III CNP 51/09
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:10-03-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CNP 51/09
POSTANOWIENIE
Dnia 8 grudnia 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
w sprawie z powództwa W.B.
przeciwko "P." sp. z o.o.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 8 grudnia 2009 r.,
na skutek skargi powódki
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 21 maja 2008 r., sygn. akt [...],
odrzuca skargę.
2
Uzasadnienie
W związku ze skargą powódki W.B. o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 21 maja 2008 r. należy zważyć,
co następuje.
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
nie jest zwyczajnym środkiem zaskarżenia. Przysługuje ona bowiem - na co
wskazuje wyraźnie art. 4241
k.p.c. - w zasadzie tylko od orzeczeń sądowych
prawomocnych, jednakże nie służy ona zaskarżaniu tych orzeczeń. Wprowadzenie
tej nowej instytucji procesowej do kodeksu postępowania cywilnego podyktowane
było innym zamiarem ustawodawcy. Chodziło o znalezienie rozwiązania
umożliwiającego realizację roszczeń odszkodowawczych za szkody wyrządzone
przez niezgodne z prawem wykonywanie władzy publicznej przewidzianych w art.
417 - 4172
k.c., a mających swoje źródło w art. 77 ust. 1 Konstytucji. Zgodnie z art.
4171
§ 2 k.c., jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie prawomocnego
orzeczenia, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym
postępowaniu jego niezgodności z prawem. Skarga o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego orzeczenia przewidziana w art. 4241
k.p.c. jest jednym
z takich "właściwych postępowań". Stanowi ona samodzielny instrument badania
legalności działalności jurysdykcyjnej sądów powszechnych, służący jednostce
zamierzającej dochodzić od państwa wynagrodzenia szkody.
Z tego właśnie względu wniesienie skargi obwarowane jest szczególnymi
wymogami formalnymi, ponadto zakres zarzutów możliwych do podniesienia
odróżnia ją znacząco od zwykłego środka zaskarżenia, a także od skargi
kasacyjnej.
Z treści art. 4244
k.p.c. jednoznacznie wynika, że wprawdzie oparcie skargi
na podstawie naruszenia przepisów postępowania jest dopuszczalne, jednak
z wyłączeniem zarzutów dotyczących ustalenia faktów lub oceny dowodów.
Ograniczenie powyższe oznacza, że wszelkie zarzuty z zakresu prawa
materialnego muszą być osadzone na faktach ustalonych przez sąd, a nie
projektowanych przez stronę (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 września
2007 r., II CNP 87/07).Tymczasem skarżąca w istocie podjęła polemikę z dokonaną
3
przez Sąd Apelacyjny oceną dowodów (w szczególności dowodu z opinii biegłego)
i wyprowadzonego z niej ostatecznego wniosku, że nie doszło do popełnienia
błędu w sztuce lekarskiej.
Podnoszenie zarzutu naruszenia art. 286 k.p.c. zmierza w istocie do
kwestionowania dokonanej oceny dowodów i poczynionych w sprawie ustaleń
faktycznych.
Należy także wskazać, że skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia powinna zawierać: 1) oznaczenie orzeczenia, od
którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest ono zaskarżone w całości lub
w części, 2) przytoczenie jej podstaw oraz ich uzasadnienie, 3) wskazanie przepisu
prawa, z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne, 4) uprawdopodobnienie
wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego skarga
dotyczy, 5) wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych
środków prawnych nie było i nie jest możliwe, a ponadto - gdy skargę wniesiono
stosując art. 4241
§ 2 - że występuje wyjątkowy wypadek uzasadniający wniesienie
skargi oraz 6) wniosek o stwierdzenie niezgodności orzeczenia z prawem.
Uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie
orzeczenia, którego skarga dotyczy (art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.) polega na
przedstawieniu wyodrębnionego wywodu przekonującego, że szkoda została
wyrządzona oraz określającego czas jej powstania, postać i związek przyczynowy
z wydaniem orzeczenia niezgodnego z prawem (por. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 31 stycznia 2006 r., IV CNP 38/05, OSNC 2006, nr 7-8,
poz. 141, z dnia 11 sierpnia 2005 r., III CNP 4/05, niepubl., z dnia 23 września
2005 r., III CNP 5/05, niepubl., z dnia 22 listopada 2005 r., I CNP 19/05, niepubl.).
Wykazanie wystąpienia szkody wymaga wykazania związku przyczynowego
między wydaniem zaskarżonego skargą wyroku a szkodą. Innymi słowy – należy
wykazać, że gdyby nie wydano takiego wyroku, nie wystąpiłaby szkoda.
Twierdzenia zawarte w skardze nie prowadzą do takiego wniosku.
W skardze nie została także wykazana przesłanka opisana w art. 4245
§ 1
pkt 5 k.p.c. Wykazanie w skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze
innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe (art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c.)
4
polega na ujawnieniu i przedstawieniu tej okoliczności w sposób wyczerpujący i nie
budzący wątpliwości oraz na dowiedzeniu jej istnienia i przekonywającym
uzasadnieniu. Niezbędne jest przedstawienia analizy prawnej przepisów
dotyczących środków zaskarżenia, których zastosowanie - w odniesieniu do
zaskarżonego orzeczenia - jest niedopuszczalne lub z innych przyczyn na pewno
nie mogłoby odnieść skutku. (por. postanowienie SN z dnia 27 stycznia 2006 r.,
III CNP 23/05, OSNC 2006/7-8/140, postanowienie SN z dnia 28 lutego 2006 r.,
I CNP 12/06, niepubl.). Wobec powyższego nie można uznać, aby przedstawione
w skardze twierdzenie odnoszące się jedynie do dopuszczalności skargi
kasacyjnej i braku podstawy do złożenia skargi o wznowienie postępowania
wypełnia wymaganie opisane w art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c.
Z tych względów, orzeczono jak w sentencji (art. 4248
§ 1 k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 8 grudnia 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
w sprawie z powództwa W.B.
przeciwko "P." sp. z o.o.
o zapłatę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 8 grudnia 2009 r.,
na skutek skargi powódki
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 21 maja 2008 r., sygn. akt [...],
odrzuca skargę.
2
Uzasadnienie
W związku ze skargą powódki W.B. o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 21 maja 2008 r. należy zważyć,
co następuje.
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
nie jest zwyczajnym środkiem zaskarżenia. Przysługuje ona bowiem - na co
wskazuje wyraźnie art. 4241
k.p.c. - w zasadzie tylko od orzeczeń sądowych
prawomocnych, jednakże nie służy ona zaskarżaniu tych orzeczeń. Wprowadzenie
tej nowej instytucji procesowej do kodeksu postępowania cywilnego podyktowane
było innym zamiarem ustawodawcy. Chodziło o znalezienie rozwiązania
umożliwiającego realizację roszczeń odszkodowawczych za szkody wyrządzone
przez niezgodne z prawem wykonywanie władzy publicznej przewidzianych w art.
417 - 4172
k.c., a mających swoje źródło w art. 77 ust. 1 Konstytucji. Zgodnie z art.
4171
§ 2 k.c., jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie prawomocnego
orzeczenia, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym
postępowaniu jego niezgodności z prawem. Skarga o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego orzeczenia przewidziana w art. 4241
k.p.c. jest jednym
z takich "właściwych postępowań". Stanowi ona samodzielny instrument badania
legalności działalności jurysdykcyjnej sądów powszechnych, służący jednostce
zamierzającej dochodzić od państwa wynagrodzenia szkody.
Z tego właśnie względu wniesienie skargi obwarowane jest szczególnymi
wymogami formalnymi, ponadto zakres zarzutów możliwych do podniesienia
odróżnia ją znacząco od zwykłego środka zaskarżenia, a także od skargi
kasacyjnej.
Z treści art. 4244
k.p.c. jednoznacznie wynika, że wprawdzie oparcie skargi
na podstawie naruszenia przepisów postępowania jest dopuszczalne, jednak
z wyłączeniem zarzutów dotyczących ustalenia faktów lub oceny dowodów.
Ograniczenie powyższe oznacza, że wszelkie zarzuty z zakresu prawa
materialnego muszą być osadzone na faktach ustalonych przez sąd, a nie
projektowanych przez stronę (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 września
2007 r., II CNP 87/07).Tymczasem skarżąca w istocie podjęła polemikę z dokonaną
3
przez Sąd Apelacyjny oceną dowodów (w szczególności dowodu z opinii biegłego)
i wyprowadzonego z niej ostatecznego wniosku, że nie doszło do popełnienia
błędu w sztuce lekarskiej.
Podnoszenie zarzutu naruszenia art. 286 k.p.c. zmierza w istocie do
kwestionowania dokonanej oceny dowodów i poczynionych w sprawie ustaleń
faktycznych.
Należy także wskazać, że skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia powinna zawierać: 1) oznaczenie orzeczenia, od
którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest ono zaskarżone w całości lub
w części, 2) przytoczenie jej podstaw oraz ich uzasadnienie, 3) wskazanie przepisu
prawa, z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne, 4) uprawdopodobnienie
wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego skarga
dotyczy, 5) wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych
środków prawnych nie było i nie jest możliwe, a ponadto - gdy skargę wniesiono
stosując art. 4241
§ 2 - że występuje wyjątkowy wypadek uzasadniający wniesienie
skargi oraz 6) wniosek o stwierdzenie niezgodności orzeczenia z prawem.
Uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie
orzeczenia, którego skarga dotyczy (art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.) polega na
przedstawieniu wyodrębnionego wywodu przekonującego, że szkoda została
wyrządzona oraz określającego czas jej powstania, postać i związek przyczynowy
z wydaniem orzeczenia niezgodnego z prawem (por. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 31 stycznia 2006 r., IV CNP 38/05, OSNC 2006, nr 7-8,
poz. 141, z dnia 11 sierpnia 2005 r., III CNP 4/05, niepubl., z dnia 23 września
2005 r., III CNP 5/05, niepubl., z dnia 22 listopada 2005 r., I CNP 19/05, niepubl.).
Wykazanie wystąpienia szkody wymaga wykazania związku przyczynowego
między wydaniem zaskarżonego skargą wyroku a szkodą. Innymi słowy – należy
wykazać, że gdyby nie wydano takiego wyroku, nie wystąpiłaby szkoda.
Twierdzenia zawarte w skardze nie prowadzą do takiego wniosku.
W skardze nie została także wykazana przesłanka opisana w art. 4245
§ 1
pkt 5 k.p.c. Wykazanie w skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze
innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe (art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c.)
4
polega na ujawnieniu i przedstawieniu tej okoliczności w sposób wyczerpujący i nie
budzący wątpliwości oraz na dowiedzeniu jej istnienia i przekonywającym
uzasadnieniu. Niezbędne jest przedstawienia analizy prawnej przepisów
dotyczących środków zaskarżenia, których zastosowanie - w odniesieniu do
zaskarżonego orzeczenia - jest niedopuszczalne lub z innych przyczyn na pewno
nie mogłoby odnieść skutku. (por. postanowienie SN z dnia 27 stycznia 2006 r.,
III CNP 23/05, OSNC 2006/7-8/140, postanowienie SN z dnia 28 lutego 2006 r.,
I CNP 12/06, niepubl.). Wobec powyższego nie można uznać, aby przedstawione
w skardze twierdzenie odnoszące się jedynie do dopuszczalności skargi
kasacyjnej i braku podstawy do złożenia skargi o wznowienie postępowania
wypełnia wymaganie opisane w art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c.
Z tych względów, orzeczono jak w sentencji (art. 4248
§ 1 k.p.c.).