Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 30 października 2014 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie V Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 30 października 2014 r. w Rzeszowie

na rozprawie

sprawy z wniosku P. M.

z udziałem (...) S.A. w K.

o ustanowienie służebności przesyłu

na skutek apelacji wnioskodawcy

od postanowienia Sądu Rejonowego w D.

z dnia 31 października 2013 r. sygn. akt I Ns 327/13

uchyla zaskarżone postanowienie i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w D. do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt VCa 499/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 31 października 2013 r. Sąd Rejonowy w sprawie z wniosku P. M. z udziałem (...) S. A. z siedzibą w K. oddalił wniosek o ustanowienie służebności przesyłu za wynagrodzenie w wysokości 98 496 zł i orzekł, że każda ze stron ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie.

Rozstrzygniecie powyższe zapadło przy ustaleniu, że wnioskodawca P. M. jest właścicielem niezabudowanej działki nr (...) położonej w P., na której posadowione są linie 15 kV P. - P. oraz P. - R. z dwoma słupami energetycznymi.

Linia P.- P. została zaprojektowana i wybudowana w latach 1972 - 1973 w oparciu o decyzję z dnia 15.03.1973r. zezwalającą na wejście w teren inwestorowi, a następnie dokonano jej odbioru protokołem z dnia 02.05.1973r. i przyjęto ją poczet środków trwałych.

Z kolei linia P.-R., poprzednio nosząca nazwę P.- J. istniała już w dacie projektowania linii P.-P. i w 1983r. przeprowadzono jej modernizację w oparciu o projekt techniczny z lipca 1983r., wydając w odniesieniu do niej decyzję z dnia 18.08.1983r.

Sąd Rejonowy ustalił nadto, że od momentu wzniesienia linii energetycznej na działce wnioskodawcy, uczestnik, a wcześniej jego poprzednik prawny bez problemów ze strony właściciela, dokonywał okresowych kontroli oraz remontów jeżeli wymagały tego okoliczności. W okresie 2010r. do 2013r. wykonywane były przeglądy przez ich oględziny.

Dokonując oceny prawnej tak ustalonego stanu faktycznego sąd pierwszej instancji uznał, że uczestnik nabył w odniesieniu do powyższej nieruchomości w drodze zasiedzenia służebność gruntową odpowiadającą treści służebność przesyłu, co prowadzi do oddalenia wniosku o ustanowienie służebności we wnioskowanym zakresie.

Od powyższego postanowienia apelacją złożył wnioskodawca zarzucając:

- naruszenie prawa materialnego, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie art. 6 k.c. w związku z art. 376 i w związku z art. 292 k.c. poprzez ich błędne zastosowanie i uwzględnienie zarzutu zasiedzenia, art. 285 k.c. w związku z art. 292 k.c. poprzez błędną wykładnię i uznanie przez sąd pierwszej instancji, że uczestnik posiada prawo do korzystania z nieruchomości w wnioskodawcy, art. 3 k.c. poprzez jego niezastosowaniem, art. 305 (1) k.c. poprzez jego niezastosowanie, a w konsekwencji nierozpoznanie istoty sprawy, podczas gdy wniosek dotyczył ustanowienia służebności na rzecz uczestnika postępowania, art. 5 k.c. polegające na nieuwzględnieniu zarzutu zasiedzenia w sytuacji, gdy zarzut ten jest sprzeczny z zasadami współżycia społecznego i zmierza w istocie do obejścia przepisów prawa dotyczących służebności przesyłu, wprowadzonych do ustawy i obowiązujących od dnia 3 sierpnia 2008 roku, art. 292 k.c. oraz art. 285 § 1 i 2 k.c. poprzez niewłaściwą wykładnię, a nadto art. 7 k.c. poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie i przyjęcie, iż domniemanie dobrej wiary uczestnika nie zostało obalone i w końcu art. 172 § 1 k.c. poprzez jego błędne zastosowanie sprzeczne z powołanym orzecznictwem w apelacji Sądu Najwyższego.

Wnioskodawca domagał się uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji ewentualnie zmiany zaskarżonego orzeczenia poprzez uwzględnienie wniosku w całości i zasądzenie kosztów postępowania poniesionych przez wnioskodawczynię w pierwszej instancji, a nadto zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:

Z punktu widzenia podniesionego w sprawie zarzutu zasiedzenia na rzecz poprzednika prawnego uczestnika służebności gruntowej, odpowiadającej treści służebności przesyłu, istotne jest ustalenie znaczenia dwóch decyzji z dnia 15 marca 1973 r. (k- 33).

Jak wynika z części wstępnej obu decyzji oraz ich sentencji, są one oparte na art. 35 ustęp 1 ustawy z dn. 12 marca 1958 roku o zasadach i trybie wywłaszczenia nieruchomości. Wynika z niej dla Inspektora Budownictwa Rolnego uprawnienie do "wejścia w teren" w celu budowy linii wysokiego napięcia i przeprowadzenia niezbędnych prac w tym zakresie, a ponadto prawo do wstępu na określone w decyzji nieruchomości, celem naprawy i konserwacji urządzeń budowanej linii energetycznej dla Rejonu Energetycznego w D. (vide pkt 3 tych decyzji).

Jeśli zatem przedmiotowe decyzje odnoszą się do poprzednika prawnego uczestnika oraz wnioskodawcy jako właściciela działka nr (...) uzyskanie opisanych wyżej uprawnień w oparciu o wskazany art. 35 ustęp 1 cytowanej wyżej ustawy pozwala na ocenę, że brak jest podstaw do uznania, iż wnioskodawca spełnił przesłanki skutkujące stwierdzeniem na jego rzecz zasiedzenia wnioskowanej służebności w oparciu o art. 292 kc. W tej mierze podzielić należy pogląd wyrażony w uchwale składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dn. 8 kwietnia 2014 roku, sygn. akt III CZP 87/13, zawierającej pełną analizę skutków decyzji opartej na 35 ustęp 1 i 2 ustawy o zasadach i trybie przewłaszczenia nieruchomości, uznając, iż rodzi ona trwałe ograniczenie prawa właściciela, uszczuplające treść prawa własności oznaczonej nieruchomości.

Wydaje się jednak, że pozostaje otwarta kwestia, czy wskazane wyżej prawo wstępu na nieruchomość celem naprawy i konserwacji urządzeń służących do przesyłu, jest tożsame z treścią służebności przesyłu, uregulowanej w art. 305 ^l kc i stanowi przeszkodę w ustanowieniu służebności przesyłu wnioskowanej w niniejszej sprawie.

Zagadnienie to należy do istoty sprawy, a zatem zaskarżone postanowienie wymaga uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania na podstawie art. 386 § 4 k.p.c, pozostawiając temu sądowi, zgodnie z art. 108 § 2 Lp.co, rozstrzygniecie o kosztach postępowania odwoławczego.

Uzupełniająco stwierdzić należy, że nie można wykluczyć celowości poczynienia ustaleń i rozważenia znaczenia także decyzji odnoszących się do przedmiotowej nieruchomości, a opartych na przepisach prawa budowanego tak ustawy w zadnia 24 października 1974 r. (Dz. U. z dnia 30 października 1974 r.) i późniejszej z dnia 6 maja 1981 r. (Dz. U. z dnia 12 maja 1981 r.).