Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CNP 17/07
POSTANOWIENIE
Dnia 20 lutego 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosława Wysocka
w sprawie ze skargi pozwanych Z.S. i I.S.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku
Sądu Rejonowego w A.
z dnia 23 listopada 2005 r., sygn. akt [...],
w sprawie z powództwa Syndyka masy upadłości L.W., E.S. i I.P. wspólników SC
"C."
przeciwko Z.S., M.S., D.S. i I.S.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 20 lutego 2007 r.,
I. odrzuca skargę;
II. zasądza od Z.S. i I.S. na rzecz powoda kwotę 120 (sto
dwadzieścia) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania
ze skargi;
III. oddala wniosek o przyznanie zwrotu kosztów pomocy
prawnej udzielonej Z.S. i I.S. w postępowaniu ze skargi.
2
Uzasadnienie
Pozwani małżonkowie I. i Z.S. reprezentowani przez profesjonalnego
pełnomocnika w osobie adwokata skierowali do Sądu Rejonowego w A. skargę o
stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku tego Sądu z dnia 23
listopada 2005 r., którym uwzględnione zostało wytoczone przeciwko nim oraz ich
dwóm synom powództwo o zapłatę. Wskazany wyrok Sądu pierwszej instancji
uprawomocnił się wobec braku jego zaskarżenia.
W odpowiedzi na skargę powód wniósł o jej odrzucenie bądź odmowę
przyjęcia do rozpoznania ewentualnie o jej oddalenie oraz domagał się
zasądzenia od pozwanych solidarnie zwrotu kosztów postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga pozwanych jest niedopuszczalna z powodu licznych wad, z których
każda stanowi wystarczającą i samodzielną podstawę do odrzucenia
skargi.
Zgodnie z art. 4246
§ 1 k.p.c. skargę o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego orzeczenia należy wnieść do sądu, który wydał
zaskarżone orzeczenie. Rozpoznanie skargi należy jednak wyłącznie do Sądu
Najwyższego, a zatem skarga taka może być skierowana jedynie do tego Sądu.
Na skarżących spoczywa obowiązek prawidłowego oznaczenia sądu, do którego
kierują swą skargę (art. 126 § 1 pkt 1 k.p.c.) i który właściwy jest do jej
rozpoznania (por. postanowienie SN z dnia 1 października 1997 r., I CKN 255/97,
Prok. i Pr. 1998 r., nr 4, poz. 41). Ponieważ skarżący w toczącym się obecnie
postępowaniu byli, tak jak tego wymaga art. 871
§ 1 k.p.c., reprezentowani
przez profesjonalnego pełnomocnika, błędne skierowanie skargi do Sądu
Rejonowego zamiast do Sądu Najwyższego nie mogło być kwalifikowane
w kategoriach oczywistej niedokładności bądź nie zachowania warunków
formalnych pisma procesowego. Wykluczona była więc możliwość zastosowania
art. 130 § 1 k.p.c. i wezwania pełnomocnika skarżących do naprawienia
popełnionego przez niego błędu przez wskazanie sądu właściwego do rozpoznania
skargi (por. postanowienie SN z dnia 24 lipca 2006 r., IV CNP 57/06, nie publ.).
3
W konsekwencji za jedną z przyczyn decydujących w sprawie niniejszej
o niedopuszczalności skargi należy uznać skierowanie jej do niewłaściwego sądu.
Kolejnym powodem uznania skargi pozwanych za niedopuszczalną jest
jej wniesienie od wyroku Sądu pierwszej instancji. Skarga o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia przysługuje bowiem od
orzeczenia sądu drugiej instancji (art. 4241
§ 1 k.p.c.). Jedynie w wyjątkowych
wypadkach, gdy niezgodność z prawem wynika z naruszenia podstawowych
zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka
i obywatela, skarga może być wniesiona także od orzeczenia sądu pierwszej
instancji, o ile strony nie skorzystały z przysługujących im środków prawnych
i nie jest możliwa zmiana lub uchylenie tego orzeczenia w drodze innych
przysługujących stronie środków prawnych, (art. 4241
§ 2 k.p.c.). W takim
wypadku zgodnie z art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c., wnosząc skargę od wyroku sądu
pierwszej instancji, strona ma obowiązek wykazania, że przesłanki te w danej
sprawie zachodzą (por. m.in. postanowienie SN z dnia 19 stycznia 2006 r.,
II CNP 2/06, OSNC 2006, nr 6, poz. 112). Skarga pozwanych tak określonego
wymagania jednak nie spełnia, gdyż skarżący nie tylko nie podjęli próby
wykazania w skardze, że taki wyjątkowy wypadek w sprawie niniejszej zachodzi,
lecz także nie wyjaśnili, jakie - ich zdaniem - zasady zostały zaskarżonym
przez nich wyrokiem naruszone. Ogólnikowe odwołanie się przez skarżących
do zasady „przestrzegania prawa” może być w tym zakresie uznane co
najwyżej za próbę pozorną.
Mając na uwadze, że skarga nie czyni zadość wskazanemu wyżej
wymaganiu należało przyjąć, iż niedopuszczalność skargi pozwanych jest
również spowodowana jej nieusuwalnymi brakami konstrukcyjnymi.
W niniejszej skardze oprócz wskazanych wyżej elementów, które
wymienia art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c. zabrakło także elementów określonych
w pkt 2 i 4 tego przepisu.
Jak wynika z treści skargi, wymaganie przytoczenia podstaw skargi
(art. 4245
§ 1 pkt 2 k.p.c.) oraz wymaganie wskazania przepisu prawa, z którym
zaskarżone orzeczenie jest niezgodne, są przez pozwanych traktowane
4
równoważnie (art. 4245
§ 1 pkt 3 k.p.c.). Jak to zaś już wielokrotnie zostało
powiedziane w orzecznictwie Sądu Najwyższego, każde z tych wymagań ma
charakter niezależny i musi być spełnione samodzielnie. W konsekwencji,
ponieważ wymagania te nie są tożsame, należy w skardze oddzielnie przytoczyć
jej podstawy oraz oddzielnie wskazać przepis, z którym zaskarżone orzeczenie
jest niezgodne (por. postanowienie SN z dnia 20 lipca 2006 r., IV CNP 1/05,
nie publ. oraz uzasadnienie postanowienia SN z dnia 27 stycznia 2006 r.,
III CNP 23/05, OSNC 2006, nr 7-8, poz. 140). W skardze pozwani ograniczyli
się natomiast do wskazania przepisów, z którymi - ich zdaniem - wyrok z dnia
23 listopada 2005 r. jest niezgodny i zaniechali przytoczenia jej podstaw.
W tym więc zakresie skargę niniejszą również należało uznać za dotkniętą
istotnym nieusuwalnym brakiem.
Kolejną, wadą niniejszej skargi, która również czyni ją niedopuszczalną,
jest występujący w niej brak uprawdopodobnienia, że na skutek wydania
zaskarżonego wyroku pozwanym została wyrządzona szkoda (art. 4245
§ 1
pkt 4 k.p.c.). Spełnienie tego wymagania polega na złożeniu przez stronę
wnoszącą skargę oświadczenia, że szkoda taka wystąpiła, wskazaniu jej
rodzaju i rozmiaru oraz związku przyczynowego, jaki zachodzi między
wydaniem zaskarżonego orzeczenia a szkodą, a także na powołaniu lub
przedstawieniu dowodów lub innych środków uwiarygodniających twierdzenia
strony (por. postanowienia SN z dnia 23 marca 2006 r., IV CNP 23/06,
Biul.SN 2006, nr 6, poz. 8 oraz z dnia 31 stycznia 2006 r., IV CNP 38/05,
OSNC 2006, nr 7-8, poz. 141). W powyższym zakresie skarżący ograniczyli się
natomiast do stwierdzenia, że wyrządzona im szkoda wiąże się z egzekwowaniem
przez powoda kwot wymienionych w sentencji wyroku Sądu Rejonowego w A. z
dnia 23 listopada 2005 r., nie starając się nawet tego faktu wykazać bądź
uprawdopodobnić.
Wobec powyższego należało orzec, jak w sentencji, na podstawie
art. 4248
§ 1 k.p.c.
Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania ze skargi zostało oparte na
podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z 108 § 1 k.p.c.
5
Oddalając wniosek o przyznanie od Skarbu Państwa zwrotu nie opłaconych
kosztów pomocy prawnej Sąd Najwyższy miał na względzie, że zgodnie
z utrwalonym orzecznictwem (por. np. postanowienie SN z dnia 12 lutego 1999 r.,
II CKN 341/98, OSNC 1999, nr 6, poz. 123) wniesienie niedopuszczalnego
środka zaskarżenia przez adwokata ustanowionego z urzędu nie może być
uznane za udzielenie pomocy prawnej w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy z dnia
26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (t.j. - Dz.U. 2002, Nr 123, poz. 1058
ze zm.).