Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 19 listopada 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Jan Futro (spr.)

Sędziowie: SA Ewa Staniszewska, SA Małgorzata Mazurkiewicz-Talaga

po rozpoznaniu dnia 19 listopada 2014 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi B. R.

o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 21 listopada 2012 r sygn. akt XII C 956/11 wydanym w sprawie z powództwa R. W.

przeciwko B. R.

o ochronę dóbr osobistych

na skutek zażalenia pozwanej B. R.

na postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 5 września 2014 r

sygn. akt XII C 2050/14

oddala zażalenie.

Małgorzata Mazurkiewicz-Talaga Jan Futro Ewa Staniszewska

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd I instancji odrzucił skargę pozwanej o wznowienie postępowania we wskazanej wyżej sprawie.

W uzasadnieniu wskazał, że skarżąca zarządzeniem z dnia 9 grudnia 2013 r. została wezwana do usunięcia braków formalnych skargi poprzez: wskazanie wartości przedmiotu zaskarżenia, podanie podstawy wznowienia oraz jej uzasadnienie, uprawdopodobnienie okoliczności stwierdzających zachowanie terminu do wniesienia skargi, podanie, czy wnosi o uchylenie czy o zmianę zaskarżonego orzeczenia.

W odpowiedzi na powyższe skarżąca w piśmie z dnia 1 stycznia 2014 r. podała, iż podstawą wznowienia postępowania jest niedopuszczalność drogi sądowej, zaniechanie przez sąd zbadania dopuszczalności wniesienia powództwa, uzyskanie wyroku za pomocą przestępstwa, to jest wprowadzeniu w błąd Sądu o rzekomym prawie do dysponowania gruntem na cele inwestycyjne, zatajanie i nie ujawnianie dokumentów. Skarżąca podała także, że w dniu 25 listopada 2013 r. ujawniona została nowa okoliczność w sprawie w postaci wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 23 października 2013 r. Uprawdopodabniając zachowanie terminu do wniesienia skargi o wznowienie postępowania skarżąca podała, że o treści wyroku z dnia 21 listopada 2012 roku uzyskała informację dnia 26 września 2013 r. od komornika. Do tego czasu natomiast była przekonana, że postępowanie w sprawie nadal się toczy.

W ocenie Sądu, skarga o wznowienie postępowania B. R. nie został oparta na żadnej z ustawowych podstaw wznowienia. Jakkolwiek skarżąca podała, iż żąda wznowienia, bowiem wyrok został uzyskany za pomocą przestępstwa, to jednak w żaden sposób nie uprawdopodobniła okoliczności, które wskazywałyby na trafność jej twierdzeń. Przede wszystkim jednak wskazać trzeba, iż stosownie do treści art. 404 k.p.c., z powodu przestępstwa można żądać wznowienia jedynie wówczas, gdy czyn został ustalony prawomocnym wyrokiem skazującym, chyba, że postępowania karne nie może być wszczęte lub że zostało umorzone z innych przyczyn niż brak dowodów. Skarżąca nie powołała się na żadne orzeczenie sądu, ani na prowadzone postępowanie przygotowawcze w sprawie karnej, które uwiarygodniałoby jej twierdzenia.

Natomiast twierdzenia skarżącej odnoszące się do ujawnienia nowych okoliczności w sprawie są bardzo lakoniczne i tak naprawdę, poza wskazaniem, iż zapadł wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w przedmiocie warunków zabudowy, nie wyjaśniają, jaki mógłby być wpływ tego wyroku na orzeczenie tutejszego Sądu w sprawie z dnia 21 listopada 2012 r. o sygn. akt XII C 956/11. Pozostałe argumenty skarżącej nie znajdują odniesienia w art. 401-403 k.p.c.

Na marginesie Sąd Okręgowy wskazał, że skarżąca nie uprawdopodobniła także okoliczności zachowania terminu do wniesienia skargi, albowiem, jak wynika z akt sprawy XII C 956/11, brała ona udział w postępowaniu i była informowana o kolejnych terminach rozprawy. Dochowując staranności była zatem w stanie uzyskać informację o zapadłym w sprawie wyroku.

Jako podstawę rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy powołał art. 410 § 1 k.p.c.

Na postanowienie to zażalenie wniosła pozwana zarzucając nieuwzględnienie podstaw nieważności postępowania zakończonego wyrokiem wydanym w sprawie XII C 956/11. O nieważności postępowania świadczy jej zażalenie z dnia 7 sierpnia 2014 r. i powołane w nim załączniki.

Popełnione zostało przestępstwo z art. 231 k.k. oraz przestępstwo wyłudzenia przez powoda pieniędzy z powołaniem się na rzekomo prawomocny wyrok wydany w sprawie XII C 965/11.

W konsekwencji wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia.

Rozpoznając zażalenie Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie jest niezasadne.

Skarga o wznowienie postępowania stanowi środek obalania prawomocnych orzeczeń merytorycznych w wyjątkowych, ściśle określonych wypadkach i może być wniesiona jedynie w sprawie zakończonej prawomocnym wyrokiem. Skarga o wznowienie postępowania nie służy, bowiem korygowaniu wszelkich nieprawidłowych orzeczeń, lecz tylko wzruszeniu orzeczeń wydanych w warunkach określonych w art. 401 i 403 (postanowienie Sądu Najwyższego z 20.5.1999 r., II UKN 105/99, OSNP 2000, Nr 19, poz. 735).

Pozwana nie wskazała żadnej konkretnej przesłanki mogącej uzasadniać fakt, że wyrok zapadł w postępowaniu dotkniętym nieważnością. W szczególności nie może o tym świadczyć pogląd pozwanej wyrażany w przywołanych w zażaleniu dokumentach.

Wzruszenie zresztą prawomocnego orzeczenia w wyniku uwzględnienia podstawy wznowienia określanej, jako pozbawienie strony możności działania powinno być obwarowane ostrzejszymi restrykcjami niż wzruszenie nieprawomocnego orzeczenia w związku z przyczyną nieważności wskazaną w art. 379 pkt 5 k.p.c.. W sprawie wszczętej w wyniku wniesienia skargi o wznowienie postępowania konieczne jest wykazanie, że zachodzi związek przyczynowy pomiędzy naruszeniem prawa procesowego a pozbawieniem strony możności działania (por. G. Bieniek w: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. tom I, tezy do art. 401 k.p.c.).

Z twierdzeń pozwanej taka sytuacja nie wynika.

Jak też zasadnie wskazał Sąd Okręgowy stosownie do treści art. 404 k.p.c., z powodu przestępstwa można żądać wznowienia jedynie wówczas, gdy czyn został ustalony prawomocnym wyrokiem skazującym. Na żaden taki wyrok pozwana nie wskazuje. Nadto pozwana wskazuje, na przestępstwo mające być popełnione już po wydaniu wyroku. Przesłanką natomiast wznowienia postępowania jest uzyskanie wyroku w oparciu o wcześniej popełnione przestępstwo ( art. 403 § 1 k.p.c.) Logiczna wykładnia przepisu art. 403 § 2 k.p.c. doprowadza do wniosku, że chodzi w nim o takie okoliczności faktyczne względnie dowody, które dotyczą podstawy pozwu, w szczególności jego podstawy faktycznej, które uzasadniają przytoczony w pozwie stan faktyczny.

Na marginesie tylko zauważyć należy, że gdyby rzeczywiście - jak twierdzi pozwana wyrok w sprawie XII C 965/11 – był nieprawomocny, skarga pozwanej także musiałaby być odrzucona. Skarga o wznowienie przysługuje bowiem jedynie od prawomocnych wyroków.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w postanowieniu.

Małgorzata Mazurkiewicz-Talaga Jan Futro Ewa Staniszewska