumenty prywatne w rozumieniu art. 245 k.p.c., które nie korzystają z domniemań zawartych w treści art. 244 k.p.c. (domniemania zgodności z prawdą oświadczeń w nich zawartych), jak ma to miejsce w przypadku dokumentów urzędowych. Dokument prywatny – poza domniemaniem autentyczności – korzysta z domniemania wyłączającego potrzebę dowodu, że osoba, która dokument podpisała, złożyła zawarte w nim oświadczenie ( tak postanowienie Sąd Najwyższego z dnia 15 kwietnia 1982 roku, III CRN 65/82). Jednocześnie materialna moc dowodowa dokumentu prywatnego zależy od jego treści merytorycznej, o czym rozstrzyga sąd zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów (art. 233; też K. Knoppek: Glosa do wyroku SN z 25 września 1985 roku, IV PR 200/85, PiP 1988, nr 5). W niniejszej sprawie strony nie kwestionowały mocy dowodowej złożonych dokumentów prywatnych a Sąd uznał w oparciu o przepis art. 233 § 1 k.p.c., ich znaczenie dla ustalenia stanu faktycznego. Należy również stwierdzić, iż nie ma przeszkód, aby dopuścić jako dowody złożone kopie dokumentów, jeśli nie ma zastrzeżeń co do ich zgodności z oryginałem.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

(...) Banku (...) S.A. skierowane przeciwko M. S. prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą (...) P.T.U w W. – jako zasadne – podlegało uwzględnieniu w całości.

Nie budziło wątpliwości Sądu, że strony procesu łączyła Umowa Kompleksowa Pakietu Harmonium dla rachunku nr (...), zawarta w dniu 22 czerwca 2006 r. na podstawie której powód prowadził rachunek bankowy pozwanego, oraz Aneks nr (...)/// (...) do tej umowy z dnia 30 stycznia 2009 r., w ramach którego Bank (...) S.A. przyznał pozwanemu limit debetowy w rachunku bieżącym w kwocie 100.000,00 zł z terminem spłaty do dnia 26 czerwca 2009 r. Należy bowiem zaznaczyć, iż łączący strony stosunek prawny nie był między nimi sporny, jak również nie było sporne istnienie po stronie pozwanego zadłużenia w wysokości wskazanej przez powoda w pozwie. W takiej sytuacji Sąd zaniechał szczegółowego badania w tym zakresie, gdyż istnienie tego stosunku prawnego oraz jego treść nie budzą wątpliwości.

Niejako więc na marginesie należy wskazać, że zgodnie z treścią art. 725 k.c. przez umowę rachunku bankowego bank zobowiązuje się względem posiadacza rachunku, na czas oznaczony lub nieoznaczony, do przechowywania jego środków pieniężnych oraz, jeżeli umowa tak stanowi, do przeprowadzania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych. Podstawowym zaś elementem umowy rachunku bankowego jest zobowiązanie banku do przechowywania środków pieniężnych posiadacza rachunku, a jeżeli umowa tak stanowi, także przeprowadzania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych. Minimum treści umowy stanowi więc przechowywanie środków pieniężnych, natomiast maksimum – przeprowadzanie rozliczeń pieniężnych (L. Ogiegło (w:) K. Pietrzykowski, Komentarz do kodeksu cywilnego, t. I, 2009, s. 583).

Do pozwu został załączony wyciąg z ksiąg rachunkowych Banku (...) S.A. wystawiony przez osoby uprawnione do reprezentowania banku (k. 46 oraz poświadczone notarialnie pełnomocnictwa k. 48-47v). Zgodnie z tym dokumentem zadłużenie pozwanego wobec Banku (...) S.A. wynosi 25.325,17 zł. Na kwotę tę składają się: zadłużenie z tytułu kapitału w kwocie 22.852,54 zł, odsetki umowne od limitu debetowego w kwocie 1.319,47 zł, odsetki od zadłużenia przeterminowanego w kwocie 1.063,16 zł oraz inne koszty w kwocie 90,00 zł.

Pozwany nie kwestionował zaś samego istnienia wierzytelności oraz wysokości zadłużenia. Podniósł natomiast zarzut przedawnienia roszczenia. W pierwszej kolejności należy wskazać, że termin wymagalności roszczenia powoda wynika z Aneksu nr (...)/// (...) – w § 1 ust. 1 pkt b wskazano, że okres korzystania z limitu debetowego zawiera się w terminie od dnia 30 stycznia 2009 r. – podpisanie Aneksu – do dnia 26 czerwca 2009 r.

Pozwany zakwestionował skuteczność Porozumienia nr (...) z dnia 21 września 2009 r. w sprawie rozłożenia na raty spłaty zadłużenia, na które powołuje się powód. Podniósł, że porozumienie to nie może być uznane za ważne i w związku z tym nie może wywoływać skutków prawnych z uwagi na fakt, iż strony zawierające to porozumienie nie były należycie reprezentowane. Wskazał, że pod aneksem brak jest podpisów osób upoważnionych do reprezentacji powoda zgodnie z reprezentacją wskazaną w odpisie z KRS. Podniósł także, że nie przypomina sobie, aby zawierał jakiekolwiek porozumienie z dnia 21 września 2009 r. Przede wszystkim Sąd zważył, iż na dokumencie Porozumienia bez wątpienia widnieje podpis pozwanego oraz pieczęć zawierająca dane prowadzonej przez niego działalności gospodarczej (k. 36). Tak więc twierdzenie pozwanego, że „nie przypomina sobie” aby podpisywał takie porozumienie należało uznać za nieprawdziwe.

Pozwany twierdził, iż od dnia wymagalności roszczenia, tj. od dnia 26 czerwca 2009 r. do dnia wniesienia powództwa, tj. do dnia 22 stycznia 2013 r. upłynął trzyletni okres przewidziany w art 118 k.c. dla przedawnienia roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Sąd nie zgodził się jednak ze stanowiskiem zaprezentowanym przez pozwanego, gdyż zgodnie z treścią art. 123 k.c. bieg przedawnienia zostaje przerwany przez m. in. poprzez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje. Na gruncie niniejszej sprawy należy przyjąć, iż do przedawnienia roszczenia mogłoby dojść gdyby dłużnik nie podjął w tym okresie żadnych czynności, które miałyby na celu uznanie długu. Jednakże w okresie pomiędzy dniem 26 czerwca 2009 r. a dniem wniesienia powództwa pozwany, jako dłużnik, złożył co najmniej dwa oświadczenia zawierające uznanie przez niego długu. Jedno zostało zawarte w Porozumieniu nr (...) z dnia 21 września 2009 r. (k. 34-36) następnie w Aneksie nr (...) z dnia 16 lutego 2011 r. (k. 127-129).

Co prawda pozwany podniósł zarzut nieważności Porozumienia nr (...) w sprawie spłaty zadłużenia z dnia 21 września 2009 r., twierdząc, iż strony zawierające niniejsze porozumienie nie były należycie reprezentowane. Odnośnie pozwanego zarzut ten nie był uzasadniony, skoro pozwany, będący osoba fizyczną, sam złożył swój własnoręczny podpis na tym dokumencie.

Natomiast należy zgodzić się z pozwanym, że powód nie wykazał, aby Porozumienie nr (...) zostało podpisane przez osoby upoważnione do jego reprezentacji. W przypadku osób fizycznych oświadczenia woli składa ta osoba, ewentualnie jej przedstawiciel ustawowy, jeżeli nie ma ona zdolności do czynności prawnych, czy też prawidłowo ustanowiony pełnomocnik. W przypadku zaś osób prawnych, to zgodnie z art. 38 k.c. działa ona przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w oparty na niej statucie. Powód jest zaś osobą prawną o formie prawnej spółki akcyjnej. Stosownie zaś do art. 368 § 1 k.s.h. organem uprawnionym do reprezentacji spółki akcyjnej jest zarząd, sposób zaś reprezentacji określa statut spółki i podlega on ujawnieniu w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Zdaniem Sądu powód nie wykazał, że obie osoby go reprezentujące – D. T. (2) i K. P. – podpisane na Porozumieniu były do tego upoważnione. Powód przedstawił w odpowiedzi na sprzeciw pełnomocnictwo dla K. P. z dnia 08 sierpnia 2008 r., udzielone przez osoby ujawnione w odpisie z KRS powodowej spółki do jej reprezentacji (pełnomocnictwo k. 135, odpis pełny z KRS k. 81-104). Jednakże należy zaznaczyć, że została ona umocowana do dokonywania w imieniu Banku (...) S.A. czynności prawnych łącznie z drugim uprawnionym pracownikiem Departamentu Restrukturyzacji i Windykacji. Natomiast powód nie przedstawił dowodu prawidłowego umocowania drugiej z osób podpisanych na tym porozumieniu – D. T. (2). Przedstawił bowiem pełnomocnictwo z dnia 03 grudnia 2007 r. (k. 133), jednakże zostało ono podpisane przez osoby nieujawnione w KRS powoda jako uprawnione do jego reprezentacji. W treści pełnomocnictwa jako podstawę do udzielenia przez J. W. (1) i J. W. (2) D. T. (2) dalszego pełnomocnictwa wskazano dwa inne pełnomocnictwa – nr (...) oraz nr DOK/P.920/2007. Jednakże powód nie przedstawił tych dokumentów do materiału dowodowego. Tym samym powód nie wykazał umocowania D. T. (2) do reprezentowania go w powoływanej czynności prawnej – zawartym Porozumieniu nr (...). Należy podkreślić, iż skoro pozwany zakwestionował należyte umocowanie osób reprezentujących Bank w tej czynności, to na powodzie spoczywał obowiązek wykazania, że były one należycie umocowane. Tymczasem powód nie przedstawił dowodu na umocowanie D. T. (2) do jego reprezentacji. W związku z powyższym nie można uznać, aby Porozumienie nr (...) obejmowało treść oświadczenia woli powodowej spółki.

Powód tak samo nie wykazał prawidłowego umocowania osób występujących w jego imieniu, a podpisanych na dokumencie Aneks nr (...) (k. 127-129) – tj. D. T. (2) oraz B. K.. Sąd pragnie zauważyć, że przedstawiony przez powoda dokument pełnomocnictwa dla B. K. został podpisany przez J. W. (1) i J. W. (2), których umocowanie do reprezentowania powoda nie zostało wykazane – o czym była mowa już wyżej.

W związku z powyższym nie ma podstaw do uznania, aby Aneks nr (...) zawierał oświadczenie woli powodowej spółki, podobnie jak omówione wyżej Porozumienie (...).

Jednakże należy zauważyć, że pozwany podpisując te dokumenty złożył oświadczenia o treści w nich zawartej. W szczególności zaś złożył oświadczenie, zgodnie z którym uznał że powodowi na dzień 21 września 2009 r. przysługiwała wymagalna niesporna wierzytelność w kwocie 64.930,13 zł ( § 1 Porozumienia k. 120). Natomiast w Aneksie nr (...) znajduje się jego oświadczenie o uznaniu, że na dzień 16 lutego 2011 r. – dzień podpisania tego dokumentu – Bankowi (...) S.A. przysługuje wierzytelność w łącznej kwocie 38.079,31 zł.

W ocenie Sądu złożenie przez pozwanego tych oświadczeń należy potraktować jako uznanie przez niego długu, w formie uznania niewłaściwego.

Należy bowiem zauważyć, iż w doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, iż uznanie roszczenia może być dokonane w trzech różnych formach: jako tzw. uznanie właściwe, ugoda i uznanie niewłaściwe. Pierwsza stanowi nie uregulowaną odrębnie umowę ustalającą co do zasady i zakresu istnienie jakiegoś stosunku prawnego. Do umowy tej stosuje się ogólne przepisy kodeksu cywilnego o umowach. Druga jest także umową, ale różni się od pierwszej tym, że samo istnienie stosunku prawnego nie jest między stronami przedmiotem sporu, a jedynie panuje niepewność, co do roszczeń wynikających z tego stosunku albo co do sposobu lub zakresu ich wykonania. W celu uniknięcia tej niepewności strony zawierają ugodę, czyniąc w niej sobie w zakresie tego stosunku wzajemne ustępstwa. Umowa ta jest uregulowana w art. 917-918 k.c. Natomiast trzecią formą jest tzw. uznanie niewłaściwe, które można określić najbardziej ogólnie i nieprecyzyjnie jako przyznanie przez dłużnika wobec wierzyciela istnienia długu.

Stwierdzona więc w niniejszej sprawie okoliczność, że jedna ze stron (powód) nie złożyła skutecznie oświadczenia woli wyklucza możliwość ustalenia, że doszło do uznania właściwego długu. Jak wyjaśniono powyżej uznanie właściwe ma postać umowy między wierzycielem a dłużnikiem. Oznacza to, że do uznania właściwego konieczne jest złożenie zgodny oświadczeń woli przez obie strony. Natomiast w niniejszej sprawie nie doszło do złożenia oświadczenia woli przez powoda. Jednakże w ocenie Sądu oświadczenia pozwanego zawarte w powołanych dokumentach należy potraktować jako uznanie przez niego roszczenie powoda – w formie uznania niewłaściwego.

Zgodnie z przyjętym poglądem uznanie niewłaściwe nie jest czynnością prawną, choć wpływa na treść stosunku prawnego (prawa i obowiązki stron). Albowiem czynność prawna to działanie podmiotu prawa cywilnego, którego wolą jest wywołanie skutków prawnych, jeśli skutki czynności stanowią realizację woli osoby jej dokonującej. Natomiast w przypadku uznania skutek prawny nie jest zależny od woli uznającego, ale od jego świadomości. W wyroku z dnia 19 marca 1997 r. (II CKN 46/97; OSNC 1997/10/143) Sąd Najwyższy wypowiedział się, iż uznanie niewłaściwe jest jedynie oświadczeniem wiedzy, które nie jest czynnością prawną sensu stricte. Stanowisko to potwierdziło dotychczas przyjętą linię orzeczniczą, zapoczątkowaną uchwałą składu siedmiu sędziów z dnia 30 grudnia 1964 r. III PO 35/64 (OSNCP 1965/6 poz. 90) gdzie Sąd Najwyższy stwierdził, że uznanie niewłaściwe jest oświadczeniem wiedzy, jednostronnym przyznaniem faktów, a tym samym nie jest czynnością prawną. W późniejszych orzeczeniach (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 czerwca 1972 r. I CR 142/72 OSNCP 1973/4 poz. 61) Sąd Najwyższy wyjaśnił, że dla skuteczności uznania nie jest wymagana żadna szczególna forma, że może ono być także dorozumiane np. na skutek częściowego wykonania, prośby o odroczenie płatności. Też w wyroku z 15 listopada 2007 r. (II CSK 347/07; LEX nr 345525) Sąd Najwyższy wypowiedział pogląd, iż uznanie niewłaściwe jest tylko uzewnętrznieniem stanu świadomości dłużnika, z którym ustawa łączy jedynie skutek w postaci przerwania biegu terminu przedawnienia.

Przypomnieć w tym miejscu należy, że jakkolwiek uznanie niewłaściwe nie wymaga żadnej specjalnej formy, to jednak zachowanie dłużnika wyrażające przeświadczenie o istnieniu roszczenia, musi być jednoznaczne na tyle, żeby wierzyciel wiedział, iż dłużnik uznaje jego roszczenie za istniejące i przyznane (por. wyrok SN z dnia 25 marca 2010 r., I CSK 457/2009, Lex Polonica nr 2274412, z dnia 7 marca 2003 r. I CKN 11/2001 Lex Polonica nr 375437, z dnia 9 marca 2004 r. I CK 443/2003 Lex Polonica nr 2395659). Podkreśla się przy tym w orzecznictwie, że zachowanie zobowiązanego ma być też przekonujące, tak by mogło uzasadniać oczekiwanie uprawnionego, iż świadczenie na jego rzecz zostanie spełnione (por. wyrok SN z dnia 25 marca 2010 r., I CSK 457/2009, Lex Polonica nr 2274412). Sens instytucji uznania roszczenia sprowadza się zatem do tego, że dłużnik zapewnia wierzyciela o zamiarze wykonania zobowiązania, w związku z czym wierzyciel nie musi już obawiać się upływu przedawnienia i powstrzymać się z dochodzeniem (egzekucją) roszczenia bowiem pozostaje w usprawiedliwionym przekonaniu, że dłużnik rzeczywiście dobrowolnie spełni świadczenie. Takiemu uznaniu długu nie musi towarzyszyć zamiar ani nawet świadomość wywołania skutków prawnych, a wynika ono z każdego takiego zachowania zobowiązanego, które świadczy o jego świadomości bycia dłużnikiem i uzasadnia przekonanie wierzyciela kierującego się powszechnie przyjętymi regułami znaczeniowymi o woli dobrowolnego spełnienia przez dłużnika świadczenia.

Przenosząc te teoretyczne rozważania na grunt niniejszej sprawy ocenić należy, iż zarówno oświadczenie zawarte w Porozumieniu nr (...) z dnia 21 września 2009 r. jak i oświadczenie zawarte w Aneksie nr (...) z 16 lutego 2011 r. stanowiły klasyczny przykład uznania niewłaściwego. Oba te oświadczenia stanowiły oświadczenia wiedzy pozwanego, które zgodnie z art. 123 § 1 pkt 2 k.c. przerywało bieg przedawnienia. Nie budzi wątpliwości Sądu, że złożenie przez pozwanego swojego podpisu na przywołanych dokumentach świadczy o tym, że zaakceptował on ich postanowienia oraz że złożył oświadczenia o treści w nich zawartych. W ocenie Sądu oświadczenia te wyraźnie wskazują na wiedzę i świadomość pozwanego o istniejącym roszczeniu powoda oraz o tym, że jest jego dłużnikiem.

W konsekwencji należało uznać, że w niniejszej sprawie bieg przedawnienia roszczenia powoda został przerwany dwukrotnie – raz z dniem 21 września 2009 r. a drugi w dniu 16 lutego 2011 r. W tym miejscu należy zwrócić uwagę, iż termin przedawnienia przedmiotowego roszczenia, jako wynikającego ze stosunku rachunku bankowego, zgodnie z art. 731 k.c. wynosił 2-lata. Należy również wskazać, że zgodnie z art. 124 § 1 k.c. po każdym przerwaniu, przedawnienie biegnie na nowo. Mając więc na uwadze okoliczność, iż późniejsze uznanie niewłaściwe długu - dokonane poprzez podpisanie Aneksu nr (...) – miało miejsce przed upływem 2-letniego terminu przedawnienia liczonego od pierwszego uznania czyli przerwania biegu przedawnienia – 21 września 2009 r. - należało uznać zarzut pozwanego jako całkowicie nieuzasadniony. Albowiem powództwo w niniejszej sprawie zostało wniesione przed upływem 2-letniego terminu przedawnienia liczonego od przerwania jego biegu w dniu 16 lutego 2011 r. - powód złożył pozew w (...) w dniu 22 stycznia 2013 r. (k. 3).

W świetle powyższych ustaleń, Sąd uznał powództwo za w pełni uzasadnione. Powód wykazał w sposób należyty swoje roszczenie oraz jego wysokość, a pozwany nie kwestionował zasadności ani wysokości roszczenia, podnosząc wyłącznie zarzut jego przedawnienia.

W przedmiocie żądania odsetek, należy stwierdzić, iż odsetki stanowią rodzaj wynagrodzenia za korzystanie z należących do innej osoby pieniędzy, przy czym obliczane są według stopy procentowej na podstawie kryterium wartości sumy, od której są pobierane. Stanowią one świadczenie uboczne w stosunku do świadczenia głównego (kapitału). Jeżeli stopa odsetek nie została z góry określona w umowie, należą się odsetki ustawowe, których wysokość, jak również wysokość odsetek maksymalnych określa w drodze rozporządzenia Rada Ministrów. Gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy, do wysokości jednak tylko stopy odsetek maksymalnych (art. 359 § 2 k.c. i art. 481 § 2 k.c. w zw. z art. 58 k.c.). Zgodnie z treścią art. 359§2 ¹ k.c. maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego (odsetki maksymalne). W tej sytuacji należało zasądzić odsetki umowne ustalone przez strony, czyli czterokrotność stopy kredytu lombardowego. Ponadto należało przyjąć początkowy termin biegu naliczanych odsetek od dnia wniesienia pozwu, tj. dnia 22 stycznia 2013 r. do dnia zapłaty z uwagi na brzmienie art. 482 § 1 k.c., zgodnie z którym od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy. Powód doliczył bowiem do dłużnej sumy skapitalizowane odsetki, a Sąd nie miał zastrzeżeń do poczynionych przez powoda wyliczeń.

Wobec okoliczności, że powód wygrał proces w całości zastosowanie znajduje – w zakresie kosztów procesu – art. 98 k.p.c., z którego wynika, że strona przegrywająca sprawę w całości obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw lub celowej obrony (zasada odpowiedzialności za wynik procesu). Zwrot tych kosztów przysługuje powodowi albowiem jego pełnomocnik procesowy, będący radcą prawnym zgłosił żądanie ich zasądzenia (art. 109 k.p.c.). Przedmiotowe powództwo zostało co do żądania zasądzenia należności głównej uwzględnione w całości, a zatem na pozwanym ciąży obowiązek zwrotu stronie powodowej kosztów procesu. Na koszty celowego dochodzenia praw składały się w przedmiotowym postępowaniu należna opłata od pozwu, opłata skarbowa należna od dokumentu pełnomocnictwa i wynagrodzenie pełnomocnika procesowego powoda będącego radcą prawnym. Opłata od pozwu to kwota 317,00 zł, natomiast koszt wynagrodzenia pełnomocnika procesowego powoda będącego radcą prawnym ustalono na podstawie § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2013 r., poz. 490 tj). Zgodnie z tym przepisem stawka wynagrodzenia radcy prawnego wynosi 2.400,00 zł. Do kosztów celowego dochodzenia praw i celowej obrony zalicza się również opłatę skarbową w kwocie 17,00 zł uiszczoną od dokumentu pełnomocnictwa, co zostało potwierdzone przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 12 marca 2003 r., III CZP 2/03, OSNC 2003/12/161. Łącznie powód poniósł niezbędne koszty procesu (w rozumieniu art. 98 k.p.c.) w wysokości 2.734,00 zł i taką kwotę z tego tytułu pozwany obowiązany jest mu zwrócić, o czym orzeczono w pkt II wyroku.

Z powyższych względów orzeczono, jak w sentencji wyroku.