Pełny tekst orzeczenia

WYROK ŁĄCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 października 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Beata Łapińska

Protokolant stażysta Bożena Sobczyk

po rozpoznaniu w dniu 23 października 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku R. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o wyrównanie emerytury

na skutek odwołań R. L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 24 stycznia 2014r. i 12 marca 2014. sygn. (...)

oddala odwołania.

Sygn. akt VU 419/14

UZASADNIENIE

Pierwszą zaskarżoną decyzją z dnia 24 stycznia 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. przeliczył emeryturę wnioskodawcy R. L. z uwzględnieniem kwot minimalnego wynagrodzenia w latach, w których nie udokumentowano wysokości wynagrodzeń, poczynając od dnia 1 listopada 2013 roku, tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o przeliczenie świadczenia. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury ZUS przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia, tj. z lat 1967-1973, 1980-1993 i 1997. Wyliczony w oparciu o wynagrodzenia z tych lat wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury wyniósł 48,65%.

Od powyższej decyzji wniósł odwołanie w dniu 26 lutego 2014 roku R. L., domagając się wyrównania emerytury poczynając od dnia 1 września 2008 roku.

ZUS wnosił o oddalenie odwołania.

Drugą zaskarżoną decyzją z dnia 14 marca 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wT. odmówił R. L. wyrównania emerytury wyliczonej decyzją z dnia 24 stycznia 2014 roku za okres od 1 września 2008 roku do 31 października 2013 roku. W uzasadnieniu wskazał, że zgodnie z art. 129 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu. R. L. złożył wniosek o przeliczenie emerytury w dniu 5 listopada 2013 roku, a zatem nie było podstaw do wyrównania emerytury za ww. okres.

Od powyższej decyzji wniósł odwołanie w dniu 25 marca 2014 roku R. L., domagając się wyrównania emerytury.

ZUS wnosił o oddalenie odwołania.

Postanowieniem z dnia 15 kwietnia 2014 roku Sąd połączył sprawy z odwołań od obu wskazanych na wstępie decyzji celem ich łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

R. L., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 5 sierpnia 2008 roku wniosek o przyznanie prawa do emerytury.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-5 w aktach ZUS)

Decyzją z dnia 3 września 2008 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział wT. przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury poczynając od dnia 5 września 2008 roku, tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury ZUS przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia, tj. z lat 1978-1997. Wyliczony w oparciu o wynagrodzenia z tych lat wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury wyniósł 40,01%. W latach, w których wnioskodawca nie udokumentował wysokości wynagrodzeń, tj. w 1978, 1979 i 1997 roku ZUS przyjął, że otrzymywał on wynagrodzenie zerowe.

(dowód: decyzja ZUS z dnia 3 września 2008 roku k. 31 w aktach ZUS)

W dniu (...) roku R. L. złożył wniosek o przyznanie emerytury w związku z ukończeniem 65 lat.

(dowód: ww. wniosek k. 54 w aktach ZUS)

Po rozpoznaniu powyższego wniosku ZUS decyzją z dnia 9 grudnia 2013 roku przyznał R. L. prawa do emerytury w związku z ukończeniem 65 roku, a następnie decyzją z dnia 24 stycznia 2014 roku przeliczył emeryturę poczynając od dnia 1 listopada 2013 roku.

(dowód: ww. decyzje k. 56-57, k. 60-61 w aktach ZUS)

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołania nie zasługują na uwzględnienie.

Przyznając wnioskodawcy prawo do emerytury decyzją z dnia 3 września 2008 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych prawidłowo w oparciu o art. 15 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ustalił wysokość emerytury z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia, tj. z lat 1978-1997, przyjmując że w latach, w których wnioskodawca nie udokumentował wysokości wynagrodzeń, tj. w 1978, 1979 i 1997 roku, otrzymywał on wynagrodzenie zerowe. Wskazany przepis w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2008 roku nie przewidywał bowiem możliwości przyjęcia w latach, w których nie można było ustalić podstawy wymiaru składek, minimalnego wynagrodzenia pracowników.

Dopiero ustawą z dnia 4 września 2008 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych do art. 15 dodano ust. 2a, zgodnie z którym jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy. Przepis ten wszedł w życie poczynając od dnia 1 stycznia 2009 roku.

Dodać należy, że zgodnie z art. 129 ust. 1 ustawy emerytalnej świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

W świetle wskazanej regulacji samo spełnienie warunków wymaganych do nabycia prawa do świadczenia nie rodzi po stronie organu rentowego zobowiązania z tytułu powstałego świadczenia, gdyż zależy to od złożenia przez zainteresowanego stosownego wniosku. Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych odróżnia bowiem moment powstania prawa (spełnienie warunków – art. 100) od momentu wypłaty świadczenia (nie wcześniej niż od miesiąca zgłoszenia wniosku lub wydania decyzji z urzędu – art. 129 ust. 1). Ogólną zasadą prawa ubezpieczeń społecznych jest wypłata świadczenia na wniosek zainteresowanego, poczynając od dnia powstania prawa do emerytury (spełnienia ustawowych warunków), lecz nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o świadczenie (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 27 lutego 2014 roku, III AUa 994/13, LEX Nr 1461089).

Z kolei art. 133 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że w razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości, przyznane lub podwyższone świadczenia wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż:

1) od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy lub wydano decyzję z urzędu, z zastrzeżeniem art. 107a ust. 3;

2) za okres 3 lat poprzedzających bezpośrednio miesiąc, o którym mowa w pkt 1, jeżeli odmowa lub przyznanie niższych świadczeń były następstwem błędu organu rentowego lub odwoławczego.

Mając na uwadze powyższe zgłoszone przez wnioskodawcę żądanie wyrównania emerytury poczynając od dnia 1 listopada 2008 roku z uwzględnieniem minimalnych wynagrodzeń w latach, w których nie udowodnił on wysokości wynagrodzeń należało uznać za pobawione podstaw prawnych.

Wniosek o przyznanie prawa do emerytury w związku z ukończeniem 65 roku życia wnioskodawca złożył bowiem w dniu (...) roku. Dopiero po złożeniu tego wniosku ZUS mógł ustalić wysokość emerytury wnioskodawcy z uwzględnieniem zapisu zawartego w art. 15 ust. 2a ustawy emerytalnej, czyli z uwzględnieniem kwot minimalnego wynagrodzenia w latach, w których nie udokumentował on wysokości wynagrodzeń. Stosownie do cyt. wyżej art. 129 ust. 1 przeliczenie emerytury we wskazany sposób możliwe było dopiero od dnia 1 listopada 2013 roku, tj. od miesiąca, w którym skarżący złożył wniosek o przyznanie emerytury. Bez wpływu na powyższe pozostaje okoliczności, że wnioskodawca nie wiedział, że może złożyć wniosek o przeliczenie emerytury. Przeliczenie świadczenia następuje bowiem na wniosek ubezpieczonego, a przedmiotowej sprawie ZUS nie miał podstaw do dokonania takiego przeliczenia z urzędu.

Nie ma także podstaw do przyjęcia, że wypłata wnioskodawcy niższej emerytury było następstwem błędu organu rentowego, co mogłoby prowadzić do wyrównania emerytury na podstawie art. 133 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy.

Bez wpływu na prawidłowość zaskarżonych decyzji pozostają także zarzuty podniesione przez wnioskodawcę na rozprawie w dniu 23 października 2014 roku. Wydając decyzję z dnia 24 stycznia 2014 roku ZUS prawidłowo przyjął kwotę bazową z 2008 roku, tj. z daty przyznania wnioskodawcy prawa do emerytury. Zgodnie bowiem z art. 53 ust. 3 ww. ustawy emeryturę, której podstawę wymiaru stanowi podstawa wymiaru emerytury wcześniejszej oblicza się od tej samej kwoty bazowej, którą ostatnio przyjęto do ustalenia podstawy wymiaru, chyba, że zainteresowany po nabyciu uprawnień do świadczenia, którego podstawę wymiaru wskazał za podstawę wymiaru emerytury, podlegał co najmniej przez 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (ust. 4). W przedmiotowej sprawie wnioskodawca takiego 30-miesięcznego okresu nie wykazał.

Z tych też względów, uznając odwołania za nieuzasadnione, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.