Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Konin, dnia 14 października 2014 r.

Sąd Okręgowy w Koninie

III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący - Sędzia – SO Maria Dorywalska

Sędziowie SO Jadwiga Święcicka, SO Elżbieta Majewska (spr.)

Protokolant: sekretarz sądowy Marcin Jamrószka

po rozpoznaniu w dniu 14 października 2014 r. w Koninie

sprawy z odwołania A. C. i M. C. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

o jednorazowe odszkodowanie

na skutek apelacji wnioskodawców

od wyroku Sądu Rejonowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w Koninie

z dnia 27.05.2014r. sygn. akt IV U 266/13

Oddala apelację

Sygn. akt III Ua 14 / 14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 09 września 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. odmówił A. C. i M. C. (1) prawa do jednorazowego odszkodowania dla członków rodziny ubezpieczonego L. C.. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy stwierdził, że jednorazowe odszkodowanie przysługuje członkom rodziny ubezpieczonego, który zmarł wskutek wypadku przy pracy. Komisja lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 1.08.2013 r. nie stwierdziła związku śmierci L. C. z wypadkiem przy pracy zaistniałym w dniu (...)

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł zarówno A. C. jak i M. C. (1). Odwołujący domagali się zmiany decyzji i przyznania prawa do jednorazowego odszkodowania podnosząc, że L. C. uległ wypadkowi przy pracy w dniu (...) r. i na skutek odniesionych w tym wypadku obrażeń zmarł dnia (...) r. Tym samym więc błędne jest ustalenie organu rentowego , że śmierć ojca nie pozostaje w związku przyczynowym z wypadkiem.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania powołując się na orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z 1.08.2013 r. , którym stwierdzono, że śmierć L. C. nie była związana z wypadkiem przy pracy.

Wyrokiem z dnia 27 maja 2014 r. sygn.. akt IV U 266/13 Sąd Rejonowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Koninie oddalił odwołanie A. C. i M. C. (1) oraz orzekł o kosztach postępowania.

Powyższy wyrok Sąd wydał na podstawie następujących ustaleń :

Ojciec odwołujących L. C. był zatrudniony w (...) S.A. z siedzibą w P. Oddział w K. na stanowisku kierowcy. W dniu (...) r. rozpoczął pracę o godz. (...) na terenie bazy transportowej w K.. Samochodem służbowym I. (...) nr rej. (...) podjechał do Urzędu Pocztowego w K., gdzie pobrał ładunek pocztowy i następnie skierował się na trasę nr (...) do R.. W miejscowości D. , jadąc drogą główną dojechał do skrzyżowania, gdzie nagle z drogi podporządkowanej wyjechał samochód ciężarowy prowadzony przez Ś. C.. L. C. zdołał lekko odbić w lewo jednak manewr ten nie pozwolił uniknąć zderzenia i L. C. uderzył przodem swojego pojazdu w bok ciężarówki. W wyniku tego zderzenia L. C. poczuł szarpnięcie i usłyszał trzask, następnie wystąpiły u niego trudności w oddychaniu, nie stracił jednak przytomności. Po przewiezieniu do szpitala w K. zdiagnozowano , że L. C. doznał obrażeń w postaci złamania żeber VI i VII po stronie lewej, doznał powierzchownych ran i otarć naskórka kciuka lewego i okolicy łuku brwiowego lewego. Następnie poszkodowany kontynuował leczenie w poradni lekarza podstawowej opieki zdrowotnej , zgłaszając dolegliwości w postaci kaszlu , bólu po stronie lewej klatki piersiowej, został też skierowany do poradni chirurgicznej celem dalszego leczenia. W dniu 4.01.2010 r. L. C. korzystał z pomocy doraźnej w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym z powodu dolegliwości bólowych strony lewej klatki piersiowej. Podejrzewano wysiękowe zapalenie opłucnej po stronie lewej i zalecono leczenie zachowawcze w trybie ambulatoryjnym.

Podczas ostatniej wizyty w poradni chirurgicznej w dniu 18.03.2010 r. wykonano badanie RTG klatki piersiowej , na podstawie którego stwierdzono, że płuca są bez zmian ogniskowych, jedynie stwierdzono nieco wzmożony rysunek oskrzelowy, tym samym uznano, że leczenie L. C. zostało zakończone.

Pracodawca L. C. uznał zdarzenie z dnia (...) r. za wypadek przy pracy i sporządził protokół powypadkowy. Wyrokiem z dnia 22.03.2010r. Sąd Rejonowy w Koninie w sprawie sygn.. akt VII U K 798/10 uznał Ś. C. za winnego tego, że w dniu (...) r. około godz. (...) w miejscowości D. umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że kierując samochodem marki M. nr rej. (...) wyjechał z drogi podporządkowanej , nie ustępując pierwszeństwa przejazdu i doprowadził do zderzenia z samochodem ciężarowym marki I. nr rej. (...) , którym kierował L. C., w następstwie czego L. C. doznał obrażeń w postaci złamania żeber VI i VII (strona lewa), które naruszyły prawidłowe czynności narządu ciała na czas powyżej 7 dni tj. przestępstwa z art. 177 § 1 kk.

W dniu (...)r. nastąpił zgon L. C..

Na podstawie opinii biegłego z zakresu medycyny sądowej Sąd I instancji przyjął , że nie jest możliwe wskazanie bezpośredniej przyczyny zgonu L. C.. Zgon ten nastąpił nagle i nie są znane jego okoliczności ani objawy chorobowe, które mogły ewentualnie wystąpić w okresie bezpośrednio poprzedzającym zgon. Z dostępnej dokumentacji medycznej nie wynika też by L. C. , leczył się z powodu przewlekłych schorzeń jednakże z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, że wypadek z dnia (...) r. nie przyczynił się do zgonu. W wyniku bowiem tego zdarzenia L. C. doznał obrażeń niezagrażających bezpośrednio życiu, wprawdzie w przebiegu leczenia złamania dwóch żeber doszło do niegroźnych powikłań w postaci skąpego wysięku lub krwiaka lewej jamy opłucnej, które były leczone zachowawczo w systemie ambulatoryjnym jednak kontrolne zdjęcie RTG klatki piersiowej , wykonane kilka dni przed zgonem , nie wykazało jakichkolwiek istotnych i ciężkich powikłań przebytego urazu klatki piersiowej. Pozwala to przyjąć , z dużym prawdopodobieństwem, że zgon L. C. nastąpił z przyczyn niezwiązanych z wypadkiem z dnia (...) r. Istnieje co najwyżej związek czasowy a nie przyczynowy pomiędzy wypadkiem a zgonem.

Zdaniem Sądu Rejonowego w przedmiotowej sprawie nie było sporne czy zdarzenie z dnia (...) r. było wypadkiem przy pracy natomiast spór dotyczył tego czy zgon ubezpieczonego, który nastąpił w dniu (...) r. był skutkiem tego wypadku . Przeprowadzone postępowanie dowodowe , w szczególności opinia biegłych, pozwoliły przyjąć, że obrażenia, jakich L. C. doznał w wyniku wypadku w dniu (...) r. nie skutkowały jego zgonem. Wprawdzie, z powodu braku badania pośmiertnego, nie jest możliwe ustalenie bezpośredniej przyczyny zgonu to jednak analiza dokumentacji lekarskiej , kontrolne zdjęcie RTG klatki piersiowej wykonane kilka dni przed zgonem , pozwalają przyjąć, z dużym prawdopodobieństwem , że zgon nie nastąpił na skutek obrażeń doznanych w czasie wypadku.

Sąd I instancji w całości oparł się na opinii biegłych z zakresu medycyny sądowej bowiem uznał ją za jasną, zrozumiałą i wyczerpującą. Z tego też względu Sąd oddalił wniosek odwołujących o przeprowadzenie dowodu z opinii kolejnych biegłych wskazując, że wbrew wywodom pełnomocnika odwołujących nie ma sprzeczności w treści opinii bowiem biegli wskazali, że nie jest możliwe ustalenie bezpośredniej przyczyny zgonu, a ocenili jedynie , czy obrażenia odniesione w wyniku wypadku mogły skutkować zgonem. Ponadto Sąd I instancji oddalił wniosek o przesłuchanie M. C. (2) i M. S. uznając, że dowód ten jest nieistotny dla rozstrzygnięcia.

Apelację od powyższego wyroku wnieśli A. C. i M. C. (1) zaskarżając wyrok w całości i zarzucając mu :

1) błąd z ustaleniach faktycznych mających wpływ na treść orzeczenia polegających na przyjęciu, że materiał dowodowy nie pozwolił, ustalić związku przyczynowego między wypadkiem przy pracy a zgonem ubezpieczonego w dniu (...) r.

2) naruszenie prawa procesowego , które miało istotny wpływ na wynik postępowania, a mianowicie :

- art. 233 § 1 kpc poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów przy analizie zgromadzonego materiału dowodowego polegające na przyjęciu , iż opinia sporządzona przez biegłych jest przydatna i wiarygodna, jasna, zrozumiała i nie zawiera sprzeczności podczas gdy wręcz przeciwnie , wywody opinii są ze sobą sprzeczne i nie mogły posłużyć do uczynienia jakichkolwiek ustaleń faktycznych w przedmiotowej sprawie,

- art. 217 § 3 kpc w związku z art. 277 kpc w zakresie w jakim Sąd oddalił wnioski dowodowe w szczególności o przeprowadzenie dowodu z nowej opinii biegłych oraz wniosek o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków M. C. (2) oraz M. S. mimo, iż wskazani świadkowie posiadali istotne dla rozstrzygnięcia informacje,

3) naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez błędną interpretację i niewłaściwe zastosowanie art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zakresie , w jakim Sąd , pomimo istniejących przesłanek nie uchylił zaskarżonej decyzji i nie orzekł co do istoty sprawy ewentualnie nie przekazał sprawy organowi rentowemu do ponownego rozpoznania.

Wskazując na te zarzuty apelujący wnieśli o :

1) zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie odwołania i uchylenie poprzedzającej go zaskarżonej decyzji i zasądzenie na rzecz odwołujących kwot po 37.858 zł tytułem jednorazowego odszkodowania za śmierć ojca w wyniku wypadku przy pracy wraz z odsetkami od dnia 17.06.2013 r.

ewentualnie

2) zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie odwołania i uchylenie

poprzedzającej go decyzji i przekazanie sprawy organowi rentowemu do

ponownego rozpoznania,

ostatecznie

3) uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Koninie

do ponownego rozpoznania

Ponadto o zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonych kosztów procesu w obu instancjach, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego przed sądami obu instancji wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu apelacji odwołujący podnieśli, iż okoliczności sprawy, w szczególności zeznania świadków oraz fakt, że L. C. nie leczył przed wystąpieniem wypadku, wskazują, iż bezpośrednią przyczyną śmierci były urazy doznane w wyniku wypadku. Zdaniem ubezpieczonych opinia sporządzona przez biegłych nie może posiadać przymiotu przydatnej i wiarygodnej bowiem biegli wskazali, że stan wiedzy nie daje podstaw do ustalenia przyczyn zgonu, a skoro nie dysponowali pełną dokumentacją lekarską (nie przeprowadzono sekcji) to nie można stawiać przypuszczeń co do przyczyny zgonu. W sprawie przed wydaniem opinii należało przeprowadzić dowód z zeznań lekarzy, którzy leczyli L. C. po wypadku tj. M. C. (2) oraz M. S. i dopiero tak zgromadzony materiał dowodowy mógł posłużyć za podstawę sporządzenia opinii.

Zdaniem ubezpieczonych w świetle zgromadzonego materiału dowodowego należało zasądzić odszkodowanie , którego łączna kwota wynosi 75.716 zł a na rzecz każdego z ubezpieczonych 37.858 zł.

Pozwany organ rentowy nie zajął stanowiska wobec wniesionej apelacji.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył co następuje :

Apelacja okazała się nieuzasadniona.

W pierwszej kolejności należy rozważyć zarzuty dotyczące natury procesowej bowiem mają bezpośredni wpływ na prawidłowość dokonanych przez Sąd pierwszej instancji ustaleń faktycznych. Podkreślić należy, iż zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy poczynił w sprawie poprawne ustalenia w zakresie stanu faktycznego oraz dokonał trafnej oceny zgromadzonego materiału dowodowego. Spór w przedmiotowej sprawie koncentruje się wokół zagadnienia, czy ubezpieczony L. C. zmarł na skutek wypadku przy pracy z dnia (...) r. Fakt wystąpienia takiego wypadku w tym dniu, jego przebieg i rodzaj doznanych przez L. C. urazów nie był sporny w niniejszym postępowaniu i został przez Sąd I instancji uwzględniony zgodnie z dokumentacją, jaką wnioskodawcy przedłożyli . Faktem jest również, że zgon ubezpieczonego nastąpił w dniu (...)r. , a więc po okresie prawie (...) miesięcy od wypadku i miał charakter nagły. Istota sporu sprowadzała się do wyjaśnienia czy zgon L. C. nastąpił na skutek wypadku przy pracy z dnia (...) r. , innymi słowy mówiąc czy wypadek przy pracy i jego skutki były przyczyną zgonu. Tylko wówczas bowiem , zgodnie z treścią art. 13 ust. 1 ustawy „wypadkowej” , członkom rodziny ubezpieczonego przysługuje prawo do jednorazowego odszkodowania.

Niewątpliwie rozstrzygnięcie powyższego zagadnienia wymagało wiadomości specjalnych z zakresu medycyny. Stąd też Sąd I instancji zasadnie dopuścił dowód z opinii biegłych z zakresu medycyny sądowej. Wbrew zarzutom apelujących wywody opinii nie są sprzeczne. Biegli podkreślili, że nie jest możliwe wskazanie bezpośredniej przyczyny zgonu L. C. bowiem nie zostało wykonane badanie pośmiertne (nie wykonano sekcji zwłok) , zgon nastąpił nagle i nie są znane jego okoliczności. To , że biegli nie wskazali co było przyczyną zgonu nie oznacza , że nie mogli się wypowiedzieć co do tego czy obrażenia ubezpieczonego jakich doznał w wyniku wypadku przyczyniły się do zgonu. Biegli zapoznali się z dokumentacją dotyczącą leczenia powypadkowego i wskazali, iż doznane obrażenia nie zagrażały życiu, a kontrolne zdjęcie RTG klatki piersiowej, wykonane kilka dni przed zgonem , nie wykazało jakichkolwiek istotnych i ciężkich powikłań przebytego urazu klatki piersiowej. Na tej podstawie biegli wywodzili, że z dużym prawdopodobieństwem można przyjąć, że zgon nastąpił z przyczyn nie związanych z wypadkiem. Sporządzona przez biegłych opinia lekarska jest jasna i jednoznaczna, wywody opinii są spójne i logiczne i została przez Sąd I instancji oceniona prawidłowo. Sąd Rejonowy zasadnie nie uwzględnił zastrzeżeń zgłoszonych pod adresem opinii w piśmie z dnia 12.05.2014r. Wbrew bowiem twierdzeniom odwołujących biegli nie twierdzili, że nie są w stanie wydać opinii (taką opinię przecież wydali) ani też nie wypowiadali się co do hipotetycznych przyczyn zgonu. Twierdzili natomiast konsekwentnie, iż z dużym prawdopodobieństwem przyczyną zgonu nie były obrażenia doznane w wyniku wypadku przy pracy z dnia (...) r. Zdaniem Sądu Okręgowego wywody opinii biegłych nie są sprzeczne i pozwoliły Sądowi I instancji na wyjaśnienie spornej okoliczności.

Zauważyć należy, że zarzut naruszenia art. 233 § 1 kpc apelujący odnoszą jedynie do oceny opinii sporządzonej przez biegłych. Opinia ta niewątpliwie podlegała ocenie - jak inne dowody - według art. 233 § 1 k.p.c., lecz kryteria oceny tego dowodu są szczególne, mianowicie poziom wiedzy biegłego, stanowczość wyrażanych w niej ocen, a także zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2000 r., I CKN 1170/98, OSNC 2001, Nr 4, poz. 64). Specyfika oceny tego dowodu wyraża się w tym, że sfera merytoryczna opinii kontrolowania jest przez sąd, który nie posiada wiadomości specjalnych, w istocie tylko w zakresie zgodności z zasadami logicznego myślenia i wiedzy powszechnej. Opinia sporządzona w tej sprawie mieści się w tych kryteriach, odpowiada wyczerpująco na pytanie sądu i zawiera szerokie uzasadnienie prezentowanego stanowiska. Zasadnie więc Sąd Rejonowy uznał ją za wiarygodną i przydatną dla rozstrzygnięcia sprawy. Opinia biegłych wbrew zarzutom apelacji nie pozostaje też w sprzeczności z materiałem dowodowym sprawy przyjętym za podstawę rozstrzygnięcia. Tak więc stwierdzić należy, że w zakresie oceny materiału dowodowego Sąd I instancji nie przekroczył zasady swobodnej oceny dowodów i nie naruszył art. 233 § 1 kpc.

Bezzasadny okazał się także zarzut naruszenia art. 217 § 3 kpc w zw. z art. 227 kpc przez odmowę przeprowadzenia dowodu z opinii innych biegłych i odmowę przeprowadzenia dowodu z zeznań lekarzy leczących : M. C. (2) i M. S.. Jeśli chodzi o zgłoszony wniosek dotyczący wydania opinii przez innych biegłych to oddalenie powyższego wniosku przez Sąd Rejonowy było uzasadnione. W ugruntowanym orzecznictwie przyjmuje się , że sąd nie jest zobowiązany do uwzględniania kolejnych wniosków dowodowych strony i pomija je od momentu dostatecznego wyjaśnienia spornych okoliczności sprawy (tak m.in. wyrok SN z 19.03.1997 r. II UKN 45/97, wyrok SA w Rzeszowie z 16.01.2013 r. III AUa 1017/12). Jeśli więc Sąd Rejonowy przyjął, że dotychczas wydana opinia wyjaśnia sporne okoliczności w sposób wyczerpujący i jasny to mógł oddalić dalsze wnioski i dowody powoływane na tą samą okoliczność.

Zasadnie także Sąd oddalił wnioski o przesłuchanie świadków - lekarzy leczących L. C. M. C. (2) i M. S. uznając je za nieistotne dla rozstrzygnięcia. Odwołujący domagali się przesłuchania świadków na okoliczność dolegliwości , na które skarżył się L. C. oraz przyczyny zgonu. Jeśli chodzi o dolegliwości , na które skarżył się ubezpieczony lekarzom leczącym to są one ujęte w dokumentacji medycznej z Poradni (...) (...) ( wpisy w dokumentacji podpisane przez M. C. (2) specjalistę chirurga) oraz z Przychodni (...) w K. (wpisy w dokumentacji podpisane przez specjalistę chorób wewnętrznych M. S.) i były uwzględniane przez biegłych przy wydawaniu opinii. Jeśli natomiast chodzi o okoliczność przyczyny zgonu to nie może temu służyć dowód z zeznań świadków. Kwestia ta bowiem wymaga wiadomości specjalnych, a temu służy dowód z opinii biegłych. Celem prowadzenia dowodu z zeznań świadków jest ustalenie faktów i nie jest rolą świadka (nawet jeśli dysponuje wiadomościami specjalnymi ale nie występuje w tej roli procesowej) ocena co było przyczyną zgonu, a w szczególności czy zgon nastąpił w wyniku wypadku.

Wbrew twierdzeniom apelujących materiał dowodowy zebrany w sprawie nie pozwolił Sądowi I instancji na ustalenie związku przyczynowego pomiędzy wypadkiem a zgonem ubezpieczonego i tym samym brak było podstaw do uwzględnienia wniesionych odwołań. Sąd ten nie dopuścił się także naruszenia przepisów art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych bowiem w ustalonym stanie faktycznym prawidłowo przyjął , że brak jest podstaw by przyjąć, że spełnione zostały przesłanki do nabycia prawa do jednorazowego odszkodowania przez członków rodziny ubezpieczonego.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 kpc oddalił apelację wnioskodawców i orzekł jak w wyroku.

J. Święcicka M. Dorywalska E. Majewska