Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CNP 111/09
POSTANOWIENIE
Dnia 28 maja 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie skargi E. K. o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
postanowienia Sądu Okręgowego w R.
z dnia 18 września 2007 r., sygn. akt I Ca (...), wydanego w sprawie z wniosku E. K.
przy uczestnictwie E. K.
o rozgraniczenie nieruchomości,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 28 maja 2010 r.,
odrzuca skargę i zasądza od E. K. na rzecz E. K. kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) zł
tytułem zwrotu kosztów postępowania wywołanego wniesieniem skargi.
Uzasadnienie
Uczestnik postępowania, E. K. wniósł skargę o stwierdzenie niezgodności z
prawem prawomocnego postanowienia Sądu Okręgowego w R. z dnia 18 września
2007 r., którym oddalono jego apelację od postanowienia Sądu Rejonowego w S. z dnia
22 marca 2007 r. Sąd I instancji ustalił granicę pomiędzy działką nr (...), stanowiącą
własność wnioskodawczyni E. K., położoną w Hucie G.(...), objętą księgą wieczystą KW
nr (...), a działką nr (…)/1, stanowiącą własność uczestnika E. K., dla której Sąd
Rejonowy w S. prowadzi księgę wieczystą KW nr (...), – według linii ciągłej koloru
czerwonego, łączącej punkty 48-49, zaznaczone na szkicu granicznym, sporządzonym
przez biegłego geodetę B. K. w dniu 24 stycznia 2007 r.
Sporna granica rozdziela dwie działki leśne. Jej przebieg został przez Sądy
obydwu instancji określony w oparciu o stan ustalony na podstawie danych
2
wynikających z aktualnej mapy ewidencyjnej oraz poprzednio obowiązującej mapy
katastralnej, na podstawie której wydane zostały akty własności ziemi, potwierdzające
stan posiadania i wyznaczające stan własności na dzień 5 listopada 1971 r. Sądy
wyjaśniły, że jest to stan prawny, mający pierwszeństwo przed innymi podstawami
określenia spornej granicy, przewidzianymi w art. 153 k.c.
Podniesiony przez uczestnika postępowania zarzut zasiedzenia spornego między
stronami pasa nieruchomości pomiędzy granicą wynikającą z danych ewidencyjnych, a
stanem wyznaczonym przez uczestnika na gruncie betonowymi słupami w 2000 r., nie
został uwzględniony. Sądy oceniły, że uczestnik nie wykazał, że był samoistnym
posiadaczem tej części nieruchomości, nie wykonywał bowiem wyrębu drzew na tym
terenie, ani w inny sposób nie zaznaczył swojego władztwa wskazującego na
posiadanie właścicielskie. Za takie działanie nie zostało uznane postawienie przez niego
słupów w 2000 r.
Skarga uczestnika, E. K., o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
postanowienia Sądu drugiej instancji została oparta na zarzutach naruszenia przepisów
prawa materialnego:
- art. 153 k.c. przez jego niewłaściwe zastosowanie, wskutek podjęcia
rozstrzygnięcia jedynie na podstawie stanu prawnego, który w niniejszej sprawie
był sporny i niejednoznaczny, z pominięciem kryterium ostatniego spokojnego
stanu posiadania,
- art. 172 k.c. przez jego niezastosowanie w sprawie, w sytuacji, w której zebrany w
sprawie materiał dowodowy wskazywał na fakt nieprzerwanego i samoistnego
posiadania spornego obszaru leśnego przez uczestnika przez ponad 30 lat.
W konkluzji skarżący wniósł o stwierdzenie niezgodności z prawem - art. 172 k.c.,
postanowienia Sądu Okręgowego w R. z dnia 18 września 2007 r., utrzymującego w
mocy postanowienie Sądu Rejonowego w S. z dnia 22 marca 2007 r.
Uprawdopodabniając wyrządzenie szkody wydaniem kwestionowanego
postanowienia uczestnik wskazał, że jego szkoda wynika z pomniejszenia obszaru jego
działki o około 1 ha powierzchni leśnej i wynosi 8000 zł.
Wyjaśnił także, że nie istniała możliwość wzruszenia zaskarżonego orzeczenia w
drodze skargi o wznowienie postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Zgodnie z art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c. skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia, powinna zawierać szereg koniecznych elementów
konstrukcyjnych. Należą do nich:
1) oznaczenie orzeczenia, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest ono
zaskarżone w całości lub w części,
2) przytoczenie jej podstaw oraz ich uzasadnienie,
3) wskazanie przepisu prawa, z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne,
4) uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie
orzeczenia, którego skarga dotyczy,
5) wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środków
prawnych nie było i nie jest możliwe, a ponadto - gdy skargę wniesiono stosując
art. 4241
§ 2 - że występuje wyjątkowy wypadek uzasadniający wniesienie skargi,
6) wniosek o stwierdzenie niezgodności orzeczenia z prawem.
7) Każdy z tych elementów ma samodzielną rolę i musi być wyodrębniony
w skardze, a także wypełniony odpowiednią treścią.
Skarga złożona przez uczestnika nie zawiera prawidłowo sformułowanego
elementu konstrukcyjnego, jakim jest wymagane przez art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c.
wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środków
prawnych nie było i nie jest możliwe, a ponadto - gdy skargę wniesiono stosując art.
4241
§ 2 k.p.c. - że występuje wyjątkowy wypadek uzasadniający wniesienie skargi.
Skarżący ograniczył się do wskazania, że nie zachodzą podstawy do wznowienia
postępowania, zupełnie jednak pominął rozważenie możliwości zaskarżenia
postanowienia Sądu Okręgowego w R. skargą kasacyjną i przyczyny nieskorzystania
przez uczestnika z tej możliwości, przewidzianej w art. 5191
§ 1 k.p.c.
Tymczasem wymaganie ustanowione w art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c., jak już
wielokrotnie wyjaśniał Sąd Najwyższy (por. postanowienia z dnia 17 sierpnia 2005 r., I
CNP 5/05, OSNC 2006/1/17; z dnia 13 grudnia 2005 r., I CNP 28/05, niepubl., z dnia 16
grudnia 2005 r., I CNP 37/05, niepubl., z 27 stycznia 2006 r., III CNP 23/05, OSNC
2006/7-8/140) jest spełnione, gdy skarżący przeprowadzi wywód, iż ani skarga
kasacyjna, ani skarga o wznowienie postępowania nie są w sprawie dopuszczalne albo
z innych przyczyn nie mogą zostać skutecznie wniesione, a nadto, że środkami
umożliwiającymi wzruszenie orzeczenia nie mogą być także inne narzędzia procesowe,
wśród których przykładowo wymienia się powództwo przeciwegzekucyjne lub specjalne
środki funkcjonujące w postępowaniu nieprocesowym. Wywód taki jest zbędny jedynie
4
wówczas, gdy skarżący dołączy do skargi odpisy orzeczeń dowodzących
nieskuteczności uruchomienie tych środków procesowych. Dopiero bowiem
bezskuteczność lub brak narzędzi procesowych może - w wypadku wystąpienia szkody -
uzasadniać wdrożenie nadzwyczajnego środka prawnego, jakim jest skarga o
stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
Konsekwencją niespełnienia przez skarżącego wymagań stawianych skardze w
art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c. jest jej odrzucenie na podstawie art. 4248
§ 1 k.p.c. Orzeczenie
o kosztach postępowania ze skargi uzasadnia art. 42412
w zw. z art. 39821
, art. 391 § 1,
art. 98 § 1 i 3 oraz art. 99 k.p.c.