Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CNP 83/08
POSTANOWIENIE
Dnia 25 listopada 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosława Wysocka
w sprawie ze skargi pozwanych
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego nakazu zapłaty Sądu
Rejonowego w S.
z dnia 14 sierpnia 2007 r., sygn. akt X Nc (…),
w sprawie z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej K.(…) w S.
przeciwko J. Z. i W. Z.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 25 listopada 2008 r.,
odrzuca skargę.
Uzasadnienie
Pozwani małżonkowie W. i J. Z. wnieśli skargę o stwierdzenie niezgodności z
prawem prawomocnego nakazu zapłaty Sądu Rejonowego w S. z dnia 14 sierpnia 2007
r., powołując się na występujący w sprawie wyjątkowy wypadek, o którym mowa w art.
4241
§ 2 k.p.c. Nakaz ten uprawomocnił się wobec braku jego zaskarżenia.
Skarga jest niedopuszczalna, gdyż została wniesiona od orzeczenia, od którego
środek ten pozwanym w sprawie nie przysługiwał. Skargę o stwierdzenie niezgodności z
prawem prawomocnego orzeczenia strony mogą skutecznie wnieść od orzeczenia sądu
drugiej instancji (art. 4241
§ 1 k.p.c.). Jedynie w wyjątkowych wypadkach, gdy
niezgodność z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego
lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela, skarga może być także
wniesiona od orzeczenia sądu pierwszej instancji, o ile strony nie skorzystały z
2
przysługujących im środków prawnych i nie jest możliwa zmiana lub uchylenie tego
orzeczenia w drodze innych przysługujących stronie środków prawnych (art. 4241
§ 2
k.p.c.). Strona, wnosząc skargę od niezaskarżonego orzeczenia sądu pierwszej
instancji, poza innymi przesłankami, musi - zgodnie z art. 4245
§ 1 pkt 5 in fine k.p.c. -
wykazać przede wszystkim istnienie tych wyjątkowych. Skarga pozwanych tak
określonego wymagania nie spełnia. Pozwani nie podjęli nawet próby wykazania, że
wypadek, o którym mowa w art. 4241
§ 2 k.p.c. ma rzeczywiście w sprawie miejsce. W
skardze nie przedstawiono w tym zakresie żadnej argumentacji, posługując się jedynie -
co jest niewystarczające - przewidzianym w ustawie zwrotem, że taki „wyjątkowy
wypadek” wystąpił (por. m. in. postanowienie SN z dnia 17 października 2001 r., III CZ
98/01, OSNC 2002, nr 5, poz. 71). Nie wskazano zatem jakichkolwiek szczególnych
okoliczności, które stały na przeszkodzie wzruszeniu nakazu zapłaty z dnia 14 sierpnia
2007 r. przy pomocy innych przysługujących pozwanym środków prawnych (por. m. in.
postanowienie SN z dnia 19 stycznia 2006 r., II CNP 2/06, OSNC 2006, nr 6, poz. 112),
choć, wnosząc skargę od orzeczenia Sądu pierwszej instancji, tak właśnie należało
uczynić (por. postanowienie SN z dnia 2 lutego 2006 r., I CNP 4/06, OSNC 2006, nr 6,
poz. 113). Skarżący nie wyjaśnili ponadto, jakie - ich zdaniem - zasady, o których mowa
w art. 4241
§ 2 k.p.c., zostały zaskarżonym przez nich nakazem naruszone. Ograniczyli
się w tym zakresie do wskazania kilku przepisów Konstytucji RP oraz ustawy z dnia 15
grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, a także ogólnych twierdzeń o
nadużyciu prawa przez stronę powodową i Sąd oraz o pozbawieniu skarżących prawa
do obrony ich interesów. Przedstawiona analiza skargi prowadzi do wniosku, że pozwani
nie wykazali, iż w sprawie zachodzą wskazane szczególne przesłanki, które łącznie
uzasadniałyby wniesienie skargi od orzeczenia Sądu pierwszej instancji (art. 4241
§ 2
k.p.c.). Przesądza to niedopuszczalności skargi pozwanych (art. 4248
§ 2 k.p.c.).
Za niedopuszczalnością skargi przemawiają także inne względy. Środek ten nie
tylko nie czyni zadość wymaganiu przewidzianemu w art. 4245
§ 1 pkt 5 in fine k.p.c.,
lecz także wymaganiu określonemu we wstępnej części tego przepisu oraz w pkt 3 i 4
wymienionego paragrafu. W świetle art. 4248
§ 1 k.p.c. każda tego rodzaju wada,
mająca charakter nieusuwalny, stanowi wystarczającą i samodzielną podstawę do
odrzucenia skargi (por. postanowienie SN z dnia 16 lutego 2007 r., V CNP 8/07,
niepubl.).
W skardze nie wskazano przepisu, z którym zaskarżony skargą nakaz zapłaty
jest, zdaniem skarżących, niezgodny (art. 4245
§ 1 pkt 3 k.p.c.). Przytoczenie podstaw
3
skargi nie jest bowiem równoznaczne ze spełnieniem tego obowiązku i nie może go
zastąpić (por. postanowienie SN z dnia 20 lipca 2006 r., IV CNP 1/05, niepubl.).
Nie zostało także spełnione wymaganie uprawdopodobnienia szkody, poniesionej
na skutek wydania zaskarżonego skargą orzeczenia (art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.). Pozwani
do kwestii tej w skardze w ogóle się nie odnieśli, choć uprawdopodobnienie to, jako
niezbędny i kluczowy element skargi, powinno w niej nastąpić. Jedynie w ramach
wniosku o wstrzymanie wykonania zaskarżonego nakazu, podnieśli, że szkoda taka
została im wyrządzona, powołując się przy tym na skierowane w oparciu o ten nakaz
wezwanie do spełnienia zasądzonego świadczenia. Należy więc powiedzieć, że
skarżący nie wykazali by konkretną szkodę rzeczywiście już ponieśli, powołanie się na
wezwanie do zapłaty oraz wystąpienie z wnioskiem o wstrzymanie wykonania nakazu
zapłaty temu bowiem przeczy. Szkodą w rozumieniu wskazanego przepisu jest jedynie
uszczerbek, który w majątku strony już nastąpił. Powołanie się w istocie na szkodę
przyszłą, czy też hipotetyczną, wymaganiu przewidzianemu w art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.
nie mogło zatem sprostać (por. m. in. postanowienie SN z dnia 11 stycznia 2006 r., II
CNP 13/05, OSNC 2006, nr 6, poz. 110).
Ponadto w skardze zaniechano, mimo takiego obowiązku (art. 4245
§ 1 pkt 5
k.p.c.), wykazania, że wzruszenie zaskarżonego skargą prawomocnego nakazu nie jest
przy pomocy innych środków procesowych aktualnie możliwe. Samo tylko twierdzenie,
że zmiana bądź uchylenie nakazu zapłaty wskutek jego uprawomocnienia się „nie było i
nie jest możliwe” trzeba uznać w tym zakresie za niewystarczające. Pozwani powinni
wyraźnie odnieść się do przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego
poszczególnych środków procesowych mogących w sprawie ewentualnie wchodzić w
rachubę i wyjaśnić dlaczego nie mogą one obecnie posłużyć do osiągnięcia
wskazanego celu (por. np. uzasadnienia postanowień SN z dnia 17 sierpnia 2005 r., I
CNP 5/05, OSNC 2006, nr 1, poz. 17, z dnia 28 października 2005 r., V CNP 24/05,
niepubl. oraz z dnia 27 stycznia 2006 r., III CNP 23/05, OSNC 2006, nr 7-8, poz. 140).
Z omówionych przyczyn skarga pozwanych, jako niedopuszczalna, podlegała,
stosownie do art. 4248
§ 2 k.p.c., odrzuceniu.
Uznając wniosek powodowej Spółdzielni o zasądzenie kosztów postępowania ze
skargi za niezasługujący na uwzględnienie, Sąd Najwyższy miał na względzie, że pismo
procesowe, mające stanowić odpowiedź na skargę pozwanych, zostało wniesione po
upływie dwutygodniowego terminu przewidzianego dla podjęcia tego rodzaju czynności
(art. 3987
§ 1 k.p.c. w zw. art. 42412
k.p.c.). Pismo to nie mogło być zatem za taką
4
odpowiedź uznane (art. 167 k.p.c.), co wykluczało przyznanie zwrotu kosztów wiążących
się z jej sporządzeniem i wniesieniem (por. np. uzasadnienie wyroku SN z dnia 4
października 2006 r., II CSK 202/06, niepubl.).
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13