Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 listopada 2014 roku

Sąd Rejonowy w Kłodzku Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Tadeusz Dereń

Protokolant Magda Biernat

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 listopada 2014 roku w Kłodzku

sprawy z powództwa L. K.i R. Ł.

przeciwko(...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę kwoty 20000 zł i 30000 zł

I  zasądza od strony pozwanej (...) w W.na rzecz powódki L. K.kwotę 7500 zł (siedem tysięcy pięćset złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 3 października 2013 roku do dnia zapłaty,

II  zasądza od strony pozwanej (...)S.A. z siedzibą w W.na rzecz powoda R. Ł.kwotę 15000 zł (piętnaście tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 3 października 2013 roku do dnia zapłaty,

III  dalej idące powództwa oddala,

IV  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda R. Ł.kwotę 632,84 zł tytułem zwrotu części kosztów procesu,

V  nie obciąża powódki L. K.kosztami procesu na rzecz strony pozwanej,

VI  nakazuje uiścić stronie pozwanej (...)S.A. z siedzibą w W.i powodowi R. Ł.na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Kłodzku kwoty po 40,63 zł tytułem kosztów stawiennictwa świadka A. S.poniesionych tymczasowo z wydatków Skarbu Państwa.

Sygn. akt I C 1294/13

UZASADNIENIE

Powódka L. K.wniosła pozew o zasądzenie od strony pozwanej (...)S.A. z siedzibą w W.kwoty 20.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty i o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Powód R. Ł.wniósł pozew o zasądzenie od strony pozwanej (...)S.A. z siedzibą w W.kwoty 30.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty i o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwu podali, że w dniu 14.10.2000r. w B.doszło do tragicznego w skutkach wypadku drogowego w wyniku którego, wskutek doznanych obrażeń ciała, zmarł I. Ł.– brat powódki i syn powoda. Zdarzenie to spowodowało ogromny szok dla całej rodziny zmarłego w tym również powodów gdyż śmierć I. Ł.była nagła i niespodziewana, było to wielkim przeżyciem dla powodów, gdyż bardzo silnie emocjonalnie byli związani ze zmarłym. Powódkę łączyła z bratem niezwykle silna więź, spędzili wspólnie całe życie , razem się wychowywali i dorastali , traktowała brata jak najlepszego przyjaciela, mogła z nim o wszystkim porozmawiać , podzielić się zmartwieniami , był dla powódki podporą w sensie życiowym i emocjonalnym. Poszkodowany zawsze służył siostrze dobrą radą i wspierał ją. Trauma związana z wypadkiem brata spowodowała u powódki ogromny ból w sensie psychicznym i do dnia dzisiejszego nie potrafi do końca pogodzić się z odejściem brata, odczuwa pustkę i żal po jego śmierci.

Natomiast dla powoda R. Ł.śmierć syna była wielkim szokiem, poszkodowany był dla powoda ukochanym synem, osobą niezwykle bliską jego sercu , spędzał z synem bardzo dużo czasu, wspólnie mieszkali, wspierali się w życiu , zawsze mogli liczyć na siebie. Zmarły był człowiekiem uczynnym, z wielkim oddaniem poświęcał się swoim najbliższym. Zmarły syn był też dla powoda podporą w sensie emocjonalnym i życiowym, to poszkodowany robił zakupy, przeprowadzał remonty, wykonywał prace wokół domu i w ogrodzie, kosił trawę. Poszkodowany nie miał własnej rodziny ale bardzo wspierał najbliższych. Powód odczuwa brak syna, brakuje mu poczucia bezpieczeństwa spokojnej starości, od dnia śmierci syna musi sam sprostać wielu problemom, obawia się o swoją przyszłość , potrzebuje coraz częściej pomocy nawet przy drobnych czynnościach . Powód zareagował na śmierć syna ogromną rozpaczą, życie straciło dla powoda sens, stało się utrapieniem.

Mając powyższe na uwadze żądana kwota tytułem zadośćuczynienia w wysokości 20.000 zł. dla powódki L. K. i w wysokości 30.000 zł. dla powoda R. Ł. jest w pełni zasadna i adekwatna do doznanej straty.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana (...)S.A. z/s w W.wniosła o oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie od każdego z powodów kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych podnosząc , iż w 2000r. przepisy kodeksu cywilnego nie przewidywały roszczenia o zadośćuczynienie gdyż zmiana kodeksu cywilnego dokonana została dopiero ustawą z dnia 30.05.2008r. o zmianie ustawy kodeks cywilny i niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 116 poz. 731)a w związku z tym zasądzenie zadośćuczynienia z tego tytułu w przedmiotowej sprawie jest niedopuszczalne.

Z daleko posuniętej ostrożności procesowej strona pozwana wskazała, .ze w jej ocenie wysokość roszczenia powodów z tytułu zadośćuczynienia za naruszenie dobra osobistego została znacznie zawyżona. Ponadto podniosła, iż zmarły I. Ł.w znacznym stopniu przyczynił się do powstania przedmiotowej szkody naruszając przepis art. 11 ust.2 prawo o ruchu drogowym z dnia 20.06.1997r. poruszając się po prawej stronie jezdni i stopień przyczynienia się zmarłego winien wynosić 30%, znajdując odzwierciedlenie w dyspozycji przepisu art. 362 kc. Strona pozwana podniosła , że ewentualnie odsetki od dochodzonego roszczenia powinny być zasądzone od dnia wyrokowania gdyż wyrok w tym zakresie ma charakter konstytucyjny zaś wysokość kwoty zadośćuczynienia będzie stanowiła przedmiot sporu aż do momentu wyrokowania . W piśmie procesowym z dnia 17.06.2014r. (k-211) strona pozwana podniosła przyczynienie się poszkodowanego za powstałą szkodę w 60%.

W wyniku postępowania dowodowego Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 9.05.2001r. uznano oskarżonego K. P.za winnego popełnienia czynu polegającego na tym, że w dniu 14.10.2000r. w B.na drodze (...) w kierunku K.nieumyślnie naruszył zasady ruchu drogowego w ten sposób, że kierując samochodem marki (...) o nr rej. (...)w wyniku niezachowania ostrożności polegającej na pełnym rozeznaniu sytuacji drogowej zignorował idącego poboczem pieszego I. Ł. (1)i nie zachowując bezpiecznego odstępu uderzył od tyłu pieszego przodem samochodu, który w skutek doznanych obrażeń ciała zmarł w szpitalu w K.w dniu 14.10.2000r. Sprawcy wypadku wymierzono karę (...) lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania kary na okres próby lat (...) . Pojazd sprawcy wypadku w dacie zdarzenia posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w towarzystwie ubezpieczeniowym pozwanego.

/dowód: - akta SR w Kłodzku sygn.. (...);

- kopia wyroku z 9.05.14r k-18,53;

- odpis aktu zgonu I. Ł. k-14,46/.

Powodowie reprezentowani przez C. sp. z o.o. w L.pismem z dnia 2.07.2013r. zgłosili stronie pozwanej żądanie przyznania zadośćuczynienia w kwocie 30.000 zł w związku z naruszeniem dóbr osobistych dla R. Ł.i w kwocie 20.000 zł dla L. K.. Strona pozwana potwierdziła przyjęcie zadośćuczynienia o szkodzie w dniu 22 lipca 2013r.

Pismem z dnia 29.08.2013r. pozwany odmówił przyznania roszczenia z tytułu zadośćuczynienia.

/dowód: - pismo-zgłoszenie szkody – 22.07.13r. k 16,50;

- pismo strony pozwanej z 29.08.13r. k 15,49;

- pismo strony pozwanej z 22.07.13r. – akta szkody płyta CD k-91/.

W chwili śmierci I. Ł.miał 37 lat, był kawalerem, pracował w szkole zawodowej w B.jako nauczyciel. Zmarły cały czas zamieszkiwał z ojcem R.i matką Z., która zmarła dwa miesiące wcześniej. Powód R. Ł.był bardzo emocjonalnie związany z synem który był osobą niezwykle bliską jego sercu. Powód spędzał z nim bardzo dużo czasu , wzajemnie się wspierali co dawało powodowi poczucie stabilizacji życiowej i bezpieczeństwa. Zmarły był dla powoda podporą w sensie emocjonalnym i życiowym, pomagał powodowi w prowadzeniu gospodarstwa domowego wykonując takie czynności jak zakupy, prace porządkowe na nieruchomości , przeprowadzając niezbędne remonty. Powód wiązał na przyszłość z synem duże nadzieje – miał on opiekować się powodem na starość. Śmierć syna dla powoda była niespodziewana i ogromnym wstrząsem. Codziennie odwiedza grób syna . Po śmierci syna powód był załamany , przygnębiony , stracił poczucie bezpieczeństwa i spokojnej starości gdyż córka ma własne życie i swoją rodzinę. Do chwili obecnej odczuwa brak syna, nie może pogodzić się z jego nagłą śmiercią , która stanowiła dla powoda uraz emocjonalny i psychiczny. Czuje się samotny , potrzebuje pomocy coraz częściej nawet przy drobnych czynnościach życia codziennego. Po śmierci syna powód był zamknięty w sobie , stał się obojętny, był mocno roztrzęsiony, często płakał. Zmarły syn zamierzał wspólnie mieszkać z ojcem do końca jego życia, opiekując się ojcem i świadczyć mu niezbędną pomoc. Po śmierci syna powód nie korzystał z pomocy psychologa lub psychiatry gdyż był w szoku i nie potrafił rozmawiać o śmierci syna.

Również dla powódki L. K.śmierć brata była niespodziewana i ogromnym wstrząsem. Powódka była bardzo silnie emocjonalnie związana z bratem , wspólnie spędzili życie i wspólnie się wychowywali. Był to jedyny brat powódki. Zmarły brat często odwiedzał powódkę , ze wszystkimi problemami zwracała się do brata , zawsze mogła na niego liczyć. Brakuje go powódce w spotkaniach i uroczystościach rodzinnych. Zmarły brat był także dla powódki podporą w sensie życiowym i emocjonalnym. Strata brata spowodowała u powódki ogromny ból w sensie psychicznym , do chwili obecnej nie może się pogodzić z jego nagłą śmiercią, cierpienie i smutek zakłóciły jej życie rodzinne , była w depresji, zamknęła się w sobie i płakała. Zmarły brat pomagał często powódce w pracach w gospodarstwie . Odwiedza grób brata raz w tygodniu. Powódka własną rodzinę założyła wiele lat temu , nie mieszkała od tego czasu z bratem, prowadząc własne gospodarstwo domowe. Po śmieci brata powódka nie korzystała z pomocy psychologa lub psychiatry

/dowód: - przesłuchanie powodów R. Ł. k-123 i L. K. k-123 verte;

- zeznania świadków R. S. k-108 verte, A. S. k-109 , M. K. k-110 verte i J. K. k109/.

Powódka L. K.w wyniku nagłej i tragicznej śmierci brata doznała długotrwałych zaburzeń adaptacyjnych typu depresyjnego, które spowodowały u niej 5% uszczerbku na zdrowiu. Powódka nie wymagała bezwzględnej pomocy psychiatrycznej lub psychologicznej , chociaż udzielenie jej tego rodzaju wsparcia byłoby wtedy bardzo korzystne. Powódka w dalszym ciągu wykazuje łagodne , neurotyczne cechy depresyjne. Tragiczna śmierć brata nie uniemożliwiła powódce funkcjonowania w rolach społecznych , ale je osłabiła, obniżyła jej komfort , jakość życia , poziom aktywności, zainteresowań i satysfakcji życiowej. Brak związku między stanem emocjonalnym powódki a śmiercią matki powódki i ustalony 5% uszczerbek na zdrowiu wynika z tragicznej śmierci jej brata i nie ma nic wspólnego ze stanem psychicznym powódki na skutek śmierci matki.

Powód R. Ł.po nagłej i tragicznej śmierci syna doznał zaburzeń psychicznych w postaci zaburzeń adaptacyjnych depresyjno-lękowych , które pogorszyły jakość jego życia , obniżyły jego aktywność , zainteresowania , kontakty towarzyskie i społeczne, zdolność radzenia sobie z obowiązkami życia codziennego, wprowadziły w stan smutku , rozpaczy , wyzwoliły w nim lęki i niepokój dotyczący własnej przyszłości , spowodowały osamotnienie brak poczucia sensu życia i miały one charakter długotrwały powodując 7% uszczerbek na zdrowiu powoda. Zaburzenia adaptacyjne trwają nadal , ale mają postać łagodnych zaburzeń depresyjnych. Powód wymagał wsparcia i pomocy psychologicznej dla złagodzenia i skrócenia cierpień psychologicznych, w przyszłości powód nie wymaga terapii psychologicznej lub psychiatrycznej w związku ze śmiercią syna. Nie stwierdzono związku miedzy stanem emocjonalnym powoda a śmiercią jego żony i wskazany uszczerbek w wysokości 7% wynika z tragicznej śmierci syna powoda i nie ma nic wspólnego ze stanem psychicznym powoda na skutek śmierci żony.

/dowód: - opinia sądowo-psychologiczna biegłego A. K. k-218 i 226;

- opinia uzupełniająca biegłego A. K. k-251 i 255/.

Pieszy I. Ł.w znacznym stopniu przyczynił się do wypadku drogowego w dniu (...) zaś zachowanie poszkodowanego pozostawało w sprzeczności z przepisami prawa o ruchu drogowym.

W chwili wypadku zmarły I. Ł.był w stanie nietrzeźwości – stwierdzono (...) alkoholu etylowego .

Strona powodowa nie kwestionowała przyczynienia się zmarłego do zdarzenia na poziomie 30%.

/dowód: - opinia biegłego sądowego R. B. k-172;

- opinia biegłego J. S. w aktach sprawy sygn.. (...) k-47;

- sprawozdanie z badań krwiI. Ł.w aktach sprawy sygn.. (...) k-27;

- oświadczenie pełnomocnika powodów k-287/.

Sąd zważył , co następuje:

Bezspornym jest w sprawie , iż prawomocnym wyrokiem tut. Sądu z dnia 9.05.2001r. sprawa wypadku z dnia 14.10.2000r. K. P., w wyniku którego I. Ł.doznał obrażeń ciała w następstwie których zmarł w szpitalu w dniu 14.10.2000r. został uznany za winnego tego zdarzenia i na podstawie przepisu 177 § 2 kk wymierzono mu karę (...) lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania kary na okres próby (...) lat jak również , że samochód sprawcy wypadku posiadał w chwili zdarzenia ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w towarzystwie ubezpieczeniowym pozwanego.

Bezspornym jest także , że powodowie , reprezentowani przez (...) sp. z o.o. w L., pismem z dnia 2.07.2013r. zgłosili stronie pozwanej żądanie przyznania zadośćuczynienia w kwocie 30.000zł. dla R. Ł.i w kwocie 20.000 zł dla L. K.w związku z naruszeniem ich dóbr osobistych za doznaną krzywdę spowodowaną śmiercią I. Ł., zaś strona pozwana pismem z dnia 29.08.2013r. odmówiła przyznania zadośćuczynienia.

Sąd nie podzielił stanowiska strony pozwanej o braku legitymacji biernej w sprawie i braku podstaw prawnych do zasądzenia zadośćuczynienia.

Wskazać należy , że w dniu 3.08.2008r. został znowelizowany ustawą z dnia 30.05.2008r. o zmianie ustawy – kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 116 poz. 731) przepis art. 446 kc poprzez dodanie §4. Wprawdzie przepis ten nie obowiązywał w chwili śmierci I. Ł.w dniu 14.10.2000r. ale orzecznictwo Sądu Najwyższego jednolicie przyjmuje , że najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 kc w zw. z art. 24§1 kc zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę , gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008r. ( vide: wyrok SN z 10.11.2010r.-IICSK 248/10, uchwała SN z 22.10.2010 – III CZP 76/10, wyrok SN z 25.05.2011- IICSK 537/10, wyrok SN z 12.05.2011r – ICSK 621/10).

Podkreślić także należy , że w wyroku z dnia 11.05.2011r – ICSK 621/10 Sąd Najwyższy stwierdził , że wprowadzenie art. 446§4 kc doprowadziło jedynie do zmiany w sposobie realizacji roszczenia przez skonkretyzowanie osób uprawnionych do jego dochodzenia oraz przesłanek jego stosowania.

Ponadto zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego (vide: uchwała z 20.12.2012r – III CZP 93/12) przepis art. 34 ust. 1 z dnia 22.05.2003r o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczonym Funduszu Gwarantowanym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ( Dz. U. 2013. 392 ze zm.) nie wyłączał z zakresu ochrony ubezpieczeniowej zadośćuczynienia za doznaną krzywdę osoby, wobec której ubezpieczony ponosił odpowiedzialność na podstawie art. 448 kc.

Z przepisu art. 23 kc wynika , że istnieje wiele dóbr osobistych korzystających z ochrony zaś obecnie , w świetle orzecznictwa i literatury, nie budzi już wątpliwości , iż podlegają ochronie na podstawie art. 23 i 24 k więzi rodzinne , które jest dobrem osobistym, a jego naruszenie uzasadnia przyznanie zadośćuczynienia na podstawie art. 448 kc w zw. z art. 24 §1 kc w sytuacji gdy śmierć członka rodziny nastąpiła na skutek deliktu (wypadku komunikacyjnego), który miał miejsce przed dniem 3.08.2008r. Przesłanką odpowiedzialności jest nie tylko bezprawne ale i zawinione działanie sprawcy naruszenia dobra osobistego ( vide: wyrok SN z 12.12.2002r – VCKN 1581/10). W niniejszej sprawie spełnienie tej przesłanki nie może budzić wątpliwości skoro sprawca wypadku drogowego został skazany prawomocnym wyrokiem karnym , którego ustalenia – zgodnie z art. 11 kpc – wiążą Sąd w postępowaniu cywilnym. Niewątpliwie powód R. Ł.– jako ojciec zmarłego I. Ł.- oraz powódkaL. K., jako jego siostra, są najbliższymi członkami rodziny zmarłego . Nadto podkreślić należy , że w przypadku szkód na osobie stosuje się ogólne zasady odszkodowawcze przyjęte w kodeksie cywilnym w art. 444 – 449 kc w zw. z art. 361-363 kc. Ubezpieczyciel odpowiada za wszelkie szkody związane z ruchem pojazdu , chyba że ustawodawca wyraźnie którąś z nich wyłączył. Nie ma przepisu wskazującego na wyłączenie odpowiedzialności pozwanego za naruszenie dóbr osobistych w związku ze spowodowaniem wypadku , co potwierdza powołanie wyżej orzecznictwo Sądu Najwyższego.

Z tych względów Sąd nie uwzględnił zarzutów strony pozwanej uznając , że powództwo zasługuje na uwzględnienie co do zasady.

W niniejszej sprawie zamierzone działanie sprawcy wypadku , za którego pozwany odpowiada gwarancyjnie , spowodowało śmierć syna powoda i brata powódki.

Uwzględniając kompensacyjną funkcję zadośćuczynienia za doznaną krzywdę , którego głównym celem jest zatarcie lub co najmniej złagodzenie następstw naruszenia dóbr osobistych uznaje się, że wysokość zadośćuczynienia winna zależeć przede wszystkim od wielkości doznanej krzywdy. Dla jej sprecyzowania i przyjęcia odpowiedniej sumy zadośćuczynienia , a należy mieć na uwadze , iż brak jest stałych i jednolitych kryteriów w tym zakresie , uwzględnić należy takie okoliczności jak rodzaj naruszonego dobra , rozmiar doznanej krzywdy – oceniona obiektywnie , stopień negatywnych konsekwencji dla pokrzywdzonego wynikających z naruszenia dobra osobistego, nieodwracalność skutków naruszenia, stopień winy sprawy. Z ustalonego stanu faktycznego wynika jednoznacznie , że w wyniku śmierci I. Ł.doszło do naruszenia dobra osobistego powodów jakim jest więź rodzinna. Wskazać należy , że więź pomiędzy rodzicami a dziećmi i rodzeństwem jest wartością niematerialną , która – jako dobro osobiste- podlega ochronie prawa cywilnego.

Postępowanie dowodowe – w tym przesłuchanie powodów , zeznania świadków R. S., A. S., M. K.i J. K., których zeznaniom Sąd dał wiarę , oraz opinia sądowo – psychologiczna biegłego A. K.wykazało , że więź między powodami a zmarłym I. Ł.była bardzo silna, której zerwanie spowodowało u powodów , a zwłaszcza ojca zmarłego , silny ból , cierpienie , przygnębienie i ogromny wstrząs tym bardziej , że śmierć I. Ł.była nie tylko gwałtowna i niespodziewana ale i przedwczesna, gdyż w chwili śmierci miał (...) lat.

Śmierć I. Ł.niewątpliwie naruszyła dobro osobiste powoda R. Ł.jakim jest wspomniana więź rodzinna dająca możliwość funkcjonowania w pełnej rodzinie. Była dla powoda ogromną tragedią tym bardziej , że ze zmarłym synem był bardzo silnie związany emocjonalnie , miał przy nim pewność stabilizacji życiowej i bezpieczeństwa. Zmarły był dla powoda podporą w sensie życiowym, pomagał powodowi w prowadzeniu gospodarstwa domowego , wykonywał większość czynności w tym zakresie zaś powód wiązał z synem na przyszłość duże nadzieje – syn miał się nim opiekować . Po śmierci syna powód był zrozpaczony i załamany , do chwili obecnej nie może pogodzić się z tą śmiercią. Zmarły syn, co potwierdził materiał dowodowy , zamierzał wspólnie mieszkać z ojcem , aż do końca jego życia, opiekując się ojcem oraz świadcząc mu niezbędną pomoc , gdyż córka powoda założyła swoją rodzinę i mieszkała oddzielnie. Jak wynika z opinii biegłego psychologa powód po śmierci syna dostał zaburzeń psychicznych w postaci zaburzeń adaptacyjnych depresyjno- lękowych, które pogorszyły jakość jego życia , obniżyły aktywność oraz zainteresowania, kontakty towarzyskie , zdolność radzenia sobie z obowiązkami życia codziennego, wprowadziły w stan smutku , rozpaczy, wyzwoliły w nim lęki i niepokój dotyczący własnej psychiki , spowodowały osamotnienie i brak poczucia sensu życia, Miały one charakter długotrwały i trwają nadal tylko w stopniu łagodnym. Biegły potwierdził również , że brak związku między stanem emocjonalnym powoda a śmiercią jego żony i ustalony uszczerbek w wysokości 7% nie ma związku ze śmiercią żony a wynika z tragicznej śmierci syna powoda. Powód do dnia dzisiejszego codziennie odwiedza grób syna i nie może przystosować się do rzeczywistości i zaakceptować nagłą śmierć syna.

Również dla powódki L. K.śmierć brata była niespodziewana i ogromnym wstrząsem gdyż powódka była bardzo silnie emocjonalnie związana z bratem , był to jedyny brat powódki na którego zawsze mogła liczyć i do którego zwracała się z różnymi problemami. Był dla powódki podporą w sensie życiowym i emocjonalnym , do chwili obecnej powódka nie może się pogodzić ze stratą brata po śmierci którego była w depresji , płakała , cierpienie i smutek zakłóciły życie codzienne. Opinia biegłego psychologa potwierdziła , że śmierć brata spowodowała u powódki zaburzenia adaptacyjne typu depresyjnego , powodując 5% uszczerbku na zdrowiu. Powódka po śmierci brata nie wymagała pomocy psychiatrycznej lub psychologicznej i w dalszym ciągu powódka wykazuje łagodne , neurotyczne cechy depresyjne. Śmierć brata obniżyła komfort i jakość życia powódki, oraz poziom aktywności i zainteresowań. Ustalony uszczerbek na zdrowiu powódki nie ma nic wspólnego ze stanem psychicznym na skutek śmierci matki i wynika wyłącznie z tragicznej śmierci jej brata.

Jak już wskazano wyżej trudno jest wycenić krzywdę i brak jednolitych kryteriów w tym zakresie, dlatego też każdy przypadek powinien być indywidualizowany z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy. Wprowadzenie do przepisu art. 446§4 kc klauzuli „odpowiedniej sumy” pozostawia Sądowi margines uznaniowości co do wysokości zadośćuczynienia . Dlatego też, mając na uwadze kompensacyjny charakter zadośćuczynienia , rodzaj naruszonego dobra – zaś dobro osobiste w postaci prawa do życia w rodzinie powinno zasługiwać na wzmożoną ochronę , gdyż niewątpliwie naruszenie tego dobra stanowi większą dolegliwość psychiczną dla członka rodziny zmarłego niż w przypadku innych dóbr a jej skutki rozciągają się na całe życie osób bliskich- a nadto okoliczności wynikające z opinii biegłego psychologa A. K.w zakresie doznanych przez powodów zaburzeń adaptacyjnych oraz urazu psychicznego i stwierdzonego uszczerbku na zdrowiu oraz zebrany w sprawie materiał dowodowy w tym zakresie Sąd uznał , że adekwatną dla doznanej krzywdy przez powoda R. Ł.będzie kwota 30.000 zł. która zrekompensuje krzywdę powoda tą odczuwalną w dacie zdarzenia jak i w okresie późniejszym.

Natomiast w stosunku do powódki L. K., mając na uwadze powyższe okoliczności , Sąd uznał , że adekwatną dla doznanej krzywdy będzie kwota 15.000 zł , przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy jak również dodatkowo uwzględniając , iż powódka L. K.znacznie wcześniej , przed śmiercią brata, założyła własną rodzinę , mieszkała oddzielnie prowadząc własne gospodarstwo , nie mieszkała z bratem i nie prowadziła z nim wspólnego gospodarstwa domowego – stąd ocena jej poczucia utraty , osamotnienia , braku wsparcia , po śmierci brata i przeżyć z tym związanych należy ocenić inaczej niż w relacjach zmarłego z ojcem , gdzie niewątpliwie te same odczucia, chociażby z relacji ich wspólnego zamieszkiwania i wzajemnych relacji , były znacznie mocniejsze , głębsze i wyzwalały znacznie większe zaburzenia – co potwierdziła min. opinia biegłego psychologa.

Celem ustalenia zakresu odpowiedzialności strony pozwanej należało również dokonać oceny zachowania bezpośrednio poszkodowanego I. Ł.. zastosowanie art. 11kpc nie wyłącza bowiem możliwości ustalenia przyczynienia się poszkodowanego do powstania szkody , a szkoda w rozpoznawanej sprawie strona pozwana podniosła, że zmarły przyczynił się do szkody i powodowie tą okoliczność też przyznali, obowiązkiem Sądu było poczynienie ustaleń także w tym zakresie. Zgodnie z treścią art. 362 kc jeśli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenie szkody obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności , a zwłaszcza do stopnia zawinienia obu stron .Cytowana norma będzie miała zastosowanie w niniejszej sprawie gdy z roszczeniem występuje osoba poszkodowana pośrednio , a poszkodowany który przyczynił się do powstania szkody zmarł. Powodowie nie kwestionowali , że I. Ł.swoim zachowaniem przyczynił się do zdarzenia komunikacyjnego i w konsekwencji do jego następstw podnosząc , że stopień przyczynienia się poszkodowanego do powstania szkody winien wynosić 30% (oświadczenie pełnomocnika powodów k-287 akt, pismo procesowe powodów k-215 akt).

Z opinii biegłego sądowego R. B.wynika , że pieszy I. Ł.w znacznym stopniu przyczynił się zaistnienia wypadku drogowego w dniu (...)zaś zachowanie poszkodowanego pozostawało w sprzeczności z przepisami prawa o ruchu drogowym min. poszkodowany naruszył zasady ruchu pieszych określone w art. 11 ustawy z dnia 20.06.1997r. – Prawo o ruchu drogowym ( tekst jednolity - Dz. U. 2012.1137 ze zm.) poruszając się prawą stroną drogi a tym samym pozbawił się możliwości obserwowania nadjeżdżających samochodów i poprawnego zareagowania na niebezpieczną sytuację . Potwierdziła ta także opinia biegłego J. S.sporządzona w sprawie karnej sygn. (...) . Ponadto , co wynika ze sprawozdania z badań krwi poszkodowanego znajdującego się w aktach (...),I. Ł.w chwili wypadku był w stanie nietrzeźwości – stwierdzono (...) alkoholu etylowego.

Mając na uwadze powyższe , Sąd uznał , że poszkodowany I. Ł.swoim zachowaniem w sposób znaczny przyczynił się do tragicznego zdarzenia i stopień przyczynienia , zdaniem Sądu należy określić na 50%.

W tych też warunkach , mając na uwadze okoliczności dotyczące doznanych przez powodów krzywdy i zasad jej naprawnienia oraz ustalony stopień przyczynienia się bezpośrednio poszkodowanego , należało pomniejszyć należne zadośćuczynienie powodowi R. Ł.o 50% czyli z kwoty 30.000 zł. do kwoty 15.000 zł , zaś powódce L. K.z kwoty 15.000 zł. do kwoty 7500 zł. ( 50% x 15.000 zł.).

Wobec powyższego uwzględniono powództwo jak w pkt. I i II wyroku. Sąd uwzględnił odsetki od dnia 3.10.2013r. tj. od dnia wniesienia pozwu gdyż pismem z dnia 2.07.2013r. powodowie zgłosili roszczenie o zapłatę, pozwana potwierdziła przyjęcie zawiadomienia o szkodzie pismem z dnia 22.07.2013r. a następnie pismem z dnia 29.08.2013r. odmówiła wypłaty zadośćuczynienia . Wbrew twierdzeniom strony pozwanej wyrok zasądzający zadośćuczynienie nie ma charakteru konstytucyjnego lecz deklaratywny. Zasądzenie odsetek od daty wyrokowania byłoby całkowicie bezpodstawne gdyż krzywda powodów istniała i była już znana w chwili wezwania do zapłaty.

Zasadą jest bowiem , że zarówno odszkodowanie jak i zadośćuczynienie za krzywdę stają się wymagalne po wezwaniu ubezpieczyciela przez pokrzywdzonego do spełnienia świadczenia odszkodowawczego ( art. 455 kc) . Od tej chwili biegnie termin za opóźnienie (art.481§1kc). W judykaturze przyjmuje się , że przy odpowiedzialności deliktowej wezwanie do zapłaty związane jest z datą doręczenia odpisu pozwu, chyba że strona wykaże istnienie wcześniejszego wezwania przedsądowego (vide: wyrok SN z 20.01.2004r IICK 364/02).W przedmiotowej sprawie powodowie wykazali istnienie takiego wezwania z dnia 22.07.2013r. , a w którym zgłosili żądanie zadośćuczynienia w kwocie 30.000 zł i 20.000 zł. Zatem skoro strona pozwana została wezwana do wypłaty zadośćuczynienia , a Sąd uznał za odpowiednią sumę zadośćuczynienia w kwocie 15.000 zł. i 7.500 zł., mieszczące się w żądanej przez powodów w piśmie przedsądowym , to należało przyjąć wymagalność roszczenia co do w/w kwot z dniem wniesienia pozwu tj. 3.10.2013r. Nadto , termin od którego Sąd uwzględnił odsetki , uwzględnia także przepis art. 14 ust.1 ustawy z dnia 22.05.2003r.o ubezpieczeniach obowiązkowych Ubezpieczonym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ( Dz. U. 2013. 392 ze zm.) który stanowi , że Zakład Ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie , zaś strona pozwana nie wykazała żadnych szczególnych okoliczności uniemożliwiających wypłatę zadośćuczynienia w tym terminie.

Dalej idące powództwo podlegało oddaleniu ( pkt. III wyroku).

O kosztach procesu Sąd orzekł w oparciu o przepis art. 100 kpc stosunkowo rozdzielając koszty przy przyjęciu , że powód R. Ł.wygrał w 0,50% ( 15.000 zł :30.000 zł ) zaś strona pozwana wygrała również w 0,50% , natomiast powódka L. K.wygrała w 0,38% a strona pozwana w 0,62% ( 7.500 zł :20.000 zł.). Zatem należne powodowi R. Ł.koszty wynoszą 2.083,50 zł . (0,50% x 4.167 zł w tym 2.400 zł . kosztów zastępstwa , 17 zł. opłaty skarbowej od pełnomocnictwa , 1.500 zł . opłaty od pozwu i 250 zł . kosztów opinii – biegłego ) zaś stronie pozwanej 1.450,66 zł. ( 0,50% x 2.901, 33 zł. w tym 2.400 zł. kosztów zastępstwa , 501,33 zł kosztów opinii biegłych) i po ich stosunkowym rozdzieleniu należało zasądzić od strony pozwanej na rzecz powoda R. Ł.kwotę 632,84 zł. tytułem zwrotu części kosztów procesu ( 2.083,50 zł – 1.450,66 zł. ) ( pkt IV wyroku). Natomiast odnośnie powódki L. K.Sąd uznał , że z uwagi na charakter sprawy i jej szczególne okoliczności istnieją podstawy do nieobciążania powódki kosztami procesu na rzecz strony pozwanej stosownie do art. 102 kpc (pkt V wyroku).

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( tekst jednolity Dz. U. nr 90 poz. 59 ze zm.) nakazano stronie pozwanej i powodowi R. Ł.uiścić na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kłodzku kwoty po 40,63 zł. tytułem kosztów stawiennictwa świadka poniesionych tymczasowo z wydatków Skarbu Państwa (k-111 akt), z uwzględnieniem przepisu art. 100 kpc.

W tym stanie rzeczy mając na uwadze całokształt zebranego materiału w sprawie materiału dowodowego , orzeczono jak w sentencji.