Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 października 2014 r.

Sąd Okręgowy w Białymstoku VIII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący- Sędzia SO Dorota Niewińska

Sędziowie: SO Krzysztof Kamiński – spr.

Del. SR Beata Maria Wołosik

Protokolant Agnieszka Malewska

w obecności prokuratora Wiesławy Sawośko-Grębowskiej, po rozpoznaniu w dniu 25.09.2014 r. sprawy C. C. oskarżonego o czyny z art. 279§1 k.k. w zw. z art. 12 k.k., z art. 279§1 k.k. i z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego od wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 15 kwietnia 2014 r. (sygn. akt III K 425/13):

I. Wyrok w zaskarżonej części zmienia w ten sposób, że:

1. uchyla orzeczenie o karze łącznej pozbawienia wolności (pkt II części dyspozytywnej);

2. uchyla orzeczenie z pkt. I tiret pierwszy oraz z pkt. III części dyspozytywnej i sprawę w tej części przekazuje Sądowi Rejonowemu w Białymstoku do ponownego rozpoznania.

II. W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy.

III. Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. L. K. kwotę 516,60-zł (pięćset szesnaście złotych sześćdziesiąt groszy) tytułem kosztów obrony z urzędu za postępowanie odwoławcze, w tym 96,60-zł (dziewięćdziesiąt sześć złotych sześćdziesiąt groszy) tytułem podatku VAT.

IV. Zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze w części utrzymującej wyrok w mocy i obciąża nimi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

C. C. został oskarżony o to, że:

I. W nocy z 25 na 26 października 2012 roku w W.działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru dokonał kradzieży z włamaniem do pomieszczeń magazynowych i biurowych wytwórni (...) (...)przy ul. (...)oraz do pomieszczeń (...) spółki (...)przy ul. (...), w ten sposób, że:

- przy użyciu drabiny dostał się na dach budynku wytwórni (...) (...)przy ul. (...), gdzie po uprzednim podważeniu ramy okna dostał się do jego wnętrza, skąd zabrał w celu przywłaszczenia trzy komputery, dwa monitory (...), drukarkę laserową m-ki H., piłę spalinową m-ki S., telefon bezprzewodowy m-ki S., urządzenie nawigacji samochodowej m-ki G., aparat fotograficzny m-ki C., pieniądze w kwocie 600zł, walizkę z kompletem kluczy z narzędziami, trzy listwy zasilające, zasilacz (...)do komputerów, dwa (...)cztery przedłużacze do komputerów, lornetkę D. (...), nóż myśliwski, toner do drukarki laserowej, opakowanie długopisów, antyradar, dwa termometry z higrometrem, otwieracz do kopert, klaser z monetami, 45 znaczków pocztowych, skaner m-ki S., czeki bankowe, komplet kluczyków samochodowych do samochodu m-ki C. (...) nr rej. (...), kluczyki do samochodu m-ki F. (...) nr rej. (...), dwa opakowania perfum, opakowanie kremu oraz dwie butelki alkoholu na szkodę wytwórni (...) (...),

- po uprzednim wywarzeniu drzwi wejściowych biura spółki (...) przy ul. (...) dostał się do jego wnętrza, skąd zabrał w celu przywłaszczenia telefon komórkowy m-ki N., dwie atrapy kamer m-ki I. (...) i pieniądze w kwocie 95zł na szkodę spółki (...) oraz dekoder (...) m-ki O. (...), metalową kasetkę i pieniądze w kwocie 95zł na szkodę A. A., powodując straty w wysokości łącznej około 21 070zł na szkodę K. B., w wysokości 615zł na szkodę (...) A. K. B. (...) spółka jawna oraz w wysokości 215zł na szkodę A. A.,

tj. o czyn z art. 279§1 k.k.w zw. z art. 12 k.k.

II. W nocy z 8 na 9 listopada 2012 roku w W.przy ul. (...)dokonał kradzieży z włamaniem do budynku (...)", w ten sposób, że po uprzednim podważeniu okna na pierwszym piętrze budynku dostał się do jego wnętrza przy użyciu drabiny, skąd z pomieszczeń biurowych (...)" w W.zabrał w celu przywłaszczenia 3 inwentaryzatory marki A. (...), (...), telefon stacjonarny bezprzewodowy m-ki (...)30 znaczków pocztowych, 600 znaczków (...)i co najmniej kilkanaście książeczek uprawniających do uzyskania nagród, 9 telefonów komórkowych m-ki S. (...), telefon komórkowy m-ki N., telefon komórkowy m-ki H., 12 żetonów uprawniających do korzystania z myjni samochodowej i czytnik kodów kreskowych na szkodę wymienionej spółdzielni, a następnie po wyłamaniu zamka drzwi wejściowych do pomieszczeń (...) sp. z o.o.z ich wnętrza zabrał w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie nie mniejszej niż 1170zł, na szkodę wymienionej spółki, powodując straty w wysokości łącznej 10 678,03zł na szkodę (...)" w W.oraz w wysokości nie mniejszej niż 1170zł na szkodę (...) sp. z o.o.

tj. o czyn z art. 279§1 k.k.;

III. W dniu 8 kwietnia 2013 roku w domu oraz garażu przy ul. (...)w W.posiadał wbrew przepisom ustawy substancję psychotropową w postaci (...)w ilości l,58g netto,

tj. o czyn z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 rok o przeciwdziałaniu narkomanii;

Sąd Rejonowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 15 kwietnia 2014 r. w sprawie o sygn. akt III K 425/13;

I. Oskarżonego C. C. uznał za winnego popełnienia zarzuconych mu czynów i za to:

- za ciąg przestępstw opisanych w pkt I i II na mocy art. 279§1 k.k. w zw. z art. 12 k.k., art. 279§1 k.k. skazał, zaś na mocy art. 279§1 k.k. w zw. z art. 91§1 k.k. wymierzył mu karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności

- za czyn z pkt III na mocy art. 62 ust. 1 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 rok o przeciwdziałaniu narkomanii skazał go na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności.

II. Na mocy art. 85 k.k., art. 86§1 k.k., art. 91§2 k.k. wymierzył oskarżonemu karę łączną w wymiarze 2 (dwóch) lat pobawienia wolności.

III. Na mocy art. 46§1 k.k. orzekł wobec oskarżonego obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej kwotę 1170 (jeden tysiąc sto siedemdziesiąt) złotych.

IV. Na mocy art. 70 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii orzekł przepadek dowodu rzeczowego opisanego w wykazie dowodów rzeczowych nr I/43/13 pod pozycją 28 na k. 681 akt.

V. Zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. L. K. kwotę 885,60 (osiemset osiemdziesiąt pięć 60/100) złotych w tym 165,60 VAT tytułem sprawowanej obrony z urzędu.

VI. Zwolnił oskarżonego od ponoszenia opłat i odstąpił od obciążania go kosztami procesu.

Powyższy wyrok, na zasadzie art. 425§1 i 2 oraz art. 444 k.p.k. zaskarżył w całości obrońca oskarżonego i na zasadzie art. 427§1 i 2 k.p.k. oraz art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k. wyrokowi zarzucił:

1. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść a polegający na przyjęciu, że C. C. dopuścił się przypisanego mu czynu, mimo bardzo poważnych wątpliwości w tym, względzie, wynikających z całokształtu materiału dowodowego, w szczególności pominięciu przez Sąd I instancji warunków osobistych oskarżonego,

2. obrazę przepisów postępowania karnego, mającą wpływ na treść wyroku, a mianowicie art. 4 k.p.k., art. 410 k.p.k. oraz art. 7 k.p.k. poprzez przyjęcie, przekraczając swobodną ocenę dowodów, z naruszeniem zasad domniemania niewinności, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala na przyjęcie, że oskarżony C. C. dopuścił się zarzucanego mu czynu.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 427§1 w zw. z art. 43§1 i 2 k.p.k. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego C. C. od zarzucanego mu czynu, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Podczas rozprawy odwoławczej obrońca oskarżonego doprecyzował zakres apelacji stwierdzając, notabene zgodnie z jej treścią, że skierowana jest wyłącznie przeciwko rozstrzygnięciu w zakresie czynów z pkt. I i II części dyspozytywnej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelację uznać należy za zasadną w części, w jakiej postuluje ona uchylenie zaskarżonego wyroku w zakresie orzeczenia z pkt. I tiret pierwszy i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Odnosząc się na wstępie do rozstrzygnięcia z pkt. I tiret pierwszy wskazać należy, że sąd dokonuje oceny dowodów i wyciąga z nich wnioski stosownie do swojego wewnętrznego przekonania, które nie jest skrępowane regułami prawnymi. Zasada swobodnej oceny dowodów nie oznacza jednak, iż ocena taka może mieć charakter dowolny.

Z ugruntowanego orzecznictwa wynika ( m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 1990 r. OSNKW 1991/7-9/41), iż przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k. (tylko) wówczas, gdy spełnione są kumulatywnie, następujące przesłanki:

- jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2§2 k.p.k.);

- stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności, przemawiających zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.);

- jest wyczerpująco i logicznie z jednoczesnym uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424§1 pkt 1 k.p.k.).

Zaskarżony wyrok nie spełnia powyższych kryteriów. Lektura uzasadnienia dowodzi, iż Sąd I instancji dokonał niezwykle uproszczonej oceny dowodów, nierzadko sprzecznej z ich treścią. Nie wziął też pod uwagę szeregu okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Konsekwencją tego są ustalenia faktyczne, których budzą poważne zastrzeżenia.

Dla wydania rozstrzygnięcia kasatoryjnego wystarczające jest odniesienie się do tych uchybień, które musiały skutkować uchyleniem wyroku.

Jak wynika z pisemnych motywów zaskarżonego wyroku Sąd I instancji przekonanie swoje o sprawstwie oskarżonego w zakresie omawianych czynów powziął przede wszystkim w oparciu o zeznania właścicieli bądź pracowników pokrzywdzonych firm, którzy rozpoznali kilka ze skradzionych przedmiotów zabezpieczonych w sprawie podczas przeszukania. Nie sposób nie przyznać racji apelującemu, że powyższe dowody świadczą jedynie o tym, że w pomieszczeniach mieszkalnych i gospodarczych oskarżonego odnaleziono niewielką część skradzionych przedmiotów. Nie oznacza to jednak, że C. C. wszedł w ich posiadanie dokonując zarzucanych mu kradzieży z włamaniami. Tym bardziej, że w mieszkaniu przy ul. (...) mieszkał też siostrzeniec oskarżonego M. S. (1) (pomimo młodego wieku, trzykrotnie karany, w tym za przestępstwa rozboju oraz usiłowania dokonania kradzieży z włamaniem, k. 568).

Sąd I instancji odwołując się do protokołu przeszukania z dnia 8 kwietnia 2013 r. (k. 381 - 384) nie zwrócił uwagi na to, że przeszukanie to, notabene zainicjowane postanowieniem prokuratora z dnia 28 marca 2013 r. (k. 380), dotyczyło wspomnianego wyżej M. S. (1), który – jak wynika z materiału aktowego – znajdował się w kręgu osób podejrzanych. Co istotne, to M. S. (1) był obecny podczas przeszukania pomieszczeń przy ul. (...), w trakcie którego zabezpieczono niektóre z przedmiotów pochodzących z kradzieży z włamaniem, w tym w pomieszczeniu zajmowanym przez niego telefon m-ki S. nr (...) (vide k. 383).

Jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku niezwykle istotnym dowodem w sprawie, niejako „łączącym” bezpośrednio osobę C. C.z kradzieżami z włamaniem do firm (...)i (...)(obie mieszczą się niedaleko siebie; obu przestępstw dokonano w nocy z 25/26 października 2012 r.) jest ślad daktyloskopijny zabezpieczony podczas oględzin miejsca kradzieży z włamaniem do firmy (...)w W.. Tymczasem z materiału aktowego wynika, że ślad nr 1 „a” wykazujący zgodność z odbitką wskazującego palca prawej ręki oskarżonego zabezpieczono nie podczas oględzin miejsca kradzieży z włamaniem do firmy (...), a podczas wskazanego wyżej przeszukania przy ul. (...)z dnia 8 kwietnia 2013 r. (k. 381 – 384). Znaczna ilość postanowień o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłych z zakresu badań daktyloskopijnych oraz samych opinii, a zwłaszcza ich mała „przejrzystość” mogą budzić pewne wątpliwości. Tym niemniej z protokołu oględzin (k. 389) oraz opinii biegłego, do której odwołuje się Sąd I instancji wynika (k. 616 – 619), że chodzi o ślad linii papilarnych C. C.ujawniony na klejącej stronie pojedynczego znaczka z napisem „1,55 zł (...) M.” zabezpieczony podczas przeszukania mieszkania oskarżonego.

Nadto Sądowi I instancji umknął fakt, na co zwraca uwagę apelujący, że oskarżony C. C. jest osobą niepełnosprawną. Na skutek wypadku posiada trwały przykurcz prawej dłoni oraz palców (m.in. k. 445). Należało więc rozważyć, czy byłby on w stanie dokonać (zwłaszcza samodzielnie) kradzieży z włamaniem polegającej na wejściu po drabinie na dach firmy (...), a następnie dostaniu się (po podważeniu ramy okna) do lokalu i wyniesieniu z niego m.in. trzech komputerów, dwóch monitorów (...), drukarki laserowej, piły spalinowej i szeregu innych przedmiotów opisanych w pkt. I części wstępnej wyroku.

Wątpliwości budzi też sądowa ocena zeznań M. S. (2), uznanych przez Sąd I instancji za obciążające oskarżonego C. C., zwłaszcza w świetle zeznań M. S. (1). O ile M. S. (1) konsekwentnie twierdził, że zakwestionowane telefony nabył na giełdzie samochodowej, przy czym jeden z nich sprzedał siostrze, a drugi pożyczył wujkowi C. C., o tyle M. S. (2) początkowo podała, że telefon nabyła od M. S. (1). Następnie zmieniła swoje zeznania i stwierdziła, że nabyła go od C. C.. Sąd I instancji nie dokonał analizy i oceny zeznań M. S. (2), zwłaszcza z perspektywy powodów ich zmiany.

Wskazane wyżej uchybienia (niezwykle uproszczona oceny dowodów, nierzadko sprzeczna z ich treścią, brak odniesienia się do istotnych okoliczności sprawy), naruszające przede wszystkim dyrektywy zawarte w art. 7 k.p.k. oraz art. 4 k.p.k., winne być zweryfikowane przy ponownym rozpoznaniu sprawy. Zważywszy, że zdaniem Sądu Okręgowego mogły one mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku (art. 438 pkt 2 k.p.k.).

Sąd Rejonowy ponownie rozpoznający sprawę winien dokonać wnikliwej i wszechstronnej oceny dowodów, we wzajemnym ze sobą powiązaniu, m.in. pod kątem możliwości przypisania oskarżonemu przestępstw z art. 291§1 k.k. bądź art. 292§1 k.k. (ewentualnie wykroczeń z art. 122§1 lub 2 k.w.).

Na marginesie, stanowisko takie zaprezentował Sąd Rejonowy w Białymstoku w uzasadnieniu postanowienia o odmowie uwzględnienia wniosku prokuratora o zastosowanie wobec oskarżonego tymczasowego aresztowania (k. 531).

W odniesieniu do dowodów, które nie miały wpływu na uchylenie wyroku, sąd może wykorzystać możliwości, jakie przewiduje art. 442§2 k.p.k. Nie można oczywiście wykluczyć, iż dla podjęcia prawidłowego merytorycznego rozstrzygnięcia niezbędne okaże się przeprowadzenie innych jeszcze dowodów, czy to na wniosek stron czy z urzędu.

Rozstrzygnięcie o uchyleniu wyroku (w części) i przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania musiało poprzedzić uchylenie kary łącznej pozbawienia wolności oraz rozstrzygnięcia z pkt. III części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku.

Końcowo stwierdzić należy, że nie budzi zastrzeżeń orzeczona wobec oskarżonego kara za czyn z pkt. III części wstępnej zaskarżonego wyroku. Sąd I instancji uwzględnił wszystkie okoliczności, o których mowa w art. 53§1 i 2 k.k., w tym stopień winy oskarżonego i społecznej szkodliwości czynu, jego właściwości i warunki osobiste (m.in. uprzednią wielokrotną karalność sądową) oraz cele kary. Kary 6 miesięcy pozbawienia wolności mieści się w dolnych granicach ustawowego zagrożenia za przestępstwo z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. Przepadek dowodu rzeczowego, o którym mowa w pkt. IV części dyspozytywnej ma charakter obligatoryjny. Wielokrotna karalność sądowa oskarżonego C. C. wyklucza pozytywną prognozę kryminologiczną w rozumieniu art. 69§1 i 2 k.k., a tym samym możliwość warunkowego zawieszenia wykonania w/w kary. W tych okolicznościach kara ta nie jest niewspółmierna, a zwłaszcza w rozumieniu art. 438 pkt. 4 k.p.k.

Nie stwierdzając innych uchybień, które mogłyby mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku, należało orzec, jak w pkt. II sentencji niniejszego wyroku.

O kosztach obrony z urzędu za postępowanie odwoławcze orzeczono na mocy §14 ust. 2 pkt 4 w zw. z §2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.).

Na mocy art. 624§1 k.p.k. zw. z art. 634 k.p.k. należało zwolnić oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze w części utrzymujące w mocy zaskarżony wyrok albowiem uiszczenie ich byłoby dla niego zbyt uciążliwe (utrzymuje się z renty zdrowotnej).