Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CSK 166/07
POSTANOWIENIE
Dnia 6 lipca 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Kwaśniewski
w sprawie z powództwa TP
przeciwko Skarbowi Państwa - Izbie Skarbowej
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 6 lipca 2007 r.,
na skutek skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 30 listopada 2006 r., sygn. akt [...],
odrzuca skargę kasacyjną.
2
Uzasadnienie
Zaskarżony skargą kasacyjną wyrok wydany został w dniu 30 listopada
2006 r., a zatem wniesiona od niego skarga kasacyjna spełniać powinna wszelkie
wymogi formalne, wynikające z treści przepisów art. 3984
§ 1 i § 2 k.p.c.
W paragrafie pierwszym art. 3984
k.p.c. ustawodawca skatalogował odrębnie
w czterech punktach konstrukcyjne elementy każdej skargi kasacyjnej, a więc
cechy istotne (kreatywne) tego tylko szczególnego środka odwoławczego,
podkreślając zarazem w ten sposób rangę tychże elementów. Natomiast w zdaniu
pierwszym § 2 art. 3984
k.p.c. wskazano na pozostałe wymagania tej skargi, które
stawiane są każdemu pismu procesowemu (art. 126 k.p.c. – 128 k.p.c.) z rygorem
przewidzianym w art. 130 k.p.c.
Już wcześniej przyjęto w orzecznictwie, że brak któregokolwiek z kreatywnych
elementów dawnej kasacji, a określonych w którymkolwiek z punktów
nieobowiązującego już art. 3933
§ 1 k.p.c. nie podlega naprawieniu w trybie art. 130
§ 1 k.p.c., a kasacja dotknięta takim nieusuwalnym brakiem podlegała odrzuceniu
a limine (postanowienie SN z dnia 9 listopada 2000 r., II CKN 1385/00, OSNC
2001, z 3, poz. 51; postanowienie SN z dnia 12 grudnia 2000 r. V CKN 1780/00,
OSNC 2001, z. 3, poz. 52).
Obowiązek przedstawienia przez skarżącego m.in. uzasadnienia wniosku
o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania, a wynikający z art. 3984
§ 1 pkt 3
k.p.c., wiąże się z instytucją tzw. „przedsądu”, polegającego m.in. na możliwości
Sądu Najwyższego odmowy przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania (art. 3989
§
2 k.p.c.). Ten możliwy sposób zakończenia postępowania kasacyjnego, a kolidujący
niewątpliwie z intencją strony wnoszącej skargę kasacyjną dowodzi zrównania
rangą obowiązku przytoczenia podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienia (art. 3984
§
1 pkt 2 k.p.c.) z obowiązkiem odrębnego przedstawienia oraz uzasadnienia
wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania (art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c.).
Odrębne wyartykułowanie przez ustawodawcę obu kategorii obowiązków dowodzi
tego, że nie są one tożsame. W konsekwencji za spełnienie wymogu z art. 3984
§ 1
3
pkt 3 k.p.c. nie można uznać jedynie odwołania się przez skarżącego
do uzasadnienia podstaw kasacyjnych i sformułowanych w ich ramach zarzutów,
z pominięciem wyraźnego, odrębnego i ścisłego przytoczenia co najmniej jednej
spośród okoliczności wymienionych w art. 3989
§ 1 k.p.c., wraz z jej stosownym
uzasadnieniem przy pomocy argumentów jurydycznych (por. postanowienie SN
z dnia 22 marca 2001 r., V CZ 131/00, OSNC 2001, z. 10, poz. 156; postanowienie
SN z dnia 5 czerwca 2001 r., IV CZ 45/01, OSNC 2001 r., z. 10, poz. 157).
W odniesieniu do skargi kasacyjnej zachowuje aktualność utrwalone orzecznictwo
Sądu Najwyższego, zgodnie z którym wymagania z art. 3984
§ 1 k.p.c. mają
samodzielny byt i nie mogą być traktowane zamiennie (postanowienie SN z dnia
29 czerwca 2005 r. V CSK 5/05, niepubl.; postanowienie SN z dnia 14 lipca 2005 r.
III CZ 61/05 niepubl.; postanowienie SN z dnia 21 lipca 2005 r., V CSK 18/05,
niepubl.).
Spełniając formalny wymóg skargi kasacyjnej, określony w art. 3984
§ 1 pkt 3
k.p.c., skarżący powinien zawrzeć w niej wniosek o przyjęcie skargi do rozpoznania
i wniosek ten uzasadnić wskazując na występowanie w sprawie przynajmniej
jednej z okoliczności stanowiących przesłanki tzw. przedsądu, określone w art.
3989
§ 1 k.p.c. i przedstawić odpowiednie argumenty prawne, uzasadniające
występowanie ściśle określonej w ustawie przesłanki. Potrzeba przyjęcia skargi
kasacyjnej do rozpoznania powinna być zatem uzasadniona przez skarżącego przy
pomocy argumentów jurydycznych uzasadniających wystąpienie którejkolwiek
z przesłanek precyzyjnie określonych w art. 3989
§ 1 k.p.c. (por. postanowienie SN
z dnia 21 lipca 2005 r. sygn. akt V CSK 18/05). Spełnienie tego wymogu nie jest
tożsame z werbalnym powołaniem się na przesłanki wymienione w art. 3989
§ 1
k.p.c. Ponieważ skarga kasacyjna powoda pozbawiona jest właściwie rozumianego
uzasadnienia wniosku o przyjęcie skargi do rozpoznania przeto podlega ona
odrzuceniu (por. postanowienie SN z dnia 22 września 2005 r. sygn. akt II CSK
7/05).
Uwzględniając więc odrębność obu przedmiotów regulacji w pkt 2 i 3 art.
3984
§ 1 k.p.c. stwierdzić należy, że choć argumentacja skarżącego może się
niekiedy w obu tych kwestiach nawet częściowo pokrywać, to jednak orzeczenie
w przedmiocie przyjęcia kasacji do rozpoznania zapada tylko po uprzednim
4
dokonaniu oceny przyczyn kwalifikowanych przez ustawodawcę, a określonych
w art. 3989
§ 1 k.p.c., gdyż tylko one i ich uzasadnienie mogą być przedmiotem tzw.
„przedsądu” i decydują o jego wyniku.
Skoro więc skarga kasacyjna pozbawiona jest właściwego przedstawienia
i adekwatnego uzasadnienia wniosku o przyjęcie jej do rozpoznania, a więc tego
niezbędnego elementu konstrukcyjnego współkreującego istotę tego środka
zaskarżenia, to Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji postanowienia, działając na
podstawie art. 3986
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 3986
§ 2 k.p.c. i art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c.
O kosztach postępowania kasacyjnego nie orzekano, gdyż wprawdzie
pozwany Skarb Państwa wniósł o ich zasądzenie, to jednak domagał się odmowy
przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania lub jej oddalenia, a nie odrzucenia ze
względów formalnych. Tymczasem w utrwalonym orzecznictwie Sądu Najwyższego
przyjmuje się, że w razie odrzucenia skargi kasacyjnej nie należy przyznawać
kosztów postępowania kasacyjnego stronie, która nie podniosła zarzutu, że skarga
ta powinna być odrzucona (orzeczenie SN z dnia 15 listopada 1934 r., C. II.
1677/34, Zb.Urz. 1935 r., poz. 204; postanowienie SN z dnia 11 stycznia 2002 r., III
CKN 563/01, niepubl.).