Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 października 2014r.

Sąd Okręgowy Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Zielonej Górze

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Bogusław Łój / spr /

Sędziowie : Sędzia SO Grażyna Śliwa

Sędzia SR del Rafał Skrzypczak

Protokolant : st.sek.sąd.R. Duchnicka - Tylutka

po rozpoznaniu w dniu 14 października 2014r. w Zielonej Górze

na rozprawie

sprawy z odwołania R. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o jednorazowe odszkodowanie

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Zielonej Górze

z dnia 30.05.2014r. ( Sygn. akt IV U 133/13 )

I.  umarza postępowanie apelacyjne w zakresie stwierdzenia 15%

uszczerbku na zdrowiu odwołującego R. S.,

II. oddala apelację w pozostałym zakresie.

Sygn. akt IV Ua 16/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 14.02.2013 r., znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.odmówił wnioskodawcy R. S.prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy z dnia 20.01.2011 r. W uzasadnieniu podał, że komisja lekarska Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych orzeczeniem z dnia 25.01.2013 r. nie stwierdziła procentowego uszczerbku na zdrowiu. W związku z powyższym brak jest prawa do jednorazowego odszkodowania.

Wnioskodawca R. S. w odwołaniu od decyzji wniósł o jej zmianę i przyznanie mu jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy z dnia 20.01.2011 r. oraz o przyznanie odsetek ustawowych z tego tytułu.

Wyrokiem z dnia 30.05.2014 r. Sąd Rejonowy w Zielonej Górze, Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał wnioskodawcy R. S. kwotę 21.900,00 zł tytułem jednorazowego odszkodowania za 30% uszczerbku na zdrowiu doznanego na skutek wypadku przy pracy z dnia 20.01.2011 r. (pkt I), a ponadto przekazał Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. roszczenie wnioskodawcy o zapłatę odsetek od jednorazowego odszkodowania (pkt II).

Sąd Rejonowy ustalił, że wnioskodawca R. S. w dniu 20.01.2011 r. uległ wypadkowi przy prowadzeniu działalności gospodarczej, doznając urazu głowy bez utraty przytomności. W karcie wypadku nie stwierdzono, by jego wyłączną przyczyną było udowodnione naruszenie przez poszkodowanego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Nie stwierdzono również, by poszkodowany będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku.

U wnioskodawcy rozpoznano obustronny niedosłuch czuciowo-nerwowy oraz szumy uszne, zawroty głowy. Procentowy uszczerbek na zdrowiu związany z uszkodzeniem części słuchowej wynosi 15%, natomiast w związku występującymi zaburzeniami części statycznej- łącznie wynosi on 30% (punkt 48 c rozporządzenia: uszkodzenie części statycznej i słuchowej).

U R. S., poza uszkodzeniem słuchu występują również dolegliwości dotyczące części statycznej czyli narządu równowagi

W dokumentacji sądowo-lekarskiej tj. opinii Instytutu (...) w W. istnieje adnotacja, że pacjent posiada zaburzenia równowagi oraz stwierdza się uszkodzenia elementów zmysłowych w obu uszach wewnętrznych. Wnioskodawca R. S. ma zaburzenia słuchu – szumy uszne i ubytek słuchu oraz zaburzenia równowagi, które zwykle współistnieją przy uszkodzeni ucha wewnętrznego.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy, powołując się na art. 11 ust. 1-3 ustawy z dnia 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 ze zm.) zważył, że odwołanie okazało się zasadne.

W celu ustalenia spornych okoliczności Sąd Rejonowy dopuścił w toku postępowania dowód z opinii biegłego lekarza sądowego laryngologa, a następnie opinii uzupełniających tegoż biegłego.

Sąd w całości podzielił wnioski opinii biegłej, która stwierdziła ostatecznie, że stan zdrowia wnioskodawcy, będący skutkiem wypadku przy pracy (przy prowadzeniu działalności gospodarczej) powoduje 30% uszczerbku na zdrowiu. Sąd podkreślił, iż biegła lekarz wydanie opinii poprzedziła badaniem wnioskodawcy oraz analizą całości przedłożonej dokumentacji lekarskiej, a także dokumentacji znajdującej się w aktach sprawy i aktach ZUS. Zdaniem Sądu jest to osoba posiadająca wysokie kwalifikacje zawodowe, o specjalności odpowiadającej schorzeniu zgłaszanemu przez odwołującego. Ponadto nie jest związana z żadną ze stron, a co za tym idzie nie jest zainteresowana rozstrzygnięciem sprawy na korzyść którejkolwiek z nich.

Biegła lekarz sądowa w przekonujący sposób wykazała, że doznany przez wnioskodawcę uszczerbek na zdrowiu (zakwalifikowany z pkt 48c tabeli ) wynosi 30%.

Biegła sądowa laryngolog jednoznacznie wskazała w obu opiniach uzupełniających, że u wnioskodawcy na skutek wypadku występuje zarówno ubytek słuchu, jak i uszkodzenie funkcji statycznej (zaburzenia równowagi), co powoduje konieczność odpowiedniego zastosowania punktu 48c tabeli uszczerbkowej.

Zgodnie bowiem z brzmieniem tego punktu, uszkodzenie ucha wewnętrznego z uszkodzeniem części słuchowej i statycznej powodują – w zależności od uszkodzenia – od 30 do 60% uszczerbku na zdrowiu. Dokonując więc rozpoznania w postaci uszkodzenia ucha wewnętrznego z uszkodzeniem części słuchowej i statycznej, biegła lekarza laryngolog zastosowała minimalny poziom uszczerbku na zdrowiu.

Organ rentowy częściowo kwestionował wydaną opinię twierdząc, że opis badania przeprowadzonego w ZUS nie zawiera oceny zaburzeń równowagi. Jednocześnie pozwany nie zakwestionował uszczerbku ustalonego na poziomie 15%.

W toku sprawy sporne okazało się więc istnienie uszczerbku na zdrowiu związanego z uszkodzeniem części statycznej (zaburzenia równowagi). Biegła laryngolog wskazała jednak, że poza zaburzeniami słuchu (szumy uszne, ubytek słuchu) wnioskodawca cierpi na zaburzenia równowagi, które wynikają z dokumentacji medycznej (opinia Instytutu (...) w W.), a nadto zwykle współistnieją przy uszkodzeniu ucha wewnętrznego. Biegła podała również, że w uchu wewnętrznym mieści się narząd słuchu i równowagi, a z dokumentacji medycznej wynika, że wnioskodawca cierpi na symetryczne uszkodzenie elementów zmysłowych w obu uszach wewnętrznych.

Tym samym, rozpoznając uszkodzenie elementów zmysłowych, biegła nie mogła zastosować innego punktu tabeli niż 48c.

Sąd Rejonowy stwierdził, że po dwukrotnym jej uzupełnieniu przez biegłą laryngolog, jej opinia zawierała dostateczne uzasadnienie i przekonujące argumenty.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał zarzuty organu rentowego za zmierzające do przedłużenia postępowania, dlatego też oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego lekarza laryngologa.

Mając powyższe na uwadze, a także treść art. 12 ustawy z dnia 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, Sąd Rejonowy zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy R. S. kwotę 21.900,00 zł (tj. 730,00 zł za każdy procent ) tytułem jednorazowego odszkodowania za 30% uszczerbku na zdrowiu, którego doznał na skutek wypadku przy pracy. Wobec tego, że roszczenie o odsetki nie było przedmiotem zaskarżonej decyzji, Sąd Rejonowy w tej części przekazał wniosek organowi rentowemu, o czym orzeczono w punkcie II sentencji wyroku.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł pozwany organ rentowy, zaskarżając wyrok w całości i zarzucając mu:

I. Naruszenie przepisów postępowania cywilnego, a mianowicie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez nie wyjaśnienie w dostateczny sposób przedmiotu sporu oraz przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i przyznanie wnioskodawcy R. S. kwoty 21.900,00 zł tytułem jednorazowego odszkodowania za 30% uszczerbku na zdrowiu doznanego na skutek wypadku przy pracy z dnia 20.01.2011 r., poprzez niewyjaśnienie w sposób dostateczny niejasności wynikających z opinii biegłej laryngolog – a mianowicie co do wysokości procentowego uszczerbku na zdrowiu w związku z uszkodzeniem części słuchowej i przede wszystkim części statycznej z uwagi na istniejące wątpliwości co do występowania zaburzeń równowagi, co mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy;

II. Naruszenie przepisów postępowania cywilnego, a mianowicie art. 217 k.p.c., polegające na:

a) nierozpoznaniu zgłoszonego przez pozwanego wniosku o dopuszczenie dowodu z akt sprawy zawisłej przed Sądem Okręgowym w Zielonej Górze, IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych o sygn. akt (...) w szczególności opinii biegłych laryngologa i psychiatry, wydających w tej sprawie opinie na okoliczność ustalenia czy stwierdzono zaburzenia równowagi

b) oraz oddaleniu wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego laryngologa na okoliczność jak w tezie dowodowej objętej postanowieniem Sądu z dnia 18.04.2013 r., co może mieć wpływ na wynik sprawy;

III. Naruszenie przepisów prawa materialnego, poprzez nieprawidłowe zastosowanie art. 11 ustawy z dnia 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 ze zm.) w zw. z przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18.12.2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (Dz. U. z 2002 r., Nr 234, poz. 1974 ze zm.) poprzez przyznanie jednorazowego odszkodowania za 30% uszczerbku na zdrowiu doznanego na skutek wypadku przy pracy z dnia 20.11.2011 r.

W świetle powyższych zarzutów organ rentowy wniósł o:

1) dopuszczenie dowodu z opinii biegłego laryngologa na okoliczność ustalenia rzeczywistego stopnia (stałego lub długotrwałego) uszczerbku na zdrowiu, jaki wystąpił u wnioskodawcy na skutek wypadku przy pracy z dnia 20.01.2011 r., a w szczególności czy stwierdza się u wnioskodawcy występowanie zaburzeń równowagi,

2) dowodu z akt sprawy zawisłej przez Sądem Okręgowym w Zielonej Górze, IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych o sygn.. akt (...) w szczególności opinii biegłych laryngologa i psychiatry, wydających w tej sprawie opinie na okoliczność ustalenia czy stwierdzono zaburzenia równowagi,

3) zmianę wyroku i oddalenie odwołania, ewentualnie:

4) uchylenie wyroku jako wadliwego i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

W odpowiedzi na apelację wnioskodawca wniósł o jej oddalenie w całości.

Pozwany organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w części przekraczającej 15% uszczerbku na zdrowiu, a ponadto cofnął apelację w pozostałym zakresie ( k.114 akt )

Rozpoznając apelację Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego okazała się niezasadna.

Dokonując oceny zarzutów apelacji, jak i poprawności zaskarżonego orzeczenia należy stwierdzić, że zarzuty apelacji oraz okoliczności sprawy w żaden sposób nie uzasadniają przedmiotowego zaskarżenia. Sąd pierwszej instancji dokonał wszechstronnej oceny materiału dowodowego i rozważył wszystkie sporne kwestie. Nadto zwrócił uwagę na wszystkie okoliczności mające wpływ na rozstrzygnięcie niniejszego sporu.

Wbrew wywodom apelacji, Sąd Rejonowy przeprowadził postępowanie dowodowe w zakresie niezbędnym do jej rozstrzygnięcia, a zgromadzony materiał dowodowy poddał wnikliwej analizie i dogłębnej ocenie, w żaden sposób nie uchybiając przepisom prawa procesowego. Sąd Rejonowy w pisemnych motywach wyroku wskazał, jaki stan faktyczny stał się jego podstawą oraz podał na jakich dowodach oparł się przy jego ustalaniu. Stąd też Sąd Okręgowy ustalenia sądu pierwszej instancji w całości uznał i przyjął jako własne, rezygnując jednocześnie z ich ponownego szczegółowego przytaczania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 05.11.1998r., I PKN 339/98, OSNAP 1999/24/776 oraz z dnia 22.02.2010r., I UK 233/09, Lex nr 585720 i z dnia 24.09.2009r., II PK 58/09, Lex nr 558303). Nie dostrzegł przy tym naruszenia przez sąd meriti prawa materialnego, w związku z czym poparł w całości rozważania Sądu Rejonowego również w zakresie przyjętych przez niego podstaw prawnych orzeczenia.

W szczególności Sąd Rejonowy nie dopuścił się naruszenia przepisu art. 233 § 1 kpc. Zdaniem Sądu Okręgowego, podobnie jak Sądu Rejonowego, ocena stanu zdrowia wnioskodawcy dokonana przez biegłą lekarza sądowego laryngologa w wydanej opinii oraz opiniach uzupełniających była prawidłowa i zasługiwała na uwzględnienie. Opinia została sporządzona przez specjalistę, posiadającego gruntowną wiedzę medyczną oraz długoletnie doświadczenie zawodowe. Podstawą jej wydania były dowody obiektywne. Biegła uwzględniła pełną dokumentację lekarską i wyniki badań zgromadzone w aktach organu rentowego.

Sąd Okręgowy dał w pełni wiarę zawartym w opinii wnioskom, w szczególności po wydaniu opinii uzupełniających. Są one bowiem przekonywujące i obejmują pełną ocenę stanu zdrowia wnioskodawcy. Biegła w sposób niebudzący wątpliwości uzasadniła, że stan zdrowia wnioskodawcy powoduje, iż procentowy uszczerbek na zdrowiu spowodowany wypadkiem przy pracy w dniu 20.01.2011r. wynosi 30 % według załącznika do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18.12.2002r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (Dz. U. Nr 234, poz. 1974).

W związku z powyższym, jako że była to opinia wyczerpująca, sporządzona przez specjalistę z zakresu laryngologii, a ponadto została przez biegłą uzupełniona, a pozwany nie zgłosił do tej opinii merytorycznych zastrzeżeń brak jest podstaw do jej kwestionowania. W konsekwencji niezasadny był zarzut organu rentowego w przedmiocie zaniechania dopuszczenia przez Sąd pierwszej instancji dowodu z opinii innego biegłego tej samej specjalności. ZUS nie wykazał bowiem aby uwzględniona przez Sąd Okręgowy opinia biegłej lekarza laryngologa była wadliwa i niewystarczająca. Nie ma bowiem uzasadnienia wniosek o powołanie kolejnego biegłego jedynie w sytuacji, gdy złożona opinia jest niekorzystna dla strony. Takie stanowisko zajął również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 04.08.1999r. (I PKN 20/99, OSNP 2000/22/807).

Należy też zważyć, że pozwany w ogóle nie przeprowadził żadnego badania odwołującego, a przynajmniej wniosek taki nie wynika z akt organu rentowego. Po drugie, trzeba również zwrócić uwagę, że stanowisko ZUS zawarte tak w orzeczeniu lekarza orzecznika, jak i w orzeczeniu komisji lekarskiej w ogóle nie zawiera żadnego uzasadnienia. Konstatuje jedynie lakonicznie, że nie stwierdza się długotrwałego uszczerbku na zdrowiu – a dlaczego i z czego to wynika, tego w uzasadnieniu orzeczeń brak.

O ewentualnym dopuszczeniu dowodu z opinii innych biegłych nie mogły także decydować okoliczności podane przez organ rentowy w apelacji. Nie stanowiły one bowiem konkretnych uwag i argumentów podważających miarodajność opinii biegłej sądowej z zakresu laryngologii. Organ rentowy nie wskazał zatem racjonalnych i rzeczowych argumentów przemawiających za dopuszczeniem dowodu z opinii nowego biegłego lekarza sądowego, co skutkowało oddaleniem tego wniosku.

Zarzuty organu rentowego w dużej mierze odnosiły się do ustalenia przez biegłą dolegliwości dotyczących części statycznej – narządu równowagi, jednakże w opinii uzupełniającej z dnia 10.03.2014 r. biegła podała, iż adnotacja o zaburzeniach równowagi znajduje się w opinii z Instytutu (...) w W..

W związku z powyższym, ze względu na wystarczające wyjaśnienie sprawy, wniosek organu rentowego w przedmiocie dopuszczenia dowodu z akt sprawy Sądu Okręgowego o sygn. IV U 1331/13 również zasługiwał na oddalenie, szczególnie że w aktach niniejszej sprawy znajduje się już opinia komisyjnego badania biegłych lekarzy z dnia 11.03.2014 r., wydana w sprawie o sygn. (...)

Wobec wniosku pozwanego organu rentowego o zmianę zaskarżonego wyroku w części przekraczającej 15% uszczerbku na zdrowiu i skutecznego cofnięcia apelacji w pozostałym zakresie, Sąd uznał apelację w utrzymanej części za bezzasadną, w pozostałym zaś zakresie na podstawie art. 391 § 2 kpc umorzył postępowanie.

Biorąc pod uwagę powyższe zważenia oraz treść art. 391 § 2 kpc i art. 385 kpc, Sąd orzekł jak w wyroku.