V CSK 514/07
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:13-01-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CSK 514/07
POSTANOWIENIE
Dnia 20 lutego 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
w sprawie z powództwa K. M.
przeciwko (…) Zakładowi Ubezpieczeń S.A. w W.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 20 lutego 2008 r.,
na skutek skargi kasacyjnej strony pozwanej
od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 9 stycznia 2007 r., sygn. akt I ACa (…),
odrzuca skargę kasacyjną i zasądza od pozwanego na rzecz powoda 3600 (trzy
tysiące sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Skargę kasacyjną od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 9 stycznia 2007 r.
pozwany (…) Zakład Ubezpieczeń Spółka Akcyjna w W. oparł na podstawie naruszenia
prawa materialnego, a to:
1) art. 805 § 2 pkt 1 k.c. poprzez przyjęcie, że powodowi należy się odszkodowanie,
bowiem zaszedł wypadek przewidziany w umowie, polegający na kradzieży
samochodu w wyniku rozboju na jego osobie, co stanowi naruszenie § 6 pkt 3
wydanych przez pozwanego o.w.u. autocasco;
2) art. 84 § 1 i 2 k.c. poprzez przyjęcie, że nabycia przedmiotu ubezpieczenia ze
środków pochodzących z niewyjaśnionych źródeł w zasadzie nie może być
rozważane w aspekcie błędu, o jakim mowa w tym przepisie;
3) art. 88 § 2 k.c. poprzez uznanie, że pozwany uchybił rocznemu terminowi do
uchylenia się od skutków złożonego oświadczenia woli, skoro w zażaleniach
2
składanych w toku postępowania karnego pozwany podnosił fakt niewyjaśnienia
źródeł środków, z których został nabyty skradziony samochód.
Jako okoliczności uzasadniające wniosek o przyjęcie skargi do rozpoznania (art.
3984
§ 1 pkt 3 k.p.c.), skarżący wywiódł dwa istotne zagadnienia prawne,
sprowadzające się do potrzeby rozstrzygnięcia, czy środki pochodzące
z niewyjaśnionych źródeł, za które nabyto samochód, następnie skradziony w wyniku
rozboju, stanowią składnik czynności prawnej i czy mogą stanowić podstawę do
uchylenia się na podstawie art. 84 k.c. od skutków złożonego oświadczenia woli,
polegającego na zawarciu przez powoda z pozwanym umowy ubezpieczenia autocasco,
przy ustalonej okoliczności, że pieniądze na zakup pojazdu pochodziły z nielegalnych
źródeł; drugie ze wspomnianych istotnych zagadnień prawnych polega na
rozstrzygnięciu, czy pozwany uchybił rocznemu terminowi przewidzianemu w art. 88 § 2
k.c. Skarga nie obejmuje wyodrębnionego uzasadnienia wniosku o przyjęcie jej do
rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna pozwanego podlega odrzuceniu.
Wstępnie należy przypomnieć, iż skarga kasacyjna jest nadzwyczajnym środkiem
zaskarżenia, który może być oparty tylko na kwalifikowanych podstawach zaskarżenia,
obejmujących zarzuty błędów co do prawa. Sąd Najwyższy jako Sąd kasacyjny
pozbawiony został możliwości badania stanu faktycznego sprawy i pozostaje związany
ustaleniami faktycznymi poczynionymi przez sądy pierwszej oraz drugiej instancji (art.
39813
§ 2 k.p.c.). Z tego względu ustawodawca wykluczył możliwość oparcia skargi
kasacyjnej na zarzutach dotyczących ustalenia faktów lub oceny dowodów (art. 3983
§ 3
k.p.c.).
Z tego punktu widzenia za niedopuszczalne należało uznać zarzuty naruszenia
art. 805 § 2 pkt 1 k.c. oraz art. 84 § 1 i 2 k.c. Skarżący opiera je bowiem na własnej
projekcji stanu faktycznego, mimo że Sąd drugiej instancji jednoznacznie wskazał
w uzasadnieniu skarżonego wyroku, że wypadek objęty ochroną ubezpieczeniową miał
rzeczywiście miejsce i nie był upozorowany, zaś pozwany nie zdołał wykazać w toku
procesu, że powód nabył samochód z nielegalnych środków. Zwalczanie ustaleń
faktycznych w postępowaniu kasacyjnym jest bezskuteczne, a zarzuty w tym zakresie
nigdy nie mogą wypełnić pierwszej podstawy kasacyjnej, albowiem nigdy nie stanowią
one ani o niewłaściwym stosowaniu, ani o błędnej wykładni norm prawa materialnego
(por. postanowienia SN: z dnia 23 września 2005 r., III CSK 13/05, OSNC 2006 nr 4,
3
poz. 76 oraz z dnia 14 września 2007 r., III CSK 230/07, niepubl.; wyrok SN z dnia 4
stycznia 2007 r., IV CSK 364/06, LEX nr 238975).
Nadto należy podnieść, iż wywiedzione w skardze istotne zagadnienia prawne nie
zostały opatrzone uzasadnieniem, co przesądza o sprzeczności konstrukcji skargi
kasacyjnej z treścią art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c. Ustawa procesowa kumulatywnie wymaga
zawarcia w tym środku odwoławczym „wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do
rozpoznania i jego uzasadnienia”. Za spełnienie tego wymagania nie może uchodzić
uzasadnienie podstaw kasacyjnych; chodzi tu bowiem o dwa odrębne elementy
konstrukcyjne (tak m.in. postanowienie SN z dnia 26 października 2005 r., V CZ 122/05,
niepubl.).
Mając na względzie powyższe, na podstawie art. 3986
§ 3 k.p.c. orzeczono jak
w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 20 lutego 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
w sprawie z powództwa K. M.
przeciwko (…) Zakładowi Ubezpieczeń S.A. w W.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 20 lutego 2008 r.,
na skutek skargi kasacyjnej strony pozwanej
od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 9 stycznia 2007 r., sygn. akt I ACa (…),
odrzuca skargę kasacyjną i zasądza od pozwanego na rzecz powoda 3600 (trzy
tysiące sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Skargę kasacyjną od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 9 stycznia 2007 r.
pozwany (…) Zakład Ubezpieczeń Spółka Akcyjna w W. oparł na podstawie naruszenia
prawa materialnego, a to:
1) art. 805 § 2 pkt 1 k.c. poprzez przyjęcie, że powodowi należy się odszkodowanie,
bowiem zaszedł wypadek przewidziany w umowie, polegający na kradzieży
samochodu w wyniku rozboju na jego osobie, co stanowi naruszenie § 6 pkt 3
wydanych przez pozwanego o.w.u. autocasco;
2) art. 84 § 1 i 2 k.c. poprzez przyjęcie, że nabycia przedmiotu ubezpieczenia ze
środków pochodzących z niewyjaśnionych źródeł w zasadzie nie może być
rozważane w aspekcie błędu, o jakim mowa w tym przepisie;
3) art. 88 § 2 k.c. poprzez uznanie, że pozwany uchybił rocznemu terminowi do
uchylenia się od skutków złożonego oświadczenia woli, skoro w zażaleniach
2
składanych w toku postępowania karnego pozwany podnosił fakt niewyjaśnienia
źródeł środków, z których został nabyty skradziony samochód.
Jako okoliczności uzasadniające wniosek o przyjęcie skargi do rozpoznania (art.
3984
§ 1 pkt 3 k.p.c.), skarżący wywiódł dwa istotne zagadnienia prawne,
sprowadzające się do potrzeby rozstrzygnięcia, czy środki pochodzące
z niewyjaśnionych źródeł, za które nabyto samochód, następnie skradziony w wyniku
rozboju, stanowią składnik czynności prawnej i czy mogą stanowić podstawę do
uchylenia się na podstawie art. 84 k.c. od skutków złożonego oświadczenia woli,
polegającego na zawarciu przez powoda z pozwanym umowy ubezpieczenia autocasco,
przy ustalonej okoliczności, że pieniądze na zakup pojazdu pochodziły z nielegalnych
źródeł; drugie ze wspomnianych istotnych zagadnień prawnych polega na
rozstrzygnięciu, czy pozwany uchybił rocznemu terminowi przewidzianemu w art. 88 § 2
k.c. Skarga nie obejmuje wyodrębnionego uzasadnienia wniosku o przyjęcie jej do
rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna pozwanego podlega odrzuceniu.
Wstępnie należy przypomnieć, iż skarga kasacyjna jest nadzwyczajnym środkiem
zaskarżenia, który może być oparty tylko na kwalifikowanych podstawach zaskarżenia,
obejmujących zarzuty błędów co do prawa. Sąd Najwyższy jako Sąd kasacyjny
pozbawiony został możliwości badania stanu faktycznego sprawy i pozostaje związany
ustaleniami faktycznymi poczynionymi przez sądy pierwszej oraz drugiej instancji (art.
39813
§ 2 k.p.c.). Z tego względu ustawodawca wykluczył możliwość oparcia skargi
kasacyjnej na zarzutach dotyczących ustalenia faktów lub oceny dowodów (art. 3983
§ 3
k.p.c.).
Z tego punktu widzenia za niedopuszczalne należało uznać zarzuty naruszenia
art. 805 § 2 pkt 1 k.c. oraz art. 84 § 1 i 2 k.c. Skarżący opiera je bowiem na własnej
projekcji stanu faktycznego, mimo że Sąd drugiej instancji jednoznacznie wskazał
w uzasadnieniu skarżonego wyroku, że wypadek objęty ochroną ubezpieczeniową miał
rzeczywiście miejsce i nie był upozorowany, zaś pozwany nie zdołał wykazać w toku
procesu, że powód nabył samochód z nielegalnych środków. Zwalczanie ustaleń
faktycznych w postępowaniu kasacyjnym jest bezskuteczne, a zarzuty w tym zakresie
nigdy nie mogą wypełnić pierwszej podstawy kasacyjnej, albowiem nigdy nie stanowią
one ani o niewłaściwym stosowaniu, ani o błędnej wykładni norm prawa materialnego
(por. postanowienia SN: z dnia 23 września 2005 r., III CSK 13/05, OSNC 2006 nr 4,
3
poz. 76 oraz z dnia 14 września 2007 r., III CSK 230/07, niepubl.; wyrok SN z dnia 4
stycznia 2007 r., IV CSK 364/06, LEX nr 238975).
Nadto należy podnieść, iż wywiedzione w skardze istotne zagadnienia prawne nie
zostały opatrzone uzasadnieniem, co przesądza o sprzeczności konstrukcji skargi
kasacyjnej z treścią art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c. Ustawa procesowa kumulatywnie wymaga
zawarcia w tym środku odwoławczym „wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do
rozpoznania i jego uzasadnienia”. Za spełnienie tego wymagania nie może uchodzić
uzasadnienie podstaw kasacyjnych; chodzi tu bowiem o dwa odrębne elementy
konstrukcyjne (tak m.in. postanowienie SN z dnia 26 października 2005 r., V CZ 122/05,
niepubl.).
Mając na względzie powyższe, na podstawie art. 3986
§ 3 k.p.c. orzeczono jak
w sentencji.