Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 października 2014 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Danuta Flinik

Sędziowie SSO Mariola Urbańska - Trzecka - sprawozdawca

SSO Adam Sygit

Protokolant st. sekr. sądowy Agnieszka Scheffs

przy udziale Antoniny Kasprowicz-Czerwińskiej Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Bydgoszczy

po rozpoznaniu dnia 16 października 2014 r.

sprawy M. J. s. A. i I. ur. (...) w B. oskarżonego z art. 159 k.k. w zb z art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i w zw. z art. 64 § 2 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 4 kwietnia 2014 r. sygn. akt III K 31/13

zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że opis przypisanego czynu uzupełnia o ustalenie, że oskarżony dopuścił się go w ciągu 5 lat po odbyciu w okresie od 1.05.2009r. do 11.11.2009r. i od 13.07.2010r. do 4.07.2012r. kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 27.10.2009r. sygn. akt IIIK 408/09 za przestępstwo z art. 280§1 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k.; utrzymuje wyrok w pozostałej części; zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. M. – Kancelaria Adwokacka w B. kwotę 516,60 (pięćset szesnaście 60/100) złotych brutto tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym; zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze i jego wydatkami obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt IV Ka 738/14

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy wyrokiem z dnia 4 kwietnia 2014 roku , sygn. akt III K 31/13 uznał oskarżonego M. J. za winnego tego, że w dniu 1 grudnia 2012 r. w B. przy ul. (...) , działając wspólnie i w porozumieniu z A. S. dokonał pobicia K. M. w ten sposób, że używając niebezpiecznego przedmiotu tj. tasaka kuchennego zadał pokrzywdzonemu 4 ciosy w głowę , w wyniku czego pokrzywdzony doznał następujących obrażeń ciała : mnogich ran tłuczonych /rąbanych głowy, powierzchownej rany ciętej okolicy czołowej, stłuczenia tkanek (krwiaki podskórne, otarcia naskórka, obrzęk) okolicy oczodołu prawego, nadgarstka prawego, kciuka prawego, palców i śródręcza ręki lewej, przy czym obrażenia te spowodowały naruszenia czynności narządów ciała na czas nie przekraczający dni 7 (siedem), z tym ustaleniem, że czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu kary 1 roku 11 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 27 października 2009 r. sygn. akt III K 408/09 za czyn art. 280§ 1 kk w zw. z art 64§1 kk tj. przestępstwa z art. 159 kk w zb z art. 157 § 2 kk w zw. z art. 1 l§2kk i w zw. z art. 64 § 2 kk i za to na podstawie art. 11 § 3 kk i art. 159 kk w zw. z art. 64§2kk skazano go na karę 2 (dwóch ) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 63 § 1 kk zaliczono oskarżonemu M. J. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności okres tymczasowego aresztowania od 3.12.2012 r. do 30.08.2013 r. przyjmując 1 (jeden) dzień rzeczywistego pozbawienia dniowi kary pozbawienia wolności.

Wyrok zawiera także rozstrzygnięcie o kosztach procesu.

Apelację od powyższego wyroku wniosła obrońca oskarżonego.

Na podstawie art. 444 k.p.k. w zw. z art. 425 § 2 k.p.k. zaskarżyła powyższy wyrok w całości na korzyść oskarżonego.

Na podstawie art. 427 § 2 oraz 438 pkt 1 k.p.k. orzeczeniu zarzuciła:

• obrazę przepisów prawa materialnego w postaci błędnej kwalifikacji
prawnej czynu, gdyż opisany w zaskarżonym wyroku stan faktyczny
wskazuje co najwyżej na popełnienie przez oskarżonego czynu
zabronionego z art. 157 § 2 k.p.k..

Z ostrożności procesowej na podstawie art. 427 § 2 k.p.k. oraz 438 pkt 2 k.p.k. orzeczeniu zarzuciła nadto:

• obrazę przepisów postępowania, art. 4 k.p.k. w zw. z: art. 410 k.p.k.;
art. 170 §1 pkt 2 k.p.k.; w zw. z art. 381 k.p.k. polegającą na rażącym
naruszeniu zasady obiektywizmu na etapie postępowania
jurysdykcyjnego poprzez wielokrotne ujawnienie stronniczego
stosunku Sądu do oskarżonego M. J.;

• obrazę przepisów postępowania, art. 410 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k.
polegającą na sprzecznej z zasadami prawidłowego rozumowania i
wskazaniami doświadczenia życiowego ocenie dowodu w postaci
wyjaśnień oskarżonego, zeznań złożonych w toku całego
postępowania przez świadków A. K. i K. M.
oraz pozostałych dowodów wskazanych w uzasadnieniu apelacji.

Na zasadzie art. 427 § 2 k.p.k. i 437 § 2 k.p.k. wskazując na powyższe wniosła o uchylenie wyroku i umorzenie postępowania z powodu braku skargi uprawnionego oskarżyciela ewentualnie o przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Bydgoszczy do ponownego rozpoznania.

Sąd Odwoławczy zważył co następuje:

Apelacja jako oczywiście bezzasadna na uwzględnienie nie zasługiwała

Stwierdzić należy, że w ocenie sądu odwoławczego - sąd pierwszej instancji w sposób należyty przeprowadził postępowanie dowodowe, wbrew twierdzeniom obrońcy, po czym poczynił ustalenia faktyczne, w zakresie określonym w części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku, po przeprowadzeniu analizy i oceny całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie dochodząc do słusznego wniosku, że materiał zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwala na jednoznaczne stwierdzenie, że oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu.

Sąd zgodnie z przepisami procedury karnej uzupełnił i ujawnił pełny materiał dowodowy niezbędny do ustalenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia o przedmiocie procesu, opierając wyrok na kompletnym materiale, bez naruszenia art. 410 kpk. Lektura uzasadnienia wbrew twierdzeniom obrońcy oskarżonego wskazuje nadto, że sąd dokonał zgodnej z wymogami i zasadami procesowymi, wszechstronnej analizy i oceny całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, stosownie do wskazania zawartego w art. 4 k.p.k., uwzględnił zarówno dowody przemawiające na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego nie przekraczając przy tym zasady swobodnej ich oceny, z których to wyprowadził prawidłowe wnioski co do winy, które to wnioski odpowiadają zasadom logicznego rozumowania oraz wskazaniom wiedzy i doświadczenia życiowego, zgodnie z treścią art. 7 k.p.k. Sąd orzekający w uzasadnieniu wyroku wskazał wyraźnie jakie fakty uznał za dowiedzione, na czym opierał poszczególne ustalenia i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. W związku z

3

powyższym podkreślić należy, iż proces wyrokowania w przedmiotowej sprawie w pełni odpowiada przepisom procedury karnej, a przedstawiona analiza i ocena dowodów, argumentacja na jej poparcie nie może budzić zastrzeżeń co do ich poprawności z punktu widzenia zasad wymaganych treścią art 7 kpk tudzież zasad obiektywizmu.

Czyniąc natomiast zadość stosownym wymogom procesowym przewidzianym dla postępowania odwoławczego treścią przepisów art. art.: 433 § 2 i 457 § 3 k.p.k., należy stwierdzić co następuje, w odniesieniu do zarzutów podniesionych w opisanym wyżej środku odwoławczym.

W pierwszym jednak rzędzie, mając na uwadze konstrukcję apelacji obrońcy oskarżonego poczynić trzeba uwagę natury ogólnej, iż zarzut obrazy prawa materialnego może być zasadny tylko wówczas, gdy dotyczy zastosowania lub niezastosowania przepisu zobowiązującego sąd do jego bezwzględnego respektowania. Obraza prawa materialnego polega na wadliwym jego zastosowaniu (lub niezastosowaniu) w orzeczeniu opartym na prawidłowych ustaleniach faktycznych. Obraza prawa materialnego zachodzi tylko wtedy, gdy nastąpiła błędna wykładnia danego przepisu, albo został zastosowany przepis niewłaściwy lub pominięto obligatoryjne.

Nadto z utrwalonego orzecznictwa i poglądów doktryny wynika zaś jednoznacznie, że „podniesienie w jednym środku zaskarżenia zarzutu obrazy prawa materialnego oraz zarzutu obrazy przepisów postępowania powoduje tak daleko idącą sprzeczność tego środka, że uniemożliwia wręcz łączne rozpoznanie stawianych w nim zarzutów. Oczywiste jest, bowiem, że zarzut obrazy prawa materialnego może być skutecznie postawiony w wypadku niekwestionowania ustaleń faktycznych; w przeciwnym razie niewłaściwie ustalone fakty nie mogą stanowić podstawy subsumcji. Nie oznacza to jednak niemożności rozpoznania środka odwoławczego w ogóle, powoduje jednak konieczność rozważania w pierwszej kolejności zarzutu obrazy przepisów prawa procesowego, który, w wypadku trafności, wyklucza możliwość rozpoznania zarzutu obrazy prawa materialnego, zaś w wypadku nieskuteczności - otwiera drogę do rozpoznania tego zarzutu (postanowienie SN z 14.05 2003r.,n KK 26/03 LEX nr

4

78385).

Przechodząc zatem w pierwszej kolejności do stawianego w apelacji obrońcy oskarżonej zarzutu obrazy przepisów postępowania to stwierdzić należy, że nie istnieją -w ocenie Sądu Odwoławczego - żadne racjonalne przesłanki by podzielić zarzut obrazy prawa procesowego skonstruowany w apelacji obrońcy oskarżonego. Należy stanowczo stwierdzić, iż są całkowicie chybione i niezasadne.

Podkreślić trzeba, że zarzut naruszenia art. 4, art. 7 k.p.k. tudzież art. 410 kpk nie może ograniczać się do wskazania wadliwości sędziowskiego przekonania o wiarygodności jednych, a niewiarygodności innych źródeł czy środków dowodowych, lecz powinien wykazywać konkretne błędy w samym sposobie dochodzenia do określonych ocen, przemawiające w zasadniczy sposób przeciwko dokonanemu rozstrzygnięciu. W grę może wchodzić np. pominięcie istotnych środków dowodowych, niedostrzeżenie ważnych rozbieżności, uchylenie się od oceny wewnętrznych .czy wzajemnych sprzeczności (postanowienie SN z dnia 14 lutego 2007 r., II KK 397/06,niepubl.). Sąd orzekający, rozstrzygając o winie lub niewinności oskarżonego (ej), kieruje się własnym wewnętrznym przekonaniem, nieskrępowanym żadnymi ustawowymi regułami dowodowymi, a przekonanie to pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k. dopóki nie zostanie wykazane, że sąd I instancji oparł swoje przekonanie o winie oskarżonego(ych) bądź na okolicznościach nieujawnionych w toku przewodu sądowego, bądź ujawnionych, ale ocenionych w sposób sprzeczny ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego.

Apelacja oparta wyłącznie na wersji oskarżonego nie przyznającego się do winy, usiłującego wbrew oczywistej wymowie dowodów wykazać, że został pierwszy zaatakowany przez pokrzywdzonego i działał w obronie własnej, jawi się w realiach niniejszej sprawy jako wybitnie polemiczna wobec prawidłowych ustaleń Sądu orzekającego oraz logicznej i przekonującej argumentacji zawartej w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, nie dostarczając jakichkolwiek merytorycznych argumentów pozwalających na podzielenie zarzutów sformułowanych w środku odwoławczym oraz leżącej u ich podstaw argumentacji, gdzie usiłuje się w sposób nadzwyczaj jednostronny

5

i uproszczony kwestionować prawidłowość i zasadność zapadłego rozstrzygnięcia W żaden sposób nie można się zgodzić się z twierdzeniami autora apelacji, jakoby Sąd meriti z przekroczeniem zasady swobodnej oceny dowodów oraz zasady obiektywizmu przypisał oskarżonemu popełnienie zarzucanego mu czynu.

Obrońca oskarżonego nie wykazał, by zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego nie odpowiadała prawidłowości logicznego rozumowania. Zarzuty i przywiedziona na ich poparcie argumentacja sprowadza się wyłącznie do polemiki z ustaleniami sądu, wyrażonymi w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, a nie do wykazania, jakich mianowicie konkretnych uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania dopuścił się sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego.

W realiach niniejszej sprawy mając na względzie zebrane dowody w tym zapis monitoringu z miejsca zdarzenia potwierdzający wersję pokrzywdzonego, a nie oskarżonego i zeznania świadków w tym w szczególności zeznania A. M., złożone bezpośrednio po zdarzeniu, których siłą rzeczy nie mogła ustalić z wersją pokrzywdzonego, bo nie miała z nim wtedy żadnego kontaktu, nie sposób przyjąć, że dowody, na których sąd oparł swoje orzeczenie, na które wskazał w uzasadnieniu wyroku, są sprzeczne i niejasne i by dokonując ich analizy i oceny, przyznając im walor wiarygodności sąd naruszył zasady wiedzy i doświadczenia życiowego. Nie ma też w realiach niniejszej sprawy podstaw do uznania, że świadkowie K. M. czy A. M. składając zeznania obciążające mieli jakikolwiek powód by bez podstawnie obciążać oskarżonego, którego przecież znali osobiście. Co więcej K. M. w toku pierwszych zeznań nawet oświadczył, że nie domaga się ukarania sprawców pobicia, będących jego kolegami. Sąd w sposób bardzo wnikliwy i drobiazgowy ocenił te kluczowe dowody, a ocena ta, zaprezentowana w uzasadnieniu nie budzi zastrzeżeń sądu odwoławczego.

Nie ma podstaw by uznać za zasadny zarzut naruszenia przez sąd zasady obiektywizmu przy wydawaniu wyroku. Powoływana przez autora apelacji okoliczność jakoby sąd przesadził sprawę na niekorzyść oskarżonego kilka miesięcy wcześniej,

6

zadając oskarżonemu pytanie odnotowane w protokole rozprawy z dnia 5 czerwca 2013 roku, w żaden sposób nie uzasadnia postawionej w apelacji tezy. Dążenie sądu do wyjaśnienia okoliczności sprawy i ustalenia prawdy materialnej, poprzez zadawanie pytań czy stwierdzanie faktów nie może się jawić jako brak obiektywizmu sądu.

Nie można też podzielić stanowiska autora apelacji jakoby sąd oparł się na niepełnym materiale dowodowym pomijając dowód z monitoringu miejskiego obejmującego posesję zamieszkałą przez A. S. i jego matkę, do której tuż przed zdarzeniem dobijał się pokrzywdzony. Jak wynika z akt sprawy sąd dążył do pozyskania tego dowodu, ale jego przeprowadzenie okazało się niemożliwe. Zatem trudno tym faktem obciążać sąd orzekający. Trzeba przy tym zauważyć, że pokrzywdzony nie kwestionuje tego, że dobijał się do tej posesji.

Reasumując Sąd rejonowy na co wskazuje treść uzasadnienia, w sposób prawidłowy dokonał analizy wszystkich źródeł dowodowych we wzajemnych powiązaniu i słusznie doszedł do przekonania, że ów materiał pozwala w sposób jednoznaczny, bez naruszenia reguł wynikających z treści art. 5 § 1 i 2 kpk, na przypisanie oskarżonemu udziału w pobiciu K. M. z użyciem niebezpiecznego narzędzia w sposób opisany w wyroku.

Argumentacja obrońcy, oparta wyłącznie na kwestionowaniu tej oceny materiału dowodowego jaka została zaprezentowana w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, w żaden sposób nie mogą podważać tej oceny dowodów jaka zastała zaprezentowana w uzasadnieniu wyroku, a którą sąd odwoławczy podziela w całości i się do niej odwołuje.

W tym stanie rzeczy nie było żadnych podstaw by uznać, że zaskarżony wyrok zapadł w wyniku naruszenia przepisów procedury o jakich mowa w apelacji obrońcy, a swoje rozstrzygnięcie wydał z naruszeniem dyspozycji art. 4 i k.p.k. i w konsekwencji art. 5 § 2 k.p.k. czy naruszeniem art. 410 k.p.k Wręcz przeciwnie jak dowodzi lektura akt sprawy swoje rozstrzygnięcie oparł na całokształcie okoliczności ujawnionych w toku rozprawy, nie pomijając żadnych istotnych dla sprawy okoliczności, które mogłyby mieć wpływ na rozstrzygnięcie w kwestii sprawstwa oskarżonej.

Uwzględniając powyższe należy stwierdzić, że żadną miarą zebrany w sprawie materiał dowodowy, wbrew twierdzeniom obrońcy oskarżonej nie pozwala na postawienie Sądowi Rejonowemu zarzutu obrazy przepisów postępowania, które wpływałby na trafność zaskarżonego orzeczenia.

Nie mógł być w tych okolicznościach zasadny zarzut obrazy prawa materialnego. Treść wyroku wydanego w tej .sprawie, ocena dowodów zaprezentowana w uzasadnieniu, tudzież treść wyroku z dnia 8 maja 2013 roku sygn. akt IH K 146/13 wobec A. S. nie budzą zastrzeżeń co do kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu. Sąd zasadnie uznał, że oskarżony wyczerpał swoim . zachowaniem znamiona czynu z art. 159 kk w zb z art. 157 § 2 kk w zw. z ait 11 § 2 kk i w zw. z art. 64 § 2 kk.

Nie było też podstaw do ingerencji w treść orzeczenia o karze. W ocenie Sądu Okręgowego rozstrzygnięcie w omawianej materii, sąd I instancji uczynił, respektując zasady wymiaru kary i nie wykroczył poza swoje uprawnienia w zakresie swobodnego kształtowania sędziowskiego wymiaru kary. Kara w ostatecznym swym wymiarze została ukształtowana uwzględniając wszystkie okoliczności tej sprawy, jest adekwatna w stosunku do winy i społecznej szkodliwości czynów jakich się dopuścił oskarżony i spełnia cele kary tak w zakresie prewencji ogólnej jak i szczególnej, czyniąc zadość wymogom kary w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Z tych wszystkich względów sąd odwoławczy zaskarżony wyrok utrzymał w mocy, apelację obrońcy oskarżonego uznając za oczywiście bezzasadną.

O kosztach z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej nieletniemu w postępowaniu odwoławczym z urzędu orzeczono na podstawie § 14 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2002, Nr 163, poz. 1348).

O kosztach za postępowanie odwoławcze orzeczono po myśli art. 636 kpk.