Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 7 października 2013 roku wydanym w sprawie o sygnaturze akt I Ns 706/10 Sąd Rejonowy w Pabianicach w pkt I. ustalił, że przedmiotem wniosku są:

1.  nieruchomość położona w P. gmina R. o powierzchni 0,1181 ha, oznaczona w ewidencji gruntów jako działka (...), objęte księgą wieczystą (...) o wartości 48.028 zł,

2.  nieruchomość położona w P. gmina R. składająca się z działek:

a)  numer 41/2 o powierzchni 0,7078 ha, o wartości 10.880 zł,

b)  numer 49/2 o powierzchni 0,1096 ha, o wartości 1.680 zł

objęte księgą wieczystą (...)

3.  nieruchomość położona w P. gmina R. o powierzchni 1,8099 ha składająca się z działek:

a)  numer 60 o powierzchni 0,5847 ha, o wartości 5.201 zł,

b)  numer 250 o powierzchni 0,9205 ha, o wartości 73.539 zł,

c)  numer 309 o powierzchni 0,0991 ha, o wartości 3.740 zł,

d)  numer 249/2 o powierzchni 0,0860 ha, o wartości 1.322 zł,

e)  numer 147/2 o powierzchni 0,9205 ha, o wartości 1.064 zł

objęte księgą wieczystą (...)

4.  nieruchomość położona w P. gmina R. o powierzchni 1,7471 ha składająca się z działek:

f)  numer 61 o powierzchni 0,5580 ha, o wartości 4.963 zł,

g)  numer 148 o powierzchni 0,2038 ha, o wartości 8.848 zł,

h)  numer 251 o powierzchni 0,8860 ha, o wartości 19.351 zł,

i)  numer 311 o powierzchni 0,0993 ha, o wartości 3.749 zł,

objęte księgą wieczystą (...)

5.  samochód osobowy marki D. (...) o wartości 9.000 zł,

6.  komputer o wartości 1.000 zł.,

7.  złom o wartości 700 zł,

8.  wierzytelność z tytułu odszkodowania , z tytułu nabycia z mocy prawa przez Skarb Państwa prawa własności nieruchomości położonej w P., gmina R. oznaczonej jako działki (...),

W pkt II. dokonał działu spadku po J. P. zmarłym w dniu 2 lipca 2007 roku, ostatnio stale zamieszkałym w P. gmina R., podziału majątku wspólnego byłych małżonków G. P. (1) i J. P. i zniesienia współwłasności w ten sposób, że przyznał na własność:

1.  A. P. (1) składniki opisane w pkt I1,

2.  A. P. (2) składniki opisane w pkt I 3c), i e), I 4 b) i d),

3.  A. F. (1) składniki opisane w pkt I 4c), i I 3 d) oraz I 5,

4.  G. P. (1) składniki opisane w pkt I 2a) i b), I 3 a) i b), (...)), I 6 i I7,

5.  opisaną w pkt 8 wierzytelność przyznać na współwłasność A. P. (2), A. P. (1) i A. F. (1) po 7/64 części oraz G. P. (1) w 43/64.

W pkt III zasądził od A. P. (1) kwoty płatne w terminie do dnia 30 listopada 2013 roku z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności:

1.  na rzecz G. P. (1) kwotę 24.193,10 zł,

2.  na rzecz A. P. (2) kwotę 3.693 zł.

W pkt IV zasądził od A. F. (1) kwoty płatne w terminie do dnia 5 listopada 2013 roku z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności:

1.  na rzecz G. P. (1) kwotę 3.999,10 zł,

2.  na rzecz A. P. (2) kwotę 1.125 zł.

3.  na rzecz A. P. (1) kwotę 665 zł.

W pkt V zasądził od A. P. (2) na rzecz G. P. (1) kwotę 1373,60 zł płatną do dnia 5 listopada 2013 roku z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności.

Podstawę rozstrzygnięcia Sądu I instancji stanowiły następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

J. P. zmarł w dniu 2 lipca 2007 roku, ostatnio stale zamieszkiwał w miejscowości P. gmina R., spadek po nim na podstawie ustawy nabyły: żona G. P. (1) oraz córki A. P. (1), A. P. (2) i A. F. (1).

J. P. pozostawał we wspólności ustawowej z G. P. (1) od 13 lipca 1974 roku aż do śmierci.

Przedmiot wniosku stanowią następujące nieruchomości stanowiące majątek wspólny byłych małżonków J. i G. P. (1), majątek spadkowy pozostawiony przez J. P. oraz majątek odrębny G. P. (1):

- nieruchomość w P. gmina R. o powierzchni 0,1181 ha,
oznaczona w ewidencji gruntów jako działka numer (...), objęta księgą
wieczystą (...) o wartości 48.028 złotych, w której udział byłych
małżonków P. to 13/16 części, zaś spadek po J. P. to udział 15/32
części,

-nieruchomość położona w P. gmina R., objęta księgą
wieczystą (...) o powierzchni 1,8099 ha, składająca się z działek:

• numer 60 o powierzchni 0,5847 ha o wartości 5.201 złotych,

• numer 250 o powierzchni 0,9205 ha o wartości 73.539 złotych,

• numer 309 o powierzchni 0,0991 ha o wartości 3.740 złotych,

• numer 249/2 o powierzchni 0,0860 ha o wartości 1.322 złotych,

• numer 147/2 o powierzchni 0,1196 ha o wartości 1.064 złotych,

w nieruchomości tej udział byłych małżonków P. wynosi 5/8 części, zaś majątek spadkowy po J. P. stanowi udział 7/16,

- nieruchomość położona w P. gmina R., objęta księgą wieczystą (...) składająca się z działek:

*

numer 41/2 o powierzchni 0,7078 ha o wartości 10.880 złotych,

*

numer 49/2 o powierzchni 0,1096 ha o wartości 1.680 złotych

w nieruchomości tej udział byłych małżonków P. wynosi 5/8, zaś udział 7/16 stanowi spadek po J. P.,

- nieruchomość położona w P. gmina R. o powierzchni 1,7471 ha, objęta księgą wieczystą (...), składająca się z działek:

*

numer 61 o powierzchni 0,5580 ha o wartości 4.963 złotych,

*

numer 148 o powierzchni 0,2038 ha o wartości 8.848 złotych,

*

numer 251 o powierzchni 0,8860 ha o wartości 19.351 złotych,

*

numer 311 o powierzchni 0,0993 ha o wartości 3.749 złotych

nieruchomość ta stanowiła własność byłych małżonków P., a udział ^½ to spadek po J. P..

W skład majątku wspólnego byłych małżonków P. wchodził także samochód marki D. (...) o wartości 9000 złotych, komputer o wartości 1000 złotych oraz złom o wartości 700 złotych. Samochód marki D. (...) po śmierci spadkodawcy przejęła A. F. (1), przekazując z tego tytułu G. P. (1) kwotę 3000 złotych.

Majątek wspólny byłych małżonków J. i G. P. (1) stanowi także wierzytelność z tytułu odszkodowania za nabycie z mocy prawa przez Skarb Państwa prawa własności nieruchomości położonej w P. gmina R., oznaczonej jako działki (...). Udziały w przedmiotowej wierzytelności kształtują się następująco: A. P. (2), A. P. (1) i A. F. (1) po 7/64 części, zaś G. P. (1) 43/64 części.

Po śmierci spadkodawcy G. P. (1) spłaciła długi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej J. P., opłatami w łącznej kwocie 12.288,29 złotych, uiściła też opłatę z tytułu podatku od nieruchomości w kwocie 405 złotych.

Nieruchomość stanowiąca przedmiot wniosku to nieruchomość rolna, podział gospodarstwa rolnego nie podlega ograniczeniom, gdyż liczba utworzonych samodzielnych części odpowiada liczbie współwłaścicieli.

Od czasu śmierci J. P. żadna z uczestniczek nie zamieszkuje w przedmiotowej nieruchomości, ziemia nie byłą uprawiana, o nieruchomość dbają G. P. (1) i A. P. (1), przyjeżdżają sprawdzić stan nieruchomości, G. P. (1) zleca koszenie trawy i płaci za to, uiszcza też podatek od nieruchomości. G. P. (1) utrzymuje się z emerytury w kwocie 920 złotych. Poza udziałem w przedmiotowej nieruchomości nie posiada innego majątku, chciałaby zdobyć fundusze i wyremontować budynek mieszkalny, który znajduje się na działce numer (...). Zamieszkuje ona obecnie w mieszkaniu użyczonym przez rodzinę, uiszcza tylko należne opłaty, nie płaci czynszu z tytułu najmu lokalu.

A. P. (1) utrzymuje się z wynagrodzenia w kwocie 3600 złotych brutto, poza udziałem w przedmiotowej nieruchomości posiada oszczędności w kwocie 10.000 złotych, na działce (...), gdzie znajduje się stary drewniany dom, wybudowany jeszcze przez rodziców J. P., uczestniczka chciałaby w przyszłości wznieść budynek mieszkalny, bo nie ma ona prawa do żadnego innego lokalu.

A. F. (1) utrzymuje się z wynagrodzenia za pracę w kwocie 1200-1300 złotych, posiada oszczędności w kwocie 6800 złotych, ma ona na utrzymaniu dwoje dzieci, wynajmuje wraz mężem mieszkanie, mąż uczestniczki osiąga dochód w kwocie 2000-2500 złotych miesięcznie, dostał on od swoich rodziców kwotę 20.000 złotych, na działce (...) uczestniczka chciałaby wybudować własny dom, gdyż domek po dziadkach, który stoi na tej działce, nie nadaje się do remontu.

A. P. (2) nie posiada majątku, obecnie zamieszkuje w Niemczech, gdzie uczy się i pracuje, osiąga dochód w wysokości 350 Euro miesięcznie, pomaga jej finansowo partner. Uczestniczka nie ma sprecyzowanych planów co do działek o numerach (...), o przyznanie własności których wnosiła.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów w postaci dokumentów, zeznań stron oraz opinii biegłych, dowody te zostały uznane za wiarygodne przez Sąd, prawdziwości dokumentów żadna ze stron nie kwestionowała, opinie biegłych sporządzone zostały w sposób rzetelny, zgodny ze wskazaniami wiedzy. Opinia biegłego W. nie była w żadnym zakresie kwestionowana, zaś opinia biegłego J. O. po złożeniu opinii uzupełniającej i opinii ustnych także została przez strony przyjęta.

Sąd meriti uznał, iż zeznania świadka K. Ł. nie miały w sprawie istotniejszego znaczenia, wobec zgodnego ustalenia przez strony składu majątku ruchomego i jego wartości, zaś zeznania świadka B. B. nie potwierdziły, aby świadek regulował G. P. (1) po śmierci J. P. należności związanych ze współpracą gospodarczą z J. P..

Sąd I instancji zważył, że początkowo wnioskodawczyni złożyła wniosek o dział spadku po J. P., wskazując we wniosku udział w nieruchomościach, które stanowiły majątek spadkowy. Z uwagi jednak na to, że w skład spadku wchodziły udziały spadkodawcy w majątku objętym wspólnością ustawową do dokonania działu spadku niezbędne było dokonanie podziału majątku wspólnego byłych małżonków J. i G. P. (1) w niniejszym postępowaniu. Uczestniczki przyłączyły się do wniosku, z tym że G. P. (1) i A. P. (1) zakwestionowały wpisane do ksiąg wieczystych udziały we własności nieruchomości, podnosząc, iż część udziałów w nieruchomościach J. P. nabył na podstawie umowy przekazania gospodarstwa rolnego z 1986 roku, gdy pozostawał w związku małżeńskim z G. P. (1). Sąd meriti, powołując się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 25.XI.2005 r. (opubl. OSNC 2006/5/79), w której Sąd Najwyższy wskazał na wejście takiej nieruchomości do majątku wspólnego, gdy przekazanie gospodarstwa rolnego nastąpiło w czasie trwania wspólności małżeńskiej, stwierdził, iż:

- w nieruchomości objętej księgą wieczystą (...) udział 1/8 J. P. nabył w drodze dziedziczenia po ojcu i stanowi on jego majątek
odrębny, udział 5/8 nabył na podstawie umowy przekazania gospodarstwa
rolnego, udział ten wszedł w skład majątku wspólnego byłych małżonków
P., a więc w skład spadku po J. P. wchodzi udział 5/16, łączny
udział stanowiący spadek po J. P. to 7/16, całą nieruchomość objęta tą
księgą ma wartość 84.866 złotych, spadek po J. P. to 37.128 złotych
(84.866 x 7/16),

- w nieruchomości objętej księgą wieczystą (...) udział stanowiący spadek po J. P. to 7/16, - 1/8 J. P. nabył w wyniku
spadkobrania po ojcu, zaś udział 5/8 nabyty na podstawie wymienionej wyżej
umowy przekazania gospodarstwa rolnego wszedł do majątku wspólnego, a
więc w skład spadku wchodzi połowa tego udziału czyli 5/16, cała
nieruchomość objęta tą księgą ma wartość 12.560 złotych (działka numer (...) -10.880 złotych, działka numer (...) - 1.680 złotych), spadek po J. P. to
kwota 6.280 złotych (12.560 zł x 7/16),

- w nieruchomości objętej księgą wieczystą (...) udział spadkodawcy wynosi ½ , wartość tej nieruchomości to kwota 36.911 złotych, a więc spadek po J. P. to kwota 18.445 złotych (36.911: 2),

- w nieruchomości objętej księgą wieczystą (...) udział
spadkowy to 15/32,1/16 czyli 2/32 J. P. nabył w wyniku spadkobrania,
5/16 nabył na podstawie umowy przekazania gospodarstwa rolnego, a więc
w skład spadku weszła połowa tego udziału - 5/32 ze względu na
pozostawanie spadkodawcy we wspólności ustawowej, udział 8/16
małżonkowie P. nabyli do wspólności ustawowej, zatem w skład spadku
wchodzi udział 8/32, wartość nieruchomości objętej tą księgą zamyka się
kwotą 48.028 złotych, zaś spadek to 22.513 złotych (48.028 zł x 15/32).

Wartość nieruchomości wchodzących w skład spadku po J. P. to 84.376 złotych (22.513 zł. + 6.280 zł. + 37.128 zł. + 18.455 zł.)

Sąd meriti zważył, iż w skład spadku po J. P. wchodzą też ruchomości: udział ¹/2 we własności samochodu marki D. (...) o wartości 9000 złotych, złom o wartości 700 złotych i komputer o wartości 1000 złotych.

W skład spadku wchodzi także wierzytelność z tytułu odszkodowania wobec nabycia przez Skarb Państwa prawa własności nieruchomości położonej w P. G. R., działek o numerach (...). Sąd przyznał tę wierzytelność wszystkim uczestniczkom w następujących udziałach - G. P. (1) 43/64 części, pozostałe uczestniczki po 7/64 części. Sąd pierwszej instancji zważył, iż majątek spadkowy w tej nieruchomości to 7/16 części, każdemu ze spadkobierców przypada więc 7/64 części, pozostała część wierzytelności stanowi majątek G. P. (1), której łączny udział ze spadkobrania i z tytułu udziału we własności tej nieruchomości wynosi 43/64 części.

Sąd Rejonowy wskazał, iż G. P. (1) podniosła, iż po śmierci męża spłaciła długi w kwocie 12.288,29 złotych oraz uiściła podatek w kwocie 405 złotych. Z uwagi jednak na to, że dług ten dotyczy majątku wspólnego byłych małżonków P., G. P. (1) może żądać rozliczenia od pozostałych spadkobierczyń połowy tej kwoty czyli 6.346,64 złote (12.288,30 + 405 : 2). Reasumując przyjął, iż każdą ze spadkobierczyń obciąża dług spadkowy w kwocie 1.586,60 złotych.

W przyjętych rozliczeniach Sad uwzględnił także, iż G. P. (1) otrzymała od A. F. (1) kwotę 3000 złotych, tytułem części spłaty z wartości samochodu marki D. (...).

Mając na uwadze okoliczności sprawy, fakt iż o majątek stanowiący przedmiot wniosku troszczą się jedynie G. P. (1) i A. P. (1), oraz fakt iż o przyznanie działki numer (...) wnosiły zarówno A. P. (1) jak i A. F. (1), Sąd uwzględniając także okoliczność, iż przyznanie tej działki A. P. (1) daje lepszą gwarancję spłaty uczestniczki G. P. (1), przyznał działkę numer (...) A. P. (1). A. P. (2) otrzymała działki numer(...), zaś A. F. (1) działki numer (...). G. P. (1) Sąd przyznał działki o numerach: 250, 60, 61, 41/2 i 49/2. Na rzecz G. P. (1) przyznano także złom o wartości 700 złotych oraz komputer o wartości 1000 złotych. A. F. (1) wnosiła o przyznanie jej samochodu marki D. (...), który posiada od śmierci spadkodawcy i Sąd przyznał jej ten składnik.

A. P. (1) otrzymała składnik o wartości 48.028 złotych, jej udział w spadku w zakresie nieruchomości to kwota 21.094 złotych, A. P. (2) otrzymała składnik o wartości 17.401 złotych, a jej udział w spadku w zakresie nieruchomości to 21.094 złote, wobec czego Sąd zasądził od A. P. (1) na rzecz A. P. (2) tytułem spłaty kwotę 3.693 złote.

Sąd zasądził też spłatę od A. P. (1) na rzecz G. P. (1) w kwocie 24.193,10 złotych, uwzględniając, iż A. P. (1) winna rozliczyć się z A. F. (1) z tytułu spłaty z nieruchomości kwotą 421 złotych -A. F. (1) otrzymała nieruchomość o wartości 20.673 złote, a jej udział w spadku to 21.094 złote (brakuje jej więc 421 zł: 21.094 zł. - 20.673 zł.) tak więc spłata z nieruchomości dla G. P. (1) od A. P. (1) winna wynosić 22,819 złotych (26.934 zł. kwota ponad udział A. P. (1), pomniejszona o spłatę dla A. P. (2) 3.693 zł i A. F. (1) 421 zł.) ale A. P. (1) winna zwrócić G. P. spłacony dług spadkowy 1.586,60 zł., zaś G. P. rozliczyć się z A. P. (1) kwotą 212,20 zł. z tytułu tego, iż przyznano jej złom oraz komputer o łącznej wartości 1700 złotych, z czego udział w spadku każdej ze spadkobierczyń to kwota 212,50 zł. (1700 x ^l/2 gdyż składniki te stanowiły majątek wspólny oraz x ^x/4 przypadająca z dziedziczenia), reasumując spłata dla G. P. (1) od A. P. (1) to kwota 24.193,10 zł (nadwyżka 22.819 zł. powiększona o dług spadkowy 1.586,60 zł i pomniejszona o należną spłatę z ruchomości 212,50 zł = 24.193,10 zł.).

A. F. (1), jak wykazano wyżej, otrzymała nieruchomości o wartości 20.673 zł, winna więc otrzymać spłatę w kwocie 421 zł., otrzymało ona jednak składnik o wartości 9000 zł., winna więc rozliczyć się z tego składnika:

*

z A. P. (2) kwotą 1.125 zł. (9000 zł : 8 - samochód stanowił
majątek wspólny w Vi części i majątek spadkowy),

*

z A. P. (1) kwotą 665 zł (spłata z tytułu samochodu dla A. P. (1)
winna wynieść 1.125 zł., ale A. P. (1) rozlicza, się z G. P. (1) kwotą
nadwyżki 421 zł z tytułu przyznanej nieruchomości),

*

z G. P. (1) kwotą 3.999,10 zł. G. P. (1) winna otrzymać
spłatę z samochodu 5.625 zł (jej udział to 5/8), otrzymała od A. F. (1) kwotę 3000 zł, o którą należy pomniejszyć spłatę (5.625 zł - 3000 zł = 2.625 zł.) do kwoty spłaty 2.625 zł należy doliczyć dług spadkowy uregulowany przez G. P. 1.586,60 zł oraz odjąć należną A. F. spłatę z komputera i złomu 212,50 zł, co daje w rezultacie spłatę dla G. P. (1) 3.999,10 zł (2.625 zł + 1.586,60 zł - 212,50 zł).

Sąd zasądził też spłatę od A. P. (2) na rzecz G. P. (1) w kwocie 1.373,60 zł, A. P. (2) winna zwrócić G. P. (1) kwotę 1.586,60 zł tytułem długu spadkowego, G. P. winna rozliczyć się kwotą 212,50 zł. z tytułu spłaty dla A. P. z ruchomości - komputera i złomu, daje to spłatę we wspomnianej wyżej kwocie 1.373,60 zł (1.586,60 zł - 212,50 zł).

Mając na uwadze powyższe rozliczenia Sąd orzekł jak w postanowieniu, zasądzając stosowne spłaty płatne od A. F. (1) i A. P. (2) do dnia 5 listopada 2013 roku z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności.

Sąd nie orzekł o wydaniu przyznanych składników, gdyż w przeważającej części są to niezabudowane działki gruntu, klucze zaś od nieruchomości posadowionych na działkach numer (...) posiadają G. P. (1) i A. P. (1), którym działki te zostały przyznane.

Apelację od powyższego postanowienia złożyła wnioskodawczyni. Zaskarżyła je w zakresie punktu II p. 5 postanowienia i zarzuciła mu:

- naruszenie przepisów postępowania - art. 177 § l p. 3 kpc poprzez jego niezastosowanie w toku postępowania na skutek wydania decyzji administracyjnej przez Wojewodę (...) z dnia 6 sierpnia 2012 r. w sprawie GN-V.7570.567.2011.AKn i nie zawieszenie postępowania do czasu kiedy stała się ona ostateczna, co skutkuje wydaniem 2 różnych orzeczeń dotyczących tego samego składnika majątkowego, bowiem decyzją z dnia 26 listopada 2013 r. doręczoną wnioskodawcy w dniu 3 grudnia 2013 r. utrzymana została w mocy decyzja Wojewody (...) w zakresie ustalenia odszkodowania za przejęcie na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości będącej przedmiotem podziału w postępowaniu o dział spadku;

- naruszenie art. 199 § l p. l w związku z art. 13 § 2 kpc poprzez jego nie zastosowanie i uznanie iż w sprawie, w której została wydana decyzja administracyjna, droga sądowa jest dopuszczalna. Mając powyższe na uwadze, wniosła o:

1.  uchylenie p. II 5 zaskarżonego postanowienia i umorzenie w tym zakresie postępowania,

2.  zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu przed sądem II instancji

Skarżąca w uzasadnieniu apelacji podniosła, iż Sąd I Instancji w postanowieniu z dnia 7 października 2013 r. orzekł, iż w skład spadku po zmarłym J. P. wchodzi wierzytelność z tytułu odszkodowania z tytułu nabycia z mocy prawa nieruchomości położonych w miejscowości P. na rzecz Skarbu Państwa w związku z realizacją inwestycji drogowej. W toku postępowania przed sądem I instancji, gdy Wojewoda (...) wydał decyzję o przejęciu na rzecz Skarbu Państwa nieruchomości oznaczonych nr 49/1 i 41/1, Sąd zawiesił postępowanie w oparciu o treść art. 177 § l p. 3 kpc. Postanowienie w przedmiocie zawieszenia postępowania zostało zaskarżone przez uczestników G. P. (1) i A. P. (1), czego efektem było uchylenie zaskarżonego postanowienia. Jednakże w związku z faktem, iż w sprawie wywłaszczenia nieruchomości i ustalenia wysokości odszkodowania, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, orzekają organy administracji, organem właściwym do wydania decyzji administracyjnej jest wojewoda (zgodnie z treścią art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 25 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw). Skarżąca podniosła, iż mając na uwadze powyższe, w sprawie, w której została wydana decyzja administracyjna o ustaleniu odszkodowania z tytułu nabycia z mocy prawa nieruchomości, Sąd zobowiązany był odrzucić w tym zakresie wniosek i umorzyć postępowanie. Powołała się na stanowisko wyrażone przez Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 10 grudnia 2001 r. w sprawie I ACa 1013/2001. W dniu 26 listopada 2013 r. została wydana przez Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej decyzja utrzymująca w mocy decyzję Wojewody (...) z dnia 6 sierpnia 2012 r. Mając na uwadze powyższe, Sąd I instancji winien był odrzucić wniosek w zaskarżonym zakresie i umorzyć postępowanie. Wnioskodawca załącza do niniejszej apelacji odpis decyzji, którą otrzymała na początku grudnia 2013 r. Decyzja Wojewody (...) w odmienny sposób rozstrzyga o wysokości odszkodowania w stosunku do postanowienia Sądu Rejonowego w Pabianicach. W ten sposób funkcjonują w obrocie 2 orzeczenia w odmienny sposób kształtujące prawa uczestników niniejszego postępowania. Mając na uwadze fakt, iż droga sądowa w sprawie rozstrzygniętej przez Wojewodę (...) jest niedopuszczalna, skarżąca podniosła, iż niniejsza apelacja zasługuje na uwzględnienie.

Apelację od powyższego postanowienia złożyła również pełnomocnik uczestniczki G. P. (1) w jej imieniu. Postanowienie zostało zaskarżone w zakresie punktu II.3 oraz II. 4, III, IV i V postanowienia i zarzucono mu:

1.  naruszenie art. 41 k.r.o. przez jego niezastosowanie i przyjęcie, że długi spadkodawcy J. P. są długami wspólnymi małżonków P., a co za tym idzie G. P. (1), która jako żona zmarłego dokonała ich spłaty może żądać rozliczenia przy dziale spadku jedynie połowy kwoty spłaconych długów,

2.  sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego wskutek naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a mianowicie art. 233 § l k.p.c. przez :

*

błędne określenie wartości wchodzących w skład spadku 7/16 części nieruchomości objętej księgą wieczystą (...),

*

pominięcie faktu, iż w przypadku przyznania jednej osobie łącznie działek nr (...) ich wartość ulegnie zwiększeniu z kwoty 9.912,00 zł do kwoty 10.690,00 zł,

*

określenie wysokości spłat należnych poszczególnym spadkobiercom J. P. w nieprawidłowej wysokości,

*

pominięcie faktu, iż z uwagi na parametry techniczno-użytkowe działka nr (...) powinna być przyznana na własność osobie, która otrzymała działkę nr (...), a w konsekwencji naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 212 § 2 k.c. w zw. z art. 1035 k.c. i art. 46 kr.o. przewidującego obowiązek dokonania spłat w przypadku przyznania rzeczy na własność jednemu spośród współwłaścicieli,

3.  naruszenie art. 108 § l k.p.c. przez jego niezastosowanie i nie rozstrzygnięcie o kosztach postępowania przed Sądem I instancji.

W związku z powyższym pełnomocnik uczestniczki G. P. (1) wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez :

a)  przyznanie G. P. (1) oprócz składników opisanych w punkcie I 2 a) i b), I 3 a) i b), I 4 a), I 6 i 7, nieruchomości opisanej w punkcie I 3 d),

b)  zasądzenie od A. P. (1) kwot płatnych w terminie 7 dni od uprawomocnienia się postanowienia, z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności:

1.  na rzecz G. P. (1) kwotę 27.096,95 zł ,

2.  na rzecz A. P. (2) kwotę 2.718,75 zł,

c) zasądzenie od A. F. (1) kwot płatnych w terminie 7 dni od uprawomocnienia się postanowienia, z ustawowymi odsetkami w razie uchybieni terminowi płatności

1. na rzecz G. P. (1) kwotę 4.213,20 zł ( cztery tysiące dwieście trzynaście
złotych i 20/100),

2. na rzecz A. P. (2) kwotę 1.125,00 zł ( jeden tysiąc sto dwadzieścia pięć
złotych),

3. na rzecz A. P. (1) kwotę 900,25 zł ( dziewięćset złotych i 25/100 ).

d) zasądzenie od A. P. (2) na rzecz G. P. (1) kwoty 2.910,20 zł ( dwa tysiące dziewięćset dziesięć złotych i 20/100 ) płatnej w terminie 7 dni od uprawomocnienia się postanowienia, z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności.

Pełnomocnik uczestniczki G. P. (1) wniósł ponadto o :

1.  częściowe zwolnienie uczestniczki G. P. (1) od kosztów sądowych, a mianowicie od opłaty sądowej od apelacji ponad kwotę 100,00 zł,

2.  zasądzenie zwrotu kosztów postępowania od pozostałych stron na rzecz skarżącej, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pełnomocnik uczestniczki w uzasadnieniu wskazał, iż rozstrzygnięcie to co do zasady jest prawidłowe, poprawnie bowiem Sąd I instancji ustalił skład majątku wspólnego małżonków P. oraz skład spadku po J. P.. Błędnie jednak ustalone zostały kwoty poszczególnych spłat z uwagi na omyłki rachunkowe.

Wskazał, iż przede wszystkim błędnie Sąd Rejonowy ustalił, iż wartość wchodzących w skład spadku 7/16 części nieruchomości objętej księgą wieczystą (...) wynosi 6.280,00 zł, albowiem 12.560,00 x 7/16 = 5.495,00 zł. Tym samym łączna wartość udziałów w nieruchomościach wchodzących w skład spadku wynosi 83.591,00 zł. Co za tym idzie, udział w spadku w zakresie nieruchomości przypadający każdej spadkobierczyni J. P. wynosi 20.897,75 zł, a nie 21.094,00 zł. Powyższe zmienia w pewnej części wysokość spłat należnych poszczególnym stronom niniejszego postępowania.

Zarzucono, iż błędnie również Sąd Rejonowy określił wysokość spłaty należnej A. P. (2) od uczestniczki A. P. (1), u podstawie czego legło ustalenie, iż wartość przyznanych jej nieruchomości wynosi 17.401,00 zł. Sąd Rejonowy pominął bowiem fakt, iż zgodnie z wyjaśnieniami biegłego sądowego zawartymi w piśmie z dnia 30 października 2012 r. w przypadku przyznania jednej osobie łącznie działek nr (...) ich wartość ulegnie zwiększeniu z kwoty 9.912,00 zł do kwoty 10.690,00 zł co wynika z polepszenia parametrów techniczno użytkowych.

Biorąc pod uwagę powyższą okoliczność stwierdzić należy, iż A. P. (2) otrzymała nieruchomości o łącznej wartości 18.179,00 zł, a co za tym idzie skoro jej udział w spadku w zakresie nieruchomości wynosi 20.897,75 zł spłata na jej rzecz od A. P. (1) winna wynosić 2.718,75 zł.

Podniesiono, iż błędnie również Sąd Rejonowy wyliczył, iż spłata z nieruchomości dla G. P. (1) od A. P. (1) wynosi 22.819,00 zł, albowiem różnica między kwotą 26.934,00 zł pomniejszoną o spłatę na rzecz A. P. (2) w kwocie 3.693,00 zł i spłatę na rzecz A. F. (1) w kwocie 421,00 zł, wynosi 22.820,00 zł.

Podniesiono, że omyłkę rachunkową zawiera także ustalenie kwoty jaką A. F. (1) winna się rozliczyć z A. P. (1). Spłata przypadająca uczestniczce A. P. (1) z tytułu samochodu faktycznie wynosi 1.125,00 zł, lecz pomniejszona o kwotę 421 zł z tytułu rozliczenia A. P. (1) z G. P. (1) daje kwotę 704,00 zł, a nie 665,00 zł.

Do oczywistej omyłki rachunkowej doszło również przy ustaleniu kwoty spłaty przypadającej od A. P. (2) na rzecz G. P. (1). Kwota 1.586,60 zł pomniejszona o rozliczenie z tytułu spłaty z ruchomości w kwocie 212,50 zł daje bowiem kwotę 1.374,10 zł, a nie 1.373,60 zł.

Co istotniejsze jednak, wskazano, iż błędnie Sąd I instancji przyjął, iż z uwagi na fakt, że długi spłacone przez G. P. (1) dotyczyły majątku wspólnego byłych małżonków P., to może ona żądać rozliczenia od pozostałych spadkobierczyń tylko połowy tej kwoty. Skarżąca zarzuciła, iż uczestniczka G. P. (1) jako małżonka spadkodawcy nie wyrażała zgody na zaciągniecie przez spadkodawcę zobowiązań, które spłaciła po jego śmierci, a co za tym idzie nie ponosi za nie odpowiedzialności.

Zgodnie bowiem z art. 41 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jeżeli małżonek zaciągnął Zobowiązanie za zgodą drugiego małżonka, wierzyciel może żądać zaspokojenia także z majątku wspólnego małżonków. Jeżyli natomiast małżonek zaciągnął zobowiązanie bez zgody drugiego małżonka, wierzyciel może Żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez, dłużnika z. innej działalności zarobkowej, jak również z. korzyści uzyskanych z jego praw, o których mowa w art. 33 pkt 9, a jeżeli wierzytelność powstała w związku prowadzeniem przedsiębiorstwa, także z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa.

W świetle powyższego wskazano na brak podstaw do rozliczenia z pozostałymi spadkobierczyniami jedynie połowy kwoty długów spłaconych przez G. P. (1). W ocenie apelującej rozliczeniu winna podlegać cała kwota spłaconych przez nią zobowiązań zmarłego tj. 12.288,29 zł ( a co za tym idzie na każdą ze spadkobierczyń przypada dług spadkowy w kwocie 3.072,075 zł ) oraz połowa poczynionych przez G. P. (1) nakładów na nieruchomości wchodzące w skład spadku w postaci podatku od nieruchomości ( 405 : 2 : 4 = 50,625 zł), co łącznie stanowi kwotę 3.122,70 zł.

Podniesiono, iż powyższe w sposób istotny wpływa na zawarte w orzeczeniu Sądu rozstrzygnięcie o spłatach na rzecz poszczególnych uczestniczek niniejszego postępowania, każda, bowiem z pozostałych spadkobierczyń J. P. winna rozliczyć się z G. P. (1) kwotą 3.122,70 zł. Co za tym idzie kwota spłaty przypadająca G. P. (1) od A. P. (1) z tytułu spłaty z nieruchomości winna wynosić 24.186,75 zł ( 48.028,00 zł - 20.897,75 = 27.130,25 zł tj. kwota ponad udział A. P. (1) w nieruchomościach, pomniejszona o spłatę dla A. P. (2) w kwocie 2.718,75 zł i A. F. (1) w kwocie 224,75 zł ). Biorąc jednak po uwagę, iż A. P. (1) powinna rozliczyć się z G. P. (1) kwotą 3.122,70 zł, a G. P. (1) winna się rozliczyć z A. P. (1) z tytułu spłaty z ruchomości kwotą 212,50 zł, spłata dla G. P. (1) winna wynieść ostatecznie 27.096,95 zł (24.186,75 zł + 3.122,70 zł - 212,50 zł).

Apelująca podniosła, iż z uwagi na fakt, iż A. F. (1) otrzymała nieruchomości o wartości 20.673,00 zł, powinna otrzymać z tego tytułu również spłatę w kwocie 224,75 zł. Biorąc jednak pod uwagę, iż otrzymała ona składnik w postaci samochodu o wartości 9.000,00 zł i z tego tytułu musi się rozliczyć z A. P. (1) kwotą 1.125,00 zł, dokonana przez nią spłata na rzecz A. P. (1) winna wynieść 900,25 zł (1.125,00 zł - 224,75 zł).

Także kwota przypadająca od A. F. (1) na rzecz G. P. (1) z tytułu spłaty samochodu marki D. (...) winna wynieść 5.535,20 zł (G. P. (1) winna otrzymać spłatę z samochodu w kwocie 5.625 zł, która powinna być pomniejszona o kwotę 3.000,00 zł jaką otrzymała od A. F. (1); do kwoty spłaty w wysokości 2.625,00 zł doliczyć jednak należy rozliczenie z tytułu długów spadkowych i nakładów w kwocie 3.122,70 zł oraz odjąć należną A. F. (1) spłatę z komputera i złomu w kwocie 212,50 zł).

Apelująca podniosła, iż biorąc pod uwagę wysokość spłaty należnej od A. F. (1) na rzecz G. P. (1), a także fakt iż działka nr (...) sąsiaduje z działką nr (...), w ocenie apelującej winna być ona przyznana na wyłączną własność G. P. (1), co zmniejszyłoby spłatę należną na jej rzecz od A. F. (1) do kwoty 4.213,20 zł. Zarzuciła, że działka nr (...), jak wynika z opinii biegłego sądowego J. O. jest niewielką działką o powierzchni 860 m ² i szerokości 11 metrów. Oddziela ona działkę nr (...) od szutrowej drogi zlokalizowanej na działce nr (...) i stanowi całość gospodarczą z działką nr (...), co wprost wynika z mapy załączonej do opinii sporządzonej przez biegłego W. W. (2). Z uwagi na to, że działka nr (...) jest działką długą o szerokości 10 metrów ( a więc dość wąską), działka nr (...) może być wykorzystana wyłącznie na polepszenie infrastruktury działki nr (...). Powołano się na opinię uzupełniającą biegłego J. O., sporządzoną w dniu 18 lutego 2011 r. w myśl której dojazd do budynku położonego na działce nr (...) jest utrudniony z uwagi na jej kształt. Działka ta ma bowiem 10 metrów szerokości, z czego 7,5 metra zajmuje budynek mieszkalny. W praktyce wyklucza to przejazd do pozostałej części nieruchomości znajdującej się za budynkiem mieszkalnym. Tym samym przyznanie działki nr (...) osobie, której przyznano działkę nr (...) pozwoliłoby na lepsze wykorzystanie obu nieruchomości. Sama w sobie działka nr (...) z uwagi na kształt i wymiary nie nadaje się do samodzielnego wykorzystania np. pod zabudowę ( zgodnie z obowiązującymi przepisami odległość zabudowy od granicy sąsiadującej działki powinna wynosić co najmniej 4 metry ), co uzasadnia przyznanie jej na wyłączną własność G. P. (1).

Mając także na uwadze stosunek uczestniczki A. F. (1) do uczestniczki G. P. (1), który obrazują dokumenty załączone do pisma z dnia 14 dalszych konfliktów.

Zarzucono nadto, że błędnie wyliczona została również kwota spłaty należnej od A. P. (2) na rzecz G. P. (1). A. P. (2) winna zwrócić G. P. (1) kwotę 2.910,20 zł (a nie 1.373,60 zł ), stanowiącą rozliczenie z tytułu długu spadkowego i nakładów w kwocie 3.122,70 zł pomniejszoną o kwotę 212,50 zł z tytułu rozliczenia z komputera i złomu.

Niezależnie od powyższego podniesiono, iż orzeczenie Sądu Rejonowego nie zawiera rozstrzygnięcia o kosztach postępowania, mimo, iż zgodnie z art. 108 § l k.p.c., sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Na wstępie należy zaznaczyć, że Sąd Okręgowy uważa zaskarżone rozstrzygnięcie co do zasady za prawidłowe, poprawnie bowiem Sąd I instancji ustalił skład majątku wspólnego małżonków P. oraz skład spadku po J. P.. Błędnie jednak ustalone zostały kwoty poszczególnych spłat z uwagi na omyłki rachunkowe.

Wobec sformułowania przez skarżącą G. P. (1) zarzutu naruszenia przepisów postępowania, należało odnieść się do niego w pierwszej kolejności, gdyż wnioski w tym zakresie z istoty swej determinują rozważania co do pozostałych zarzutów apelacyjnych, bowiem jedynie nieobarczone błędem ustalenia faktyczne, będące wynikiem należycie przeprowadzonego postępowania mogą być podstawą oceny prawidłowości kwestionowanego rozstrzygnięcia w kontekście twierdzeń o naruszeniu przepisów prawa materialnego.

Sformułowany przez pozwaną zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. jest zasadniczo chybiony. Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 § 1 k.p.c. wymaga bowiem wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, tylko to bowiem może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy wskazał w ocenie materiału dowodowego na jakich dowodach oparł poczynione ustalenia. Stan faktyczny był,
co do zasady, bezsporny, natomiast odnośnie wyceny nieruchomości oraz możliwości podziału nieruchomości, Sąd oparł się na opinii biegłych, która nie były ostatecznie zakwestionowane i na zeznaniach wnioskodawczyni i uczestników, których opis wskazuje na ich pełną wiarygodność. Odnośnie okoliczności zdarzenia Sąd Rejonowy oparł się również
na dokumentach.

Zatem nie można uznać, że Sąd I instancji nie rozważył zebranego materiału dowodowego w sposób wszechstronny czyli z uwzględnieniem wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu i mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Wnioski wyprowadzone przez Sąd meriti co do oceny zaoferowanych dowodów również
nie są obarczone błędem i prowadzą do prawidłowego ustalenia stanu faktycznego, które to ustalenia Sąd Okręgowy przyjmuje za własne. Skarżący podnoszący zarzut z art. 233 § 1 k.p.c. powinien wskazać jakie kryteria oceny Sąd naruszył przy ocenie konkretnych dowodów uznając ich wiarygodność lub odmawiając im takiego charakteru (tak np. Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 23 stycznia 2001 r., IV CKN 970/00, Lex nr 52753). W ocenie Sądu Okręgowego skarżąca nie wskazała konkretnych naruszeń w tym zakresie.

Skarżąca w oparciu o powołany wyżej przepis zarzuciła Sądowi I instancji,
że błędnie określił wartość wchodzących w skład spadku 7/16 części nieruchomości objętej KW (...), pominął fakt, iż w przypadku przyznania jednej osobie łącznie nr 147/2 i 148 ich wartość ulegnie zwiększeniu z kwoty 9.912,00 zł do kwoty 10.690,00 zł, określił wysokości spłat należnych poszczególnym spadkobiercom J. P. w nieprawidłowej wysokości oraz pominął fakt, iż z uwagi na parametry techniczno-użytkowe działka nr (...) powinna być przyznana na własność osobie, która otrzymała działkę nr (...), a w konsekwencji naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 212 § 2 k.c. w zw. z art. 1035 k.c. i art. 46 kr.o. przewidującego obowiązek dokonania spłat w przypadku przyznania rzeczy na własność jednemu spośród współwłaścicieli.

W tym miejscu przyznać należy, iż Sąd meriti w ramach rozważań prawnych dopuścił się błędu rachunkowego określając wartość wchodzących w skład spadku 7/16 części nieruchomości objętej KW (...). Sąd pierwszej instancji przyjął, iż udział ten wynosi 6.280,00 zł, podczas gdy faktycznie wynosi 5.495,00 zł (12.560,00 x 7/16). Tym samym łączna wartość udziałów w nieruchomościach wchodzących w skład spadku wynosi 83.591,00 zł. Co za tym idzie, udział w spadku w zakresie nieruchomości przypadający każdej spadkobierczyni J. P. wynosi 20.897,75 zł, a nie 21.094,00 zł. Powyższe zmienia w pewnej części wysokość spłat należnych poszczególnym stronom niniejszego postępowania. Sąd meriti dopuścił się (o czym mowa w apelacji) również licznych omyłek rachunkowych przy wyliczaniu spłat dla G. P. (1) od A. P. (1), od A. F. (1) na rzecz A. P. (1) oraz od A. P. (2) na rzecz G. P. (1). Jednak powyższe omyłki rachunkowe mają drugorzędne znaczenie w kontekście błędu rachunkowego określającego wartość wchodzących w skład spadku 7/16 części nieruchomości objętej KW (...).

Odnosząc się do zarzutu błędnego określenia przez Sąd Rejonowy wysokości spłaty należnej A. P. (2) od uczestniczki A. P. (1), u podstaw czego legło ustalenie, iż wartość przyznanych jej nieruchomości wynosi 17.401,00 zł, uznać należy ten zarzut za niezasadny. Sąd Rejonowy zasadnie nie uwzględnił przy wyliczaniu spłat opinii biegłego J. O. (pismo z dnia 30 października 2012 r.) w zakresie w jakim stwierdził, iż w przypadku przyznania jednej osobie łącznie działek nr (...) ich wartość ulegnie zwiększeniu z kwoty 9.912,00 zł do kwoty 10.690,00 zł co wynika z polepszenia parametrów techniczno użytkowych. W tym miejscu wskazać należy, iż niezależnie od tego czy działki nr (...) zostaną przyznane jednej czy większej ilości osób to stanowią one odrębne działki ewidencyjne, które mogą być oddzielnie przedmiotem obrotu. Samo przyznanie obydwu działek jednej osobie nie może w ocenie Sądu Okręgowego wpływać na zwiększenie łącznej wartości. Nadto zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na zmianę, bowiem działki nr (...) objęte są dwoma różnymi księgami wieczystymi. Biegły określił wartość działki (...) na kwotę 1064 zł a działki (...) na kwotę 8848 zł, co razem stanowi 9912 zł. Nadto podał, iż oszacowana suma wartość działki (...) wynosi 10.690 zł. Przy tak sporządzonej opinii przyjęcie indywidualnych wartości działek (1064zł + 8848zł) przy określaniu wartości poszczególnych działek i wyliczaniu udziału spadkobierczyń, a następnie przyjęcie wartości 10.690 zł przy wyliczaniu spłat obarczone byłoby błędem.

Nadto apelująca G. P. (1) zarzuciła, iż biorąc pod uwagę wysokość spłaty należnej od A. F. (1) na rzecz G. P. (1), a także fakt iż działka nr (...) sąsiaduje z działką nr (...), winna być ona przyznana na wyłączną własność G. P. (1), co zmniejszyłoby spłatę należną na jej rzecz od A. F. (1) do kwoty 4.213,20 zł. Zarzuciła, że działka nr (...), jak wynika z opinii biegłego sądowego J. O. jest niewielką działką o powierzchni 860 m ² i szerokości 11 metrów. Oddziela ona działkę nr (...) od szutrowej drogi zlokalizowanej na działce nr (...) i stanowi całość gospodarczą z działką nr (...), co wprost wynika z mapy załączonej do opinii sporządzonej przez biegłego W. W. (2). Uczestniczka podniosła, iż z uwagi na to, że działka nr (...) jest działką długą o szerokości 10 metrów (a więc dość wąską), działka nr (...) może być wykorzystana wyłącznie na polepszenie infrastruktury działki nr (...). Powołano się na opinię uzupełniającą biegłego J. O., sporządzoną w dniu 18 lutego 2011 r. w myśl której dojazd do budynku położonego na działce nr (...) jest utrudniony z uwagi na jej kształt. Działka ta ma bowiem 10 metrów szerokości, z czego 7,5 metra zajmuje budynek mieszkalny. W praktyce wyklucza to przejazd do pozostałej części nieruchomości znajdującej się za budynkiem mieszkalnym. Tym samym przyznanie działki nr (...) osobie, której przyznano działkę nr (...) pozwoliłoby na lepsze wykorzystanie obu nieruchomości. Sama w sobie działka nr (...) z uwagi na kształt i wymiary nie nadaje się do samodzielnego wykorzystania np. pod zabudowę (zgodnie z obowiązującymi przepisami odległość zabudowy od granicy sąsiadującej działki powinna wynosić co najmniej 4 metry), co uzasadnia przyznanie jej na wyłączną własność G. P. (1). Z tym stanowiskiem nie sposób w pełni się się zgodzić. Sąd meriti przyznał objęte postępowaniem nieruchomości niemal w pełni zgodnie ze wnioskami wnioskodawczyni oraz uczestniczek. Prawdą jest, że przyznanie działki nr (...) osobie, której przyznano działkę nr (...) pozwoliłoby na lepsze wykorzystanie obu nieruchomości. Jednak lepsze wykorzystanie nieruchomości 250 nie może jeszcze przesądzać o przyznaniu działki nr (...) właścicielowi działki (...). Sama w sobie działka nr (...) z uwagi na kształt i wymiary nie nadaje się do samodzielnego wykorzystania np. pod zabudowę (działka rolna), ale nigdzie nie jest powiedziane, że działka ta ma koniecznie zmienić charakter na inny. Zamiarem A. F. (2), która otrzymała działki nr (...) (działka pod zabudowę) i 249/2 (działka rolna) jest pobudowanie domu na działce (...). Działka nr (...) jest położona w bliskim sąsiedztwie i może być wykorzystywana zgodnie z jej przeznaczeniem. Zgodnie z powyższym brak podstaw do przyznanie działki nr (...) na wyłączną własność G. P. (1).

Odnosząc się do kwestii zarzutu naruszenia art. 41 krio przez jego niezastosowanie i przyjęcie, że długi spadkodawcy J. P. są długami wspólnymi małżonków P., a co za tym idzie G. P. (1), która jako żona zmarłego dokonała ich spłaty może żądać rozliczenia przy dziale spadku jedynie połowy kwoty spłaconych długów, uznać należy za niezasadny. Sąd pierwszej instancji prawidłowo przyjął, że dług ten dotyczy majątku wspólnego byłych małżonków P. (art. 33 par 1 krio). G. P. (1) może żądać rozliczenia od pozostałych spadkobierczyń połowy spłaconej kwoty, czyli 6.346,64 złote (12.288,30 + 405 : 2). W tym miejscu wskazać tylko należy, iż Sąd meriti dopuścił się omyłki rachunkowej przyjmując, iż każdą ze spadkobierczyń obciąża dług spadkowy w kwocie 1.586,60 złotych, podczas gdy dług spadkowy obciążający każdą ze spadkobierczyń wynosi (...),66.

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd Okręgowy prawidłowo obliczył wartość udziału spadkowego w nieruchomości objętej KW (...) i stosując zasadę wskazaną przez Sąd Rejonowy, dokonał ponownie przeliczenia należnych wnioskodawczyni i uczestniczkom wzajemnie spłat. W rezultacie dokonał następujących zmian:

1.  punktu III.1 postanowienia w ten sposób, że w miejsce kwoty 24.193,10 zł (dwadzieścia cztery tysiące sto dziewięćdziesiąt trzy złote 10/100) zasądzić kwotę 24.782,91 zł (dwadzieścia cztery tysiące siedemset osiemdziesiąt dwa złote 91/100),

2.  punktu III.2 postanowienia w ten sposób, że w miejsce kwoty 3.693 zł (trzy tysiące sześćset dziewięćdziesiąt trzy złote) zasądzić kwotę 3.496,75 zł (trzy tysiące czterysta dziewięćdziesiąt sześć złotych 75/100),

3.  punktu IV.1 postanowienia w ten sposób, że w miejsce kwoty 3.999,10 zł (trzy tysiące dziewięćset dziewięćdziesiąt dziewięć złotych 10/100) zasądzić kwotę 3.999,16 zł (trzy tysiące dziewięćset dziewięćdziesiąt dziewięć złotych 16/100),

4.  punktu pkt IV.3 postanowienia w ten sposób, że w miejsce kwoty 665 zł (sześćset sześćdziesiąt pięć złotych) zasądzić kwotę 900,25 zł (dziewięćset złotych 25/100),

5.  punktu V postanowienia w ten sposób, że w miejsce kwoty 1.373,60 zł (jeden tysiąc trzysta siedemdziesiąt trzy złote 60/100) zasądzić kwotę 1.374,16 zł (jeden tysiąc trzysta siedemdziesiąt cztery złote 16/100).

W pozostałym zakresie Sąd Okręgowy oddalił apelację uczestniczki G. P. (1).

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 108 k.p.c. przez jego niezastosowanie i nie rozstrzygnięcie o kosztach postępowania przed Sądem I instancji wskazać należy, iż brak jest substratu zaskarżenia. Stronom służy jednie w takim przypadku prawo do złożenia wniosku o uzupełnienie postanowienia o rozstrzygniecie o kosztach postępowania.

Odnosząc się do zawartego w apelacji wnioskodawczyni zarzutu naruszenia przepisów postępowania - art. 177 § l p. 3 kpc i art. 199 k.p.c. uznać należy je za niezasadne. Przedmiotem postępowania administracyjnego jest ustalenie komu i w jakiej wysokości należy wypłacić odszkodowanie za spadkową nieruchomość. Zatem sama decyzja administracyjna nie wpływa na wynik sprawy o dział spadku i podział majątku. Jeżeli w skład spadku wchodzi wierzytelność wobec osoby trzeciej, sąd rozpoznający sprawę nie ma obowiązku dokładnego określenia kwotowo tej wierzytelności. Ma natomiast obowiązek dokonania podziału zgodnie z udziałami w spadku, przyznając poszczególne ułamki wierzytelności poszczególnym spadkobiercom. Rolą tychże spadkobierców jest dochodzenie przyznanych wierzytelności od osób trzecich. Z całą pewnością organ administracji nie ma uprawnień do ustalania udziałów poszczególnych spadkobierców w spadku jak też ustalenia czy dana rzecz stanowi przedmiot spadku czy tez spadku i majątku wspólnego. Reasumując brak było podstaw do zawieszenia postępowania (w przedmiocie czego wypowiedział sia już Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie os sygn. akt III Cz 141/13). Brak również podstaw do przyjęcia, iż zachodzi w powyższym zakresie niedopuszczalność drogi sądowej. Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy oddalił apelację wnioskodawczyni.

Wobec powyższego we wskazanym powyżej zakresie zaskarżone postanowienie podlegało zmianie na podstawie art. 386 §1 k.p.c. w zw. z art. 13 §2 k.p.c.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 520 k.p.c.