Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CSK 264/06
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 23 stycznia 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Gerard Bieniek
SSN Iwona Koper
w sprawie z powództwa Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej
w S.
przeciwko Skarbowi Państwa - Ministrowi Zdrowia, Ministrowi Skarbu Państwa oraz
Narodowemu Funduszowi Zdrowia – Ś. Oddziałowi Wojewódzkiemu
o zapłatę,
po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu niejawnym
w dniu 23 stycznia 2007 r.,
skargi kasacyjnej strony powodowej
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 10 stycznia 2006 r.,
1) uchyla zaskarżony wyrok w części oddalającej apelację
powoda w odniesieniu do roszczenia skierowanego przeciwko
Narodowemu Funduszowi Zdrowia – Ś. Oddziałowi
2
Wojewódzkiemu (punkt 2 sentencji) oraz orzekającej o kosztach
procesu (punkt 3) i w tym zakresie przekazuje sprawę Sądowi
Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o
kosztach postępowania kasacyjnego;
2) oddala skargę kasacyjną w pozostałej części;
3) nie obciąża strony powodowej kosztami postępowania
kasacyjnego od oddalonej części skargi kasacyjnej.
Uzasadnienie
3
Po ostatecznym sprecyzowaniu powództwa Samodzielny Publiczny Zespół
Opieki Zdrowotnej wnosił o zasądzenie in solidum od Skarbu Państwa
reprezentowanego przez Ministra Zdrowia i Ministra Skarbu Państwa oraz od
Narodowego Funduszu Zdrowia kwoty 10 065 677,65 zł. z ustawowymi odsetkami
tytułem odszkodowania za szkodę jaką poniósł nie otrzymując od pozwanych
środków finansowych na wypłacenie swoim pracownikom podwyżki wynagrodzenia
wprowadzonej ustawą z dnia 22 grudnia 2000 r. o zmianie ustawy o negocjacyjnym
systemie kształtowania przyrostu wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie
niektórych ustaw i ustawy o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2001 r., Nr 5,
poz. 45 - dalej „ustawa o negocjacyjnym systemie kształtowania wynagrodzeń”).
W stosunku do Skarbu Państwa powód opierał swoje roszczenie na art. 417 k.c.,
a w stosunku do NFZ na art. 471 k.c. w zw. z art. 4a powyższej ustawy.
Pozwani wnosząc o oddalenie powództwa kwestionowali podstawy swojej
odpowiedzialności a także zarzucali nieudowodnienie przez powoda szkody.
Wyrokiem z dnia 27 kwietnia 2005 r. Sąd Okręgowy w K. uwzględnił
powództwo w stosunku do Skarbu Państwa oraz oddalił je w stosunku do NFZ.
Sąd ten ustalił, że strona powodowa, jako samodzielny publiczny zakład
opieki zdrowotnej, wykonuje świadczenia zdrowotne na podstawie corocznych
umów zawieranych z pozwanym NFZ (poprzednio z Kasą Chorych), w których
określana jest ilość i rodzaj usług medycznych oraz wysokość świadczeń
finansowych do jakich, za te usługi, jest zobowiązany wobec strony powodowej
NFZ. W związku z uchwaleniem w 2000 r. ustawy o negocjacyjnym systemie
kształtowania wynagrodzeń strona powodowa zobowiązana była wypłacić swoim
pracownikom podwyżkę wynagrodzeń po 203 zł. w 2001 r., a od 1 stycznia 2002 r.
po 110,23 zł. Pozwany NFZ nie przekazał jej z tego tytułu żadnych środków.
Zobowiązania strony powodowej z tytułu wypłaty podwyżki wynagrodzeń wynoszą
za lata 2001-2003 kwotę10 065 677,65 zł., na którą składa się należność główna,
składki ZUS, odsetki i koszty komornicze.
Sąd Okręgowy uznał, że cała powyższa kwota stanowi szkodę powoda
wynikającą z obowiązku wypłaty podwyżki wynagrodzeń i szkodę tę zobowiązany
jest pokryć Skarb Państwa na podstawie art. 417 k.c., bowiem uchwalenie ustawy
4
nakazującej zoz-om podwyższenie płac pracownikom bez wskazania źródeł
finansowania tej podwyżki stanowi bezprawie legislacyjne. Natomiast w odniesieniu
do pozwanego NFZ Sąd Okręgowy uznał powództwo za nieuzasadnione, bowiem
dodatkowe środki, jakie Fundusz ten otrzymał w okresie objętym pozwem, nie były
wystarczające na sfinansowanie podwyżki wynagrodzeń pracowników zoz.
W wyniku rozpoznania apelacji strony powodowej oraz pozwanego Skarbu
Państwa Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 10 stycznia 2006 r. zmienił wyrok Sądu
pierwszej instancji w ten sposób, że oddalił powództwo także w odniesieniu do
Skarbu Państwa, odstępując od obciążenia powoda kosztami procesu na rzecz
tego pozwanego i oddalił apelację powoda odstępując także od obciążenia go
kosztami postępowania apelacyjnego.
W ocenie Sądu drugiej instancji strona powodowa nie wykazała istnienia
szkody jako koniecznej przesłanki odpowiedzialności z art. 417 k.c. Udowodniła
tylko jakie kwoty wypłaciła lub jest zobowiązana wypłacić z tytuł ustawowej
podwyżki wynagrodzeń pracowników, co zdaniem tego Sądu nie jest szkodą, za
którą ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa na podstawie art. 417 k.c.
Powołując się na stanowisko Trybunału Konstytucyjnego zajęte w wyroku
z dnia 18 grudnia 2002 r. K 43/01 (OTK-A z 2002 r., nr 5, poz. 96), Sąd Apelacyjny
wskazał, że kwoty na podwyżki płac pracowniczych powinny być wypłacone ze
zwiększonych środków jakie wpłynęły do systemu finansującego opiekę zdrowotną
w 2001 i 2002 r. w związku ze wzrostem składek na ubezpieczenie zdrowotne oraz
ich wyższą ściągalnością i powinno to nastąpić w wyniku stosownego
ukształtowania przez kasy chorych zawieranych ze świadczeniodawcami
kontraktów. Strona powodowa powinna wykazać, jakie były jej umowy z Kasą
Chorych i wysokość otrzymywanych środków przed wejściem w życie ustawy
o negocjacyjnym systemie wynagrodzeń oraz jak zmieniono umowy po
wprowadzeniu obowiązku podwyższenia wynagrodzeń i jakie kwoty strona
powodowa otrzymała na podstawie tych umów.
W ocenie Sądu Apelacyjnego, choć obowiązujący system prawny nie
przewidywał możliwości wydzielenia odrębnej puli środków na sfinansowanie
ustawowych podwyżek wynagrodzeń pracowników, to jednak zoz-y mogły
5
sfinansować te podwyżki w wyniku podwyższenia w umowach z kasami chorych
jednostkowej ceny świadczeń lub w wyniku zwiększenia ilości usług zdrowotnych
wykonanych bez konieczności zatrudnienia dodatkowych pracowników lub pracy
w godzinach nadliczbowych. Z uwagi na to, że zgodnie ze stanowiskiem Trybunału
Konstytucyjnego, podmioty zobowiązane do finansowania opieki zdrowotnej były
tylko współodpowiedzialne za sfinansowanie podwyżki wynagrodzeń a nie miały
obowiązku pełnego jej pokrycia, na stronie powodowej ciążył, zdaniem Sądu
Apelacyjnego, obowiązek wykazania, że podejmowała działania mające na celu
poprawę sytuacji ekonomicznej zakładu oraz przedstawienia czy i jakie dodatkowe
środki uzyskała z różnych tytułów i jaka była relacja ich wysokości w stosunku do
wysokości jej zobowiązań wynikających z ustawy o negocjacyjnym systemie
kształtowania wynagrodzeń. Nieudowodnienie powyższych okoliczności prowadzi
do wniosku, że strona powodowa nie wykazała istnienia szkody, co uniemożliwia
uwzględnienie powództwa opartego zarówno na art. 417, jak i art. 471 k.c.
W skardze kasacyjnej opartej na obu podstawach określonych w art. 3983
§
1 k.p.c. strona powodowa w ramach pierwszej podstawy zarzuciła naruszenie art. 6
k.c. w związku z art. 4a ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania
wynagrodzeń przez wadliwy rozkład ciężaru dowodu oraz naruszenie art. 361 § 1
i 2 k.c. w zw. z art. 4a powyższej ustawy i w zw. z art. 84, art. 282 § 1 ust. 1 i § 2
kodeksu pracy oraz w zw. z art. 218 § 1 kodeksu karnego przez uznanie, że
wykazane przez stronę powodową kwoty wypłacone i niewypłacone, ale należne
pracownikom na podstawie ustawy o negocjacyjnym systemie wynagrodzeń, nie
stanowią szkody.
W ramach drugiej podstawy zarzuciła naruszenie art. 232 k.p.c. przez
uznanie, że to strona powodowa, a nie pozwany NFZ, powinna udowodnić, że
zwiększone środki finansowe, które wpłynęły do systemu finansującego opiekę
zdrowotną w 2001 i 2002 r. zostały przekazane stronie powodowej w kwotach
wystarczających na pokrycie ustawowej podwyżki wynagrodzeń oraz że strona
powodowa podjęła próby renegocjacji umów w celu uzyskania większych środków
a także powinna wykazać, że podejmowała działania mające na celu poprawę jej
sytuacji finansowej w celu pokrycia podwyżek płac.
6
Wnosiła o uchylenie zaskarżonego wyroku i orzeczenie co do istoty sprawy,
ewentualnie przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi
Apelacyjnemu, przy uwzględnieniu w obu wypadkach wniosku o zasądzenie
kosztów postępowania kasacyjnego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kwestia źródeł finansowania przewidzianej w art. 4a ustawy
o negocjacyjnym systemie kształtowania wynagrodzeń podwyżki wynagrodzeń
pracowników samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz
podmiotu zobowiązanego do pokrycia zakładom opieki zdrowotnej wypłaconych
pracownikom należności z tego tytułu budziła zasadnicze kontrowersje
i wywoływała rozbieżności w judykaturze, w tym także w orzecznictwie Sądu
Najwyższego. Jest to kwestia zasadnicza, bowiem od jej rozstrzygnięcia zależy
określenie właściwej podstawy prawnej roszczeń dochodzonych z tego tytułu przez
zakłady opieki zdrowotnej, co należy do obowiązku Sądu orzekającego, a także
wskazanie podmiotu biernie legitymowanego w takiej sprawie oraz właściwe
rozłożenie ciężaru dowodu okoliczności mających istotne znaczenie dla jej
rozstrzygnięcia.
Trybunał Konstytucyjny w powołanym przez Sąd Apelacyjny wyroku z dnia
18 grudnia 2002 r. K 43/01 a także w wyroku z dnia 5 kwietnia 2005 r. (OTK-A
z 2005 r., nr 4, poz. 43) stwierdzając zgodność z Konstytucją omawianego przepisu
wskazał jednocześnie na brak prawidłowej regulacji źródeł i podmiotu
zobowiązanego do pokrycia przyrostu wynagrodzeń i orzekł, że uznanie art. 4a za
zgodny z Konstytucją uwarunkowane jest rozumieniem go jako tworzącego
współodpowiedzialność systemu finansów publicznych za jego wykonanie.
Współodpowiedzialność tę odniósł do konstytucyjnych obowiązków władzy
publicznej w zakresie ochrony zdrowia (art. 68 Konstytucji RP) i wskazał, że środki
publiczne, w tym pochodzące ze zwiększonych składek na ubezpieczenie
społeczne, powinny być przeznaczone na zapewnienie realizacji obowiązku
podwyższenia wynagrodzeń, wynikającego z art. 4a ustawy o negocjacyjnym
systemie kształtowania wynagrodzeń. Stwierdził, że kasy chorych (poprzedniczki
prawne pozwanego Narodowego Funduszu Zdrowia), będące podmiotami finansów
7
publicznych w zakresie gromadzenia i gospodarowania składkami oraz
racjonalnego kształtowania odpłatności za usługi służby zdrowia, zobowiązane są
w zakresie swoich funkcji do wykonywania postanowień omawianej ustawy.
W ten nurt wykładni art. 4a ustawy wpisało się orzeczenie Sądu
Najwyższego z dnia 17 marca 2005 r. III CK 405/04 (OSNC z 2006 r., nr 2, poz.
36), w którym przyjęto, że wskazany przepis stanowi podstawę prawną także dla
roszczeń samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej wobec kas
chorych a później NFZ, jako właściwych podmiotów systemu finansów publicznych,
o pokrycie wydatków poniesionych na podwyżki wynagrodzeń pracowników
zakresie, w jakim w danych okolicznościach nie można było wymagać ich
sfinansowania przez te zakłady z własnych środków.
Inne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyrokach z dnia 24 września 2003 r.
I CK 143/03 (OSNC z 2004 r., nr 11, poz. 179) i z dnia 11 sierpnia 2005 r. V CK
79/05 (nie publ.), w których stwierdził, że brak podstaw prawnych do obciążenia kas
chorych (obecnie NFZ) obowiązkiem zwrotu wydatków samodzielnych publicznych
zakładów opieki zdrowotnej na pokrycie podwyżki wynagrodzeń przewidzianej
przez art. 4a ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania wynagrodzeń, który
to przepis nie może stanowić podstawy prawnej takiego roszczenia. We
wskazanym wyżej wyroku z dnia 24 września 2003 r. Sąd Najwyższy stwierdził, że
Skarb Państwa może ponosić odpowiedzialność odszkodowawczą za niezgodne
z prawem unormowanie zawarte w omawianej ustawie, które nie wskazując źródeł
sfinansowania podwyżek płac, w istocie nakłada na osobę prawną, bez podstawy
prawnej, obowiązek świadczeń nie będących daniną publiczną.
Ostatecznie jednak Sąd Najwyższy rozstrzygając to zagadnienie w składzie
siedmioosobowym nie podzielił powyższego stanowiska i w uchwale z dnia
30 marca 2006 r. III CZP 130/05 (OSNC z 2006 r., nr 11 poz. 177) stwierdził, że art.
4a ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania wynagrodzeń stanowi –
w związku z art. 56 k.c.- podstawę roszczenia samodzielnego publicznego zakładu
opieki zdrowotnej w stosunku do kasy chorych (NFZ) o zwrot kosztów
zwiększonego wynagrodzenia pracowników, jeżeli zakład ten, mimo prawidłowego
8
gospodarowania środkami uzyskanymi na podstawie umowy o udzielenie
świadczeń zdrowotnych, nie mógł tych kosztów pokryć w całości lub w części.
Sąd Najwyższy wskazał między innymi, że na kasach chorych, jako na
instytucji finansów publicznych dysponującej i gospodarującej środkami uzyskanymi
ze składek na ubezpieczenie społeczne ciążył obowiązek racjonalnego
kształtowania odpłatności za usługi służby zdrowia i uwzględniania w zawieranych
umowach o świadczenie tych usług realnych ich kosztów wynikających także
z regulacji ustawowych. W myśl art. 56 k.c. czynność prawna wywołuje nie tylko
skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad
współżycia społecznego i ustalonych zwyczajów. Przepis ten nakazuje więc przy
ocenie skutków czynności prawnej uwzględnić przede wszystkim treść czynności
prawnej, a w następnej kolejności ustawę. Art. 4a ustawy o negocjacyjnym
systemie kształtowania wynagrodzeń, rozumiany tak jak wskazał Trybunał
Konstytucyjny w wyroku z dnia 18 grudnia 2002 r., jest elementem obowiązującego
porządku prawnego. Prowadzi to do wniosku, że umowy o udzielanie
ubezpieczonym świadczeń zdrowotnych zawarte na lata 2001 i 2002 stanowiły
w związku z art. 4a ustawy i art. 56 k.c. podstawę roszczeń samodzielnych
publicznych zakładów opieki zdrowotnej wobec NFZ jako następcy prawnego kas
chorych o zapłatę kwot niezbędnych do pokrycia kosztów związanych z realizacją
obowiązku wynikającego z art. 4a omawianej ustawy.
Sąd Najwyższy podkreślił też, że dopuszczona we wskazanym wyżej wyroku
z dnia 24 września 2003 r. I CK 143/03 możliwość uzyskania odszkodowania od
władzy publicznej z tytułu wadliwej legislacji może co najwyżej służyć
rozwiązywaniu sytuacji patologicznych i nie może rzutować na przedstawiony wyżej
kierunek wykładni art. 4a ustawy. Wykładnia ta pozwala samodzielnemu
publicznemu zakładowi opieki zdrowotnej dochodzić kwot niezbędnych do pokrycia
kosztów wypłaconych pracownikom wynagrodzeń jako części należnego
umownego świadczenia pieniężnego, a nie jako odszkodowania, a zatem bez
konieczności wykazywania szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania
w terminie przez kasę chorych (NFZ). Nie jest jednak wykluczone, zgodnie z art.
481 § 3 k.c., domaganie się również naprawienia szkody doznanej przez
samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej wskutek zwłoki kontrahenta, tj.
9
nieotrzymania należnej kwoty w terminie z przyczyn, za które kasa chorych (NFZ)
ponosi odpowiedzialność (art. 476 w zw. z art. 471 in fine i art. 472 k.c.).
W omawianej uchwale Sąd Najwyższy wskazał także zasady rozkładu
ciężaru dowodu w procesie o zasądzenie należnego świadczenia umownego na
podstawie art. 4a ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania wynagrodzeń
w związku z art. 56 k.c. Stwierdził, że art. 4a ustawy podwyższając wynagrodzenie
pracowników samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, nie podważył
samej zasady samodzielności finansowej tych zakładów, ani nie przewidział
obowiązku pełnej rekompensaty tej podwyżki przez kasy chorych. Wobec
powyższego, w myśl reguł wyrażonych w art. 6 k.c., samodzielny publiczny zakład
opieki zdrowotnej dochodząc wyżej wskazanej należności powinien wykazać, że
mimo podjęcia wszelkich dostępnych działań organizacyjnych i finansowych nie był
w stanie pokryć tych kosztów w całości ze środków znajdujących się w jego
dyspozycji. W razie trudności dowodowych w ustaleniu okoliczności mających
wpływ na wynika sprawy pomocne mogą się okazać domniemania faktyczne,
płynące np. z sytuacji ukształtowanej w innych porównywalnych samodzielnych
publicznych zakładach opieki zdrowotnej. Prowadzenie nieprawidłowej gospodarki
finansowej lub nadmierne zadłużanie się samodzielnego publicznego zakładu
opieki zdrowotnej nie daje podstaw do obciążenia NFZ obowiązkiem uiszczenia
całej kwoty potrzebnej na podwyżki. NFZ może w sporze o zapłatę kwoty
stanowiącej pokrycie kosztów podwyżki wynagrodzeń zgłaszać zarzuty dotyczące
nie tylko gospodarki finansowej, stanu zobowiązań i ich struktury, wysokości
kosztów bezpośrednich oraz pośrednich, lecz także zarzuty dotyczące stanu
zatrudnienia i organizacji pracy samodzielnego publicznego zakładu opieki
zdrowotnej a także przyczyn, z powodu których wykroczył on poza maksymalny
poziom finansowania oraz przyczyn wzrostu kosztów opieki zdrowotnej i potrzeby
zastosowania określonych procedur medycznych oraz zakupu sprzętu i aparatury
medycznej. Zbadanie i rozważenie zasadności tych zarzutów pozwoli na właściwe
rozłożenie między strony umowy o udzielenie świadczeń zdrowotnych ciężaru
dokonanej ex lege podwyżki wynagrodzeń pracowników.
Przenosząc powyższe zasady na grunt rozpoznawanej sprawy przede
wszystkim należy uznać za nieskuteczne zarzuty skargi kasacyjnej odnoszące się
10
do rozstrzygnięcia Sądu Apelacyjnego dotyczącego roszczenia dochodzonego od
Skarbu Państwa. Nie zachodzą bowiem szczególnie naganne, patologiczne
okoliczności uzasadniające deliktową odpowiedzialność Skarbu Państwa za
zaniedbania legislacyjne, skoro właściwa wykładnia art. 4a ustawy o negocjacyjnym
systemie kształtowania wynagrodzeń, dokonana przez Trybunał Konstytucyjny
i Sąd Najwyższy pozwala na dochodzenie pokrycia przez pozwany Narodowy
Fundusz Zdrowia wypłaconej przez stronę powodową podwyżki wynagrodzeń.
Dlatego w tym zakresie skarga kasacyjna została oddalona na podstawie art. 39814
k.p.c., przy zastosowaniu art. 102 k.p.c., uzasadniającego nieobciążenie strony
pozwanej kosztami postępowania kasacyjnego w tym zakresie ze względu na jej
trudną sytuację materialną.
Natomiast w świetle przedstawionej wykładni art. 4a ustawy
o negocjacyjnym systemie kształtowania wynagrodzeń za skuteczne należy uznać
odnoszące się do roszczenia skierowanego przeciwko NFZ kasacyjne zarzuty
naruszenia art. 361 § 2 k.c. oraz art. 4a ustawy. Roszczenie to nie opiera się
bowiem na art. 471 k.c. i nie jest roszczeniem odszkodowawczym, jak przyjął Sąd
Apelacyjny, podzielając podstawę prawną roszczenia wskazaną przez powoda,
którą nie był związany. Strona powodowa nie musiała zatem wykazywać szkody,
o której stanowi art. 361 § 2 k.c., niemający w sprawie zastosowania. W tym stanie
rzeczy rozważania i stanowisko Sądu Apelacyjnego w przedmiocie rozkładu ciężaru
dowodu, odnoszące się do roszczenia odszkodowawczego, a nie do roszczenia
opartego na art. 4a ustawy w związku z art. 56 k.c., uzasadniają zarzut
niewłaściwego zastosowania powyższych przepisów oraz art. 6 k.c. Skuteczny jest
także zarzut naruszenia art. 232 k.p.c. w zakresie, w jakim Sąd Apelacyjny uznał,
że na stronie powodowej spoczywa obowiązek wskazania dowodów dla
stwierdzenia faktów, z których nie ona, lecz strona pozwana wywodzi skutki
prawne.
Wprawdzie słusznie Sąd Apelacyjny uznał, że to stronę powodową obciążało
udowodnienie, że podjęła wszystkie dostępne działania finansowe i organizacyjne,
by uzyskać we własnym zakresie środki niezbędne na wypłatę podwyżki
wynagrodzeń, a mimo to nie była w stanie tego uczynić, ale to na stronie pozwanej,
a nie powodowej spoczywał ciężar dowodu tego, że wykonała umowę
11
o świadczenie usług zdrowotnych oraz zobowiązania wynikające z zasad art. 56
k.c. w zw. z art. 4a ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania wynagrodzeń
i przekazała stronie powodowej środki na pokrycie kosztów podwyżki wynagrodzeń
pracowników, zaś jeśli środków tych nie przekazała, wyjaśnienie przyczyn
i udowodnienie, że zachodziły okoliczności wskazane w omówionej uchwale Sądu
Najwyższego z dnia 30 marca 2006 r., takie jak np. prowadzenie przez stronę
powodową nieprawidłowej gospodarki, uzasadniające odmowę pokrycia kosztów
podwyżki płac w całości lub w części.
Z tych przyczyn Sąd Najwyższy na podstawie art. 39815
§ 1 k.p.c. oraz art.
108 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. uchylił zaskarżony wyrok w części oddalającej
apelację strony powodowej dotyczącą roszczenia skierowanego przeciwko NFZ
oraz w części orzekającej o kosztach procesu dotyczących tego roszczenia
i przekazał w tym zakresie sprawę Sądowi Apelacyjnemu do ponownego
rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.
jc