Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 listopada 2014r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Bohdan Bieniek (spr.)

Sędziowie: SO del. Marzanna Rogowska

SA Marek Szymanowski

Protokolant: Magda Małgorzata Gołaszewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 listopada 2014 r. w B.

sprawy ze skargi W. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o wznowienie postępowania w sprawie ustalenia uprawnień do emerytury

na skutek apelacji wnioskodawcy W. L.

od wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku V Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 23 maja 2014 r. sygn. akt V U 147/14

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 1331/14

UZASADNIENIE

W. L. złożył odwołanie od decyzji (...) Oddział w B. z dnia 07 czerwca 2011 roku i z dnia 27 grudnia 2013 roku, domagając się zaliczenia okresu nauki w Szkole(...)oraz przyznania emerytury od daty złożenia pierwszego wniosku o emeryturę wraz z odsetkami.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o odrzucenie odwołania od decyzji z dnia 07 czerwca 2011 roku, bowiem jest ona prawomocna. Sąd Okręgowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 13 grudnia 2012 roku oddalił odwołanie od tej decyzji. Natomiast w zakresie odwołania od decyzji z 27 grudnia 2013 roku wniósł o oddalenie odwołania, gdyż nie wystąpiły przesłanki określone art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń społecznych w związku z czym odmówił wznowienia postępowania w sprawie o ustalenie uprawnień do emerytury.

Sąd Okręgowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 23 maja 2014r. oddalił odwołanie od decyzji z dnia 27 grudnia 2013 roku i odrzucił odwołanie od decyzji z 07 czerwca 2011 roku.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że decyzją z dnia 07 czerwca 2011 roku ZUS odmówił W. L. przyznania prawa do emerytury. W uzasadnieniu wskazał, że wnioskodawca nie legitymuje się wymaganym ustawą okresem składkowym i nieskładkowym wynoszącym co najmniej 20 lat, a udowodniony okres wyniósł 19 lat 2 miesiące i 4 dni.

Do stażu pracy nie zaliczono okresu nauki w Szkole(...)w W. od 01 września 1966 roku do 01 września 1969 roku z uwagi na fakt, że szkoła ta nie miała statusu szkoły wyższej w rozumieniu ustawy z dnia 05 listopada 1958 roku o szkolnictwie wyższym. Nie podlegał też zaliczeniu okres prowadzenia działalności gospodarczej od 10 października 1995 roku do 09 stycznia 1997 roku, ponieważ za ten okres nie zostały odprowadzone składki na ubezpieczenie społeczne.

Sąd Okręgowy w Białymstoku prawomocnym wyrokiem z dnia 13 grudnia 2012 roku w sprawie VU 1247/12 oddalił odwołanie W. L. od powyższej decyzji.

W dniu 17 grudnia 2013 roku W. L. ponownie złożył do ZUS wniosek o przyznanie prawa do emerytury i wnosił o zaliczenie okresu nauki w Szkole (...)w W.. Pozwany decyzją z dnia 27 grudnia 2013 roku odmówił ponownego ustalenia uprawnień wnioskodawcy do emerytury, powołując się na przepis art. 114 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS, bowiem wnioskodawca po uprawomocnieniu się decyzji z dnia 07 czerwca 2011 roku nie złożył nowych dowodów mających wpływ na prawo do świadczenia.

Odwołanie od decyzji organu rentowego z dnia 07 czerwca 2011 roku podlegało odrzuceniu. Decyzja ta jest prawomocna, bowiem odwołanie wnioskodawcy od powyższej decyzji zostało oddalone prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 13 grudnia 2012 roku i nie może on obecnie ponownie skutecznie złożyć odwołania od tej decyzji. Dlatego też należało orzec zgodnie z art. 199 § 1 pkt 2 kpc.

Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, że zgodnie z art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

Natomiast wnioskodawca nie złożył obecnie żadnych nowych dowodów ani też nie wskazał żadnych nowych okoliczności uzasadniających wznowienie postępowania administracyjnego i ponowne ustalenie prawa do świadczenia. Wnioskodawca wskazuje te same okoliczności i dowody oraz podtrzymuje taką samą argumentację uzasadniające, jego zdaniem, zaliczenie do uprawnień emerytalnych spornego okresu jakie wskazywał poprzednio w postępowaniu przed wydaniem decyzji z 07 czerwca 2011 roku odmawiającej prawa do emerytury oraz w toku procesu sądowego w sprawie, w której zapadł prawomocny wyrok Sądu z dnia 13 grudnia 2012 roku oddalający jego odwołanie. Dołączony do odwołania wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 23 stycznia 1995 roku nie może być uznany za nowy dowód w rozumieniu art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej. Ponadto orzeczenie to zostało wydane w odmiennym stanie faktycznym niż stan faktyczny dotyczący wnioskodawcy i nie może mieć zastosowania w niniejszej sprawie.

Ponadto skarżący powołuje się na uregulowania ustawy z dnia 18 lutego 1994 roku o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, które w danym przypadku nie znajdują zastosowania, bowiem domaga się emerytury na podstawie art. 28 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, która szczegółowo reguluje jakie okresy składkowe i nieskładkowe podlegają zaliczeniu przy ustalaniu uprawnień do emerytury. Okres dochodzony przez odwołującego się nie jest takim okresem wskazanym w ustawie o emeryturach i rentach z FUS.

Uwzględniając powyższe Sąd Okręgowy orzekła, jak sentencji wyroku na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc.

Od powyższego orzeczenia nieformalną apelacją wywiódł wnioskodawca, wskazując że nie zgadza się z rozstrzygnięciem Sądu Okręgowego w całości. W ocenie apelującego Sąd pierwszej instancji pominął art. 4 ustawy z dnia 18 lutego 1994r.o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy służb mundurowych.

W uzasadnieniu swego stanowiska apelujący poniósł, iż Szkoła Oficerów Pożarnictwa nie podlegała pod szkolnictwo wyższe, lecz okres nauki w tej szkole powinien być uwzględniony do ustalenia prawa do emerytury. Powoływanie się na art. 114 ustawy emerytalnej jest samowolą organu rentowego, która została powstrzymana przez orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 lutego 2012r. w sprawie K 5/11 [Dz. U z dnia 8 marca 2012r.]

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawcy nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd pierwszej instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny, dzięki czemu mógł dokonać również prawidłowej wykładni prawa materialnego.

W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych kognicję sądu ubezpieczeń społecznych określa art. 476 § 2 w związku z art. 477 ⁹ k.p.c. W judykaturze utrwalony jest pogląd, w myśl którego zakres rozpoznania i orzeczenia (przedmiot sporu) w tych sprawach wyznaczony jest w pierwszej kolejności przedmiotem decyzji organu rentowego zaskarżonej do sądu ubezpieczeń społecznych, a w drugim rzędzie przedmiotem postępowania sądowego determinowanego zakresem odwołania od tejże decyzji (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 września 2000 r., II UKN 685/99, OSNP 2002 Nr 5, poz. 121 oraz postanowienia z dnia 13 maja 1999 r., II UZ 52/99, OSNP 2000 Nr 15, poz. 601 i z dnia 13 października 2009 r., II UK 234/08, LEX nr 553692).

Nawiązując do wyżej przedstawionej zasady należy zwrócić uwagę na następujące okoliczności. Po pierwsze, Sąd Okręgowy prawidłowo odrzucił odwołanie od decyzji z dnia 7 czerwca 2011r. Wymienione rozstrzygnięcie organu rentowego dotyczyło wniosku ubezpieczonego z dnia 17 marca 2011r. w przedmiocie prawa do emerytury. Jak wiadomo pozwany odmówił prawa do świadczenia z uwagi na brak spełnionej przesłanki związanej z ilością wypracowanych okresów składkowych i nieskładkowych. Ubezpieczony poddał kontroli sądowej decyzję organu rentowego i w tej sprawie zapadł prawomocny już wyrok Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 13 grudnia 2012r. Nie zachodzi zatem możliwość powtórzenia postępowania sądowego odnośnie kontroli decyzji, skoro już ona stanowiła przedmiot rozstrzygnięcia. Sąd pierwszej instancji wskazał podstawę prawną odrzucenia odwołania [art. 199 § 1 pkt 2 kpc], która jest prawidłowa. W apelacji skarżący nie odnosi się do tego zagadnienia, stąd też trudno na obecnym etapie czynić szersze uwagi, skoro wywód Sądu Okręgowego jest prawidłowy.

Natomiast odnośnie drugiej z zaskarżonych decyzji tj. decyzji pozwanego z dnia 27 grudnia 2013r. należy zwrócić uwagę, że był to już drugi wniosek o przyznanie emerytury. Tym razem ubezpieczony również wskazał jako podstawę faktyczną swego roszczenia okres nauki w Szkole (...)w W. od 01 września 1966 roku do 01 września 1969 roku.

W tym stanie rzeczy należy odpowiedzieć w pierwszej kolejności, co stanowi przedmiot sporu w niniejszej sprawie, czy jest to kwestia związana z weryfikacją przesłanek otwierających drogę do emerytury, czy też ów przedmiot oscyluje wokół zagadnienia związanego z treścią art. 114 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych [Dz. U z 2013r. poz.1440 jednolity tekst, dalej powoływana jako ustawa emerytalna]. Mając na uwadze prawidłowo ustalone okoliczności faktyczne nie ulega wątpliwości, że w sprawie mamy do czynienia z sytuacją opisaną w powołanym wyżej przepisie. Zgodnie z art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość. Treść wskazanego przepisu nie pozostawia wątpliwości co do kumulatywnego spełnienia następujących przesłanek. I tak strona powinna przedłożyć do sprawy nowe dowody lub ujawnić nowe okoliczności. Zarówno nowe dowody lub nowe okoliczności powinny istnieć przed dniem wydania decyzji, a zostać ujawnione po uprawomocnieniu się decyzji. W końcu oba warunki [dowody lub okoliczności] muszą mieć wpływ na prawo do świadczeń, bądź też jego wysokość. Jeżeli nie pojawią się takie nowe dowody lub nie ujawnią się takie nowe okoliczności, nie jest dopuszczalne wszczęcie postępowania na podstawie art. 114 ust. 1 ustawy emerytalnej. W takim razie Sąd Okręgowy powinien przede wszystkim zweryfikować, czy występują w sprawie ustawowe przesłanki wymienione w tym przepisie. Temu obowiązkowi Sąd pierwszej instancji uczynił zadość i w sposób wyczerpujący wyjaśnił, dlaczego nie może dojść do ponownego ustalenia prawa do emerytury. Skoro obecnie wnioskodawca wskazał ten sam okres, co poprzednio [nauka w Szkole (...)w W. od 01 września 1966 roku do 01 września 1969 roku], to znaczy że ujawnił ani nowych dowodów, ani nowych okoliczności. W konsekwencji Sąd Okręgowy prawidłowo stwierdził brak przesłanek do ponownego ustalenia prawa do emerytury.

Nie doszło zatem do obrazy prawa materialnego tj. art. 4 ustawy z dnia 18 lutego 1994r.o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin [Dz. U z 2013r. poz.667 jednolity tekst], gdyż jak wyżej wskazano zakres niniejszego postępowania nie obejmował weryfikacji okresów składkowych i okresów służby w celu ustalenia prawidłowej liczby lat pracy, lecz- co już wyżej wskazano- dotyczył wykazania przesłanek opisanych w treści art. 114 ustawy emerytalnej.

Poprawności tego rozumowania nie zmienia przytoczony w apelacji wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 lutego 2012r. w sprawie K 5/11 [Dz. U z dnia 8 marca 2012r.]. Zgodnie z orzeczeniem art. 114 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, z 2010 r. Nr 40, poz. 224, Nr 134, poz. 903, Nr 238, poz. 1578 i Nr 257, poz. 1726 oraz z 2011 r. Nr 75, poz. 398, Nr 149, poz. 887, Nr 168, poz. 1001 i Nr 187, poz. 1112) jest niezgodny z zasadą zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa wynikającą z art. 2 oraz z art. 67 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Skarżący pomija, że w sprawie nie doszło do odmowy ponownego rozpoznania sprawy na gruncie niekonstytucyjnego przepisu, który zresztą stracił moc z dniem 8 marca 2012r. Powołane orzeczenie w żaden sposób nie wyklucza, czy też nie neguje konieczności przedłożenia przez ubiegającego się o świadczenie nowych dowodów lub przedstawienia nowych okoliczności, o czym w sprawie była wcześniej mowa.

Mając powyższe na uwadze apelacja skarżącego podlega oddaleniu z mocy art. 385 kpc.