Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 października 2014 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Agata Regulska

Sędziowie SSO Ewa Kilczewska

SSR del. do SO Anna Borkowska (spr.)

Protokolant Justyna Gdula

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Leszka Karpiny

po rozpoznaniu w dniu 8 października 2014 r.

sprawy D. S.

oskarżonego o przestępstwo z art. 300 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionych przez prokuratora oraz obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Środzie Śląskiej

z dnia 5 maja 2014 r . sygn. akt II K 434/12

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, uznając obie apelacje za oczywiście bezzasadne;

II.  zasądza od oskarżonego D. S. na rzecz oskarżyciela subsydiarnego A.G. (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. kwotę 420 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym;

III.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze, w tym wymierza mu opłatę w kwocie 120 złotych za II instancję .

Sygn. akt IV Ka 834/14

UZASADNIENIE

Subsydiarnym aktem oskarżenia wniesionym przez pełnomocnika A.G. (...) sp. z o.o. we W. D. S. został oskarżony o to, że w okresie od 9 czerwca 2010 r. do 16 grudnia 2010 r. w W., gmina M., działając czynem ciągłym, ze z góry powziętym zamiarem, w razie grożącej niewypłacalności, udaremnił zaspokojenie wierzyciela spółki pod firmą A.G. (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. w ten sposób, że:

1.  w dniu 9 czerwca 2010 r. darował aktem notarialnym Rep. A numer (...) zawartym przed notariuszem J. N. żonie M. S. udział wynoszący ½ części nieruchomości oznaczonej jako łąki trwałe, zurbanizowane tereny niezabudowane, położonej w W., gmina M., powiat (...) składającej się z działki gruntu oznaczonej numerem geodezyjnym (...) o powierzchni 0,3100 ha, objętej księgą wieczystą numer (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej

2.  w dniu 16 grudnia 2010 r. działając w celu udaremnienia wykonania orzeczenia Sądu Rejonowego dla Wrocławia Fabrycznej w V Wydziale Gospodarczym z dnia 27 sierpnia 2010 r. w sprawie V GNc 2955/10 ukrywał składniki mienia podlegające zajęciu poprzez niedopuszczenie komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Środzie Śląskiej A. M. do przeprowadzenia egzekucji ruchomości, czym udaremnił zaspokojenie pokrzywdzonego wierzyciela A.G. (...) sp. z o.o.

czym działał na szkodę pokrzywdzonej spółki i wyrządził jej szkodę w wysokości nie mniejszej niż 21.170,57 zł ,

tj. o czyn z art. 300 § 1 k.k. i art. 300 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej II Wydział Karny wyrokiem z dnia 5 maja 2014 r. sygn. akt II K 434/12:

I.  na podstawie art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k. umorzył postępowanie karne przeciwko oskarżonemu D. S. w zakresie zarzucanego mu czynu polegającego na tym, że w dniu 16 grudnia 2010 r. działając w celu udaremnienia wykonania orzeczenia Sądu Rejonowego dla Wrocławia Fabrycznej w V Wydziale Gospodarczym z dnia 27 sierpnia 2010 r. w sprawie V GNc 2955/10 ukrywał składniki mienia podlegające zajęciu poprzez niedopuszczenie komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Środzie Śląskiej A. M. do przeprowadzenia egzekucji ruchomości, czym działał na szkodę pokrzywdzonej spółki A.G. (...) sp. z o.o. z/s we W. i wyrządził jej szkodę w wysokości nie mniejszej niż 21.170,57 zł, tj. o czyn z art. 300 § 2 k.k.

II.  uznał oskarżonego D. S. za winnego tego, że w dniu 9 czerwca 2010 r. w Ś., w sytuacji grożącej mu niewypłacalności, uszczuplił zaspokojenie swojego wierzyciela A.G. (...) sp. z o.o. z/s we W. w kwocie 11.151 zł, w ten sposób, że na podstawie aktu notarialnego Rep. A numer (...) zawartego przed notariuszem J. N., darował żonie M. S. udział wynoszący ½ części nieruchomości składającej się z działki gruntu oznaczonej numerem geodezyjnym (...) o powierzchni 0,3100 ha wraz z budową domu, położonej w W., gmina M., objętej księgą wieczystą numer (...) prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej, tj. popełnienia przestępstwa z art. 300 § 1 k.k. i za ten czyn na podstawie tego przepisu wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności

III.  na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 2 lat próby

IV.  na podstawie art. 72 § 1 pkt 8 k.k. zobowiązał oskarżonego do wykonania świadczenia na rzecz oskarżyciela posiłkowego A.G. (...) sp. z o.o. z/s we W., orzeczonego nakazem zapłaty Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu z dnia 27 sierpnia 2010 r. sygn. akt V GNc 2955/10, w zakresie kwoty 11.151 zł – w ciągu 1 roku od dnia uprawomocnienia się wyroku

V.  na podstawie art. 628 k.p.k. w zw. z art. 640 k.p.k. obciążył oskarżonego kosztami procesu, w tym zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego A.G. (...) sp. z o.o. z/s we W. kwotę 300 zł tytułem zwrotu poniesionych kosztów procesu.

Powyższy wyrok w zakresie punktu II, III, IV i V części dyspozytywnej został zaskarżony na korzyść oskarżonego przez prokuratora, który zarzucił orzeczeniu błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść, polegający na wyrażeniu przez Sąd poglądu, iż dowody ujawnione na rozprawie i ustalone na ich podstawie okoliczności są wystarczające do uznania za udowodniony fakt popełnienia przez D. S. przestępstwa z art. 300 § 1 kk, co w konsekwencji doprowadziło do skazania oskarżonego za ten czyn, w sytuacji gdy prawidłowa i kompleksowa ocena zebranych dowodów prowadzi do wniosku przeciwnego.

Prokurator wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w zakresie punktu II, III, IV i V części dyspozytywnej i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Wyrok w części, co do punktu II – V części dyspozytywnej, został również zaskarżony przez obrońcę oskarżonego. Apelujący zarzucił wyrokowi:

I.  obrazę przepisów postępowania, która miała istotny wpływ na treść

zaskarżonego orzeczenia, a w szczególności art. 4 k.p.k., art. 5 § 2 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 410 k.p.k. i art. 424 §1 k.p.k., poprzez błędną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego; dokonaną z naruszeniem zasad obiektywizmu, prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, brak rozważenia całości zgromadzonego materiału dowodowego oraz rozstrzygnięcie powstałych istotnych wątpliwości na niekorzyść oskarżonego poprzez:

1.  sprzeczne z zebranym materiałem dowodowym przyjęcie, że dokonana w dniu 9 czerwca 2010 roku przez oskarżonego na rzecz żony -M. S. - darowizna w postaci ½ udziału w nieruchomości w W. miała na celu udaremnienie lub uszczuplenie zaspokojenia wierzycieli oskarżonego, podczas gdy jedynym celem tej czynności w zamiarze oskarżonego było właśnie zaspokojenie jego wierzycieli, co potwierdzają wyjaśnienia oskarżonego oraz zeznania świadka M. S., jak również liczne dowody z dokumentów w zakresie dokonania spłaty przez M. S. praktycznie wszystkich wierzycieli oskarżonego poza (...) sp. z o.o.

2.  sprzeczne z zasadami wiedzy i logicznego rozumowania ustalenie, że oskarżony działał umyślnie w zamiarze uszczuplenia zaspokojenia wierzyciela (...) sp. z o.o. w sytuacji, gdy oskarżony miałby wyzbyć się udziału w nieruchomości o wartości wielokrotnie większej niż wartość wierzytelności (...) sp. z o.o., jedynie po to aby uniemożliwić tej spółce zaspokojenie wierzytelności z udziału w nieruchomości

3.  całkowite pominięcie w rozważaniach dotyczących strony podmiotowej oskarżonego dowodów w postaci zestawienia należności (...) sp. z o.o. i zeznań św. E. A. potwierdzających, że w dniu 15 lipca 2010 roku (a więc w ponad miesiąc po dacie darowizny z dnia 9 czerwca 2010 roku) oskarżony dokonał dobrowolnej spłaty na rzecz (...) sp. z o.o. w kwocie 500 zł, co przeczy przyjętemu przez Sąd I instancji celowi darowizny, tj. działania w zamiarze pokrzywdzenia ww. spółki

4.  brak należytej oceny dowodów potwierdzających, że oskarżony darował żonie ½ udziału w nieruchomości, na której znajdował się w budowie dom jednorodzinny, którego nie można była fizycznie podzielić pomiędzy współwłaścicieli do sprzedaży i nie istniała faktyczna i prawna możliwość wyodrębnienia ½ udziału oskarżonego w tej nieruchomości, a co za tym idzie nie było możliwości znalezienia nabywcy na taki udział na wolnym rynku za adekwatną do wartości cenę oraz pozyskania gotówki dla spłaty wierzycieli

5.  sprzeczne z zebranym materiałem dowodowym ustalenie, że żona oskarżonego M. S. spłacała jedynie wierzycieli oskarżonego, których roszczenia były ujawnione w księdze wieczystej nieruchomości, podczas gdy zarówno przed datą darowizny jak i po jej dokonaniu spłacała ona także innych wierzycieli oskarżonego, w tym ZUS i Urząd Skarbowy, a które to wierzytelności nie były zabezpieczone w księdze wieczystej nieruchomości

6.  brak należytego uwzględnienia dowodów potwierdzających, że oskarżony ze względu na sytuację materialną w jakiej się znalazł oraz zamiar spłaty wierzycieli był przymuszony do przyjęcia oferty żony M. S. (darowizna udziału w zamian za spłatę jego wierzycieli), a zawarta umowa darowizny w świadomości oskarżonego była dokonana w interesie wierzycieli i nie istniało żadne inne realne i skuteczne rozwiązanie, które w praktyce przepisów egzekucyjnych prowadziłoby do pełniejszej spłaty wierzycieli

7.  sprzeczne z zebranym materiałem dowodowym ustalenie, że po dokonaniu darowizny udziału w nieruchomości oskarżony miał jakikolwiek wpływ na dobór i zakres spłacanych wierzytelności przez M. S., podczas gdy żona oskarżonego podjęła spłatę wierzycieli oskarżonego według własnych kryteriów doboru i z większym uwzględnieniem własnego interesu i dzieci, a oskarżony po darowiźnie utracił wpływ na to, kogo i w jakim zakresie z wierzycieli spłaci obdarowana

8.  wybiórczą i tendencyjną ocenę materiału dowodowego w postaci zeznań świadka M. S. oraz wyjaśnień oskarżonego, w zakresie ich wzajemnych złych relacji małżeńskich oraz braku możliwości innego zachowania przez oskarżonego w dacie zarzucanego czynu, podczas gdy są one spójne i logiczne, a nadto poparte innymi dowodami w postaci dokumentów i zeznań innych świadków (rozdzielność majątkowa, poświadczenie zameldowania oskarżonego, zeznania asesora komorniczego)

9.  tendencyjną ocenę materiału dowodowego w zakresie przyjęcia, że podana w akcie notarialnym wartość udziału oskarżonego w nieruchomości, określona na kwotę 150.000 zł, świadczy o zamiarze oskarżonego pokrzywdzenia wierzyciela (...) sp. z o.o., podczas gdy wartość ta dla sprawy nie miała żadnego istotnego znaczenia, a inne dowody zebrane w sprawie potwierdzają, że wartość spłat wierzycieli przez żonę oskarżonego była w rzeczywistości dokonana na kwotę znacznie ponad 300.000 zł

II.  błędy w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę w/w wyroku, które miały wpływ na treść tego orzeczenia polegające na:

1.  całkowicie bezpodstawnym przyjęciu, że oskarżony miał jakiekolwiek powody dla gorszego traktowania wierzyciela - (...) sp. z o.o. niż
innych wierzycieli, w sytuacji, gdy pomiędzy stronami istniała
poprawna współpraca przez wiele lat, nie było żadnych zatargów
pomiędzy stronami, a nawet po darowiźnie udziału w nieruchomości
oskarżony sam dokonał wpłaty na rzecz tego pokrzywdzonego w kwocie
500 zł, czego z pewnością by nie uczynił, gdyby zmierzał darowizną do
pokrzywdzenia (...) sp. z o.o.

2.  bezpodstawnym ustaleniu, że cena osiągnięta ze sprzedaży dokończonego domu przez M. S., prawie rok po darowiźnie udziału oskarżonego, stanowi potwierdzenie działania na niekorzyść (...) sp. z o.o., w sytuacji gdy Sąd I instancji w żaden sposób nie ustalił na jakim etapie budowy była inwestycja w dacie darowizny udziału, a nadto nie uwzględnił, że sprzedaż całości nieruchomości, po zakończeniu prac wykończeniowych i odpowiednim przygotowaniu domu do sprzedaży, ma zupełnie inną wartość niż abstrakcyjny i niewydzielony udział w nieruchomości i to w trakcie prac budowlanych, gdzie konieczne jest współdziałanie współwłaścicieli nieruchomości

3.  całkowicie nieuzasadnionym przyjęciu, że oskarżony w realiach sprawy mógł postąpić inaczej i odrzucić propozycję żony, która polegała albo na jej pełnym zaakceptowaniu i szansie na spłatę wierzycieli albo na rezygnacji z zapłaty długów oskarżonego

III. naruszenie prawa materialnego poprzez brak uwzględnienia przez Sąd I instancji przepisów ustawowych dotyczących zasad odpowiedzialności dłużnika z hipoteki oraz sposobu podziału kwot z egzekucji z nieruchomości, tj. art. 65 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece w zw. z art. 1025 k.p.c. i nast, które
stanowią o pierwszeństwie wierzycieli hipotecznych przed wierzycielami osobistymi oskarżonego, co oznacza, że darowanie udziału przez oskarżonego żonie nie miało wpływu na uszczuplenie możliwości zaspokojenia się wierzyciela (...) sp. z o.o. z udziału w nieruchomości oskarżonego, ponieważ nieruchomość była obciążana
znaczną hipoteką, a nadto zgodnie z przepisami o kolejności zaspokojenia wierzycieli w egzekucji z nieruchomości z kwoty uzyskanej ze sprzedaży udziału (...) sp. z o.o. nie uzyskałaby żadnego zaspokojenia, ponieważ nie wystarczyłoby na to środków z licytacji udziału w nieruchomości.

Podnosząc powyższe zarzuty apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego

wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu,

ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji

do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Obie apelacje jako oczywiście bezzasadne nie zasługiwały na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy właściwie przeprowadził postępowanie rozpoznawcze, wykorzystując w toku rozprawy głównej możliwości dowodowej weryfikacji tez subsydiarnego aktu oskarżenia i twierdzeń obrony w granicach niezbędnych dla ustalenia kwestii sprawstwa oskarżonego oraz jego zawinienia. Sąd ten w sposób wnikliwy rozważył wszystkie dowody i okoliczności ujawnione w toku rozprawy, na ich podstawie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne oraz należycie wykazał winę oskarżonego, wskazując, którym dowodom dał wiarę, a z jakiej przyczyny uznał za niewiarygodną wersję prezentowaną przez oskarżonego. Sąd I instancji poddał szczegółowej analizie wszystkie fakty istotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy i wydał w stosunku do oskarżonego trafne rozstrzygnięcie. Swoje stanowisko Sąd Rejonowy przekonująco, logicznie i wyczerpująco uzasadnił nie naruszając granic swobodnej oceny dowodów chronionej przepisem art. 7 k.p.k., ani też zasady in dubio pro reo (art. 5 § 2 k.p.k.). Wnioski Sądu I instancji wyprowadzone zostały z całokształtu okoliczności ujawnionych podczas przewodu sądowego, zgodnie z dyrektywą prawdy zawartą w art. 2 § 2 kpk i obiektywizmu zawartą w art. 4 kpk.

Nieporozumieniem jest stawianie wyrokowi Sądu I instancji przez obrońcę zarzutu obrazy art. 4 k.p.k. ze względu na to, iż Sąd ten pewne dowody przemawiające na niekorzyść oskarżonego uczynił podstawą orzeczenia, odmówił zaś wiary dowodom przemawiającym na jego korzyść (w tym przypadku wyjaśnieniom oskarżonego). Nie można bowiem analizować nakazu wynikającego z art. 4 k.p.k. w oderwaniu od zasady swobodnej oceny dowodów. Podkreślić należy, iż wyrażona w art. 4 k.p.k. zasada obiektywizmu i wiążąca się z nią zasada in dubio pro reo zawarta w przepisie art. 5 § 2 k.p.k., której obrazę również zarzuca apelujący, nie są naruszone, jeżeli Sąd ma w polu swego widzenia wszystkie dowody i fakty dotyczące oskarżonego, zarówno te, które są dla niego korzystne, jak i te, które przemawiają na niekorzyść oskarżonego, poddaje je ocenie i analizie zgodnej ze wskazaniami logiki, wiedzy i doświadczenia życiowego oraz gdy w sprawie brak jest takich wątpliwości, których mimo wszelkich starań organu procesowego nie da się usunąć. Kontrola instancyjna przeprowadzona przez Sąd Odwoławczy wykazała, iż wnioski co do sprawstwa i winy oskarżonego wyprowadzone przez Sąd I instancji z całokształtu okoliczności ujawnionych podczas przewodu sądowego nie wykraczają poza granice ocen zakreślone dyspozycją art. 7 k.p.k. i pozostają pod jego ochroną, ocena dowodów dokonana przez Sąd I instancji w przedmiotowej sprawie nie nosi cech dowolności. Zawarta w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku ocena zgromadzonych dowodów musi prowadzić do stwierdzenia, iż niezasadny jest zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 5 § 2 k.p.k. poprzez rozstrzygnięcie wątpliwości, które wyłoniły się w toku przeprowadzonego przez Sąd I instancji postępowania na niekorzyść oskarżonego. W tym zakresie należy mieć na uwadze, iż art. 5 § 2 k.p.k. dotyczy wyłącznie wątpliwości, których nie jest w stanie rozstrzygnąć sąd rozpoznający sprawę, nie zaś wątpliwości obrony i oskarżonego co do prawidłowości rozstrzygnięcia dokonanego przez ten sąd. Przy tym chodzi o nie dające się usunąć wątpliwości Sądu dotyczące zdarzenia będącego przedmiotem osądu, a nie jakiekolwiek wątpliwości podnoszone przez strony postępowania. Wreszcie, z przedmiotowej regulacji w żadnej mierze nie można wyodrębnić zasady, która ustanawiałaby powinność czynienia ustaleń w oparciu o dowody najbardziej korzystne dla oskarżonego. Sam fakt, iż ustalona przez Sąd wersja wydarzeń jest niekorzystna dla oskarżonego nie przesądza o tym, że w sprawie istnieją nie dające się usunąć wątpliwości, które Sąd miałby obowiązek rozstrzygnąć na korzyść oskarżonego (por. wyrok SN z dnia 08.09.2009r. sygn. akt WA 26/09; postanowienie SN z dnia 21.07.2009r. sygn. akt V KK 142/09; wyrok s. apel. w Katowicach z dnia 05.12.2007, sygn. akt II AKa 347/07).

Odnosząc się do podniesionego zarówno przez obrońcę oskarżonego, jak i oskarżyciela publicznego zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych poczynionych przez Sąd I instancji, wskazać należy, że zarzuty te są chybione, zaś tezy skarżących w tym zakresie należy uznać wyłącznie za polemikę z prawidłowo poczynionymi ustaleniami Sądu I instancji co do sprawstwa i winy oskarżonego. Dokonana przez Sąd odwoławczy analiza materiału dowodowego zgromadzonego w toku niniejszego postępowania oraz wyczerpującego i precyzyjnego pisemnego uzasadnienia rozstrzygnięcia w żaden sposób nie pozwala na przypisanie Sądowi Rejonowemu błędów i dowolności w ustalaniu stanu faktycznego, jak również nieprawidłowości przy ocenie poszczególnych dowodów. Należy podkreślić, iż zarzut błędu w ustaleniach faktycznych jest słuszny tylko wówczas, gdy zostanie wykazane, że „zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. Zarzut ten nie może jednak sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu, wyrażonymi w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, lecz zmierzać musi do wykazania, jakich mianowicie konkretnych uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania dopuścił się sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego” (wyrok SN z dnia 24 marca 1975 r. II KR 355/74, OSNPG 9/1995, poz. 84). Oznacza to, że ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd orzekający mogłyby być skutecznie zakwestionowane tylko wtedy, gdyby w procedurze dochodzenia do nich Sąd przeprowadził w niepełnym zakresie postępowanie dowodowe, bądź też uchybiłby dyrektywom określonym w art. 7 k.p.k. poprzez błąd w logicznym rozumowaniu, pominięcie istotnych w sprawie dowodów, danie wiary dowodom nieprzekonującym, bezpodstawne pominięcie niektórych twierdzeń dowodowych czy oparcie się na faktach w istocie nieudowodnionych. Kwestionowanie rozstrzygnięcia Sądu „nie może sprowadzać się do samej tylko odmiennej oceny materiału dowodowego, lecz powinno polegać na wykazaniu, jakich uchybień w świetle wskazań wiedzy oraz doświadczenia życiowego dopuścił się Sąd w dokonanej przez siebie ocenie materiału dowodowego” (wyrok SN z dnia 22 stycznia 1975 r. I KR 197/74, OSNKW 5/1975, poz. 58). W przedmiotowej sprawie w ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji nie dopuścił się jakichkolwiek uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania, zaś wyprowadzone przez ten Sąd wnioski co do winy i sprawstwa oskarżonego są trafne.

W świetle zgromadzonego materiału dowodowego poczynione przez Sąd I instancji ustalenia co do wyczerpania przez D. S. znamion przestępstwa z art. 300 § 1 k.k. nie mogą zostać zakwestionowane. Nie ulega wątpliwości, iż oskarżony znajdujący się wówczas w stanie grożącej mu niewypłacalności, w niewielkim odstępie czasu od otrzymania wezwania do zapłaty ze strony A.G. (...) Sp. z o.o. (20.05.2010 r.), już w dniu 09.06.2010 r. darował swojej żonie M. S. jedyny przedstawiający jakąkolwiek wartość składnik swojego majątku, tj. ½ udziału w nieruchomości. Oskarżony wyzbył się zatem (i to pod tytułem darmym) jedynego składnika majątkowego, z którego jego ówcześni i przyszli wierzyciele mogli uzyskać zaspokojenie. W dniu 9 czerwca 2010 r., a zatem w dacie zawarcia umowy darowizny, oskarżony posiadał wymagalne zadłużenie wobec A.G. (...) sp. z o.o., wynikające z nabycia przez niego od tej spółki materiałów budowlanych w październiku i listopadzie 2009 r. Z zeznań żony oskarżonego bezspornie wynika, iż powodem podjęcia decyzji o darowiźnie na jej rzecz udziału w nieruchomości było z jednej strony załamanie sytuacji finansowej oskarżonego, który posiadał zadłużenie wobec licznych wierzycieli i nie dysponował środkami na spłatę zobowiązań, z drugiej zaś strony chęć uniknięcia dalszych postępowań komorniczych i związanych z tym dolegliwości dla członków rodziny oskarżonego. W ocenie Sądu Okręgowego celem tej darowizny było spowodowanie, by oskarżony nie dysponował już jakimkolwiek składnikiem majątkowym, z którego można by skutecznie prowadzić egzekucję. Oczywistym jest również, iż na skutek takiego działania oskarżonego doszło do uszczuplenia zaspokojenia jego wierzyciela tj. A.G. (...) sp. z o.o., zaś skutek ten oskarżony z pewnością przewidywał i godził się na to.

Powoływanie się przez obrońcę oskarżonego na fakt, iż zamiarem oskarżonego była spłata należności na rzecz wierzycieli, nie zaś uszczuplenie ich zaspokojenia jest niczym innym jak nieskuteczną próbą ekskulpowania oskarżonego od stawianego mu zarzutu. Z materiału dowodowego wynika bezspornie, iż żona oskarżonego dokonała spłaty jedynie tych wierzycieli, których roszczenia zostały zabezpieczone poprzez wpis ostrzeżenia o toczącej się egzekucji w księdze wieczystej nieruchomości, zaś celem jej działania w ocenie Sądu Okręgowego była chęć usunięcia obciążających nieruchomość wpisów celem dalszej sprzedaży nieruchomości, co faktycznie nastąpiło w marcu 2011 r. Niejako przy okazji spłaty wierzycieli, których roszczenia były w powyższy sposób zabezpieczone, oskarżyciel subsydiarny uzyskał częściową spłatę należności, bowiem wpłacone przez M. S. w grudniu 2010 r. kwoty mające w całości pokryć zadłużenie wobec wierzycieli w toczących się postępowaniach egzekucyjnych o sygn. Km 2404/08 i Km 5014/09 zostały podzielone pomiędzy wszystkich wierzycieli wobec których w dacie wpłaty Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Środzie Śląskiej prowadził postępowania egzekucyjne. Z całą pewnością skutek taki nie był jednak zamierzony przez oskarżonego. Przeciwnie – po wyzbyciu się jedynego składnika swojego majątku oskarżony mógł praktycznie bez żadnych konsekwencji uchylać się od spłaty zobowiązania wobec oskarżyciela subsydiarnego, jak bowiem wynika z akt postępowania egzekucyjnego postępowanie to ostatecznie zostało umorzone jako bezskuteczne. Bezskuteczność ta była konsekwencją zaplanowanego działania oskarżonego, nie zaś - jak podnosi obrońca – wynikiem decyzji M. S. co do wyboru tych, a nie innych wierzycieli, na które to decyzje oskarżony rzekomo nie miał wpływu. Trudno również zgodzić się z twierdzeniem obrońcy oskarżonego co do tego, iż żona oskarżonego po dokonaniu na jej rzecz darowizny spłaciła nie tylko wierzycieli zabezpieczonych poprzez wpis w księdze wieczystej, ale również innych wierzycieli oskarżonego, w tym jego zobowiązania publicznoprawne. Twierdzeniom tym przeczy zawarta w aktach sprawy na k. 153-157 informacja (...) Urzędu Skarbowego W. z dnia 23.12.2011 r., z której wynika, że wobec D. S. prowadzone są postępowania egzekucyjne na podstawie tytułów wykonawczych opiewających na łączną kwotę przekraczającą 150.000 zł, zaś żadne z tych postępowań nie zostało zakończone w wyniku wyegzekwowania należności od zobowiązanego. Dowodem na spłacanie przez żonę oskarżonego należności publicznoprawnych obciążających D. S. nie mogą być również kopie dowodów wpłaty znajdujące się na k. 145-146. Analiza tych dowodów wpłat pozwala bowiem na stwierdzenie, iż wszystkie one zostały dokonane w dniu 15 czerwca 2009 r., a zatem przed powstaniem zobowiązania D. S. wobec spółki (...), nadto znajduje się na nich nr NIP M. S., co pozwala na stwierdzenie, że wpłaty te dotyczą działalności gospodarczej prowadzonej przez żonę oskarżonego. W aktach sprawy znajdują się dokumenty świadczące o tym, iż M. S. prowadziła odrębnie od oskarżonego własną działalność gospodarczą własną, która również generowała zadłużenie. Z całą pewnością argumentem przemawiającym za brakiem po stronie D. S. zamiaru pokrzywdzenia A.G. (...) Sp. z o.o. nie może być fakt dokonania przez niego w lipcu 2010 r. wpłaty kwoty 500 zł tytułem częściowej spłaty zadłużenia. Oskarżony z pewnością liczył na to, że dokonanie takiej wpłaty postawi go w lepszym świetle wobec wierzyciela, który być może zrezygnuje z występowania z pozwem o zapłatę.

Nie zasługują również na uwzględnienie argumenty obrońcy sugerujące, iż oskarżony został niejako zmuszony przez swoją żonę do dokonania umowy darowizny, czego powodem były złe stosunki panujące między małżonkami i ich separacja. W ocenie Sądu Okręgowego takie stanowisko razi niekonsekwencją. Z jednej bowiem strony obrona opisuje konflikt pomiędzy małżonkami i trwającą między nimi separację (które miały być powodem zmuszenia oskarżonego do dokonania darowizny), z drugiej zaś strony wskazuje na postawę żony oskarżonego, która – mimo rzekomego konfliktu małżeńskiego – podjęła się spłacić sporą część zobowiązań D. S.. Zdaniem Sądu Okręgowego dokonanie przez oskarżonego darowizny na rzecz żony nie było wynikiem presji M. S. na oskarżonego, lecz miało na celu wykonanie podjętej przez oboje małżonków decyzji o wyłączeniu z majątku oskarżonego jedynego wartościowego składnika tego majątku. Odnosząc się natomiast do argumentu obrońcy co do braku po stronie oskarżonego zamiaru pokrzywdzenia A.G. (...) Sp. z o.o., z którą oskarżony miał wcześniej bezproblemowo współpracować, Sąd Okręgowy zwraca uwagę na treść zeznań E. A., z których wynika, iż reprezentowana przez nią firma współpracowała wcześniej nie z oskarżonym, lecz z M. S., prowadzącą odrębną działalność gospodarczą ( w której to współpracy również miały miejsce opóźnienia w płatnościach za dostarczony towar). W ocenie Sądu Okręgowego niezasadnym jest powoływanie się przez obrońcę oskarżonego na brak możliwości przypisania D. S. zamiaru uszczuplenia zaspokojenia oskarżyciela subsydiarnego. Podkreślić należy, iż zamiarem oskarżonego było de facto uniemożliwienie zaspokojenia się z jego majątku wszystkich aktualnych wierzycieli (jego działanie nie było zatem skierowane wyłącznie przeciwko A.G. (...) sp. z o.o.). Za takim wnioskiem przemawia los wszystkich kolejnych postępowań egzekucyjnych wszczynanych przeciwko oskarżonemu po dokonaniu przez niego darowizny na rzecz żony swego udziału w nieruchomości. Jak bowiem wynika z pisma Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Środzie Śląskiej z dnia 14.03.2014 r. (k. 329), kolejne postępowania egzekucyjne wszczynane przeciwko D. S. od października 2010 r. zostały następnie umorzone wobec bezskuteczności egzekucji. Bez znaczenia dla kwestii sprawstwa oskarżonego są w ocenie Sądu Okręgowego argumenty obrońcy dotyczące rzeczywistej wartości darowanego żonie przez oskarżonego udziału w nieruchomości, jak również kwoty za którą M. S. sprzedała nieruchomość kolejnej osobie w marcu 2011 r.. Niezależnie bowiem od rzeczywistej wartości tego udziału jego zbycie pod tytułem darmym było równoznaczne z wyzbyciem się przez oskarżonego jedynego składnika majątku, z którego A.G.M. i inni wierzyciele mogli prowadzić egzekucję. Sąd Okręgowy nie podzielił też zarzutu naruszenia przez Sąd I instancji przepisów prawa materialnego - art. 65 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece w zw. z art. 1025 k.p.c. W ocenie Sądu Okręgowego twierdzenia obrońcy co do niemożności uzyskania przez pokrzywdzonego zaspokojenia swoich roszczeń z udziału oskarżonego w nieruchomości w razie wszczęcia egzekucji z tego udziału są nieuzasadnione. Jak bowiem wynika z akt sprawy wszystkie roszczenia wobec oskarżonego (jak również jego żony) zabezpieczone hipoteką czy poprzez wpis ostrzeżenia o toczącej się egzekucji z nieruchomości zostały w całości zaspokojone (i to bez potrzeby inicjowania przez wierzycieli postępowania mającego na celu zbycie przedmiotowej nieruchomości). W pełni zasadnym jest zatem domniemanie, że takie zaspokojenie uzyskałby również oskarżyciel subsydiarny.

Kierunek środka zaskarżenia obligował Sąd Okręgowy do całościowej oceny rozstrzygnięcia, w tym również przeprowadzenia kontroli instancyjnej wyroku w części dotyczącej wymierzonej D. S. kary. W ocenie Sądu II instancji wymierzonej oskarżonemu kary 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na 2 lata próby w połączeniu z zawartym w zaskarżonym wyroku obowiązkiem probacyjnym nie można uznać za rażąco nadmiernie surową. Nałożenie na oskarżonego w trybie art. 72 § 1 pkt 8 kk zobowiązania do wykonania świadczenia na rzecz oskarżyciela posiłkowego A.G. M. sp. z o.o, orzeczonego nakazem zapłaty Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu z dnia 27 sierpnia 2010 r. sygn. akt V GNc 2955/10, w zakresie kwoty 11.151 zł, nie budziło wątpliwości Sądu Okręgowego. Taki środek probacyjny nie jest bowiem tożsamy ze zobowiązaniem do naprawienia szkody, o którym mowa w art. 72 § 2 kk, a którego to obowiązku Sąd z oczywistych powodów nie mógłby na oskarżonego nałożyć (vide: uchwała Sądu Najwyższego z 13.03.1982 r. VI KZP 18/81 OSNKW 1982/6/31, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 08.04.2009 r. II AKa 63/09).

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy utrzymał w mocy zaskarżone orzeczenie, nakładając przy tym na oskarżonego obowiązek zwrotu na rzecz Skarbu Państwa kosztów postępowania odwoławczego.