V CNP 26/09
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:25-11-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CNP 26/09
POSTANOWIENIE
Dnia 8 czerwca 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Lech Walentynowicz
w sprawie ze skargi Gminnej Spółdzielni […]
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku Sądu Okręgowego w O.
z dnia 21 listopada 2007 r., sygn. akt [...]
w sprawie z powództwa Gminnej Spółdzielni [...]
przeciwko Skarbowi Państwa - Wojewodzie
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 8 czerwca 2009 r.,
1.) odrzuca skargę;
2.) zasądza od Gminnej Spółdzielni na rzecz Skarbu Państwa -
Wojewody kwotę 3.600, zł (trzy tysiące sześćset) tytułem
kosztów postępowania skargowego.
Uzasadnienie
2
Wyrokiem z dnia 21 listopada 2007 r. Sąd Okręgowy w O. oddalił powództwo
w sprawie o zapłatę.
Strona powodowa zakwestionowała powyższy wyrok sądu pierwszej
instancji skargą o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
W skardze zarzuciła naruszenie prawa materialnego – art. 417 k.c. i art. 160 k.p.a.
w brzmieniu sprzed zmiany dokonanej ustawą z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie
ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw; naruszenie zasad
wynikających art. 77 ust. 1 Konstytucji RP, a także art. 1 Protokołu Nr 1 do
Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, wskutek nie
uwzględnienia tych zasad.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 4241
§ 2 k.p.c. skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia przysługuje od orzeczeń sądu pierwszej instancji
jedynie w wypadkach wyjątkowych, gdy niezgodność z prawem wynika
z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych
wolności albo praw człowieka i obywatela. Przy czym pojęcie wypadku
wyjątkowego dotyczy zarówno przyczyn niezgodności z prawem orzeczenia
(wynikających z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub
konstytucyjnych praw i wolności człowieka i obywatela), jak i przyczyn, dla których
strona postępowania sądowego nie skorzystała z przysługujących jej środków
prawnych do zaskarżenia orzeczenia.
W przedmiotowej sprawie skarżąca nie wykazała, że zachodzi wyjątkowy
wypadek uzasadniający wniesienie skargi od niezaskarżonego orzeczenia sądu
pierwszej instancji. Przesłanką dopuszczalności tej skargi jest rzeczywista
niemożność zmiany lub uchylenia kwestionowanego orzeczenia, co ma miejsce
m.in. w sprawie niekasacyjnej. Wykazanie tej przesłanki jest jednym z istotnych
wymagań skargi (art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c.).
Od zaskarżonego wyroku Sądu Okręgowego przysługiwał zwykły środek
zaskarżenia, istniała zatem możliwość jego uchylenia lub zmiany. Skarżąca
skorzystała z tej możliwości wnosząc apelację, która została odrzucona z powodu
wniesienia jej po terminie. Skarżąca sama wskazała, że Sąd pierwszej instancji
3
oddalił jej wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia apelacji, a Sąd drugiej
instancji oddalił zażalenie powódki na postanowienie w przedmiocie przywrócenia
terminu do wniesienia owej apelacji. W tych okolicznościach prawomocne
odrzucenie apelacji skarżącej, co stanowiło przyczynę niezaskarżenia wyroku, od
którego wniesiono skargę, nie daje podstaw do oceny, że występuje wyjątkowy
wypadek uzasadniający jej wniesienie.
Jeżeli strona miała obiektywną możliwość skorzystania ze środka
zaskarżenia i z tej możliwości nie skorzystała z przyczyn leżących po jej stronie, to
skarga jest niedopuszczalna (art. 4248
§ 2 k.p.c.). Następuje to zarówno przy
świadomej rezygnacji z wniesienia środka prawnego, jak i przy zawinionej przez
stronę niemożności skorzystania z takiego środka. Nie mogą istnieć przywileje
procesowe dla strony, która z przyczyn zawinionych narusza ustawowe zasady
postępowania (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2008 r.,
V CNP 187/07; OSNC-ZD 2008, nr D, poz.107).
W istocie skarżąca zastępuje skargą o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia środki prawne przysługujące od wyroku na zasadach
ogólnych, w sytuacji gdy w sposób zawiniony środki te sama utraciła.
Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł, jak w postanowieniu (art. 4248
§ 2
k.p.c.).
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 i 108 § 1 k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 8 czerwca 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Lech Walentynowicz
w sprawie ze skargi Gminnej Spółdzielni […]
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku Sądu Okręgowego w O.
z dnia 21 listopada 2007 r., sygn. akt [...]
w sprawie z powództwa Gminnej Spółdzielni [...]
przeciwko Skarbowi Państwa - Wojewodzie
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 8 czerwca 2009 r.,
1.) odrzuca skargę;
2.) zasądza od Gminnej Spółdzielni na rzecz Skarbu Państwa -
Wojewody kwotę 3.600, zł (trzy tysiące sześćset) tytułem
kosztów postępowania skargowego.
Uzasadnienie
2
Wyrokiem z dnia 21 listopada 2007 r. Sąd Okręgowy w O. oddalił powództwo
w sprawie o zapłatę.
Strona powodowa zakwestionowała powyższy wyrok sądu pierwszej
instancji skargą o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
W skardze zarzuciła naruszenie prawa materialnego – art. 417 k.c. i art. 160 k.p.a.
w brzmieniu sprzed zmiany dokonanej ustawą z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie
ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw; naruszenie zasad
wynikających art. 77 ust. 1 Konstytucji RP, a także art. 1 Protokołu Nr 1 do
Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, wskutek nie
uwzględnienia tych zasad.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 4241
§ 2 k.p.c. skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia przysługuje od orzeczeń sądu pierwszej instancji
jedynie w wypadkach wyjątkowych, gdy niezgodność z prawem wynika
z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych
wolności albo praw człowieka i obywatela. Przy czym pojęcie wypadku
wyjątkowego dotyczy zarówno przyczyn niezgodności z prawem orzeczenia
(wynikających z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub
konstytucyjnych praw i wolności człowieka i obywatela), jak i przyczyn, dla których
strona postępowania sądowego nie skorzystała z przysługujących jej środków
prawnych do zaskarżenia orzeczenia.
W przedmiotowej sprawie skarżąca nie wykazała, że zachodzi wyjątkowy
wypadek uzasadniający wniesienie skargi od niezaskarżonego orzeczenia sądu
pierwszej instancji. Przesłanką dopuszczalności tej skargi jest rzeczywista
niemożność zmiany lub uchylenia kwestionowanego orzeczenia, co ma miejsce
m.in. w sprawie niekasacyjnej. Wykazanie tej przesłanki jest jednym z istotnych
wymagań skargi (art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c.).
Od zaskarżonego wyroku Sądu Okręgowego przysługiwał zwykły środek
zaskarżenia, istniała zatem możliwość jego uchylenia lub zmiany. Skarżąca
skorzystała z tej możliwości wnosząc apelację, która została odrzucona z powodu
wniesienia jej po terminie. Skarżąca sama wskazała, że Sąd pierwszej instancji
3
oddalił jej wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia apelacji, a Sąd drugiej
instancji oddalił zażalenie powódki na postanowienie w przedmiocie przywrócenia
terminu do wniesienia owej apelacji. W tych okolicznościach prawomocne
odrzucenie apelacji skarżącej, co stanowiło przyczynę niezaskarżenia wyroku, od
którego wniesiono skargę, nie daje podstaw do oceny, że występuje wyjątkowy
wypadek uzasadniający jej wniesienie.
Jeżeli strona miała obiektywną możliwość skorzystania ze środka
zaskarżenia i z tej możliwości nie skorzystała z przyczyn leżących po jej stronie, to
skarga jest niedopuszczalna (art. 4248
§ 2 k.p.c.). Następuje to zarówno przy
świadomej rezygnacji z wniesienia środka prawnego, jak i przy zawinionej przez
stronę niemożności skorzystania z takiego środka. Nie mogą istnieć przywileje
procesowe dla strony, która z przyczyn zawinionych narusza ustawowe zasady
postępowania (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2008 r.,
V CNP 187/07; OSNC-ZD 2008, nr D, poz.107).
W istocie skarżąca zastępuje skargą o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia środki prawne przysługujące od wyroku na zasadach
ogólnych, w sytuacji gdy w sposób zawiniony środki te sama utraciła.
Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł, jak w postanowieniu (art. 4248
§ 2
k.p.c.).
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 i 108 § 1 k.p.c.