Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE Z DNIA 12 STYCZNIA 2009 R.
SNO 93/08
Przewodniczący: sędzia SN Piotr Hofmański (sprawozdawca).
Sędziowie SN: Irena Gromska-Szuster, Rafał Malarski.
Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny po rozpoznaniu na posiedzeniu bez udziału
stron w dniu 12 stycznia 2009 r. w sprawie sędziego Sądu Rejonowego zażalenia
Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego dla okręgu (...) na postanowienie Sądu
Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego z dnia 17 listopada 2008 r., sygn. akt (...), w
przedmiocie zwrotu sprawy Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego dla okręgu (...) w
celu usunięcia istotnych braków czynności wyjaśniających na podstawie art. 345 § 1
k.p.k. w zw. z art. 128 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów
powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.)
p o s t a n o w i ł : u c h y l i ć zaskarżone p o s t a n o w i e n i e .
U z a s a d n i e n i e
Zastępca Rzecznika Dyscyplinarnego dla okręgu (...) złożył do Sądu
Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego wniosek o rozpoznanie sprawy dyscyplinarnej
przeciwko sędziemu Sądu Rejonowego o czyn polegający na tym, że w okresie od
dnia 29 grudnia 1997 r. do dnia 12 marca 2008 r. w Sądzie Rejonowym, pełniąc do
dnia 28 lutego 2006 r. funkcję Przewodniczącego II Wydziału Karnego, zaś od dnia 1
marca 2006 r. Kierownika Sekcji Wykonawczej, dopuścił się oczywistej i rażącej
obrazy przepisów prawa procesowego – art. 348 i art. 366 § 1 i 2 k.p.k., polegającej na
tym, że:
będąc sędzią referentem m. in. spraw II K 80/03, II K 139/03, II K 183/06, V K
290/05, VC K 262/06 i V K 418/06 rozpoznawanych w pierwszej instancji
- nie przestrzegał zasady koncentracji materiału dowodowego poprzez nie wzywanie
świadków na pierwsze terminy rozpraw, ograniczał ilość wzywanych świadków na
kolejne terminy, wielokrotnie „uzupełniająco” przesłuchiwał tych samych
świadków,
- stosował zbyt długie terminy odroczeń oraz przerwy pomiędzy rozprawami,
- wielokrotnie bezzasadnie odraczał wydanie wyroku, a następnie wznawiał przewód
sądowy,
- wyznaczał „puste” terminy rozpraw, na których nie były prowadzone istotne
czynności procesowe,
2
- nie reagował na nieusprawiedliwione niestawiennictwo uczestników postępowania
oraz nie respektował w tym zakresie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z
dnia 24 czerwca 2003 r., co w konsekwencji doprowadziło do stwierdzenia w dniu
2 kwietnia 2008 r. przez Sąd Okręgowy przewlekłości postępowania w sprawie II
K 139/03 oraz skutkowało udzieleniem w dniu 21 maja 2008 r. wytyku w sprawie
II Ka 199/08 Sądu Okręgowego,
zaś w sprawach II K 151/06 i II K 183/06 toczących się w postępowaniu
wykonawczym, poprzez zaniechanie podejmowania niezwłocznych czynności,
doprowadził do niewykonania prawomocnie orzeczonych środków zabezpieczających,
to jest przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 107 § 1 ustawy – Prawo o
ustroju sądów powszechnych.
Postanowieniem z dnia 17 listopada 2008 r. Sąd Apelacyjny – Sąd
Dyscyplinarny przekazał sprawę Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego dla okręgu (...)
w celu usunięcia istotnych braków czynności wyjaśniających przez dołączenie do akt
sprawy dowodów w postaci akt spraw karnych o sygnaturach: II K 80/03, II K 139/03,
II K 183/06, V K 290/05, V K 262/06, V K 418/06 oraz II K 151/06. Uzasadniając to
postanowienie Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny wskazał, że brak dowodów
znajdujących się w wyżej wymienionych aktach uniemożliwia Sądowi
przeprowadzenie oceny zasadności i weryfikacji wniosku Zastępcy Rzecznika
Dyscyplinarnego co do stawianego obwinionemu sędziemu zarzutu. Ponadto Sąd
Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny podniósł, iż redakcja zarzutu zawartego we wniosku
Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego nie spełnia wymogów określonych w art. 413 §
2 k.p.k., gdyż zarzut ten jest bardzo ogólnikowy, a przez to nieczytelny. Zagadnienie
to ma, zdaniem Sądu Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego, istotne znaczenie z
uwagi na bardzo długi okres zarzucanego obwinionemu czynu i okoliczność, iż w
postępowaniu dyscyplinarnym nie stosuje się przepisów prawa karnego materialnego,
w tym także art. 12 i 91 k.k., a we wniosku nie zarzucono sędziemu Sądu Rejonowego
działania ze z góry powziętym zamiarem. To z kolei nie pozostaje bez wpływu dla
oceny, czy poszczególne zachowania zarzucane obwinionemu sędziemu nie uległy
przedawnieniu.
Na powyższe postanowienie zażalenie złożył Zastępca Rzecznika
Dyscyplinarnego dla okręgu (...), zarzucając mu obrazę przepisów postępowania – art.
345 § 1 k.p.k., polegającą na błędnym przyjęciu, że w sprawie niniejszej występują
istotne braki czynności wyjaśniających w sytuacji, gdy prawidłowa ocena zebranego
materiału wyjaśniającego prowadzi do wniosku, iż w rzeczywistości braki
postępowania nie występują. Podnosząc ten zarzut autor zażalenia wniósł o uchylenie
zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu – Sądowi
Dyscyplinarnemu do merytorycznego rozpoznania.
3
Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Zażalenie jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie. Należy przyznać rację
Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego, iż brak dołączenia do wniosku akt spraw
karnych, w których doszło do przewlekłości postępowania, nie może być uznane za
istotny brak czynności wyjaśniających w rozumieniu art. 345 § 1 k.p.k. Przepis ten
pozwala na dokonanie zwrotu sprawy w celu usunięcia braków postępowania tylko
wówczas, gdy występuje potrzeba poszukiwania dowodów, zaś dokonanie przez sąd
niezbędnych czynności powodowałoby znaczne trudności. W sprawie nie występuje
żadna z tych przesłanek. Nie ma bowiem potrzeby poszukiwania dowodów, skoro w
materiałach postępowania zawarte zostały szczegółowe informacje dotyczące tego, w
których sprawach zarzucana przewlekłość postępowania wystąpiła. Nie można także
twierdzić, iż uzupełnienie postępowania spowodowałoby znaczne trudności, skoro Sąd
Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny może po prostu zwrócić się o nadesłanie
przedmiotowych akt.
Funkcja art. 345 k.p.k. sprowadza się do zapewnienia sądowi warunków
umożliwiających rozpoznanie sprawy bez zbędnej zwłoki. Skorzystanie z możliwości
procesowej, jaką stwarza ten przepis, wchodzi zatem w rachubę jedynie wówczas, gdy
uzupełnienie braków postępowania przez oskarżyciela przyczynić się może do
przyśpieszenia postępowania. W rozpoznawanej sprawie jest akurat odwrotnie:
dokonanie zwrotu sprawy Rzecznikowi Dyscyplinarnemu, aby ten wykonał
nieskomplikowaną czynność zwrócenia się o nadesłanie akt, nie tylko nie zapobiega
przewlekłości postępowania dyscyplinarnego, ale wręcz ową przewlekłość generuje.
Na marginesie dodać należy, że za przekazaniem sprawy Rzecznikowi
Dyscyplinarnemu w trybie określonym w art. 345 § 1 k.p.k. nie przemawiają także
inne argumenty, podniesione w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia. Sąd
Dyscyplinarny jest bowiem związany granicami skargi rzecznika dyscyplinarnego i
owo związanie należy rozumieć jako zakaz wyjścia poza przedmiotowe granice skargi
oraz nakaz rozpoznania jej w pełnym zakresie. Sąd dyscyplinarny nie jest natomiast
związany kwalifikacją prawną przyjętą przez rzecznika, przez co należy rozumieć
także przyjętą przezeń konstrukcję ciągłości zachowań składających się na delikt
dyscyplinarny. Ustawodawca pozostawił w tym zakresie pełną swobodę sądowi
orzekającemu, w związku z czym za nieuprawnioną należy uznać podjętą przez Sąd
Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny próbę skłonienia Rzecznika Dyscyplinarnego do
przyjęcia odmiennej konstrukcji skargi. Sąd powinien samodzielnie ocenić czy i w
jakim zakresie zachodzą podstawy do zbudowania prawnej jedności czynu w
przedmiotowych granicach skargi oskarżycielskiej i w oparciu o tę ocenę podjąć
decyzję – czy i w jakim zakresie poszczególne elementy inkryminowanego
zachowania obwinionego sędziego uległy przedawnieniu.
4
Biorąc pod uwagę powyższe, orzeczono jak w postanowieniu.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13