Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 marca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2013 r. w Krakowie

sprawy z wniosku M. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w K.

o emeryturę

na skutek apelacji wnioskodawcy M. B.

od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach Wydziału V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 29 czerwca 2012 r. sygn. akt V U 505/12

o d d a l a apelację.

Sygn. akt. III AUa 1250/12

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 29 czerwca 2012 r. Sąd Okręgowy w Kielcach oddalił odwołanie M. B. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w K. z dnia 26 marca 2012 r., którą odmówiono mu prawa do emerytury.

Sąd Okręgowy ustalił, że M. B., urodzony w dniu (...), w okresie od 25 października 1982 r. do 31 grudnia 1995 r. był członkiem Rolniczego Kombinatu Spółdzielczego (...) w B.. Nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego. Ogólny staż jego pracy na dzień 1 stycznia 1999 r. wynosi 25 lat, 2 miesiące i 16 dni. M. B. od 25 września 2006 r. zatrudniony jest w spółce (...) Sp. z o.o. w W.. W dniu 1 marca 2012 r. złożył wniosek o emeryturę.

Sąd pierwszej instancji uznał, że odwołanie nie jest zasadne w świetle treści przepisów art. 184 ust. 1 i 2, art. 27 i art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153 poz. 1227 ze zm.) oraz przepisów § 4 ust. 1 pkt 1 i 3 i § 2 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Wnioskodawca nie ukończył 60 lat i tym samym nie spełnił przesłanki z § 4 ust. 1 pkt 1 w/w rozporządzenia dotyczącej wieku emerytalnego dla osób ubiegających się o emeryturę z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Ponadto w chwili złożenia wniosku o emeryturę pozostawał i nadal pozostaje w stosunku pracy, a tym samym nie spełnił kolejnej przesłanki - wskazanej w art. 184 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W tym stanie faktycznym bezprzedmiotowe są rozważania, czy ubezpieczony spełnił wymóg co najmniej 15-stu lat pracy w szczególnych warunkach. Jak bowiem stwierdził Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z 11 marca 2010 r. (sygn. III AUa 19/10), jeżeli ubezpieczony nie rozwiązał stosunku pracy na dzień złożenia wniosku o emeryturę na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a nadto nie udokumentował przed organem rentowym spełnienia warunku posiadania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na dzień 1 stycznia 1999 r., sąd rozpoznający odwołanie od decyzji odmawiającej przyznanie prawa do emerytury, po ustaleniu, że ubezpieczony nie rozwiązał stosunku pracy, nie ma obowiązku prowadzenia postępowania celem ustalenia spełnienia pozostałych przesłanek przyznania świadczenia. Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł wnioskodawca, zaskarżając go w całości. Zarzucając naruszenie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U z 2009 r. nr 153, poz. 1227 ze zm.). wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

W ocenie skarżącego, nie można się zgodzić, że bezprzedmiotowe były rozważania co do spełnienia przez niego wymogu co najmniej 15-stu lat pracy w szczególnych warunkach. Skoro jedną z przesłanek nabycia prawa do emerytury jest staż pracy w szczególnych warunkach, to sąd powinien bezwzględnie przeanalizować również i ten warunek. Pominięcie w postępowaniu dowodowym tej przesłanki może doprowadzić do sytuacji, w której po osiągnięciu wymaganego wieku i rozwiązaniu stosunku pracy organ rentowy odmówi mu prawa do emerytury. Wówczas pozostałby bez środków do życia i bez jakiejkolwiek możliwości znalezienia nowej pracy. Nie wskazując, które z normatywnych przesłanek nabycia prawa zostały spełnione, a które nie, Sąd Okręgowy naruszył przepis art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest całkowicie bezzasadna.

W niniejszej sprawie rozstrzygnięcia wymagało, czy wnioskodawca spełnia wszystkie przesłanki nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym na podstawie art. 184 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r., nr 153, poz. 1227 z późn. zm. w brzmieniu sprzed nowelizacji z dnia 1 stycznia 2013 r.) i w zw. z § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Poza sporem pozostaje, że nie spełnia on co najmniej dwóch z tych przesłanek, albowiem w dniu wydania zaskarżonej decyzji nie ukończył 60 lat i będąc pracownikiem, nie rozwiązał stosunku pracy. Organ rentowy zakwestionował dodatkowo spełnienie przez wnioskodawcę wymogu legitymowania się piętnastoletnim okresem zatrudnienia w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

Wobec powyższego Sąd pierwszej instancji słusznie uznał, że prawo do emerytury wnioskodawcy nie przysługuje, czego ten zresztą nie kwestionował. Jednocześnie, wbrew zarzutom apelacji, w sprawie nie było konieczne badanie ziszczenia wszystkich warunków przyznania świadczenia emerytalnego, skoro niespełnienie choćby jednego przesądza o braku takiego prawa. Podkreślenia wymaga, że przedmiotem postępowania dowodowego przed sądem są wyłącznie te fakty, które mają dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.). Należy także podkreślić, iż w sprawach z odwołania od decyzji organu rentowego, treść decyzji wyznacza przedmiot i zakres rozpoznania oraz orzeczenia sądu pracy i ubezpieczeń społecznych (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 1999 r. sygn. akt II UZ 52/99, OSNP 2000/15/601). W niniejszej sprawie zaskarżona decyzja dotyczyła odmowy przyznania wnioskodawcy prawa do emerytury wobec braku łącznego spełnienia wymaganych prawem przesłanek. Wbrew twierdzeniom apelującego, z treści zaskarżonej decyzji jednoznacznie wynika, że organ rentowy wskazał trzy przyczyny odmowy przyznania emerytury: brak 15 lat pracy w warunkach szczególnych, nie osiągnięcie wymaganego wieku 60 lat oraz nie udokumentowanie rozwiązania stosunku pracy. Zatem podczas rozpoznania odwołania od powyższej decyzji kognicja Sądu ograniczona jest do zbadania jej legalności i prawidłowości w tym zakresie. W konsekwencji Sąd rozpoznający odwołanie, przyjmując za bezsporną istotną dla rozstrzygnięcia okoliczność, iż wnioskodawca w dacie orzekania nie rozwiązał stosunku pracy ani nie osiągnął wymaganego wieku, a zatem nie spełnił co najmniej dwóch z przesłanek, których łączne spełnienie jest konieczne dla nabycia prawa do wcześniejszej emerytury, nie był zobowiązany do merytorycznego badania także innych kwestii stanowiących podstawę oceny prawa wnioskodawcy do świadczenia. Brak było zatem podstaw do czynienia Sądowi Okręgowemu zarzutu nieprzeprowadzenia postępowania dowodowego co do charakteru pracy wnioskodawcy, skoro rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego o odmowie uwzględnienia odwołania wnioskodawcy było prawidłowe i opierało się na przyjęciu braku po stronie wnioskodawcy także pozostałych przesłanek przyznania emerytury. Postępowanie sądowe, a w szczególności postępowanie apelacyjne w sprawie toczącej się na skutek odwołania od decyzji organu rentowego o odmowie przyznania świadczenia z ubezpieczenia społecznego nie może bowiem służyć wyłącznie dokonywaniu ustalenia przesłanek nabycia prawa do świadczenia na przyszłość. Jak bowiem wynika z utrwalonego orzecznictwa, nie ma interesu prawnego w rozumieniu art. 189 k.p.c. strona domagająca się ustalenia stosunku prawnego lub faktów prawotwórczych, od których zależy jej prawo do świadczeń z zakresu ubezpieczeń społecznych (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2001r., II UKN 295/00, LEX nr 387309).

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd Apelacyjny uznał apelację za bezzasadną i na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w sentencji.