Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 106/06
POSTANOWIENIE
Dnia 12 stycznia 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marek Sychowicz (przewodniczący)
SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca)
SSN Tadeusz Żyznowski
w sprawie z powództwa M. S.
przeciwko Komornikowi sądowemu Rewiru IV przy Sądzie Rejonowym w […]
i Skarbowi Państwa - Sądowi Okręgowemu
z udziałem interwenientów ubocznych po stronie powodowej A. S.
i J. S.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 12 stycznia 2007 r.,
zażalenia powódki
na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 27 lipca 2006 r.,
oddala zażalenie i nie obciąża powódki kosztami
postępowania zażaleniowego.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 27 lipca 2006 r. Sąd Apelacyjny
odrzucił zażalenie powódki na postanowienie tego Sądu z dnia 31 maja 2006 r.
odrzucające skargę kasacyjną powódki z dnia 14 kwietnia 2006 r. od wyroku Sądu
Apelacyjnego z dnia 14 lutego 2006 r. Przyczyną odrzucenia zażalenia było
nieuiszczenie przy jego wnoszeniu opłaty podstawowej w kwocie 30 zł. przez
pełnomocnika powódki zwolnionej od kosztów sądowych postanowieniem z dnia 6
czerwca 2006 r. Jako podstawę odrzucenia zażalenia Sąd Apelacyjny wskazał art.
1302
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 14 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm., dalej - „u.k.s.c.
z 2005 r.”).
W zażaleniu na powyższe postanowienie pełnomocnik powódki zarzucił
naruszenia art. 1302
§ 3 k.p.c. przez przyjęcie, że opłata podstawowa w rozumieniu
art. 11 i art. 14 ust. 1 i 2 u.k.s.c z 2005 r. stanowi opłatę stałą w rozumieniu art.
1302
§ 3 k.p.c., naruszenie art. 149 ust.1 u.k.s.c. z 2005 r. przez zastosowanie do
zażalenia przepisów tej ustawy zamiast przepisów ustawy z dnia 13 czerwca 1967
r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (jedn. tekst: Dz. U. z 2002 r., Nr 9,
poz. 88 ze zm.) oraz naruszenie art. 6 ust.1 Konwencji z 4 listopada 1950 r.
o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności przez dokonanie sprzecznej
z tym przepisem wykładni prawa w zakresie obowiązków procesowych powódki
i pozbawienie jej w ten sposób prawa do rzetelnego procesu. Wnosił o uchylenie
zaskarżonego postanowienia. W odpowiedzi na zażalenie Prokuratoria Generalna
zastępująca pozwany Skarb Państwa wnosiła o jego oddalenie i zasądzenie na
rzecz strony pozwanej kosztów postępowania zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Z dniem 2 marca 2006 r. weszła w życie nowa ustawa z dnia 28 lipca 2005 r.
o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, która zmieniła w tym zakresie także
przepisy kodeksu postępowania cywilnego, wprowadzając między innymi
uregulowania art. 1302
k.p.c., w tym przewidziany w paragrafie trzecim tego
przepisu obowiązek sądu odrzucenia bez wezwania o uiszczenie opłaty sądowej
3
środków odwoławczych, w tym zażalenia, wniesionych przez adwokata lub radcę
prawnego, podlegających opłacie w wysokości stałej lub stosunkowej obliczonej od
wskazanej przez stronę wartości przedmiotu zaskarżenia. Ocena zarzutów
zażalenia wymaga przede wszystkim rozważenia, czy powyższy przepis oraz
przepisy u.k.s.c z 2005 r. mają zastosowanie do odrzuconego zażalenia, czy też
powinno się stosować do niego przepisy u.k.s.c. z 1967 r. oraz przepisy k.p.c.
również w dawnym brzmieniu. Kwestię tę reguluje art. 149 u.k.s.c. z 2005 r.
stanowiący, że w sprawach wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy
stosuje się, do czasu zakończenia postępowania w danej instancji, dotychczasowe
przepisy o kosztach sądowych. Oznacza to, a contrario, że od chwili zakończenia
postępowania w danej instancji, stosuje się przepisy nowej ustawy. Z uwagi na to,
że obecnie skarga kasacyjna przysługuje od wydanego przez sąd drugiej instancji
prawomocnego orzeczenia (art. 3981
§ 1 k.p.c.), nie ulega wątpliwości, że wydanie
wyroku przez sąd drugiej instancji kończy postępowanie w tej instancji. Do
postępowania toczącego się po wydaniu wyroku przez sąd drugiej instancji stosuje
się zatem już przepisy nowej u.k.s.c. z 2005 r. także w sprawach wszczętych przed
dniem jej wejścia w życie. Odnosi się to również do przepisów dotyczących kosztów
sądowych, zawartych w k.p.c., które od tej chwili stosuje się w brzmieniu
i numeracji nadanej ustawą o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z 2005 r.
Z tych względów słusznie Sąd Apelacyjny zastosował w rozpoznawanej sprawie
nowe przepisy o kosztach sądowych i przepisy k.p.c. w nowym brzmieniu do
zażalenia złożonego w postępowaniu kasacyjnym wszczętym wniesieniem skargi
kasacyjnej w dniu 14 kwietnia 2006 r., a więc już po wejściu w życie przepisów
u.k.s.c. z 2005 r. Zarzut naruszenia art. 149 ust. 1 tej ustawy jest więc
nieuzasadniony.
Nieuzasadnione są także zarzuty naruszenia pozostałych przepisów.
Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 2 u.k.s.c z 2005 r. zażalenie należy do pism
podlegających opłacie sądowej. Strona zwolniona od kosztów sądowych przez sąd
ma obowiązek, stosownie do art. 14 ust. 2 w związku z art. 100 ust. 2 ustawy, uiścić
opłatę podstawową, której wysokość jest stała i wynosi 30 zł. (art. 14 ust. 3
u.k.s.c.). Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniach z dnia 30 maja 2006 r.
I CZ 23/06 i z dnia 2 czerwca 2006 r. II UZ 14/06 oraz w uchwale z dnia
4
21 listopada 2006 r. III CZP 109/06 (nie publ.) opłata podstawowa określona w art.
14 ust. 3 u.k.s.c z 2005 r. jest opłatą w wysokości stałej w rozumieniu art. 1302
§ 3
k.p.c. Oznacza to, że wniesienie przez adwokata lub radcę prawnego strony
zwolnionej od kosztów sądowych środka odwoławczego (tu zażalenia) bez
uiszczenia opłaty podstawowej, skutkuje odrzucenie tego środka wprost, bez
wzywania o uiszczenie tej opłaty (porównaj postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 17 października 2006 r. V CSK 325/06 nie publ.). Prawidłowo zatem Sąd
Apelacyjny odrzucił zaskarżonym postanowieniem nieopłacone tą opłatą zażalenie
na postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej. Odrzucenie zażalenia nie było
wynikiem sprzecznej z art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka
i podstawowych wolności wykładni powyższych przepisów dokonanej przez Sąd
Apelacyjny, lecz ich niewłaściwej wykładni i zastosowania przez zawodowego
pełnomocnika powódki. Zarzut naruszenia przez Sąd powyższego przepisu jest
więc także nieuzasadniony.
Z tych wszystkich względów Sąd Najwyższy oddalił zażalenie na podstawie
art. 39814
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c. a na podstawie art. 102 w zw. z art. 3941
§ 3 i art. 39821
k.p.c. nie obciążył powódki kosztami postępowania zażaleniowego
z uwagi na jej trudną sytuację materialną.
jc