Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 października 2014 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Krzysztof Rudnicki

Protokolant: Małgorzata Wąchała

po rozpoznaniu w dniu 21.10.2014 r.

we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa Towarzystwa (...) S.A. we W.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę 13 500 000 zł

na skutek zarzutów pozwanego od nakazu zapłaty z dnia 17.06.2014 r., I Nc 565/14

I. utrzymuje w mocy zaskarżony nakaz zapłaty;

II. obciąża Skarb Państwa niepokrytymi kosztami sądowymi.

UZASADNIENIE

Powód Towarzystwo (...) SA we W. wniósł o zasądzenie od pozwanych solidarnie (...) sp. z o.o. w W. oraz (...) SA w W. z weksla 13 500 000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu, tj. 22.05.2014 r., oraz kosztami postępowania nakazowego.

Powód podał, że w dniu 15.09.2011 r. zawarł z pozwanym (...) sp. z o.o.będącym organizatorem turystyki w rozumieniu ustawy z dnia 29.08.1997 r. o usługach turystycznych umowę o udzielenie gwarancji ubezpieczeniowej dla organizatora turystyki i pośrednika turystycznego. Zgodnie z treścią § 1 i 2 umowy o udzielenie gwarancji powód (gwarant) zobowiązał się do udzielenia gwarancji ubezpieczeniowej na rzecz Marszałka Województwa (...)(beneficjenta gwarancji) w wysokości 17 500 000 zł tytułem zabezpieczenia roszczeń beneficjenta gwarancji wynikających z pokrycia przez niego kosztów powrotu do kraju klientów pozwanego (...)w wypadku, gdy pozwany nie zapewnia tego powrotu, oraz tytułem zabezpieczenia roszczeń poszkodowanych klientów pozwanego (...)o zwrot wpłat wniesionych przez klientów pozwanego w razie niewykonania przez pozwanego zobowiązań umownych. W wykonaniu umowy powód oraz pozwany (...)zawarli w dniu 15.09.2011 r. umowę gwarancji ubezpieczeniowej w związku z działalnością wykonywaną przez organizatorów turystyki i pośredników turystycznych nr (...). Zgodnie z § 1 umowy gwarancji powód, na wypadek niewypłacalności pozwanego (...), zobowiązał się – na pisemne żądanie Marszałka Województwa (...)(beneficjenta gwarancji) do bezwarunkowej zapłaty kwoty niezbędnej na pokrycie kosztów powrotu klientów pozwanego (...)z imprezy turystycznejm gdy pozwany nie zapewni tego powrotu, do zwrotu wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną w wypadku, gdy z przyczyn dotyczących organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego oraz osób, które działają w ich imieniu impreza turystyczna nie zostanie zrealizowana; oraz tytułem zwrotu części wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną, odpowiadającej części imprezy turystycznej, która nie zostanie zrealizowana z przyczyn dotyczących organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego oraz osób, które działają w ich imieniu.

Na zabezpieczenie roszczeń powoda o zwrot kwot wypłaconych z tytułu udzielonej gwarancji, pozwany (...) sp. z o.o. wystawił na rzecz powoda weksel własny in blanco.

Weksel ten został poręczony przez pozwanego (...) SA.

Zgodnie z deklaracją wekslową z dnia 15.09.2011 r. weksel mógł zostać wypełniony przez powoda na kwotę przysługującego mu roszczenia, łącznie z odsetkami oraz kosztami związanymi z dochodzeniem należności zabezpieczonej wekslem.

Pismem z dnia 07.02.2014 r. Marszałek Województwa (beneficjent gwarancji) w związku z otrzymaniem w dniu 04.07.2012 r. od pozwanego (...)oświadczenia o jego niewypłacalności wezwał powoda do wypłaty poszkodowanym klientom pozwanego (...)kwoty 13 500 000 zł z tytułu udzielonej gwarancji ubezpieczeniowej nr (...) z dnia 15.09.2011 r.

Wskazaną kwotę powód rozdysponował pomiędzy poszkodowanych klientów pozwanego (...) w drodze przelewów bankowych oraz przekazów pieniężnych – zrealizowanych w okresie od 13.02.2014 r. do 04.03.2014 r. – tytułem zwrotu wpłat wniesionych przez poszkodowanych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną w wypadku, gdy w przyczyn dotyczących organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego oraz osób, które działają w ich imieniu, impreza turystyczna nie zostanie zrealizowana, oraz tytułem zwrotu części wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną, odpowiadającej części imprezy turystycznej, która nie zostanie zrealizowana z przyczyn dotyczących organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego oraz osób, które działają w ich imieniu.

Na podstawie § 6 ust. 1 umowy o udzielenie gwarancji w związku z realizacją gwarancji powód stał się uprawniony do żądania od pozwanego (...) zwrotu wypłaconej kowty 13 500 000 zł.

Pismem z dnia 14.04.2014 r. powód poinformował pozwanego (...) o wypłacie powyższej kwoty na rzecz poszkodowanych klientów pozwanego oraz wezwał do dobrowolnego spełnienia świadczenia. Ponadto pismem z dnia 14.04.2014 r. powód poinformował pozwanego (...) SA o dokonanej wypłacie z tytułu udzielonej gwarancji.

Jako że pozwany (...) nie uregulował wierzytelności powoda z tytułu wypłaconej kwoty, powód zmuszony był wypełnić weksel własny in blanco na sumę 13 500 000 zł, a następnie wezwał pozwanego (...) oraz pozwanego (...) SA do jego wykupienia, wskazując jako termin płatności dzień 17.05.2014 r. Powyższe wezwania pozwani pozostawili bez odpowiedzi. Żadna z pozwanych spółek nie uiściła też sumy wekslowej.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym dnia 17.06.2014 r., I Nc 565/14, sąd nakazał pozwanym (...) sp. z o.o. w (...) SA w W., aby zapłacili na rzecz powoda Towarzystwa (...) SA we W. solidarnie z weksla 13 500 000 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 22.05.2014 r. do dnia zapłaty oraz kosztami sądowymi w kwocie 25 000 zł i kosztami zastępstwa procesowego w kwocie 7 217 zł w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu zapłaty albo w tymże terminie wnieśli zarzuty.

Nakaz zapłaty z dnia 17.06.2014 r., I Nc 565/14, w stosunku do pozwanego (...) sp. z o.o. uprawomocnił się z dniem 26.07.2014 r.

Pozwany (...) SA złożył zarzuty od nakazu zapłaty z dnia 17.06.2014 r., w których wniósł o uchylenie nakazu zapłaty w całości oraz oddalenie powództwa w stosunku do niego, a także o zasądzenie na jego rzecz kosztów sądowych według norm przepisanych.

Pozwany podniósł, iż poza sporem pozostaje zawarcie umów wskazanych w pozwie, a jaka nie będący ich stroną nie ma legitymacji do ich kwestionowania. Bez wątpienia jednak skutek dokonania poręczenia wekslowego przez pozwanego (...) SA w świetle tych umów jest różny od przedstawionego przez powoda i prowadzi do wniosku, iż roszczenie powoda względem pozwanego (...) SA jest pozbawione podstaw prawnych, tak w odniesieniu co do zasady, jak i wysokości.

W umowie z dnia 15.09.2011 r. nr (...) powód zobowiązał się na wypadek niewypłacalności pozwanego (...) sp. z o.o.stwierdzonej zgodnie z § 6 umowy do czynności określonych w § 1 pkt 1-3 umowy. Powód w pozwie ograniczył się do stwierdzenia, iż pismem z dnia 07.02.2014 r. Marszałek Województwa (beneficjent gwarancji) wezwał powoda do pilnej wypłaty 13 000 000 zł z tytułu udzielonej gwarancji. Powód nie wskazał jednak, jakoby spełnienie tego świadczenia wynikało z § 6 ust. 2 umowy, tj. przy zachowaniu warunków w postaci sytuacji, w której „okoliczności w oczywisty sposób wskazują, że zleceniodawca (pozwany (...) sp. z o.o.) nie jest w stanie wywiązać się z zawartych umów objętych gwarancją oraz zapewnić pokrycie kosztów powrotu klientów z imprezy turystycznej i zapewnić klientom zwrot wpłat lub ich części stosownie do art. 5 ust. 1 okt 2 ustawy z dnia 29.08.1997 r. o usługach turystycznych. Powód nie wskazał, jakiego rodzaju okoliczności (w sposób oczywisty) świadczyły, iż kwota 13 000 000 zł jest konieczna do pokrycia m.in. kosztów powrotu z imprezy turystycznej, nie przedstawił bowiem wymaganego w § 4 ust. 5 rozliczenia otrzymanego od beneficjenta gwarancji (brak przedstawienia rozliczenia skutkuje koniecznością zwrotu zaliczki przez beneficjenta). Powód nie wykazał tym samym, iż był zobligowany do wypłacenia kwoty na rzecz beneficjenta gwarancji w takiej wysokości (ze względu na brak otrzymania rozliczenia), a tym samym wypełnienia weksli przed dniem otrzymania rozliczenia (ani w ogóle) oraz żądania zapłaty od poręczyciela wekslowego.

Pozwany podniósł, iż jego odpowiedzialność była ograniczona na mocy § 7 ust. 1 pkt d umowy o udzielenie gwarancji ubezpieczeniowej z dnia 15.09.2011 r. czasowo, tj. do czasu ustanowienia hipotek, o których mowa w umowie (§ 7 ust. 1 pkt b umowy o udzielenie gwarancji). Powód powinien zatem skorzystać przede wszystkim z tego zabezpieczenia, a wytoczenie powództwa zdaje się zaprzeczać wykonaniu tego obowiązku. Jeśli natomiast pozway (...) sp. z o.o. nie wykonał ciążących na nim zobowiązań wynikających z umowy o udzielenie gwarancji pomimo upływu terminów do ich wykonania, odpowiedzialność nie może spoczywać na pozwanym (...) SA. W takiej sytuacji działanie powoda, który nie zareagował na niewykonanie umowy o udzielenie gwarancji przez pozwanego (...) sp. z o.o. powinno zostać potraktowane jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, mające na celu pokrzywdzenie pozwanego (...) SA.

W piśmie z dnia 25.09.2014 r. powód wniósł o utrzymanie w całości w mocy nakazu zapłaty z dnia 17.06. (...)., I Nc 565/14.

Powód zaprzeczył wszystkim twierdzeniom pozwanego, podtrzymał w całości stanowisko wyrażone w pozwie, a nadto podniósł, iż zarzuty pozwanego pozbawione są jakichkolwiek podstaw materialno- i formalnoprawnych i jako takie nie zasługują na uwzględnienie.

Powód podniósł, że dochodzi roszczenia wekslowego, w tej sytuacji to na pozwanym spoczywa ciężar wykazania, że roszczenie to jest powodowi nienależne. Pozwany nie uczynił zadość ciążącemu na nim obowiązkowi, nie podniósł bowiem żadnych zarzutów wekslowych ani żadnych zarzutów odnoszących się do stosunku podstawowego.

Odnosząc się do zarzutu pozwanego dotyczącego nie wykazania przez powoda, że zaistniały okoliczności opisane w § 6 ust. 2 umowy gwarancji (...)z dnia 15.09.2011 r. powód zauważył, że zapis § 6 ust. 2 umowy gwarancji nie znajduje w ogóle zastosowania w sprawie. Zgodnie z § 6 ust. 1 umowy gwarancji (...)stwierdzenie niewypłacalności zleceniodawcy (tj. pozwanego (...) sp. z o.o.) następuje na podstawie oświadczenia zleceniodawcy o ściśle określonej treści. Pozwany (...)oświadczenie to – z zachowaniem wszelkich wymogów – złożył Marszałkowi Województwa (...). Stanowiło ono załącznik do pisma Marszałka Województwa (...)do powoda z dnia 04.07.2012 r., w którym Marszałek wezwał powoda do pilnej wypłaty kwoty 4 000 000 zł tytułem zaliczki, która była przedmiotem postępowania toczącego się – między tymi samymi stronami – przed Sądem Okręgowym we Wrocławiu, X GC 626/12. Zapis § 6 ust. 2 umowy gwarancji, na który powołuje się pozwany, znajduje zastosowanie jedynie w przypadku braku możliwości uzyskania oświadczenia zleceniodawcy, o którym mowa w § 6 ust. 1 umowy gwarancji. Tymczasem oświadczenie takie zostało złożone przez zleceniodawcę.

Powód podkreślił, że pozwany ewidentnie myli dwie zupełnie różne rzeczy, a mianowicie wypłatę przez powoda w lipcu 2012 r. zaliczki w kwocie 4 000 000 zł na poczet pokrycia kosztów powrotów klientów pozwanego (...) do miejsca wyjazdu lub planowanego powrotu z imprezy turystycznej (co było przedmiotem postępowania w sprawie X GC 626/12) z wypłatą przez powoda w lutym i marcu 2014 r. kwoty 13 500 000 zł tytułem zwrotu wpłat wniesionych przez poszkodowanych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną. Realizacja wypłat nastąpiła na podstawie pisma Marszałka Województwa (...) z dnia 07.02.2014 r.

Powód zwrócił uwagę, że zarówno treść umowy o udzielenie gwarancji ubezpieczeniowej, jak i treść umowy gwarancji, narzucone zostały przez ustawodawcę na podstawie art. 5 ust. 6 ustawy z dnia 29.08.1997 r. o usługach turystycznych oraz wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Sportu i (...) z dnia 21.04.2011 r. Realizacja wypłat w wysokości 13 500 000 zł poprzedzona była obszerną korespondencją prowadzoną pomiędzy Marszałkiem Województwa (...) i powodem. Wynikało to z faktu, iż do rozliczenia było kilka tysięcy roszczeń zgłoszonych przez poszkodowanych klientów (...). Ostatecznie Marszałek zaakceptował propozycję rozliczenia wypłat przedstawioną przez powoda przy piśmie z dnia 06.02.2014 r. i pismem z dnia 07.02.2014 r. wezwał powoda do wypłaty poszkodowanym klientom kwoty 13 500 000 zł.

W związku z realizacją gwarancji powód stał się uprawniony na podstawie § 6 ust. 1 umowy o udzielenie gwarancji do żądania od pozwanego (...) zwrotu wypłaconej kwoty 13 500 000 zł. Pismem z dnia 14.04.2014 r. powód poinformował pozwanego (...) o wypłacie powyższej kwoty na rzecz poszkodowanych klientów pozwanego oraz wezwał do dobrowolnego spełnienia świadczenia. Ponadto pismem z dnia 14.04.2014 r. powód poinformował pozwanego (...) SA o dokonanej wypłacie z tytułu udzielonej gwarancji.

Jako że pozwany (...) nie uregulował wierzytelności powoda z tytułu wypłaconej kwoty, powód zmuszony był wypełnić weksel własny in blanco na sumę 13 500 000 zł, a następnie wezwał pozwanego (...) oraz pozwanego (...) SA do jego wykupienia, wskazując jako termin płatności dzień 17.05.2014 r. Powyższe wezwania pozwani pozostawili bez odpowiedzi. Żadna z pozwanych spółek nie uiściła też sumy wekslowej.

W świetle powyższych okoliczności za zupełnie bezzasadny należy uznać zarzut pozwanego (...) SA, jakoby powód nie wykazał, iż był zobligowany do wypłacenia kwoty na rzecz beneficjenta gwarancji w wysokości 13 500 000 zł. Zupełnie chybiony jest też zarzut pozwanego, jakoby powód zobowiązany był do wykazania zaistnienia okoliczności opisanych w § 6 ust. 2 gwarancji, bądź w ogóle do uzasadnienia przyczyn niewypłacalności pozwanego (...).

Nie sposób zgodzić się również z zarzutem pozwanego, że jego odpowiedzialność była ograniczona czasem, tj. do czasu ustanowienia przez pozwanego (...) hipotek na nieruchomościach osób trzecich (§ 7 ust. 1 pkt b umowy o udzielenie gwarancji z dnia 15.09.2011 r.). Wbrew stanowisku pozwanego powód nie mógł skorzystać z tego zabezpieczenia, jako że pozwany (...) nigdy nie doprowadził do ustanowienia hipotek na rzecz powoda.

Niezrozumiały i niczym nie poparty jest zarzut naruszenia zasad współżycia społecznego.

Sąd ustalił w sprawie następujący stan faktyczny.

W dniu 15.09.2011 r. Towarzystwo (...) SA jako gwarant oraz (...)

sp. z o.o. jako zobowiązany zawarli umowę o udzielenie gwarancji ubezpieczeniowej dla

organizatora turystyki i pośrednika turystycznego.

Przedmiotem umowy było określenie zasad udzielenia przez powoda gwarancji ubezpieczeniowej w związku z art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 29.08.1997 r. o usługach turystycznych - § 1.

Powód zobowiązał się do udzielania gwarancji ubezpieczeniowej na rzecz Marszałka
Województwa (...) – beneficjenta gwarancji – w wysokości 17 500 000 zł - § 2 ust. 1:

a) pokrycia kosztów powrotu klientów do kraju, w wypadku, gdyby (...) sp. z o.o. wbrew obowiązkowi nie zapewniłaby tego powrotu,

b) pokrycia zwrotu wpłat wniesionych przez klientów (...) sp. z o.o. w razie niewykonania przez niego zobowiązań umownych.

Gwarancja miała zabezpieczać spłatę roszczeń powstałych wskutek zaistnienia ww. zdarzeń z umów o świadczenie usług turystycznych zawartych przez zobowiązanego w okresie od 17.09.2011 r. do 16.09.2012 r. - § 2 ust. 2.

Gwarancja miała zobowiązywać gwaranta w okresie ważności gwarancji do zapłacenia beneficjentowi gwarancji kwoty do wysokości kwoty udzielonej gwarancji po otrzymaniu kompletnego pisemnego żądania zapłaty, wraz ze wszystkimi dokumentami określonymi w gwarancji oraz pod warunkiem spełnienia wszystkich obowiązków wskazanych w dokumencie gwarancji - § 4 ust. 1.

W przypadku realizacji gwarancji przez powoda na rzecz beneficjenta gwarancji (...) sp. z o.o. miał zwrócić powodowi kwotę wypłaconą na podstawie gwarancji w terminie 7 dni od otrzymania od powoda wezwania do zapłaty wraz z kosztami poniesionymi przez powoda z tytułu realizacji gwarancji; w razie opóźnienia z zapłatą (...) sp. z o.o. miał zapłacić powodowi także odsetki ustawowe - § 6 ust. 1 i 2.

(...) sp. z o.o. miał zwrócić powodowi kwotę wypłaconą beneficjentowi gwarancji bez względu na jakiekolwiek zarzuty dotyczące zasadności wypłaty dokonanej na rzecz beneficjenta, co do podstawy żądania zapłaty zobowiązania (...) sp. z o.o. objętego gwarancją, jakie mógłby podnieść lub podniósł - § 6 ust. 3.

(...) sp. z o.o. oświadczył, że na zabezpieczenie roszczeń powoda o zwrot zapłaconych z tytułu gwarancji kwot na rzecz beneficjenta:

- zapewni ustanowienie przez (...) SA na rzecz powoda zabezpieczenia w postaci trzech hipotek umownych - § 7 ust. 1.a),

- do czasu ustanowienia hipotek ustanowi na rzecz powoda zabezpieczenie w postaci weksla in blanco w terminie do 16.09.2011 r., poręczonego przez (...) SA - § 7 ust. 1 b),

- ustanowi kaucję w łącznej wysokości 4 000 0000 zł na rachunku bankowym powoda poprzez zawarcie czterech indywidualnych umów kaucji - § 7 ust. 1 c),

- do czasu ustanowienia kaucji ustanowi na rzecz powoda zabezpieczenie w postaci

czterech weksli własnych niezupełnych, poręczonych przez (...) SA, każdy na kwotę nie mniejszą niż 1 000 000 zł - § 7 ust. 1 d).

/ dowód: umowa o udzielenie gwarancji ubezpieczeniowej wraz z aneksem nr (...) – k. 130-136 /

W wykonaniu umowy o udzielenie gwarancji ubezpieczeniowej w dniu 15.09.2011 r. Towarzystwo (...) SAwe W.jako gwarant oraz (...) sp. z o.o.w W.jako zleceniodawca zawarli umowę gwarancji ubezpieczeniowej w związku z działalnością wykonywaną przez organizatorów turystyki i pośredników turystycznych nr (...) (...).

Powód zobowiązał się na wypadek niewypłacalności (...) sp. z o.o. nieodwołalnie i bez stawiania innych warunków niż przewidziane w gwarancji, na pisemne żądanie beneficjenta gwarancji lub wskazanej przez niego jednostki, do - § 1 ust. 1:

1) zapłaty kwoty niezbędnej na pokrycie kosztów powrotu klientów (...) sp. z o.o. z imprezy turystycznej do miejsca wyjazdu lub planowanego powrotu z imprezy turystycznej, w wypadku gdy (...) sp. z o.o. wbrew obowiązkowi nie zapewni tego powrotu,

2) zwrotu wpłat poniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną, w wypadku gdy z przyczyn dotyczących (...) sp. z o.o. lub osób działających w jej imieniu impreza turystyczna nie zostałaby zrealizowana,

3) zwrotu części wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną, odpowiadającej części imprezy turystycznej, która nie zostanie zrealizowana z przyczyn dotyczących (...) sp. z o.o. lub osób działających w jej imieniu.

Górną granicą odpowiedzialności powoda z tytułu gwarancji była kwota 17 500 000 zł - § 2 ust. 2.

Gwarancja obowiązywała od dnia 17.09.2011 r. do dnia 16.09.2012 r. - § 3 ust. 1.

Wypłata z gwarancji z tytułu zapłaty kwoty niezbędnej na pokrycie kosztów powrotu klientów (...) sp. z o.o. miała nastąpić na żądanie beneficjenta gwarancji lub wskazanej przez niego jednostki skierowanego do powoda na piśmie pod rygorem nieważności żądania - § 4 ust. 1.

Wyjątkiem od wyżej wymienionej zasady miała być sytuacja, gdy wypłata kwoty niezbędnej na pokrycie kosztów powrotu klientów (...) sp. z o.o. miała nastąpić w formie zaliczki niezwłocznie, nie później niż w terminie 3 dni roboczych od otrzymania kopii żądania zapłaty przesłanej drogą elektroniczną lub faksem, podczas gdy oryginał na żądanie beneficjent miał niezwłocznie przesłać stronie powodowej - § 4 ust. 4.

Beneficjent zobowiązany był do przedstawienia powodowi pisemnego rozliczenia otrzymanej zaliczki w terminie 60 dni od dnia otrzymania wypłaty pod rygorem obowiązku

zwrotu zaliczki - § 4 ust. 5.

Stwierdzenie niewypłacalności (...) sp. z o.o. miało nastąpić na podstawie oświadczenia (...) sp. z o.o. o treści: „Oświadczenia, że z powodu niewypłacalności nie jestem w stanie wywiązać się z umów o świadczenie usług turystycznych zawartych z klientami w okresie od dnia … do dnia … oraz zapewnić pokrycia kosztów powrotu klientów z imprezy turystycznej i zapewnić klientom zwrotu wpłat lub ich części wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną.” - § 6 ust. 1.

W przypadku braku możliwości uzyskania oświadczenia (...) sp. z o.o. beneficjent miał złożyć żądanie zapłaty bez uzyskania oświadczenia, jeżeli okoliczności w sposób oczywisty miały wskazywać, że (...) sp. z o.o. nie jest w stanie wywiązać się z zawartych umów objętych gwarancją oraz zapewnić pokrycia kosztów powrotu klientów z imprezy turystycznej i zapewnić klientom zwrotu wpłat lub ich części wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną - § 6 ust. 2.

/ dowód: umowa gwarancji ubezpieczeniowej wraz z aneksem nr (...) – k. 137-142 /

W wykonaniu postanowień umowy o udzielenie gwarancji ubezpieczeniowej (...) sp. z o.o. dnia 15.09.2011 r. wystawił weksel własny in blanco na rzecz (...) SA.

Weksel został poręczony przez (...) SA.

W deklaracji wekslowej wystawca weksla – (...) sp. z o.o.i poręczyciel wekslowy – (...) SAoświadczyli, że weksel został wystawiony na zabezpieczenie roszczeń (...) SAo zwrot zapłaconych przez niego kwot z tytułu gwarancji ubezpieczeniowej dla organizatora turystyki i pośrednika turystycznego nr (...) z dnia 15.09.2011 r. udzielonej na rzecz Marszałka Województwa (...), wystawionej na podstawie umowy o udzielenie gwarancji z dnia 15.09.2011 r.

(...) sp. z o.o. jako wystawca weksla oświadczył, że posiadacz tego weksla – (...) SA w przypadku powstania wymagalnego roszczenia wobec wystawcy wynikającego z zapłaconych przez posiadacza kwot z tytułu realizacji gwarancji będzie uprawniony do jego wypełnienia na kwotę przysługującego mu roszczenia, łącznie z odsetkami ustawowymi oraz kosztami związanymi z dochodzeniem należności zabezpieczonej wekslem, oznaczenia go w szczególności co do: terminu płatności, domicyliatu oraz wszystkich pozostałych wymaganych prawem elementów.

Jako miejsce płatności pozwani wskazali siedzibę (...) SA we W..

Wskazali również, że posiadacz weksla będzie uprawniony przedstawić go do zapłaty informując wystawcę weksla o wypełnieniu weksla listem poleconym wysłanym najpóźniej na 7 dni przed terminem płatności.

/ dowód: weksel – k. 66-67; deklaracja wekslowa – k. 143-144 /

Pismem z dnia 04.07.2012 r. beneficjent gwarancji – Marszałek Województwa (...)powołując się na § 4 ust. 1 i 2 umowy gwarancji ubezpieczeniowej nr (...) w związku z otrzymaniem od (...) sp. z o.o.informacji wskazujących na wystąpienie okoliczności, o których mowa w art. 5 ust. 1 ustawy o usługach turystycznych, tj. niewypłacalność organizatora turystyki, wezwał powoda do pilnej wypłaty 4 000 000 zł.

Do pisma beneficjent gwarancji dołączył oświadczenie (...) sp. z o.o. z dnia 04.07.2012 r. o treści:

„Oświadczam, że z powodu niewypłacalności nie jestem w stanie wywiązać się z umów oświadczenie usług turystycznych zawartych z klientami w okresie od dnia 17.09.2011 r. do dnia 31.10.2012 r. oraz zapewnić pokrycia kosztów powrotu klientów z imprezy turystycznej i zapewnić klientom zwrotu wpłat lub ich części wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną stosownie do przepisu art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29.08.1997 r. o usługach turystycznych.” podpisane przez członków zarządu A. C. i A. D..

/ dowód: pismo (...) z dnia 04.07.2012 r. – k. 113; oświadczenie (...) sp. z o.o. – k. 114 /

Powód spełnił świadczenie żądane przez beneficjenta gwarancji i w dniu 13.09.2012 r. wystąpił przeciwko (...) sp. z o.o. oraz (...) SA o zapłatę 4 000 000 zł.

Nakazem zapłaty z dnia 21.09.2012 r., X GNc 743/12, Sąd Okręgowy we Wrocławiu nakazał pozwanym (...) sp. z o.o. oraz (...) SA, aby zapłacili solidarnie na rzecz powoda 4 000 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 09.08.2012 r. oraz kosztami procesu w kwocie 32 217 zł.

Od tego nakazu zapłaty zarzuty wnieśli obaj pozwani.

Wyrokiem częściowym z dnia 19.11.2013 r., X GC 626/12, Sąd Okręgowy we Wrocławiu utrzymał w mocy nakaz zapłaty z dnia 21.09.2012 r., X GNc 743/12, wobec pozwanego (...) SA w całości.

Wyrok ten nie został zaskarżony.

Wyrokiem końcowym z dnia 15.05.2014 r., X GC 626/12, Sąd Okręgowy we Wrocławiu utrzymał w mocy nakaz zapłaty z dnia 21.09.2012 r., X GNc 743/12, wobec pozwanego (...) sp. z o.o. w całości.

/ dowód: odpisy wyroków z uzasadnieniami, odpis nakazu zapłaty – k. 116-130, k. 455; akta

sprawy X GC 626/12 /

Pismem z dnia 05.04.2013 r. Marszałek Województwa (...) przekazał

powodowi część roszczeń klientów (...) sp. z o.o., jakie wpłynęły do jego (...).

Pismem z dnia 08.08.2013 r. Marszałek Województwa (...) wystąpił z żądaniem:

- zwrotu klientom (...) sp. z o.o. wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną w wypadku, gdy z przyczyn dotyczących ww. organizatora turystyki oraz osób, które działają w jego imieniu, impreza turystyczna nie zostanie zrealizowana,

- zwrotu klientom (...) sp. z o.o. części wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną, odpowiadającej części imprezy turystycznej, która nie została zrealizowana z przyczyn dotyczących ww. organizatora turystyki oraz osób, które działają w jego imieniu.

Pismem z dnia 13.11.2013 r. powód zwrócił się do Marszałka Województwa (...) o uzupełnienie wezwania o stosowne oświadczenia wymagane przez postanowienia umowy gwarancji, poinformował tajże, że trwa proces weryfikacji złożonej dokumentacji, po zakończeniu którego przekaże beneficjentowi propozycję podział środków z gwarancji.

Pismem z dnia 30.01.2014 r. Marszałek Województwa (...) przedstawił swoje stanowisko w związku z przekazaniem mu przez powoda zestawienia kwot należnych poszczególnym klientom i zwrócił się o ponowne zweryfikowanie roszczeń i przekazanie ostatecznej listy celem wydania dyspozycji wypłaty środków z umów gwarancji.

Pismem z dnia 06.02.2014 r. powód przekazał Marszałkowi Województwa (...) szczegółowe wyliczenia kwot należnych poszkodowanym klientom Biura (...) sp. z o.o. z uwzględnieniem uwag wskazanych w piśmie z dnia 30.01.2014 r. Na podstawie § 5 ust. 5 gwarancji zwrócił się z wnioskiem o wydanie dyspozycji wypłaty środków na rzecz poszkodowanych klientów oraz przekazanie stosownego oświadczenia, zgodnie z § 4 ust. 2 gwarancji, celem wypłaty kosztów powrotów.

Pismem z dnia 07.02.2014 r. Marszałek Województwa (...)wezwał powoda do wypłaty środków z umowy gwarancji ubezpieczeniowej nr (...) z dnia 15.09.2011 r. poszkodowanym klientom (...) sp. z o.o., którzy złożyli uzasadnione roszczenia, zgodnie z listą przekazaną pismem z dnia 06.02.2014 r.

/ dowód: pismo z dnia 05.04.2013 r. – k. 145; pismo z dnia 08.08.2013 r. – k. 146-147; pismo z

dnia 13.11.2013 r. – k. 148-149; pismo z dnia 30.01.2014 r. – k. 150-151; pismo z dnia

06.02.2014 r. – k. 152-153; pismo z dnia 07.02.2014 r. – k. 154-155 /

W okresie od 13.02.2014 r. do 15.04.2014 r. powód wypłacił klientom (...) sp. z o.o.z gwarancji ubezpieczeniowej nr (...) 13 576 116, 35 zł.

/ dowód: historia operacji bankowych – k. 162-440 /

Pismem z dnia 14.04.2014 r. powód zawiadomił (...) sp. z o.o.o wezwaniu przez Marszałka Województwa (...)do wypłaty kwoty 13 500 000 zł z tytułu gwarancji ubezpieczeniowej nr (...), podał, że wskazaną kwotę rozdysponował pomiędzy poszkodowanych klientów (...) sp. z o.o.i w związku z powyższym na podstawie § 6 ust. 1 umowy o udzielenie gwarancji ubezpieczeniowej z dnia 15.09.2011 r. wezwał (...) sp. z o.o.do zapłaty 13 500 000 zł w terminie 7 dni.

Pismo zostało przesłane do wiadomości (...) SA i doręczone pozwanemu w dniu 13.05.2014 r.

/ dowód: pismo z dnia 14.04.2014 r. – k. 156-161 /

Pismem z dnia 09.05.2014 r. powód skierował do (...) sp. z o.o.wezwanie do wykupienia weksla. Powód oświadczył, że wypełnił weksel własny in blanco złożony przez (...) sp. z o.o.i poręczony przez (...) SAna zabezpieczenie roszczeń powoda w stosunku do (...) sp. z o.o.z tytułu gwarancji ubezpieczeniowej nr (...) z dnia 15.09.2011 r. Powód wezwał zobowiązanego do terminowego wykupienia weksla, wskazując, iż weksel został wypełniony na kwotę 13 500 000 zł. Powód wskazał jako datę płatności weksla dzień 17.05.2014 r., a jako miejsce płatności swoją siedzibę we W.przy ul. (...)lub rachunek bankowy.

Powód wskazał, że oryginał weksla jest dostępny w jego siedzibie.

Do pisma powód dołączył kopię wypełnionego weksla.

/ dowód: wezwanie do wykupienia weksla z dnia 09.05.2014 r. z załącznikami i potwierdzeniem

nadania – k. 55-59 /

Pismem z dnia 09.05.2014 r. powód skierował do (...) SAwezwanie do wykupienia weksla. Powód oświadczył, że wypełnił weksel własny in blanco złożony przez (...) sp. z o.o.i poręczony przez (...) SAna zabezpieczenie roszczeń powoda w stosunku do (...) sp. z o.o.z tytułu gwarancji ubezpieczeniowej nr (...) z dnia 15.09.2011 r. Powód wezwał pozwanego jako poręczyciela wekslowego do terminowego wykupienia weksla, wskazując, iż weksel został wypełniony na kwotę 13 500 000 zł. Powód wskazał jako datę płatności weksla dzień 17.05.2014 r., a jako miejsce płatności swoją siedzibę we W.przy ul. (...)lub rachunek bankowy.

Powód wskazał, że oryginał weksla jest dostępny w jego siedzibie.

Do pisma powód dołączył kopię wypełnionego weksla.

Wezwanie zostało doręczone pozwanemu w dniu 13.05.2014 r.

/ dowód: wezwanie do wykupienia weksla z dnia 09.05.2014 r. z załącznikami i potwierdzeniem

odbioru – k. 60-64 /

Sąd zważył, co następuje.

Zarzuty pozwanego od nakazu zapłaty z dnia 17.06.2014 r. nie zasługują na uwzględnienie.

Nakaz ten został wydany na podstawie weksla zgodnie z art. 485 § 2 kpc. Konstrukcja postępowania nakazowego opiera się na założeniu, iż dokumenty przewidziane w art. 485 kc jako podstawa wydania nakazu zapłaty (w tym weksel) stwarzają swoiste domniemanie zasadności żądania pozwu. Z punktu widzenia powoda wystarczające jest przedłożenie jednego z tych dokumentów na potwierdzenie zasadności roszczenia bez potrzeby prowadzenia dalszego postępowania dowodowego. Obalenie domniemania potwierdzonego wydaniem przez sąd nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym następuje w wyniku inicjatywy pozwanego wnoszącego zarzuty przeciwko nakazowi zapłaty zawierającemu orzeczenie o świadczeniu wynikającym z określonego rodzaju dokumentu. Wniesienie zarzutów od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym powoduje, że ciężar prowadzenia procesu przenosi się na pozwanego i to on zobowiązany jest wykazać okoliczności, które powodują, iż przedłożony wraz z pozwem dokument traci swój walor jako podstawa roszczenia (por. wyroki SN z dnia 21.10.2010 r., IV CSK 109/10, SA w W. z dnia 27.09.2012 r., VI ACa 383/12). Potwierdza to choćby dyspozycja art. 496 kpc wskazującego, że sąd w wyroku kończącym postępowanie odnosi się do nakazu zapłaty poprzez jego uchylenie lub utrzymanie w mocy, a nie do żądania pozwu, jak w procesie prowadzonym na zasadach ogólnych.

Powód dochodził od pozwanego (...) SA jako poręczyciela wekslowego zapłaty należności na podstawie weksla in blanco wystawionego przez (...) sp. z o.o. jako zabezpieczenie zobowiązania wobec powoda przewidzianego w umowie gwarancji ubezpieczeniowej zawartej przez powoda ze (...) sp. z o.o. dnia 15.09.2011 r., a poręczonego przez pozwanego.

Zgodnie z art. 47 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 28.04.1936 r. – Prawo wekslowe ten kto weksel wystawił, przyjął, indosował lub zań poręczył, odpowiada wobec posiadacza solidarnie, zaś posiadacz może dochodzić roszczeń przeciw jednemu, kilku lub wszystkim dłużnikom bez potrzeby zachowania porządku, w jakim się zobowiązali. Odpowiedzialność wobec posiadacza weksla ponoszą zatem osoby, które weksel podpisały w charakterze wystawcy, poręczyciela, akceptanta, indosanta, itp. Warunkiem odpowiedzialności wekslowej dłużnika wekslowych jest złożenie własnoręcznego podpisu na wekslu (wyrok SA w Łodzi z dnia 22.05.2013 r., I ACa 21/13).

Powód przedłożył wraz z pozwem weksel datowany na 15.09.2011 r., który został podpisany przez (...) sp. z o.o. jako wystawcę oraz przez (...) SA jako poręczyciela, a ściśle rzecz ujmując – przez członków zarządów tychże spółek umocowanych do ich reprezentacji.

Pozwany nie kwestionował złożenia oświadczenia o poręczeniu weksla. Podważał natomiast podstawę do jego wypełnienia przez powoda na sumę 13 500 000 zł. Suma ta odpowiada sumie gwarancji ubezpieczeniowej z dnia 15.09.2011 r. (17 500 000 zł) pomniejszonej o kwotę dochodzoną przez powoda we wcześniejszym procesie w sprawie X GC 626/12 na podstawie innych weksli.

Weksel przedstawiony przez powoda został wystawiony na sumę odpowiadającą kwocie wypłaconej przez niego na wezwanie beneficjenta gwarancji ubezpieczeniowej. Powód udzielił takiej gwarancji na rzecz Marszałka Województwa (...) na zlecenie (...) sp. z o.o., a następnie na skutek dyspozycji Marszałka wypłacił świadczenia objęte gwarancją do wysokości pełnej sumy gwarancyjnej (4 000 000 zł tytułem zaliczki oraz 13 500 000 zł tytułem płatności zasadniczej).

Zgodnie z § 6 ust. 1 i 2 umowy z dnia 15.09.2011 r. o udzielenie gwarancji ubezpieczeniowej będącej podstawą wystawienia gwarancji w przypadku realizacji gwarancji przez powoda na rzecz beneficjenta gwarancji (...) sp. z o.o. miał zwrócić powodowi kwotę wypłaconą na podstawie gwarancji w terminie 7 dni od otrzymania od powoda wezwania do zapłaty wraz z kosztami poniesionymi przez powoda z tytułu realizacji gwarancji; w razie opóźnienia z zapłatą (...) sp. z o.o. miał zapłacić powodowi także odsetki ustawowe - § 6 ust. 1 i 2, zaś zgodnie z § 7 ust. 1 b) tejże umowy w celu zabezpieczenia roszczenia powoda o zwrot zapłaconych z tytułu gwarancji kwot na rzecz beneficjenta wystawił weksel in blanco, poręczony przez (...) SA.

Pozwany wskazał, że nie kwestionuje zawarcia umowy o udzielenie gwarancji ubezpieczeniowej oraz umowy gwarancji ubezpieczeniowej, których nie był stroną. Zarzucił natomiast, że powód nie wykazał spełnienia warunków z § 6 ust. 2 umowy gwarancji ubezpieczeniowej w zakresie przytoczenia okoliczności, które w oczywisty sposób wskazują, że (...) sp. z o.o. nie jest w stanie się wywiązać z zawartych umów objętych gwarancją oraz zapewnić pokrycia kosztów powrotu klientów z imprezy turystycznej i zapewnić klientom zwrotu wpłat lub ich części wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną. Ponadto pozwany zarzucił, iż powód nie wykazał, że dochodzona pozwem kwota jest konieczna do pokrycia należności, nie przedstawił bowiem wymaganego w § 4 ust. 5 gwarancji rozliczenia otrzymanego od beneficjenta gwarancji, a przez to nie wykazał, że był zobligowany do wypłaty na rzecz beneficjenta, a w konsekwencji do wypełnienia weksla i żądania zapłaty od poręczyciela wekslowego. Pozwany zarzucił też, że jego odpowiedzialność była ograniczona na mocy § 7 ust. 1 lit. a i b umowy o udzielenie gwarancji ubezpieczeniowej czasowo, tj. do czasu ustanowienia na rzecz powoda zabezpieczeń hipotecznych.

Powoda łączyły ze (...) sp. z o.o.dwie umowy: umowa o udzielenie gwarancji ubezpieczeniowej z dnia 15.09.2011 r. oraz zawarta na jej podstawie umowa gwarancji ubezpieczeniowej nr (...) również z dnia 15.09.2011 r. zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 29.08.1997 r. o usługach turystycznych.

Treść umowy gwarancji ubezpieczeniowej z dnia 15.09.2011 r. obejmowała, zgodnie z art. 5 ust. 4 powołanej ustawy, upoważnienie dla Marszałka Województwa (...) – beneficjenta gwarancji do wydania powodowi jako gwarantowi dyspozycji wypłaty na pokrycie kosztów powrotu klientów (...) sp. z o.o. oraz zwrotu klientom (...) sp. z o.o. dokonanych przez nich wpłat.

Zarzut pozwanego (...) SA, jakoby powód nie wykazał spełnienia przesłanek z § 6 ust. 2 umowy gwarancji ubezpieczeniowej, tj. leżących pod stronie (...) sp. z o.o.okoliczności, które w sposób jednoznaczny miałyby wskazywać, że (...) sp. z o.o.nie jest w stanie się wywiązać z zawartych umów objętych gwarancją oraz zapewnić pokrycia kosztów powrotu klientów z imprezy turystycznej, był nieuzasadniony. Zgodnie bowiem z § 6 ust. 1 gwarancji ubezpieczeniowej nr (...) z dnia 15.09.2011 r. stwierdzenie niewypłacalności (...) sp. z o.o.miało nastąpić na podstawie oświadczenia tego podmiotu o treści wskazanej w przywołanej klauzuli umowy gwarancji. (...) sp. z o.o.miał oświadczyć, że z powodu niewypłacalności nie jest w stanie wywiązać się z umów o świadczenie usług turystycznych oraz zapewnić pokrycia kosztów powrotu klientów z imprezy turystycznej oraz zapewnić klientom zwrotu wpłat lub ich części wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną. Dopiero brak możliwości uzyskania tego oświadczenia powodował konieczność wypełnienia przesłanek z 6 ust. 2 gwarancji, czyli wykazania okoliczności uzasadniających wniosek o niewypłacalności (...) sp. z o.o.

Powód wykazał, że beneficjent gwarancji – Marszałek Województwa (...) do wezwania do wypłaty środków z gwarancji dołączył takie oświadczenie, złożone przez (...) sp. z o.o. w dniu 04.07.2012 r. (k. 113-114). W związku z tym twierdzenie, że powód powinien wykazać okoliczności, które w sposób oczywisty miałyby wskazywać na niewypłacalność (...) sp. z o.o., jest całkowicie bezzasadne.

Również wbrew twierdzeniom pozwanego należy stwierdzić, że powód wykazał, iż dochodzona pozwem kwota była konieczna do pokrycia należności (...) sp. z o.o. wobec jej klientów, przedkładając korespondencję prowadzoną z Marszałkiem Województwa (...) w okresie od lipca 2012 r. do lutego 2014 r., z której wynika, że beneficjent gwarancji zgłosił żądanie wypłaty środków z tytułu tej gwarancji w związku z niewypłacalnością zleceniodawcy gwarancji – (...) sp. z o.o. i niemożliwością zaspokojenia przez tego organizatora turystyki roszczeń klientów związanych z niezrealizowaniem zobowiązań wynikających z zawartych umów o usługi turystyczne. Powód wykazał także, że dokonał wypłat na łączną kwotę 13 500 000 zł na skutek dyspozycji beneficjenta gwarancji.

Po dokonaniu wypłat powód zgodnie z umową wezwał (...) sp. z o.o. do zwrotu wypłaconej kwoty pismem z dnia 14.04.2014 r. oraz poinformował o zaistniałej sytuacji poręczyciela wekslowego (...) SA.

Powód wykazał, że przysługuje mu wobec (...) sp. z o.o. roszczenie o zwrot kwoty 13 500 000 zł wypłaconej z tytułu umowy gwarancji ubezpieczeniowej.

Zgodnie z zapisami deklaracji wekslowych dla weksla in blanco z dnia 15.09.2011 r. został on wystawiony na zabezpieczenie roszczenia powoda o zwrot kwot wypłaconych przez niego z tytułu gwarancji ubezpieczeniowej dla (...) sp. z o.o.

W związku z powyższym należało uznać, że powód prawidłowo uzupełnił otrzymany weksel zgodnie z deklaracją wekslową i wykazał swoje roszczenie zarówno co do zasady, jak i co do wysokości, bez potrzeby przedstawiania rozliczenia z beneficjentem przewidzianego w § 4 ust. 5 gwarancji nr (...).

Zgodnie z art. 32 ust. 1 i 2 prawa wekslowego z dnia 28.04.1936 r. poręczyciel wekslowy odpowiada tak samo, jak ten, za kogo poręczył, a zobowiązanie poręczyciela jest ważne, chociażby nawet zobowiązanie, za które poręcza, było nieważne z jakiejkolwiek przyczyny z wyjątkiem wady formalnej. Pozwany (...) SA w żaden sposób nie kwestionował ważności dokonanego przez niego poręczenia wekslowego w stosunku do weksla wystawionego dnia 15.09.2011 r. przez (...) sp. z o.o.

Skoro powód uprawniony był do żądania od (...) sp. z o.o. zwrotu sumy 13 500 000 zł wypłaconej na żądanie Marszałka Województwa (...), które to roszczenie powoda zostało zabezpieczone wekslem, to tym samym uprawniony był do dochodzenia świadczenia w tym samym wymiarze od pozwanego (...) SA na podstawie udzielonego przez tego pozwanego poręczenia wekslowego. Powód ponadto przedstawił weksel do zapłaty obu dłużnikom wekslowym zgodnie z art. 38 prawa wekslowego.

Poręczenie wekslowe nie może być ograniczone terminem ani warunkiem. Wynika to z wykładni a contrario art. 30 ust. 1 prawa wekslowego, który przewiduje jedynie możliwość ograniczenia poręczenia do części sumy wekslowej (uchwała SN z dnia 29.11.2005 r., IIl CZP 107/05, OSNC 2006/10/163). Zobowiązanie z tytułu poręczenia wekslowego jest zawsze zobowiązaniem wekslowym, a więc cechuje się abstrakcyjnością i bezwarunkowością. Zobowiązanie osoby podpisanej na wekslu jest samodzielne (art. 7 prawa wekslowego). Poręczenie wekslowe jest instytucją całkowicie odrębną od poręczenia cywilnego (uregulowanego w art. 876 i nast. kc). Specyficzny charakter ma również akcesoryjność poręczenia wekslowego – byt prawny takiego poręczenia nie zależy w gruncie rzeczy od istnienia wierzytelności, lecz od złożenia podpisu na wekslu. Odpowiedzialność poręczyciela wekslowego jest samodzielna materialnie, niesubsydiarna, solidarna i w ograniczonym jedynie stopniu uzależniona od zobowiązania głównego. Gwarancyjny charakter poręczenia wekslowego jako formy wykonania zobowiązania pieniężnego sprawia, że awalista (poręczyciel wekslowy) zobowiązuje się nie względem awalanta, lecz względem jego wierzyciela.

Tym samym nieuprawniony był zarzut pozwanego, że jego odpowiedzialność była ograniczona na mocy § 7 ust. 1 lit b) umowy o udzielenie gwarancji ubezpieczeniowej czasowo, tj. do czasu ustanowienia na rzecz powoda zabezpieczeń hipotecznych, a także zarzut, iż powód nie korzystając z tego zabezpieczenia naruszył zasady współżycia społecznego. Można zwrócić uwagę, że ustanowienie zabezpieczenia hipotecznego nie zależało od powoda, ani nawet wyłącznie od jego kontrahenta – (...) sp. z o.o., tylko od osoby trzeciej, której nieruchomości miały zostać obciążone hipotecznie. Powód nie dysponował instrumentem pozwalającym mu wymusić takie działanie.

W związku z powyższym pozwany jako awalista nie może skutecznie powołać się na zapisy umowy o udzielenie gwarancji dotyczące ustanowienia hipotek.

Ponadto umowa gwarancji ubezpieczeniowej została zawarta na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy o usługach turystycznych oraz rozporządzenia Ministra (...) (...)z dnia 21.04.2011 r. w sprawie wzorów/formularzy umowy gwarancji bankowej, umowy gwarancji ubezpieczeniowej oraz umowy ubezpieczenia na rzecz klientów, wymaganych w związku z działalnością wykonywaną przez organizatorów turystyki i pośredników turystycznych. Powód korzystając ze swoich uprawnień wynikających z zawartych umów nie wykroczył poza ramy określone celem tych umów i działał w granicach prawa. Nie można zatem twierdzić, że skorzystał ze swoich praw z naruszeniem zasad współżycia społecznego. Pozwany (...) SA, podnosząc zarzut naruszenia zasad współżycia społecznego, nie wskazała konkretnie, jakie to zasady miałyby zostać naruszone, a także, w jaki sposób realizacja uprawnień wierzyciela wekslowego przez powoda miałaby naruszać prawa podmiotowe pozwanego. Na marginesie można dodać, iż podpisanie przez pozwanego deklaracji wekslowej może być traktowane też, jak udzielenie poręczenia cywilnego. „Wprawdzie w deklaracji wekslowej strony obejmują swą wolą warunki wypełnienia weksla in blanco, ale jednocześnie jej treść może zawierać wszystkie cechy niezbędne do ważnego poręczenia cywilnego. Przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie, gdyby dłużnik go nie wykonał (art. 876 § 1 kc).” – por. wyrok SN z dnia 05.08.2005 r., II CK 14/05. Zatem niewątpliwie deklaracja podpisana przez pozwanego spełnia wszystkie warunki ważności poręczenia cywilnoprawnego z art. 876 § 1 i 2 kc oraz art. 878 § 1 kc. Wierzyciel zawiadomił pozwanego o niewykonaniu zobowiązania przez (...) sp. z.o.o.(art. 880 kc), zaś zarzuty pozwanego wyprowadzane z umowy gwarancji okazały się niesłuszne (art. 883 § 1 kc). W związku z tym, nawet w przypadku nieważności zobowiązania wekslowego pozwanego jako awalisty, pozwany byłby zobowiązany do zapłaty kwoty żądanej pozwem wraz z odsetkami ustawowymi od dnia następującego po terminie wyznaczonym w wezwaniu do zapłaty, na podstawie art. 876 § 1 kc.

Należy wreszcie zauważyć, że prawomocnie został już rozstrzygnięty wcześniejszy spór dotyczący weksla zabezpieczającego roszczenie powoda wobec zobowiązanego (...) sp. z o.o.poręczonego przez (...) SA. Pozwany w sprawie X GC 626/12 zgłaszał w stosunku do poprzedniego weksla te same zarzuty, które zostały przez sąd uznane za pozbawione uzasadnionych podstaw. Obecny proces stanowi swoistą konstynuację poprzedniego albowiem pierwotnie została uruchomiona na żądanie beneficjanta wypłata zaliczki w kwocie 4 000 000 zł, natomiast w dalszej kolejności, również powołując się na niewypłacalność (...) sp. z o.o.beneficjent zażądał wypłaty świadczenia gwarancyjnego w pozostałym zakresie, do wysokości sumy gwarancyjnej wynoszącej 17 500 000 zł. Pozwany nie odwołał się w ogóle od wyroku częściowego z dnia 19.11.2013 r., co wskazuje, iż zaakceptował stanowisko Sądu Okręgowego. Rozpoznając obecnie sprawę o zapłatę dalszej kwoty stanowiącej refundację świadczenia wypłaconego przez powoda z gwarancji nr (...) r. Sąd Okręgowy w pełni podtrzymuje ocenę relacji prawnych łączących strony i pozostałe podmioty stosunku gwarancyjnego zawartą w uzasadnieniach wcześniejszych wyroków.

Mając powyższe okoliczności na uwadze – na podstawie art. 476 kc – sąd orzekł o utrzymaniu zaskarżonego nakazu zapłaty w mocy.

Odsetki ustawowe od kwoty 13 500 000 zł mogą być naliczane od dnia wniesienia pozwu, albowiem przed wytoczeniem powództwa powód wystosował do dłużników wezwania do zapłaty, określając termin płatności weksla na 17.05.2014 r. Zgodnie z art. 33 ust. 1 lit czwarta weksel może być płatny w dniu oznaczonym, a w przypadku weksla niezupełnego oznaczenie daty może należeć do posiadacza weksla.

Koszty przyznane powodowi w nakazie zapłaty z dnia 17.06.2014 r. obejmują opłatę od pozwu w kwocie 25 000 zł (jedną czwartą opłaty stosunkowej wynoszącej 100 000 zł – art. 19 ust. 2 pkt 1 w zw. z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych) oraz wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 3 600 zł ustalone zgodnie z § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.