Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 listopada 2014 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Roger Michalczyk

Sędziowie SO Mariola Urbańska - Trzecka - sprawozdawca

SO Wiesław Juchacz

Protokolant st. sekr. sądowy Aleksandra Deja - Lis

przy udziale Gizeli Kubickiej - prokuratora Prokuratury Okręgowej w Bydgoszczy

po rozpoznaniu dnia 5 listopada 2014 r.

sprawy M. Ż. s. R. i K. ur. (...) w B.

oskarżonego z art. 278§1 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k., art. 244 k.k., art. 178a§4 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k.

na skutek apelacji wniesionych przez oskarżonego i jego obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 8 lipca 2014 r. sygn. akt IV K 553/13

zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uchyla punkt 1 wyroku i na podstawie art. 45 § 1 kw w zw. z art. 5 § 1 pkt 4 kpw postępowanie umarza; kosztami postępowania w tej części obciąża Skarb Państwa; w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy; zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. P.– Kancelaria Adwokacka w B. kwotę 516,60 (pięćset szesnaście 60/100) złotych brutto tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym; zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze i jego wydatkami obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt IV Ka 828/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 8 lipca 2014 roku sygn. Akt IV K 553/13 M. Ż. został uznany za winnego tego, że:

I.  w dniu 3 września 2012 roku działając wspólnie i w porozumieniu z nieustaloną osobą w B. przy ul. (...) na stacji paliw (...) dokonał zaboru oleju napędowego w ilości 46,62 litrów, w ten sposób, że po jego zatankowaniu do baku pojazdu nie uiścił opłaty, powodując tym samym straty w wysokości 279,25 złotych na szkodę (...) S.A. W P. tj. wykroczenia z art. 119 §1 k.w. i za to na podstawie art. 119§ 1 k.w. wymierzono mu karę 30 dni aresztu.

II.  w dniu 3 września 2012 roku w B. o godz. 18.25 przy ul. (...) kierowała samochodem osobowym pomimo prawomocnie orzeczonego względem niego wyrokiem Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 30 czerwca 2008 roku w sprawie o sygn. akt IV K 201/07 zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres sześciu lat obowiązującego w okresie od 19.12.2008 roku do 19.12.2015 roku tj. przestępstwa z art. 244 k.k. i za to na podstawie tego przepisu skazano go na karę 5 miesięcy pozbawienia wolności.

III.  w dniu 17 listopada 2012 roku w miejscowości B. przy ul. (...) prowadził pojazd mechaniczny marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...), będąc w stanie nietrzeźwości, gdzie badanie wykonane przy użyciu urządzenia A. wykazało 1,06 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, przy czym czynu tego dopuścił się w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych orzeczonego dwukrotnie przez Sąd Rejonowy w Bydgoszczy w sprawie o sygn. akt IV K 1105/07 nałożono na niego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych obowiązujący do dnia 19.12.2015 roku oraz w sprawie IV K 201/07 zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych obowiązujący do dnia 16.12.2012 roku, jednocześnie czynu tego dopuścił się w okresie 5 lat po odbyciu kary w wymiarze 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności w okresie od 2 czerwca 2009 roku do 20 kwietnia 2011 roku orzeczonej wyrokiem łącznym z dnia 28 września 2009 roku przez Sąd Rejonowy w Bydgoszczy, który obejmował między innymi prawomocny wyrok z dnia 30 czerwca 2008 roku w sprawie o sygn. akt IV K 201/07 za czyn popełniony w dniu 15 grudnia 2006 roku z art. 178a §1 k.k. tj. przestępstwa z art. 178 a§ 4 k.k . w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 178a § 4 k.k. skazano go na karę roku pozbawienia wolności.

IV.  na podstawie art. 42 § 2 kk orzeczono wobec oskarżonego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 8 lat.

V.  na podstawie art. 85 kk i art. 86 § 1 kk w miejsce orzeczonych w pkt II i III kar jednostkowych wymierzono oskarżonemu karę łączną 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności.

VI.  na podstawie art. 63 §1 kk na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności zaliczono oskarżonemu okres zatrzymania od 17-19 listopada 2012 roku.

Wyrok zawiera także rozstrzygnięcie o kosztach procesu.

Apelację od powyższego wyroku wnieśli oskarżony i jego obrońca.

Oskarżony zakwestionował wyrok w całości. W odniesieniu do punktu I wyroku w zakresie wysokości szkody. W odniesieniu do punktu II i III zarzucił dowolną ocenę dowodów i wniósł o uniewinnienie od zarzutu z punktu II i III wyroku.

Obrońca oskarżonego zaskarżył wyrok w odniesieniu do czynów z art. 244 k.k. i art. 178 a § 4 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Wyrokowi zarzucił obrazę przepisów postępowania mogącą mieć wpływ na treść wyroku, a mianowicie:

-

art. 5 § 1 i 2 k.p.k. poprzez naruszenie zasady domniemania niewinności i rozstrzygnięcie niedających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego poprze błędne przyjęcie, iż oskarżony znajdował się w stanie nietrzeźwości 1,06 mg/l alkoholu wydychanym powietrzu, gdy tymczasem ustalanie stanu nietrzeźwości nastąpiło podczas postoju samochodu na parkingu co stwarza niedające się rozstrzygnąć wątpliwości co do stanu jego trzeźwości a co za tym idzie nie pozwala na ustalenie stanu nietrzeźwości oskarżonego w momencie prowadzenia pojazdu.

-

art. 7 k.p.k., art. 424 1 k.p.k. polegającą na dowolnym uznaniu, że wyjaśnienia oskarżonego M. Ż., zeznania M. M. i B. O. są niewiarygodne i nie dokonaniu w uzasadnieniu wyroku ich wszechstronnej oceny w kontekście całokształtu materiału dowodowego.

Podnosząc te zarzuty obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od czynów z art. 244 k.k. i art. 178a § 4 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Prokurator na rozprawie odwoławczej wniósł o zmianę wyroku i umorzenie postępowania w odniesieniu do punktu I wyroku i utrzymanie wyroku w pozostałej części.

Sąd odwoławczy zważył co następuje:

Apelacja nie była zasadna, ale wywołując postępowanie odwoławcze, skutkowała koniecznością zmianą wyroku w zakresie punktu I wyroku i podjęcia rozstrzygnięcia, jakie zawarto części dyspozytywnej niniejszego wyroku.

Przede wszystkim stwierdzić jednak należy, że w ocenie sądu odwoławczego - sąd pierwszej instancji w sposób należyty przeprowadził postępowanie dowodowe, po czym poczynił jak najbardziej trafne ustalenia faktyczne, w zakresie określonym w części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku, po przeprowadzeniu gruntownej analizy i oceny całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie dochodząc do słusznego wniosku, że materiał zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwala na jednoznaczne stwierdzenie, że oskarżony dopuścił się zarzuconych i ostatecznie przypisanych czynów w tym wykroczenia z art. 119 § 1 k.w. oraz przestępstw z art. 244 k.k. i art. 178a § 4 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. Wbrew twierdzeniom apelujących sąd zgodnie z przepisami procedury karnej ujawnił pełny materiał dowodowy niezbędny do ustalenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia o przedmiocie procesu, opierając wyrok na kompletnym materiale. Lektura uzasadnienia wskazuje nadto, że sąd dokonał zgodnej z wymogami i zasadami procesowymi, wszechstronnej i rzetelnej analizy i oceny całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, stosownie do wskazania zawartego w art. 4 k.p.k. uwzględnił zarówno dowody przemawiające na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, nie przekraczając przy tym zasady swobodnej ich oceny, z których to wyprowadził prawidłowe wnioski co do winy, które to wnioski odpowiadają zasadom logicznego rozumowania oraz wskazaniom wiedzy i doświadczenia życiowego, zgodnie z treścią art. 7 k.p.k. Sąd orzekający w uzasadnieniu wyroku wskazał wyraźnie jakie fakty uznał za dowiedzione, na czym opierał poszczególne ustalenia i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. W związku z powyższym podkreślić należy, iż proces wyrokowania w przedmiotowej sprawie w pełni odpowiada przepisom procedury karnej, a przedstawiona analiza i ocena dowodów, argumentacja na jej poparcie nie może budzić zastrzeżeń co do ich poprawności z punktu widzenia zasad wymaganych treścią art. 7 k.p.k.

Apelacja obrońcy oraz osobista oskarżonego w zakresie zarzutów obrazy prawa procesowego nie zasługiwała na jej uwzględnienie jako wybitnie polemiczna i pozbawiona rzeczowych argumentów, które mogłyby podważyć tę ocenę materiału dowodowego jaka została zaprezentowana w pisemnych motywach wyroku, w szczególności w zakresie dotyczącym winy w odniesieniu do przypisanych mu czynów z art. 244 k.k. i art. 178a § 4 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. Wbrew twierdzeniom obrońcy i oskarżonego, okoliczności tych dwóch czynów została dogłębnie wyjaśnione w toku rozpoznania sprawy i nie budzi wątpliwości, że oskarżony czynów tych się dopuścił. Analiza dowodów w tej części jest przekonująca, sąd odwoławczy się do niej odwołuje nie widząc potrzeby jej powtarzania. Nie sposób przyjąć, że odmowa uznania za wiarygodne wyjaśnień oskarżonego nie przyznającego się do winy, wobec oczywistej wymowy dowodów przeciwnych, zwłaszcza zeznań postronnych świadków ( M. F., L. B., J. O., M. D., częściowo M. M., J. N., wreszcie nagrania z monitoringu, wyniki badań alkotestem i pozostałych dowodów, na które sąd wskazał w uzasadnieniu wyroku, narusza zasady wiedzy i doświadczenia życiowego. W procesie przecież nie chodzi o to, czy zeznania lub wyjaśnienia są nieprzekonujące dla strony, lecz o to, czy są one przekonujące lub nie dla sądu w kontekście całokształtu materiału dowodowego. Odmienność twierdzeń oskarżonego i jego obrońcy oparta li tylko na jego wersji nie jest obrazą prawa uzasadniającą zarzut obrazy prawa procesowego.

Apelacje oskarżonego i jego obrońcy jawią się jako wybitnie polemiczna wobec prawidłowych ustaleń sądu i nie budzącej żadnych zastrzeżeń sądu odwoławczego oceny dowodów.

Podkreślenia wymaga, że sąd meriti już w uzasadnieniu wyroku odniósł się do tych wszystkich argumentów jakie się podnosi się w apelacjach i były one przedmiotem rozważań sądu nie tylko przy krytycznej ocenie wyjaśnień oskarżonego ale i ocenie prawnej czynów zarzucanych oskarżonemu. Wystarczającym jest odwołać się do tych wszystkich argumentów jakie są zawarte w uzasadnieniu wyroku, nie widząc potrzeby ich powtarzania. Apelujący zaś nie wskazali żadnych nowych argumentów, które nie byłyby przedmiotem rozważań sądu meriti.

Oskarżony i jego obrońca mają oczywiście prawo do krytyki wyroku, ale pamiętać trzeba, że wyrażona w art. 7 k.p.k. zasada swobodnej oceny dowodów oznacza nakaz dokonywania oceny uwzględniającej kryteria obiektywne (logikę, wiedzę, doświadczenie życiowe), która podlega kontroli procesowej w trybie odwoławczym, a sąd w uzasadnieniu podjętej decyzji musi wyjaśnić motywy, jakie nim kierowały w dokonywaniu rozstrzygnięcia. Ustalenia faktyczne przyjęte za podstawę rozstrzygnięcia zawartego w wyroku zatem tylko wtedy nie naruszają zasady swobodnej oceny dowodów, gdy dokonane zostały na podstawie wszechstronnej analizy przeprowadzonych dowodów, a ocena tych dowodów nie wykazuje błędów natury faktycznej czy logicznej i jest zgodna ze wskazaniami wiedzy oraz doświadczenia życiowego.

W ocenie sądu odwoławczego analiza dowodów zgromadzonych w przedmiotowej sprawie żadną miarą nie daje podstaw do twierdzenia, by orzeczenie zapadłe w niniejszej sprawie oparte zostało o błędne ustalenia dokonane w wyniku dowolnej oceny materiału dowodowego z naruszeniem art. 7 k.p.k., jak twierdzi oskarżony nie przedstawiając jednak żadnej rzeczowej w tym względzie argumentacji.

Należy stanowczo stwierdzić, że – sąd rejonowy rozpoznając przedmiotową sprawę podjął konieczną inicjatywę dowodową zmierzającą do wyjaśnienia wszelkich istotnych okoliczności zdarzenia i zweryfikowania wersji oskarżonego, a swoje rozstrzygnięcie oparł na całokształcie okoliczności ujawnionych w toku rozprawy, nie pomijając żadnych istotnych dla sprawy okoliczności, które mogłyby mieć wpływ na rozstrzygnięcie w kwestii winy. Uwzględniając te uwagi stwierdzić trzeba, że żadną miarą zebrany w sprawie materiał dowodowy, nie pozwala na postawienie Sądowi Rejonowemu zarzutu obrazy przepisów postępowania, a w konsekwencji błędnych ustaleń, które wpływałby na trafność zaskarżonego orzeczenia. W ustalonych prawidłowo okolicznościach niniejszej sprawy nie budzi więc najmniejszych wątpliwości, że oskarżony wyczerpał swoim zachowaniem znamiona przypisanych mu w punkcie II i III wyroku przestępstw.

W tej części wyroku nie było też podstaw do ingerencji w treść orzeczenia o karze. W ocenie Sądu Okręgowego rozstrzygnięcie w omawianej materii, sąd I instancji uczynił, respektując zasady wymiaru kary i nie wykroczył poza swoje uprawnienia w zakresie swobodnego kształtowania sędziowskiego wymiaru kary. Kara w ostatecznym swym wymiarze została ukształtowana uwzględniając wszystkie okoliczności tej sprawy, jest adekwatna w stosunku do winy i społecznej szkodliwości czynów jakich się dopuścił oskarżony i spełnia cele kary tak w zakresie prewencji ogólnej jak i szczególnej, czyniąc zadość wymogom kary w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Zaskarżony wyrok podlegał jedynie zmianie i uchyleniu w punkcie I i w tej części, w odniesieniu do wykroczenia z art. 119 § 1 k.w. postępowanie należało umorzyć z uwagi na przedawnienie karalności wykroczenia zarzucanego M. Ż.. Stosownie bowiem do treści przepisu art. 45 § 1 k.w. karalność wykroczenia ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął rok, a jeżeli w tym czasie wszczęto postępowanie, karalność wykroczenia ustaje z upływem dwóch lat od popełnienia czynu. Na gruncie niniejszej sprawy, termin przedawnienia zarzucanego ww. wykroczenia (w jakim uznano jego winę, i w jakim wyrok ów zaskarżono) upłynął w trakcie trwania postępowania instancyjnego, a mianowicie z dniem 3 września 2014 2014r. Taki stan rzeczy spowodował, że zaistniała ujemna przesłanka procesowa, która uniemożliwiała dalsze procedowanie w sprawie i - stosownie do treści przepisów art. 5 § 1 pkt 4 k.p.w. oraz art. 45 § 1 k.w. - implikowała konieczność uchylenia zaskarżonego orzeczenia sądu pierwszej instancji w punkcie I i umorzenia przedmiotowego postępowania z powodu przedawnienia karalności przedmiotowego wykroczenia. Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania p w tej części było podyktowane było treścią przepisu art. 118 § 2 k.p.w.

W pozostałej części w odniesieniu do przypisanych oskarżonemu przestępstw z art. 244 k.k. i art. 178a § 4 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. wyrok jako słuszny podlegał utrzymaniu w mocy.

W tym zakresie o kosztach postępowania odwoławczego orzeczono po myśli art. 636 w zw. z art. 624 k.p.k.

O kosztach z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonym w postępowaniu odwoławczym z urzędu orzeczono na podstawie § 14 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2002, Nr 163, poz. 1348).