III SK 7/10
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-11-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Wyrok z dnia 21 października 2010 r.
III SK 7/10
W sprawie z odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Komunikacji Elektro-
nicznej nakładającej karę pieniężną na podstawie art. 209 ust. 1 pkt 3 ustawy z
dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. Nr 171, poz. 1800 ze zm.)
sąd nie może ustalić bez oceny wyjaśnień ukaranego przedsiębiorcy, że udzielił
on nieprawdziwych informacji dlatego, iż dwukrotnie przekazał różniące się
dane.
Przewodniczący SSN Kazimierz Jaśkowski, Sędziowie SN: Bogusław
Cudowski, Jerzy Kwaśniewski (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 października 2010 r.
sprawy z powództwa Polskiej Telefonii Komórkowej C. Spółki z o.o. w W. przeciwko
Prezesowi Urzędu Komunikacji Elektronicznej o nałożenie kary pieniężnej, na skutek
skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z
dnia 24 kwietnia 2009 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu w
Warszawie do ponownego rozpoznania z rozstrzygnięciem o kosztach postępowania
kasacyjnego.
U z a s a d n i e n i e
Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej decyzją z dnia 29 czerwca 2006 r.
nałożył na spółkę Polska Telefonia Komórkowa C. Spółkę z o.o. w W., karę pieniężną
w wysokości 5.000.000 zł, za udzielenie niespójnych i nieprawdziwych informacji w
trakcie postępowania w sprawie wyznaczenia przedsiębiorców o znaczącej pozycji
rynkowej na krajowym rynku roamingu międzynarodowego w ruchomych publicznych
sieciach telefonicznych oraz nałożenia na tych przedsiębiorców obowiązków regula-
cyjnych. Podstawą prawną decyzji jest art. 210 ust. 1 w związku z art. 209 ust. 1 pkt
2
3 oraz art. 21 ust. 3 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne (Dz.U.
Nr 171, poz. 1800 ze zm.; dalej: Prawo telekomunikacyjne).
W odwołaniu od powyższej decyzji powódka zarzuciła: 1) naruszenie art. 209
ust. 1 pkt 3 Prawa telekomunikacyjnego, przez błędne przyjęcie, że w trakcie postę-
powania powódka udzieliła Prezesowi UKE informacji w sposób nieprawdziwy i nie-
spójny; niezastosowanie art. 210 ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego, przez nałożenie
na skarżącą kary pieniężnej z pominięciem kryteriów nakładania kary pieniężnej, tj.
zakresu naruszenia, dotychczasowej działalności ukaranego podmiotu oraz jego
możliwości finansowych, co w konsekwencji doprowadziło do naruszenia art. 210 ust.
1 Prawa telekomunikacyjnego, 2) naruszenie przepisów prawa procesowego: art. 7
k.p.a., przez brak dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego; art. 77 § 1 k.p.a., przez
brak zebrania i rozpatrzenia w sposób wyczerpujący całego materiału dowodowego;
art. 80 k.p.a., przez brak dokonania oceny czy dane dostarczone na rzecz Prezesa
UKE są prawdziwe na podstawie całokształtu materiału dowodowego; art. 107 § 1
k.p.a., przez zamieszczenie w zaskarżonej decyzji błędnego pouczenia o trybie od-
woławczym od decyzji.
Wyrokiem z dnia 21 kwietnia 2008 r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd
Ochrony Konkurencji i Konsumentów oddalił odwołanie powódki oraz rozstrzygnął o
kosztach postępowania.
Sąd Okręgowy ustalił, że w dniu 28 marca 2006 r. Prezes UKE zawiadomił
powódkę o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie nałoże-
nia kary pieniężnej z powodu udzielenia nieprawdziwych i niespójnych informacji w
toku postępowania w sprawie wyznaczenia przedsiębiorców o znaczącej pozycji ryn-
kowej na krajowym rynku roamingu międzynarodowego w ruchomych publicznych
sieciach telefonicznych oraz nałożenia na tych przedsiębiorców obowiązków regula-
cyjnych. W zawiadomieniu tym stwierdza się, że przekazane w dniu 14 marca 2006 r.
przez powódkę informacje o kondycji finansowej za lata 2002-2004 znacznie różnią
się od danych i informacji przekazanych poprzednio w piśmie z dnia 10 czerwca
2005 r. na formularzu nr 7 dział „informacje finansowe za lata 2002-2004”, stanowią-
cych materiał dowodowy w toczących się postępowaniach w sprawie świadczenia
usługi dostępu i rozpoczynania oraz zakańczania połączeń głosowych w ruchomych
publicznych sieciach telefonicznych. Sąd Okręgowy podzielił stanowisko zaskarżonej
decyzji, że powodowa Spółka naruszyła dyspozycję art. 209 ust. 1 pkt 3 Prawa
3
telekomunikacyjnego. Odpowiadając bowiem na uprawnione żądanie Prezesa UKE
podała rozbieżne dane: wartości aktywów za rok 2003 na dzień 10 czerwca 2005 r. w
wysokości 8.662.243 tys. zł, 14 marca 2006 r. w wysokości 9.000.670, 43 tys. zł, a 10
kwietnia 2006 r. znów w wysokości 8.662.243 tys. zł. Spółka podała wartość wyniku
finansowego netto za rok 2003 na dzień 10 czerwca 2005 r. w wysokości 55.450 tys.
zł, 14 marca 2006 r. w wysokości 85. 515,57 zł, a 10 kwietnia 2006 r. ponownie w
wysokości 55.450 tys. zł, natomiast wartość rentowności kapitału własnego (ROE) za
rok 2003 na dzień 10 czerwca 2005 r. w wysokości 3,2%, 14 marca 2006 r. w wy-
sokości 5%, a 10 kwietnia 2006 r. ponownie w wysokości 3,2%. Sąd Okręgowy
stwierdził, że udzielone przez powódkę informacje zostały podane w sposób nie-
prawdziwy i niepełny.
Sąd Okręgowy przeprowadził dowód z opinii biegłego z zakresu rachunkowo-
ści i księgowości w celu ustalenia czy załączniki do pism powódki z dnia 14 marca
2006 r. i 10 kwietnia 2006 r. zostały sporządzone zgodnie z obowiązującymi przepi-
sami. We wnioskach opinii uznaje się, że powódka prawidłowo dokonała zmian da-
nych porównywalnych za 2003 r. na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o rachunkowości
oraz że skarżąca była zmuszona do zmiany metod wyceny aktywów i pasywów wy-
rażonych w walutach obcych, ujawnienia w ewidencji księgowej i wyceny bilansowej
wbudowanych instrumentów finansowych oraz zmiany w zakresie ujawnienia niektó-
rych rodzajów przychodów oraz dokonała poprawnej prezentacji danych za lata
2002-2005 z systemu ewidencji finansowej, z którego generowane są dane do spra-
wozdań finansowych, przy uwzględnieniu zmian wartościowych wynikających z
przyjęcia zasad sprawozdawczości zgodnych z MSR. Jeżeli chodzi o wskaźniki ge-
nerowane z systemu rachunkowości zarządczej, to - według biegłej - dane dotyczące
tego samego okresu obrotowego nie powinny być różne, chyba że dokonano zmian
parametryzacji danych systemu w wyniku korekt wprowadzonych przez biegłego re-
widenta, badającego sprawozdania finansowe. W takim wypadku powódka powinna
zachować dane liczbowe przed badaniem sprawozdania przez biegłego rewidenta
oraz dokonanego przeliczenia wskaźników po wprowadzeniu ewentualnych korekt
audytorskich dokonanych przez biegłego. Według Sądu Okręgowego opinia biegłej
nie pozwala zanegować podstawy zaskarżonej decyzji, że powódka przekazywała
Prezesowi UKE dane o różnych wartościach liczbowych, które nie były spójne i po-
4
równywalne, chociaż istniała możliwość weryfikacji danych liczbowych oraz wskaźni-
ków charakteryzujących sytuację majątkowo-finansową jednostki.
Zdaniem Sądu Okręgowego, zachodziły przesłanki do wymierzenia powódce
kary pieniężnej w wysokości określonej w decyzji Prezesa UKE. Zgodnie z dyrekty-
wami określonymi w art. 210 ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego Prezes UKE wziął
pod uwagę, że do tej pory Spółka nie była karana za podobne naruszenia, a także
konieczność sankcjonowania działań, które uniemożliwiały przeprowadzenia postę-
powania w sprawie analizy rynku właściwego. Wymierzona kara stanowi jedynie
0,078 % przychodu osiągniętego za rok poprzedzający wydanie decyzji i „z tego
względu uwzględniła możliwości finansowe skarżącej”.
Odnosząc się do zarzutów odwołania Sąd za nieprzekonujące uznał stanowi-
sko powódki, że różnice w danych przekazywanych przez odwołującą się Spółkę wy-
niknęły stąd, że dane te pochodziły ze sprawozdań finansowych sporządzonych w
różnych okresach czasu. Powódka nie dokonała działań przewidzianych w art. 21
ust. 3 Prawa telekomunikacyjnego. W szczególności nie podała przyczyny zmian, nie
określiła liczbowo wpływu tych zmian na wynik finansowy. Nie sprecyzowała także w
toku postępowania sądowego przepisów prawnych, które w jej ocenie spowodowały
konieczność ujęcia niektórych transakcji gospodarczych według stanu obowiązujące-
go na dzień 31 grudnia 2004 r. W związku z tym Sąd Okręgowy podzielił stanowisko
Prezesa UKE, że dane przekazywane przez powódkę nie mogły zostać uznane za
prawdziwe i spójne ze względu na wprowadzone przez nią zmiany w przekazywa-
nych zestawieniach oraz brak wiarygodnych i wystarczających wyjaśnień dla tych
zmian. Zarzut powódki, że Prezes UKE nie zamieścił definicji wskaźników wysokości
kosztów całkowitych, sprzedaży, kosztów marketingu, wydatków na promocje i re-
klamę oraz na badania i rozwój, kosztów stałych i zmiennych oraz pozyskania
klienta, jest o tyle bezzasadny, że jak wskazuje słusznie pozwany, są one znane w
teorii rachunkowości i powszechnie stosowane.
Powyższy wyrok w całości zaskarżyła powódka apelacją, zarzucając: 1) naru-
szenie przepisów postępowania - art. 233 § 1 k.p.c., przez błędną ocenę dowodów
prowadzącą do błędnego ustalenia faktów, co nastąpiło przez przyjęcie, że opinia
biegłego sądowego potwierdza, że powódka przedłożyła Prezesowi UKE niepraw-
dziwe i niespójne informacje; 2) naruszenie prawa materialnego: art. 209 ust. 1 pkt 3
Prawa telekomunikacyjnego, przez jego błędne zastosowanie, które polegało na
5
błędnym przyjęciu, że powódka przekazała Prezesowi UKE informacje w sposób nie-
prawdziwy i niespójny; art. 210 ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego, przez jego nieza-
stosowanie, które polegało na pominięciu określonego w tym przepisie kryterium w
postaci konieczności uwzględnienia zakresu naruszenia.
Wyrokiem z dnia 24 kwietnia 2009 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie w pkt I, na
podstawie art. 386 § 1 k.p.c., zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że nadał mu
treść: 1. zmienia decyzję Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej [...] z dnia 29
czerwca 2006 r. w ten tylko sposób, że nałożoną karę pieniężną w wysokości
5.000.000 zł obniża do kwoty 2.500.000 zł; 2. oddala odwołanie w pozostałej części;
na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację w pozostałej części (pkt II); zniósł wza-
jemnie między stronami koszty postępowania za obie instancje (pkt III).
Sąd drugiej instancji podzielając stanowisko zaskarżonego wyroku Sądu pierwszej
instancji uznał, że w sytuacji, gdy pomiędzy oficjalnymi danymi i informacjami obra-
zującymi sytuację finansową Spółki, dostarczonymi na żądanie Prezesa UKE w dniu
14 marca 2006 r., a dostarczonymi uprzednio w dniu 10 czerwca 2005 r. wystąpiły
istotne różnice, to zarzut udzielenia niespójnych i nieprawdziwych informacji jest cał-
kowicie uzasadniony. Różne dane odnoszące się do tych samych kwestii i tego sa-
mego okresu nie mogą być jednocześnie prawdziwe i pełne. Powódka, przedstawia-
jąc nowe dane w marcu 2006 r., powinna wyjaśnić przyczyny różnic, czego jednak
nie uczyniła.
Sąd drugiej instancji nie podzielił podnoszonego w apelacji zarzutu naruszenia
art. 209 ust. 1 pkt 3 Prawa telekomunikacyjnego. Przepis ten stanowi o podleganiu
karze pieniężnej tego, kto udziela informacji określonej w pkt 1 (przewidzianej
ustawą) w sposób nieprawdziwy lub niepełny. Wprawdzie powódce przypisano w
decyzji udzielenie niespójnych (a nie niepełnych) i nieprawdziwych informacji, ale
sankcja w postaci kary pieniężnej przewidziana jest już za jedno odstępstwo od wy-
magań stawianych informacjom, z akcentem na nieprawdziwość.
Sąd drugiej instancji częściowo podzielił zarzuty apelacji - w odniesieniu do
wysokość kary pieniężnej. W tym zakresie Sąd ten uznał, że „obiektywna niepraw-
dziwość danych przekazanych przez powódkę Prezesowi UKE mogła mieć związek
ze zmianą ustawy o rachunkowości, a także wynikać z przekształcenia sprawozdania
finansowego za 2003 r. zgodnie z zasadami Międzynarodowych Standardów Spra-
6
wozdawczości Finansowej”. Powyższa okoliczność - zdaniem Sądu drugiej instancji -
wpływa na zakres naruszenia i dlatego Sąd obniżył nałożoną na powódkę karę.
Powyższy wyrok zaskarżyła skargą kasacyjną powódka: 1) w pkt I ppkt 1 w tej
części, w której utrzymana w mocy została kara pieniężna w wysokości 2.500.000 zł;
2) w pkt I ppkt 2, pkt II i III w całości. Skargę oparto na podstawie naruszenia przepi-
sów prawa materialnego (art. 3983
§ 1 pkt 1 k.p.c.) i zarzucono: 1) niewłaściwe za-
stosowanie art. 209 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 21 ust. 3 Prawa telekomunikacyjne-
go, polegające na przyjęciu, że nieprawdziwe są informacje zgodne z ustawą o ra-
chunkowości; 2) błędną wykładnię art. 21 ust. 3 Prawa telekomunikacyjnego w
związku z art. 11 dyrektywy 2002/20/WE z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie zezwoleń
na udostępnianie sieci i usług łączności elektronicznej, przez żądanie przekazania
informacji, które były w posiadaniu Prezesa UKE, co nie spełnia warunku proporcjo-
nalności oraz nie jest obiektywnie uzasadnione; 3) błędną wykładnię art. 6 k.c. w
związku z art. 209 ust. 1 pkt 3 Prawa telekomunikacyjnego i przyjęcie, że przekaza-
nie różniących się danych finansowych dotyczących tego samego okresu sprawoz-
dawczego stanowi wystarczającą przesłankę do nałożenia na powódkę kary pienięż-
nej bez konieczności wykazania, że dane te są nieprawdziwe.
W oparciu o powyższe zarzuty skarżąca wniosła na zasadzie art. 3984
§ 1 pkt
3 k.p.c. i art. 39816
k.p.c. o uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i
zmianę zaskarżonego wyroku przez nadanie mu następującej treści: „Zmienia wyrok
Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w ten
sposób, iż uchyla decyzję Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej [...] z dnia 29
czerwca 2006 r. w całości”, a w przypadku nieuwzględnienia powyższego wniosku
skarżąca wniosła na zasadzie art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c. i 39815
§ 1 k.p.c. o uchylenie
zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i przekazanie w tej części sprawy do
ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu. Ponadto skarżąca wniosła o zasą-
dzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania według norm przepi-
sanych.
W odpowiedzi na skargę kasacyjną strona przeciwna - pozwany Prezes
Urzędu Regulacji Energetyki - wniosła o oddalenie skargi kasacyjnej w całości oraz o
zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego we-
dług norm przepisanych.
7
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W uzasadnieniu wyroków z 14 kwietnia 2010 r., III SK 1/10 oraz z 1 czerwca
2010 r., III SK 5/10, Sąd Najwyższy zwrócił uwagę na to, że w sprawach z odwołania
od decyzji nakładającej karę pieniężną na przedsiębiorcę zachodzi potrzeba weryfi-
kacji takich decyzji z zachowaniem wymagań analogicznych do tych, jakie obowią-
zują sąd orzekający w sprawie karnej (por. też zawarte w tych wyrokach wyjaśnienia
dotyczące orzecznictwa ETPC - wyrok z 24 września 1997 r. w sprawie 18996/91
Garyfallou ABBE przeciwko Grecji, LEX nr 79585; decyzja ETPC z 23 marca 2000 r.
w sprawie 36706/97 Ioannis Haralambidis, Y. Haralambidis-Liberpa Ltd. przeciwko
Grecji, LEX nr 520369). Wykorzystanie przez organ regulacyjny jego kompetencji do
nałożenia kary pieniężnej musi poprzedzać wykazanie, że zachodzą przewidziane w
ustawie przesłanki kary między innymi dlatego, że w postępowaniu wyjaśniającym
przedsiębiorca nie przedstawił odpowiednich wyjaśnień. To, że organ regulacyjny
powinien wykazać, iż zachodzi stan faktyczny uzasadniający ukaranie przedsiębiorcy
a przedsiębiorca ma pozycję podmiotu broniącego się przed ukaraniem, nie ulega
zasadniczo zmianie po przeniesieniu sprawy na drogę sądową. Trzeba to zauważyć,
bo inicjatorem postępowania sądowego jest ukarany przedsiębiorca i z tego względu
przyznaje mu się w procesie pozycję strony powodowej. Takie ukształtowanie pozycji
procesowej ukaranego przedsiębiorcy, który złożył odwołanie jako powód, a organu
regulacyjnego jako strony pozwanej, nie może jednakże przesłaniać wspomnianej
wyżej istoty poddanego weryfikacyjnej ocenie sądu stosunku prawnego o charakte-
rze publicznym, w którym chodzi z jednej strony o kompetencję do ukarania, a z
drugiej o prawo do obrony. Sąd bierze pod uwagę prawo przedsiębiorcy do obrony
analogicznie do sądu karnego, przed którym oskarżyciel, aby uzyskać sądowe po-
twierdzenie oskarżenia, musi zwłaszcza wykazać bezzasadność wyjaśnień oskarżo-
nego.
Ad casum różnice danych dotyczące tego samego (2003) roku sprawoz-
dawczego mają swoje tło w tym, że Prezes UKE tych samych danych żądał dwukrot-
nie w różnych okresach. Zobowiązana do tego Spółka - jak to wynika z jej wyjaśnień
- drugie z żądań Prezesa UKE zrealizowała przy zastosowaniu nowych przepisów
dotyczących sprawozdawczości finansowej. Bez oceny zasadności tych wyjaśnień
można było co najwyżej stwierdzić, że pomiędzy obu porównywalnymi informacjami
8
nie ma spójności. Jednakże - jak to już słusznie zauważył Sąd drugiej instancji - „nie-
spójność” nie stanowi przesłanki wymiaru kary. Pozostawała zatem do koniecznego
wyjaśnienia przesłanka kary pieniężnej, która dotyczy nieprawdziwości informacji i tę
przesłankę Sąd drugiej instancji ustalił wyłącznie na podstawie bezspornych różnic w
informacjach uzyskanych od Spółki bez merytorycznej oceny wskazywanych przez
nią przyczyn tych różnic. Warto przy okazji zauważyć, że gdyby jedynym kryterium
nieprawdziwości informacji z 14 marca 2006 r. miała być jej niezgodność z informacją
z 10 czerwca 2005 r., to niezgodność tę usunęłaby kolejna informacja z 14 kwietnia
2006 r., która zawiera dane zgodnie z informacją przekazaną za pierwszym razem.
Stosownie do art. 209 ust. 1 pkt 3 Prawa telekomunikacyjnego, podlega karze
pieniężnej przedsiębiorca, który udziela przewidzianej informacji w sposób niepraw-
dziwy lub niepełny. Trzeba zwrócić uwagę na ustawowe powiązanie przedmiotowej
odpowiedzialności ze „sposobem” udzielenia przez przedsiębiorcę informacji nie-
prawdziwych, co oznacza wprowadzenie przez ustawodawcę do zagrożonego karą
pieniężną stanu faktycznego określenia odnoszącego się do aktywności przedsię-
biorcy, do jego zachowania - formy wykonania obowiązku udzielenia informacji prze-
widzianych ustawą. Już z tego powodu nie sposób zastosować powyższy przepis
skonstruowany podobnie do przepisów prawnokarnych, bez ustalenia stanu faktycz-
nego dotyczącego wymaganego „sposobu” udzielenia informacji. Sąd drugiej instan-
cji - jak to wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku - swą zasadniczą ocenę
subsumcyjną zdaje się odrywać od ustalenia czy rzeczywiście w konkretnych oko-
licznościach sprawy powodowe przedsiębiorstwo udzieliło żądanych przez Prezesa
UKE informacji „w sposób nieprawdziwy lub niepełny”. Budzi zastrzeżenia skoncen-
trowanie uwagi Sądu wyłącznie na różnicach dotyczących 2003 r. w dwóch różnych
informacjach. Różnice te mogły przecież - przynajmniej w części - wynikać ze zmiany
określonych w odpowiednich przepisach mechanizmów sporządzania sprawozdań.
Nie sposób w tej kwestii się rozeznać bez oceny wyjaśnień strony powodowej oraz
opinii biegłego z zakresu rachunkowości i księgowości. Jeżeli Sąd drugiej instancji
nie kwestionuje wniosków opinii biegłego, w tym „że skarżąca była zmuszona do
zmiany metod wyceny oraz dokonała poprawnej prezentacji danych za lata 2002 -
2005 z systemu ewidencji finansowej, z którego generowane są dane do sprawozdań
finansowych przy uwzględnieniu zmian wartościowych wynikających z przyjęcia
zasad sprawozdawczości zgodnych z MSR” - to dopuszcza do sprzeczności w
9
przedstawionej podstawie prawnej wyroku. Z jednej bowiem strony, z samego tylko
faktu różnicy w informacjach udzielonych przez przedsiębiorcę - na zasadzie jak się
wydaje domniemania - wyprowadza ocenę, że któraś z tych dwóch informacji jest
nieprawdziwa, a z drugiej jednak strony, pozbawia znaczenia przyjęte przez siebie
domniemanie.
Nieodpowiedniość subsumcyjna art. 209 ust. 1 pkt 3 Prawa telekomunikacyj-
nego do ustaleń faktycznych zaskarżonego wyroku wynika z pominięcia w tej ocenie
sytuacji faktycznej dotyczącej „sposobu”, w jaki przedsiębiorca wykonywał każde z
żądań Prezesa UKE. Wychodząc z błędnego założenia, Sąd drugiej instancji potrak-
tował okoliczności wykonywania żądania o informację jako przesłankę obniżenia kary
pieniężnej (art. 210 ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego), chociaż, o czym była mowa
wyżej, potrzeba ustalenia „sposobu”, w jaki przedsiębiorca wykonywał obowiązek wy-
nikający z żądań Prezesa UKE, odnosi się wprost do przesłanek sankcji określonej w
art. 209 ust. 1 pkt 3 Prawa telekomunikacyjnego.
Z powyższych przyczyn Sąd Najwyższy uznał zasadność podstawy skargi ka-
sacyjnej, z wyjątkiem zarzutu dotyczącego art. 21 ust. 3 Prawa telekomunikacyjnego.
Nie ma racji skarżąca, że wyłączenie sankcji z art. 209 ust. 1 pkt 3 Prawa telekomu-
nikacyjnego powinno wynikać z niezasadności żądania przez Prezesa UKE po raz
drugi określonych informacji, niezależnie - w tym wypadku - od tego czy przedsię-
biorca wykonał to żądanie w niewłaściwy sposób. Przedstawiony w tym zakresie po-
gląd skarżącego wykracza poza granice przedmiotu rozpatrywanej sprawy. Jej
przedmiotem, poczynając od postępowania wyjaśniającego przed Prezesem UKE,
była wyłącznie sytuacja udzielenia informacji w sposób nieprawdziwy lub niepełny,
sankcjonowana stosownie do art. 209 ust. 1 pkt 3 Prawa telekomunikacyjnego.
Przedsiębiorca, który udziela informacji w sposób nieprawdziwy lub niepełny, podle-
ga przewidzianej za to karze pieniężnej; w takim wypadku nie może powoływać się
na to, że udzielił nieprawdziwych informacji, bo nie miał obowiązku ich udzielenia.
Jeżeli przedsiębiorca uważa, że żądanie udzielenia informacji nie ma podstawy
prawnej, to nie poddaje się takiemu żądaniu. W żadnym razie nie uzyskuje natomiast
usprawiedliwienia do wprowadzenia Prezesa UKE w błąd informacjami nieprawdzi-
wymi.
Z powyższych przyczyn, stosownie do art. 39815
§ 1 k.p.c. Sąd Najwyższy
orzekł jak w sentencji,
10
========================================
III SK 7/10
W sprawie z odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Komunikacji Elektro-
nicznej nakładającej karę pieniężną na podstawie art. 209 ust. 1 pkt 3 ustawy z
dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. Nr 171, poz. 1800 ze zm.)
sąd nie może ustalić bez oceny wyjaśnień ukaranego przedsiębiorcy, że udzielił
on nieprawdziwych informacji dlatego, iż dwukrotnie przekazał różniące się
dane.
Przewodniczący SSN Kazimierz Jaśkowski, Sędziowie SN: Bogusław
Cudowski, Jerzy Kwaśniewski (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 października 2010 r.
sprawy z powództwa Polskiej Telefonii Komórkowej C. Spółki z o.o. w W. przeciwko
Prezesowi Urzędu Komunikacji Elektronicznej o nałożenie kary pieniężnej, na skutek
skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z
dnia 24 kwietnia 2009 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu w
Warszawie do ponownego rozpoznania z rozstrzygnięciem o kosztach postępowania
kasacyjnego.
U z a s a d n i e n i e
Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej decyzją z dnia 29 czerwca 2006 r.
nałożył na spółkę Polska Telefonia Komórkowa C. Spółkę z o.o. w W., karę pieniężną
w wysokości 5.000.000 zł, za udzielenie niespójnych i nieprawdziwych informacji w
trakcie postępowania w sprawie wyznaczenia przedsiębiorców o znaczącej pozycji
rynkowej na krajowym rynku roamingu międzynarodowego w ruchomych publicznych
sieciach telefonicznych oraz nałożenia na tych przedsiębiorców obowiązków regula-
cyjnych. Podstawą prawną decyzji jest art. 210 ust. 1 w związku z art. 209 ust. 1 pkt
2
3 oraz art. 21 ust. 3 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne (Dz.U.
Nr 171, poz. 1800 ze zm.; dalej: Prawo telekomunikacyjne).
W odwołaniu od powyższej decyzji powódka zarzuciła: 1) naruszenie art. 209
ust. 1 pkt 3 Prawa telekomunikacyjnego, przez błędne przyjęcie, że w trakcie postę-
powania powódka udzieliła Prezesowi UKE informacji w sposób nieprawdziwy i nie-
spójny; niezastosowanie art. 210 ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego, przez nałożenie
na skarżącą kary pieniężnej z pominięciem kryteriów nakładania kary pieniężnej, tj.
zakresu naruszenia, dotychczasowej działalności ukaranego podmiotu oraz jego
możliwości finansowych, co w konsekwencji doprowadziło do naruszenia art. 210 ust.
1 Prawa telekomunikacyjnego, 2) naruszenie przepisów prawa procesowego: art. 7
k.p.a., przez brak dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego; art. 77 § 1 k.p.a., przez
brak zebrania i rozpatrzenia w sposób wyczerpujący całego materiału dowodowego;
art. 80 k.p.a., przez brak dokonania oceny czy dane dostarczone na rzecz Prezesa
UKE są prawdziwe na podstawie całokształtu materiału dowodowego; art. 107 § 1
k.p.a., przez zamieszczenie w zaskarżonej decyzji błędnego pouczenia o trybie od-
woławczym od decyzji.
Wyrokiem z dnia 21 kwietnia 2008 r. Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd
Ochrony Konkurencji i Konsumentów oddalił odwołanie powódki oraz rozstrzygnął o
kosztach postępowania.
Sąd Okręgowy ustalił, że w dniu 28 marca 2006 r. Prezes UKE zawiadomił
powódkę o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie nałoże-
nia kary pieniężnej z powodu udzielenia nieprawdziwych i niespójnych informacji w
toku postępowania w sprawie wyznaczenia przedsiębiorców o znaczącej pozycji ryn-
kowej na krajowym rynku roamingu międzynarodowego w ruchomych publicznych
sieciach telefonicznych oraz nałożenia na tych przedsiębiorców obowiązków regula-
cyjnych. W zawiadomieniu tym stwierdza się, że przekazane w dniu 14 marca 2006 r.
przez powódkę informacje o kondycji finansowej za lata 2002-2004 znacznie różnią
się od danych i informacji przekazanych poprzednio w piśmie z dnia 10 czerwca
2005 r. na formularzu nr 7 dział „informacje finansowe za lata 2002-2004”, stanowią-
cych materiał dowodowy w toczących się postępowaniach w sprawie świadczenia
usługi dostępu i rozpoczynania oraz zakańczania połączeń głosowych w ruchomych
publicznych sieciach telefonicznych. Sąd Okręgowy podzielił stanowisko zaskarżonej
decyzji, że powodowa Spółka naruszyła dyspozycję art. 209 ust. 1 pkt 3 Prawa
3
telekomunikacyjnego. Odpowiadając bowiem na uprawnione żądanie Prezesa UKE
podała rozbieżne dane: wartości aktywów za rok 2003 na dzień 10 czerwca 2005 r. w
wysokości 8.662.243 tys. zł, 14 marca 2006 r. w wysokości 9.000.670, 43 tys. zł, a 10
kwietnia 2006 r. znów w wysokości 8.662.243 tys. zł. Spółka podała wartość wyniku
finansowego netto za rok 2003 na dzień 10 czerwca 2005 r. w wysokości 55.450 tys.
zł, 14 marca 2006 r. w wysokości 85. 515,57 zł, a 10 kwietnia 2006 r. ponownie w
wysokości 55.450 tys. zł, natomiast wartość rentowności kapitału własnego (ROE) za
rok 2003 na dzień 10 czerwca 2005 r. w wysokości 3,2%, 14 marca 2006 r. w wy-
sokości 5%, a 10 kwietnia 2006 r. ponownie w wysokości 3,2%. Sąd Okręgowy
stwierdził, że udzielone przez powódkę informacje zostały podane w sposób nie-
prawdziwy i niepełny.
Sąd Okręgowy przeprowadził dowód z opinii biegłego z zakresu rachunkowo-
ści i księgowości w celu ustalenia czy załączniki do pism powódki z dnia 14 marca
2006 r. i 10 kwietnia 2006 r. zostały sporządzone zgodnie z obowiązującymi przepi-
sami. We wnioskach opinii uznaje się, że powódka prawidłowo dokonała zmian da-
nych porównywalnych za 2003 r. na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy o rachunkowości
oraz że skarżąca była zmuszona do zmiany metod wyceny aktywów i pasywów wy-
rażonych w walutach obcych, ujawnienia w ewidencji księgowej i wyceny bilansowej
wbudowanych instrumentów finansowych oraz zmiany w zakresie ujawnienia niektó-
rych rodzajów przychodów oraz dokonała poprawnej prezentacji danych za lata
2002-2005 z systemu ewidencji finansowej, z którego generowane są dane do spra-
wozdań finansowych, przy uwzględnieniu zmian wartościowych wynikających z
przyjęcia zasad sprawozdawczości zgodnych z MSR. Jeżeli chodzi o wskaźniki ge-
nerowane z systemu rachunkowości zarządczej, to - według biegłej - dane dotyczące
tego samego okresu obrotowego nie powinny być różne, chyba że dokonano zmian
parametryzacji danych systemu w wyniku korekt wprowadzonych przez biegłego re-
widenta, badającego sprawozdania finansowe. W takim wypadku powódka powinna
zachować dane liczbowe przed badaniem sprawozdania przez biegłego rewidenta
oraz dokonanego przeliczenia wskaźników po wprowadzeniu ewentualnych korekt
audytorskich dokonanych przez biegłego. Według Sądu Okręgowego opinia biegłej
nie pozwala zanegować podstawy zaskarżonej decyzji, że powódka przekazywała
Prezesowi UKE dane o różnych wartościach liczbowych, które nie były spójne i po-
4
równywalne, chociaż istniała możliwość weryfikacji danych liczbowych oraz wskaźni-
ków charakteryzujących sytuację majątkowo-finansową jednostki.
Zdaniem Sądu Okręgowego, zachodziły przesłanki do wymierzenia powódce
kary pieniężnej w wysokości określonej w decyzji Prezesa UKE. Zgodnie z dyrekty-
wami określonymi w art. 210 ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego Prezes UKE wziął
pod uwagę, że do tej pory Spółka nie była karana za podobne naruszenia, a także
konieczność sankcjonowania działań, które uniemożliwiały przeprowadzenia postę-
powania w sprawie analizy rynku właściwego. Wymierzona kara stanowi jedynie
0,078 % przychodu osiągniętego za rok poprzedzający wydanie decyzji i „z tego
względu uwzględniła możliwości finansowe skarżącej”.
Odnosząc się do zarzutów odwołania Sąd za nieprzekonujące uznał stanowi-
sko powódki, że różnice w danych przekazywanych przez odwołującą się Spółkę wy-
niknęły stąd, że dane te pochodziły ze sprawozdań finansowych sporządzonych w
różnych okresach czasu. Powódka nie dokonała działań przewidzianych w art. 21
ust. 3 Prawa telekomunikacyjnego. W szczególności nie podała przyczyny zmian, nie
określiła liczbowo wpływu tych zmian na wynik finansowy. Nie sprecyzowała także w
toku postępowania sądowego przepisów prawnych, które w jej ocenie spowodowały
konieczność ujęcia niektórych transakcji gospodarczych według stanu obowiązujące-
go na dzień 31 grudnia 2004 r. W związku z tym Sąd Okręgowy podzielił stanowisko
Prezesa UKE, że dane przekazywane przez powódkę nie mogły zostać uznane za
prawdziwe i spójne ze względu na wprowadzone przez nią zmiany w przekazywa-
nych zestawieniach oraz brak wiarygodnych i wystarczających wyjaśnień dla tych
zmian. Zarzut powódki, że Prezes UKE nie zamieścił definicji wskaźników wysokości
kosztów całkowitych, sprzedaży, kosztów marketingu, wydatków na promocje i re-
klamę oraz na badania i rozwój, kosztów stałych i zmiennych oraz pozyskania
klienta, jest o tyle bezzasadny, że jak wskazuje słusznie pozwany, są one znane w
teorii rachunkowości i powszechnie stosowane.
Powyższy wyrok w całości zaskarżyła powódka apelacją, zarzucając: 1) naru-
szenie przepisów postępowania - art. 233 § 1 k.p.c., przez błędną ocenę dowodów
prowadzącą do błędnego ustalenia faktów, co nastąpiło przez przyjęcie, że opinia
biegłego sądowego potwierdza, że powódka przedłożyła Prezesowi UKE niepraw-
dziwe i niespójne informacje; 2) naruszenie prawa materialnego: art. 209 ust. 1 pkt 3
Prawa telekomunikacyjnego, przez jego błędne zastosowanie, które polegało na
5
błędnym przyjęciu, że powódka przekazała Prezesowi UKE informacje w sposób nie-
prawdziwy i niespójny; art. 210 ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego, przez jego nieza-
stosowanie, które polegało na pominięciu określonego w tym przepisie kryterium w
postaci konieczności uwzględnienia zakresu naruszenia.
Wyrokiem z dnia 24 kwietnia 2009 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie w pkt I, na
podstawie art. 386 § 1 k.p.c., zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że nadał mu
treść: 1. zmienia decyzję Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej [...] z dnia 29
czerwca 2006 r. w ten tylko sposób, że nałożoną karę pieniężną w wysokości
5.000.000 zł obniża do kwoty 2.500.000 zł; 2. oddala odwołanie w pozostałej części;
na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację w pozostałej części (pkt II); zniósł wza-
jemnie między stronami koszty postępowania za obie instancje (pkt III).
Sąd drugiej instancji podzielając stanowisko zaskarżonego wyroku Sądu pierwszej
instancji uznał, że w sytuacji, gdy pomiędzy oficjalnymi danymi i informacjami obra-
zującymi sytuację finansową Spółki, dostarczonymi na żądanie Prezesa UKE w dniu
14 marca 2006 r., a dostarczonymi uprzednio w dniu 10 czerwca 2005 r. wystąpiły
istotne różnice, to zarzut udzielenia niespójnych i nieprawdziwych informacji jest cał-
kowicie uzasadniony. Różne dane odnoszące się do tych samych kwestii i tego sa-
mego okresu nie mogą być jednocześnie prawdziwe i pełne. Powódka, przedstawia-
jąc nowe dane w marcu 2006 r., powinna wyjaśnić przyczyny różnic, czego jednak
nie uczyniła.
Sąd drugiej instancji nie podzielił podnoszonego w apelacji zarzutu naruszenia
art. 209 ust. 1 pkt 3 Prawa telekomunikacyjnego. Przepis ten stanowi o podleganiu
karze pieniężnej tego, kto udziela informacji określonej w pkt 1 (przewidzianej
ustawą) w sposób nieprawdziwy lub niepełny. Wprawdzie powódce przypisano w
decyzji udzielenie niespójnych (a nie niepełnych) i nieprawdziwych informacji, ale
sankcja w postaci kary pieniężnej przewidziana jest już za jedno odstępstwo od wy-
magań stawianych informacjom, z akcentem na nieprawdziwość.
Sąd drugiej instancji częściowo podzielił zarzuty apelacji - w odniesieniu do
wysokość kary pieniężnej. W tym zakresie Sąd ten uznał, że „obiektywna niepraw-
dziwość danych przekazanych przez powódkę Prezesowi UKE mogła mieć związek
ze zmianą ustawy o rachunkowości, a także wynikać z przekształcenia sprawozdania
finansowego za 2003 r. zgodnie z zasadami Międzynarodowych Standardów Spra-
6
wozdawczości Finansowej”. Powyższa okoliczność - zdaniem Sądu drugiej instancji -
wpływa na zakres naruszenia i dlatego Sąd obniżył nałożoną na powódkę karę.
Powyższy wyrok zaskarżyła skargą kasacyjną powódka: 1) w pkt I ppkt 1 w tej
części, w której utrzymana w mocy została kara pieniężna w wysokości 2.500.000 zł;
2) w pkt I ppkt 2, pkt II i III w całości. Skargę oparto na podstawie naruszenia przepi-
sów prawa materialnego (art. 3983
§ 1 pkt 1 k.p.c.) i zarzucono: 1) niewłaściwe za-
stosowanie art. 209 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 21 ust. 3 Prawa telekomunikacyjne-
go, polegające na przyjęciu, że nieprawdziwe są informacje zgodne z ustawą o ra-
chunkowości; 2) błędną wykładnię art. 21 ust. 3 Prawa telekomunikacyjnego w
związku z art. 11 dyrektywy 2002/20/WE z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie zezwoleń
na udostępnianie sieci i usług łączności elektronicznej, przez żądanie przekazania
informacji, które były w posiadaniu Prezesa UKE, co nie spełnia warunku proporcjo-
nalności oraz nie jest obiektywnie uzasadnione; 3) błędną wykładnię art. 6 k.c. w
związku z art. 209 ust. 1 pkt 3 Prawa telekomunikacyjnego i przyjęcie, że przekaza-
nie różniących się danych finansowych dotyczących tego samego okresu sprawoz-
dawczego stanowi wystarczającą przesłankę do nałożenia na powódkę kary pienięż-
nej bez konieczności wykazania, że dane te są nieprawdziwe.
W oparciu o powyższe zarzuty skarżąca wniosła na zasadzie art. 3984
§ 1 pkt
3 k.p.c. i art. 39816
k.p.c. o uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i
zmianę zaskarżonego wyroku przez nadanie mu następującej treści: „Zmienia wyrok
Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w ten
sposób, iż uchyla decyzję Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej [...] z dnia 29
czerwca 2006 r. w całości”, a w przypadku nieuwzględnienia powyższego wniosku
skarżąca wniosła na zasadzie art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c. i 39815
§ 1 k.p.c. o uchylenie
zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i przekazanie w tej części sprawy do
ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu. Ponadto skarżąca wniosła o zasą-
dzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania według norm przepi-
sanych.
W odpowiedzi na skargę kasacyjną strona przeciwna - pozwany Prezes
Urzędu Regulacji Energetyki - wniosła o oddalenie skargi kasacyjnej w całości oraz o
zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego we-
dług norm przepisanych.
7
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W uzasadnieniu wyroków z 14 kwietnia 2010 r., III SK 1/10 oraz z 1 czerwca
2010 r., III SK 5/10, Sąd Najwyższy zwrócił uwagę na to, że w sprawach z odwołania
od decyzji nakładającej karę pieniężną na przedsiębiorcę zachodzi potrzeba weryfi-
kacji takich decyzji z zachowaniem wymagań analogicznych do tych, jakie obowią-
zują sąd orzekający w sprawie karnej (por. też zawarte w tych wyrokach wyjaśnienia
dotyczące orzecznictwa ETPC - wyrok z 24 września 1997 r. w sprawie 18996/91
Garyfallou ABBE przeciwko Grecji, LEX nr 79585; decyzja ETPC z 23 marca 2000 r.
w sprawie 36706/97 Ioannis Haralambidis, Y. Haralambidis-Liberpa Ltd. przeciwko
Grecji, LEX nr 520369). Wykorzystanie przez organ regulacyjny jego kompetencji do
nałożenia kary pieniężnej musi poprzedzać wykazanie, że zachodzą przewidziane w
ustawie przesłanki kary między innymi dlatego, że w postępowaniu wyjaśniającym
przedsiębiorca nie przedstawił odpowiednich wyjaśnień. To, że organ regulacyjny
powinien wykazać, iż zachodzi stan faktyczny uzasadniający ukaranie przedsiębiorcy
a przedsiębiorca ma pozycję podmiotu broniącego się przed ukaraniem, nie ulega
zasadniczo zmianie po przeniesieniu sprawy na drogę sądową. Trzeba to zauważyć,
bo inicjatorem postępowania sądowego jest ukarany przedsiębiorca i z tego względu
przyznaje mu się w procesie pozycję strony powodowej. Takie ukształtowanie pozycji
procesowej ukaranego przedsiębiorcy, który złożył odwołanie jako powód, a organu
regulacyjnego jako strony pozwanej, nie może jednakże przesłaniać wspomnianej
wyżej istoty poddanego weryfikacyjnej ocenie sądu stosunku prawnego o charakte-
rze publicznym, w którym chodzi z jednej strony o kompetencję do ukarania, a z
drugiej o prawo do obrony. Sąd bierze pod uwagę prawo przedsiębiorcy do obrony
analogicznie do sądu karnego, przed którym oskarżyciel, aby uzyskać sądowe po-
twierdzenie oskarżenia, musi zwłaszcza wykazać bezzasadność wyjaśnień oskarżo-
nego.
Ad casum różnice danych dotyczące tego samego (2003) roku sprawoz-
dawczego mają swoje tło w tym, że Prezes UKE tych samych danych żądał dwukrot-
nie w różnych okresach. Zobowiązana do tego Spółka - jak to wynika z jej wyjaśnień
- drugie z żądań Prezesa UKE zrealizowała przy zastosowaniu nowych przepisów
dotyczących sprawozdawczości finansowej. Bez oceny zasadności tych wyjaśnień
można było co najwyżej stwierdzić, że pomiędzy obu porównywalnymi informacjami
8
nie ma spójności. Jednakże - jak to już słusznie zauważył Sąd drugiej instancji - „nie-
spójność” nie stanowi przesłanki wymiaru kary. Pozostawała zatem do koniecznego
wyjaśnienia przesłanka kary pieniężnej, która dotyczy nieprawdziwości informacji i tę
przesłankę Sąd drugiej instancji ustalił wyłącznie na podstawie bezspornych różnic w
informacjach uzyskanych od Spółki bez merytorycznej oceny wskazywanych przez
nią przyczyn tych różnic. Warto przy okazji zauważyć, że gdyby jedynym kryterium
nieprawdziwości informacji z 14 marca 2006 r. miała być jej niezgodność z informacją
z 10 czerwca 2005 r., to niezgodność tę usunęłaby kolejna informacja z 14 kwietnia
2006 r., która zawiera dane zgodnie z informacją przekazaną za pierwszym razem.
Stosownie do art. 209 ust. 1 pkt 3 Prawa telekomunikacyjnego, podlega karze
pieniężnej przedsiębiorca, który udziela przewidzianej informacji w sposób niepraw-
dziwy lub niepełny. Trzeba zwrócić uwagę na ustawowe powiązanie przedmiotowej
odpowiedzialności ze „sposobem” udzielenia przez przedsiębiorcę informacji nie-
prawdziwych, co oznacza wprowadzenie przez ustawodawcę do zagrożonego karą
pieniężną stanu faktycznego określenia odnoszącego się do aktywności przedsię-
biorcy, do jego zachowania - formy wykonania obowiązku udzielenia informacji prze-
widzianych ustawą. Już z tego powodu nie sposób zastosować powyższy przepis
skonstruowany podobnie do przepisów prawnokarnych, bez ustalenia stanu faktycz-
nego dotyczącego wymaganego „sposobu” udzielenia informacji. Sąd drugiej instan-
cji - jak to wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku - swą zasadniczą ocenę
subsumcyjną zdaje się odrywać od ustalenia czy rzeczywiście w konkretnych oko-
licznościach sprawy powodowe przedsiębiorstwo udzieliło żądanych przez Prezesa
UKE informacji „w sposób nieprawdziwy lub niepełny”. Budzi zastrzeżenia skoncen-
trowanie uwagi Sądu wyłącznie na różnicach dotyczących 2003 r. w dwóch różnych
informacjach. Różnice te mogły przecież - przynajmniej w części - wynikać ze zmiany
określonych w odpowiednich przepisach mechanizmów sporządzania sprawozdań.
Nie sposób w tej kwestii się rozeznać bez oceny wyjaśnień strony powodowej oraz
opinii biegłego z zakresu rachunkowości i księgowości. Jeżeli Sąd drugiej instancji
nie kwestionuje wniosków opinii biegłego, w tym „że skarżąca była zmuszona do
zmiany metod wyceny oraz dokonała poprawnej prezentacji danych za lata 2002 -
2005 z systemu ewidencji finansowej, z którego generowane są dane do sprawozdań
finansowych przy uwzględnieniu zmian wartościowych wynikających z przyjęcia
zasad sprawozdawczości zgodnych z MSR” - to dopuszcza do sprzeczności w
9
przedstawionej podstawie prawnej wyroku. Z jednej bowiem strony, z samego tylko
faktu różnicy w informacjach udzielonych przez przedsiębiorcę - na zasadzie jak się
wydaje domniemania - wyprowadza ocenę, że któraś z tych dwóch informacji jest
nieprawdziwa, a z drugiej jednak strony, pozbawia znaczenia przyjęte przez siebie
domniemanie.
Nieodpowiedniość subsumcyjna art. 209 ust. 1 pkt 3 Prawa telekomunikacyj-
nego do ustaleń faktycznych zaskarżonego wyroku wynika z pominięcia w tej ocenie
sytuacji faktycznej dotyczącej „sposobu”, w jaki przedsiębiorca wykonywał każde z
żądań Prezesa UKE. Wychodząc z błędnego założenia, Sąd drugiej instancji potrak-
tował okoliczności wykonywania żądania o informację jako przesłankę obniżenia kary
pieniężnej (art. 210 ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego), chociaż, o czym była mowa
wyżej, potrzeba ustalenia „sposobu”, w jaki przedsiębiorca wykonywał obowiązek wy-
nikający z żądań Prezesa UKE, odnosi się wprost do przesłanek sankcji określonej w
art. 209 ust. 1 pkt 3 Prawa telekomunikacyjnego.
Z powyższych przyczyn Sąd Najwyższy uznał zasadność podstawy skargi ka-
sacyjnej, z wyjątkiem zarzutu dotyczącego art. 21 ust. 3 Prawa telekomunikacyjnego.
Nie ma racji skarżąca, że wyłączenie sankcji z art. 209 ust. 1 pkt 3 Prawa telekomu-
nikacyjnego powinno wynikać z niezasadności żądania przez Prezesa UKE po raz
drugi określonych informacji, niezależnie - w tym wypadku - od tego czy przedsię-
biorca wykonał to żądanie w niewłaściwy sposób. Przedstawiony w tym zakresie po-
gląd skarżącego wykracza poza granice przedmiotu rozpatrywanej sprawy. Jej
przedmiotem, poczynając od postępowania wyjaśniającego przed Prezesem UKE,
była wyłącznie sytuacja udzielenia informacji w sposób nieprawdziwy lub niepełny,
sankcjonowana stosownie do art. 209 ust. 1 pkt 3 Prawa telekomunikacyjnego.
Przedsiębiorca, który udziela informacji w sposób nieprawdziwy lub niepełny, podle-
ga przewidzianej za to karze pieniężnej; w takim wypadku nie może powoływać się
na to, że udzielił nieprawdziwych informacji, bo nie miał obowiązku ich udzielenia.
Jeżeli przedsiębiorca uważa, że żądanie udzielenia informacji nie ma podstawy
prawnej, to nie poddaje się takiemu żądaniu. W żadnym razie nie uzyskuje natomiast
usprawiedliwienia do wprowadzenia Prezesa UKE w błąd informacjami nieprawdzi-
wymi.
Z powyższych przyczyn, stosownie do art. 39815
§ 1 k.p.c. Sąd Najwyższy
orzekł jak w sentencji,
10
========================================