Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 listopada 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 18 listopada 2014 r. w Gliwicach

sprawy W. O. (O.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania W. O.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 3 września 2014 r. nr (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu W. O. prawo do emerytury poczynając od 21 lipca 2014r.

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. na rzecz ubezpieczonego kwotę 120zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

(-) SSO Mariola Szmajduch

Sygn. akt. VIII U 1749/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11 lipca 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. odmówił ubezpieczonemu W. O. prawa do emerytury
w niższym wieku w oparciu o art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz.U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227, ze zm.) w związku z tym, iż nie osiągnął on wieku 60lat, a ponadto nie udowodnił 15 – letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach przy pracach wymienionych w wykazie A, bowiem ZUS nie zaliczył mu żadnego okresu takiej pracy.

Następnie decyzją z dnia 21 sierpnia 2014r. organ rentowy ponownie odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury w niższym wieku w oparciu o art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS, argumentując, że nie udowodnił on 15 – letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach przy pracach wymienionych w wykazie A, a jedynie 10 lat, 9 miesięcy i 9 dni takiej pracy.

Dalej decyzją z dnia 3 września 2014r. (...) Oddział w Z. uchylił swoje poprzednie decyzje odmowne z dnia 11 lipca 2014r. i z dnia 21 sierpnia 2014r.,
a równocześnie po raz kolejny odmówił ubezpieczonemu W. O. prawa do emerytury w niższym wieku w oparciu o art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS, gdyż nie udowodnił on 15 – letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach przy pracach wymienionych w wykazie A, a jedynie 10 lat, 9 miesięcy i 9 dni takiej pracy. W uzasadnieniu organ rentowy podkreślił, że do takiego rodzaju pracy nie zaliczył zatrudnienia odwołującego w okresie od 3 listopada 1980r. do 31 stycznia 1981r. oraz od 1 grudnia 1991r. do 31 grudnia 1998r. w (...) Sp. z o.o. w G., z uwagi na wykonywanie przez niego w tych okresach pracy na stanowiskach łączonych, tj. palacza kotłowego – brygadzisty, palacza kotłowego – ślusarza – brygadzisty oraz operatora urządzeń energetycznych – brygadzisty.

W odwołaniach od powyższych decyzji ubezpieczony domagał się ich zmiany. Natomiast po ostatecznym sprecyzowaniu na rozprawie w dniu 18 listopada 2014r. wobec uchylenia decyzji z 11 lipca 2014r. i z 21 sierpnia 2014r. domagał się zmiany zaskarżonej decyzji z dnia 3 września 2014r. poprzez przyznanie mu prawa do wcześniejszej emerytury. W uzasadnieniu swojego stanowiska podniósł, że zgodnie z przedłożonymi przez niego świadectwami i zaświadczeniami oraz zeznaniami świadków, o przesłuchanie których wnosił, wykonywał pracę w warunkach szczególnych i tym samym spełnia warunki do przyznania prawa do emerytury. Dodał również, że mimo zmiany nazewnictwa zajmowanych przez niego stanowisk, praca faktycznie przez niego świadczona nie ulegała zmianie i przez cały czas, aż do przełomu lat 1997/1998 pracował w rzeczywistości jako palacz niezautomatyzowanych kotłów wysokoprężnych.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił co następuje:

Ubezpieczony W. O. urodzony w dniu (...) w dniu
24 czerwca 2014r. zgłosił wniosek o emeryturę. Odwołujący wiek 60 lat ukończył z dniem 21 lipca 2014r. Na dzień 1 stycznia 1999r., legitymuje się okresem składkowym
i nieskładkowym w wymiarze ponad 25 lat, z tym, że w ocenie ZUS nie udowodnił 15 lat okresów pracy w szczególnych warunkach, a jedynie 10 lat, 9 miesięcy i 9 dni takiej pracy.

Po przeanalizowaniu sprawy ZUS w dniu 3 września 2014r. wydał ostatecznie zaskarżoną decyzję odmowną.

Organ rentowy wydając zaskarżoną decyzję nie uznał za pracę w warunkach szczególnych okresów pracy w (...) Sp. z o.o. w G. od
3 listopada 1980r. do 31 stycznia 1981r., bowiem w tym czasie odwołujący pracował jako pomocnik palacza oraz od 1 grudnia 1991r. do 31 grudnia 1998r. z uwagi na fakt, iż odwołujący wykonywał w tym czasie pracę na stanowiskach łączonych, tj. palacza kotłowego – brygadzisty, palacza kotłowego – ślusarza – brygadzisty oraz operatora urządzeń energetycznych – brygadzisty.

W postępowaniu przed Sądem ubezpieczony domagał się uznania za pracę
w warunkach szczególnych jego okresów zatrudnienia w (...)
Sp. z o.o. w G. od 1 grudnia 1991r. do 31 grudnia 1998r., gdzie bez względu na zajmowane stanowisko pracy, faktycznie stale i w pełnym wymiarze czasu wykonywał pracę palacza niezautomatyzowanych kotłów przemysłowych.

W toku procesu Sąd ustalił, iż (...) Sp. z o.o. w G. powstała z przekształcenia (...) w G.. W zakładzie tym produkowano blachy i kształtowniki z metali nieżelaznych, jak miedź, srebro i wiele innych. W trakcie produkcji tych wyrobów niezbędne było użycie różnego rodzaju płynów technologicznych o odpowiednio wysokiej temperaturze. W związku z czym w skład tego zakładu wchodziła również kotłownia wyposażona w 4 przemysłowe kotły wodno – parowe, gdzie paliwem był węgiel. Były to stare kotły przedwojenne, w związku z czym nie były one zautomatyzowane. Z tego też względu wszelkie prace obsługowe były prowadzone ręcznie przez palaczy tych kotłów. (...) kotłów przez palaczy polegała na dbaniu o odpowiedni poziom wody roboczej, dozowaniu paliwa, które polegało na wsypywaniu odpowiedniej dawki węgla do specjalnego leja zasypowego, regulowaniu parametrów pracy kotła, a także czyszczeniu tzw. płomieniówek, tj. znajdujących się wewnątrz kotła kanałów przez które przechodził płomień i ogrzewał czynnik roboczy,
a także na szlakowaniu kotła, tj. ręcznym czyszczeniu wnętrza kotła ze szlaki i żużla. Do pomocy palacz kotła miał swojego pomocnika, który jednak nie wykonywał czynności bezpośrednio związanych z obsługą kotła. Jego praca polegała na dowiezieniu węgla ze składowiska oraz wywiezieniu szlaki i żużla.

Sąd ustalił ponadto, że stale pracowały 3 kotły a czwarty był zapasowy.
W momencie awarii kotła palacze zgłaszali ten fakt mistrzowi, który wzywał brygady naprawcze, z kolei obsługa tego kotła w tym palacz i jego pomocnicy przechodzili do obsługi kotła zapasowego. W kotłowni pracowało na 1 zmianie 3 palaczy, przy czym praca odbywała się w systemie ciągłym na 3 zmiany po 8 godzin, a w soboty i niedziele na 2 zmiany po 10 – 12 godzin. Następnie na przełomie lat 1997/1998 do kotłowni sprowadzono nowy kocioł firmy (...), który był już kotłem zautomatyzowanym opalanym gazem. Równocześnie dotychczasowe kotły węglowe zostały zdemontowane i palaczom powierzono nadzór nad prawidłowym działaniem nowego kotła.

Ubezpieczony do (...) w G. został przyjęty
z dniem 3 listopada 1980r. na stanowisko pomocnika palacza. Następnie został on skierowany na wewnątrzzakładowy kurs, gdzie z końcem listopada 1980r. uzyskał uprawnienia do bezpośredniej obsługi kotłów wodno – parowych i od 1 lutego 1981r. pracodawca powierzył mu stanowisko palacza tych kotłów. Od tego momentu do jesieni roku 1997, tj. do momentu kiedy zamontowano kocioł gazowy, jego praca niezmiennie polegała na stałym świadczeniu w pełnym wymiarze czasu pracy, w ruchu ciągłym obsługi niezautomatyzowanych kotłów węglowych, którą opisano powyżej. Nie był kierowany do innych prac, a w szczególności na zajmował się pracami ślusarskimi przy naprawach i remontach kotła, gdyż to zadanie należało do specjalnej ekipy remontowej. Sąd ustalił również, że odwołujący faktycznie nie pełnił nigdy funkcji brygadzisty, natomiast przypisanie mu tej funkcji, czy dodatkowo stanowiska ślusarza, miało na celu umożliwienie pracodawcy zaproponowania odwołującemu wyższej stawki wynagrodzenia, związanej ze zmianą grupy zaszeregowania, przypisanej do konkretnego stanowiska w taryfikatorze. Z kolei z momentem zamontowania kotła gazowego ubezpieczonemu powierzono stanowisko operatora urządzeń energetycznych, gdyż od tego czasu zajmował się obsługą tego kotła. Nadto Sąd ustalił, że pracownicy kotłowi do momentu zakończenia pracy kotłów węglowych, otrzymywali dodatki z pracę w warunkach szkodliwych. Warunkami szkodliwymi na tym stanowisku pracy było narażenia na oddziaływanie dymów i pyłów pochodzących ze spalania węgla i wydobywanej z pieca szlaki i żużla oraz hałas pochodzący od pracujących maszyn i kotłów.

Razem z ubezpieczonym w spornym okresie pracowali P. S. i J. J. wykonujący pracę palaczy kotłów węglowych i wykonujący taką samą pracę jak odwołujący.

Ubezpieczony nie jest członkiem OFE.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: akt organu rentowego, zeznań świadków P. S. i J. J. (nagranie z rozprawy z dnia 18 listopada 2014r. minuty 5.59 i n.), wyjaśnień odwołującego (nagranie z rozprawy z dnia
18 listopada 2014r. minuty 58.03 i n.), a także akt osobowych ubezpieczonego (koperta
k. 52).

Zebrany materiał dowodowy Sąd uznał za kompletny i spójny, a tym samym za wystarczający do poczynienia ustaleń faktycznych oraz na rozstrzygnięcie sprawy.
W szczególności Sąd dał w pełni wiarę zeznaniom świadków i wyjaśnieniom samego ubezpieczonego, gdyż są spójne i wzajemnie się potwierdzają, a nadto znajdują potwierdzenie w dokumentacji osobowej odwołującego. Ponadto świadkowie byli współpracownikami ubezpieczonego wykonującymi taki sam rodzaj pracy, zatem mieli oni bezpośrednie informacje w zakresie charakteru i wymiaru świadczonej przez ubezpieczonego pracy w spornym okresie.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego, W. O. zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. j. Dz.U. z 2009r., Nr 153, poz. 1227, ze zm.) w powiązaniu z § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz.43 ze zm.) ubezpieczonym mężczyznom urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949r. będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przy pracach wymienionych w wykazie A, przysługuje prawo do emerytury w razie łącznego spełnienia następujących warunków:

1. osiągnięcia wieku emerytalnego 60 lat

2. posiadania wymaganego okresu zatrudnienia wynoszącego 25 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym akcie prawnym są okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Z kolei zgodnie z treścią art. 184 ust 1 ustawy, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

W myśl ust. 2 emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku
o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy - w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem.

Należy również podkreślić, iż na mocy art. 1 ustawy z dnia 11 maja 2012r.
o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 6 czerwca 2012r.) od 1 stycznia 2013r. została zmieniona treść cytowanego art. 184, ust. 2. Od tej daty warunek rozwiązania stosunku pracy nie jest już wymagany.

Na podstawie tego przepisu, prawo do emerytury w obniżonym wieku, przysługuje ubezpieczonemu, który w dniu wejścia w życie ustawy tj. w dniu 1 stycznia 1999r. spełnił warunki w zakresie posiadania ogólnego stażu pracy oraz pracy wykonywanej w warunkach szczególnych a nie osiągnął wymaganego wieku.

Ubezpieczony ukończył 60 lat życia, nie jest członkiem OFE. Kwestie te nie były ostatecznie sporne.

Okoliczność sporna w przedmiotowej sprawie dotyczyła posiadania przez ubezpieczonego (na dzień 1 stycznia 1999r.) wymaganego 15 letniego okresu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych, bowiem organ rentowy zaliczył mu jedynie
10 lat, 9 miesięcy i 9 dni takiej pracy.

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd przyjął, że ubezpieczony posiada wymagany 15 letni okres pracy wykonywanej w warunkach szczególnych.

Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe wykazało, że ubezpieczony bez względu na nazwę zajmowanego stanowisko, wykonywał stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy, prace w szczególnych warunkach w okresie zatrudnienia w (...) w G. , przekształconej następnie w (...) Sp. z o.o. w G. od momentu powierzenia mu z dniem 1 lutego 1981r. stanowiska palacza do momentu skierowania go do obsługi kotła gazowego, tj. do jesieni roku 1997.

W całym spornym okresie ubezpieczony bez względu na nazwę zajmowanego stanowiska pracy, stale i w pełnym wymiarze czasu wykonywał prace nie zautomatyzowane palaczy kotłów parowych i wodnych typu przemysłowego oraz prace przy czyszczeniu tych kotłów. W szczególności jego praca odbywała się przez całe dniówki robocze w kotłowni, gdzie nieprzerwanie pracowały 3 kotły wodno - parowe typu przemysłowego.

Na zmianę takiej oceny charakteru jego pracy w tych okresach nie wpływa fakt, że pracodawca dodatkowo przypisywał mu również inne stanowiska, jak ślusarza, czy brygadzisty, bowiem faktycznie takiej pracy on nie wykonywał. Natomiast okoliczność przypisywania mu tych stanowisk była związana z możliwością zaproponowania mu wyższej stawki wynagradzania związanej z tymi stanowiskami.

Prace nie zautomatyzowane palaczy i rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego wymienione zostały w wykazie A, dział XIV, poz. 1, stanowiącym załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r.
w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz.43 ze zm.). Z kolei praca oczyszczaczy przemysłowych kotłów parowych lub wodnych wymieniona została w wykazie A, dział XIV, poz. 2.

Bez znaczenia pozostaje, że pracodawca w wystawionym mu za ten okres świadectwie pracy wskazał inne stanowiska, niż wymienione w wykazie pracy
w warunkach szczególnych. Fakt wykonywania takiej pracy został bowiem w stosunku do spornego okresu, wykazany w postępowaniu sądowym za pomocą innych dowodów.
W postępowaniu odwoławczym przed Sądem nie obowiązują bowiem ograniczenia dowodowe jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, a Sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość jak: okresy zatrudnienia, w tym wykonywanie pracy
w warunkach szczególnych, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego ( por. uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984r. III UZP 6/84, uchwała Sądu Najwyższego z 21 września 1984r. III UZP 48/84, wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2006r., I UK 179/06, LEX nr 342283).

Z powyższych przyczyn, Sąd stwierdził, że W. O. z momentem ukończenia wieku 60 lat, tj. od 21 lipca 2014r., spełnia łącznie wszystkie warunki niezbędne do przyznania emerytury z obniżonego wieku, wynikające z treści art. 184, ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.), a tym samym jego odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Mając na względzie powyższe, Sąd z mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak
w punkcie pierwszym sentencji i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury od
21 lipca 2014r. O kosztach orzeczono po myśli art. 98 k.p.c. w związku z § 12 ust 2 i § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.)
w punkcie drugim orzeczenia.

SSO Mariola Szmajduch