I CZ 2/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:12-06-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CZ 2/11
POSTANOWIENIE
Dnia 11 lutego 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący)
SSN Marta Romańska
SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa A. K.
przeciwko K. K.
o zachowek,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 11 lutego 2011 r.,
zażalenia powódki na postanowienie w przedmiocie zasądzenia zwrotu kosztów
procesu za instancję apelacyjną zawarte w punkcie 2 wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 10 sierpnia 2010 r.,
1) zmienia zaskarżone postanowienie w ten sposób, że
zasądza od powódki A. K. na rzecz pozwanej K. K. kwotę
2700 (dwa tysiące siedemset) złotych tytułem zwrotu
kosztów postępowania apelacyjnego;
2) oddala zażalenie w pozostałej części;
3) znosi między stronami koszty postępowania
zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Sąd Apelacyjny w sprawie z powództwa A. K. przeciwko K. K. o zachowek
na skutek apelacji powódki od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 18 grudnia
2009 r., wyrokiem z dnia 10 sierpnia 2010 r. w pkt 1 oddalił apelację, w pkt 2
zasądził od powódki na rzecz strony pozwanej kwotę 5.400 zł tytułem kosztów
postępowania apelacyjnego. W uzasadnieniu wyjaśnił, że o kosztach postępowania
w instancji odwoławczej orzeczono w oparciu o art. 98 k.p.c. w zw. 108 k.p.c. i art.
391 § 1 k.p.c. oraz § 6 pkt 7 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu.
Rozstrzygnięcie w przedmiocie zwrotu kosztów procesu za instancję
apelacyjną zaskarżyła powódka zarzucając Sądowi naruszenie prawa
procesowego, tj. art. 102 k.p.c., art. 109 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 7 w zw. z § 13 ust. 1
pkt 2 rozporządzenia oraz art. 233 § 1 k.p.c. przez błędną i dowolną ocenę sytuacji
majątkowej stron.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Powódka wnosząc apelację od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 18
grudnia 2009 r., I C 683/09 jako wartość przedmiotu zaskarżenia wskazała kwotę
200.000 złotych, zatem Sąd Apelacyjny powinien zasądzić tytułem zwrotu kosztów
zastępstwa adwokackiego kwotę 2.700 złotych na podstawie § 6 pkt 6 w zw. z § 13
ust. 1 pkt 2 rozporządzenia, nie zaś kwotę 5.400 złotych na podstawie § 6 pkt 7 w
zw. z § 13 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia.
Według art. 102 k.p.c., w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może
zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów, albo nie obciążać jej
w ogóle kosztami. Przytoczony przepis urzeczywistnia zasadę słuszności,
a jednocześnie stanowi odstępstwo od podstawowej zasady orzekania o kosztach
procesu, tj. zasady zawinienia (art. 98 § 1 k.p.c.). Kwalifikacja „wypadków
szczególnie uzasadnionych” należy do sądu, który mając na względzie okoliczności
konkretnej sprawy powinien przede wszystkim kierować się poczuciem własnej
3
sprawiedliwości. Trafnie przyjmuje się w orzecznictwie, że sposób skorzystania
z art. 102 k.p.c. jest suwerennym uprawnieniem jurysdykcyjnym sądu
orzekającego (zob. wyrok SN z 27 maja 2010 r., II PK 359/09, nie publ.; wyrok SN
z dnia 19 maja 2006 r., III CK 221/05, nie publ.).
Zdaniem Sądu Najwyższego, okoliczności niniejszej sprawy nie stanowią
„wypadku szczególnie uzasadnionego”, który pozwala nie obciążać strony
przegrywającej kosztami procesu. Jeżeli chodzi o okoliczności związane z osobą
powódki (np. jej stan rodzinny, majątek, dochody, źródła utrzymania) to należy
wskazać, że przebywa ona na stałe we Włoszech i uczęszcza do szkoły, w której
uczy się języka włoskiego. Powódce przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo
do dwóch lokali mieszkalnych, o powierzchni 48 m2
oraz 18 m2
, z których mogłaby
uzyskiwać określony dochód z tytułu czynszu najmu. Nie bez znaczenia pozostaje
również fakt, że powódka jako osoba zamężna, przy braku własnych dochodów,
zapewne, pozostaje na utrzymaniu męża, który ma obowiązek pomocy wobec żony
także w zakresie ponoszenia przez nią kosztów postępowania.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy na podstawie art. 39816
k.p.c.
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c. oraz art. 39814
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
rozstrzygnął jak w sentencji, orzekając o kosztach postępowania zgodnie z art. 100
k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c.
POSTANOWIENIE
Dnia 11 lutego 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący)
SSN Marta Romańska
SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa A. K.
przeciwko K. K.
o zachowek,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 11 lutego 2011 r.,
zażalenia powódki na postanowienie w przedmiocie zasądzenia zwrotu kosztów
procesu za instancję apelacyjną zawarte w punkcie 2 wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 10 sierpnia 2010 r.,
1) zmienia zaskarżone postanowienie w ten sposób, że
zasądza od powódki A. K. na rzecz pozwanej K. K. kwotę
2700 (dwa tysiące siedemset) złotych tytułem zwrotu
kosztów postępowania apelacyjnego;
2) oddala zażalenie w pozostałej części;
3) znosi między stronami koszty postępowania
zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Sąd Apelacyjny w sprawie z powództwa A. K. przeciwko K. K. o zachowek
na skutek apelacji powódki od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 18 grudnia
2009 r., wyrokiem z dnia 10 sierpnia 2010 r. w pkt 1 oddalił apelację, w pkt 2
zasądził od powódki na rzecz strony pozwanej kwotę 5.400 zł tytułem kosztów
postępowania apelacyjnego. W uzasadnieniu wyjaśnił, że o kosztach postępowania
w instancji odwoławczej orzeczono w oparciu o art. 98 k.p.c. w zw. 108 k.p.c. i art.
391 § 1 k.p.c. oraz § 6 pkt 7 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu.
Rozstrzygnięcie w przedmiocie zwrotu kosztów procesu za instancję
apelacyjną zaskarżyła powódka zarzucając Sądowi naruszenie prawa
procesowego, tj. art. 102 k.p.c., art. 109 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 7 w zw. z § 13 ust. 1
pkt 2 rozporządzenia oraz art. 233 § 1 k.p.c. przez błędną i dowolną ocenę sytuacji
majątkowej stron.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Powódka wnosząc apelację od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 18
grudnia 2009 r., I C 683/09 jako wartość przedmiotu zaskarżenia wskazała kwotę
200.000 złotych, zatem Sąd Apelacyjny powinien zasądzić tytułem zwrotu kosztów
zastępstwa adwokackiego kwotę 2.700 złotych na podstawie § 6 pkt 6 w zw. z § 13
ust. 1 pkt 2 rozporządzenia, nie zaś kwotę 5.400 złotych na podstawie § 6 pkt 7 w
zw. z § 13 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia.
Według art. 102 k.p.c., w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może
zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów, albo nie obciążać jej
w ogóle kosztami. Przytoczony przepis urzeczywistnia zasadę słuszności,
a jednocześnie stanowi odstępstwo od podstawowej zasady orzekania o kosztach
procesu, tj. zasady zawinienia (art. 98 § 1 k.p.c.). Kwalifikacja „wypadków
szczególnie uzasadnionych” należy do sądu, który mając na względzie okoliczności
konkretnej sprawy powinien przede wszystkim kierować się poczuciem własnej
3
sprawiedliwości. Trafnie przyjmuje się w orzecznictwie, że sposób skorzystania
z art. 102 k.p.c. jest suwerennym uprawnieniem jurysdykcyjnym sądu
orzekającego (zob. wyrok SN z 27 maja 2010 r., II PK 359/09, nie publ.; wyrok SN
z dnia 19 maja 2006 r., III CK 221/05, nie publ.).
Zdaniem Sądu Najwyższego, okoliczności niniejszej sprawy nie stanowią
„wypadku szczególnie uzasadnionego”, który pozwala nie obciążać strony
przegrywającej kosztami procesu. Jeżeli chodzi o okoliczności związane z osobą
powódki (np. jej stan rodzinny, majątek, dochody, źródła utrzymania) to należy
wskazać, że przebywa ona na stałe we Włoszech i uczęszcza do szkoły, w której
uczy się języka włoskiego. Powódce przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo
do dwóch lokali mieszkalnych, o powierzchni 48 m2
oraz 18 m2
, z których mogłaby
uzyskiwać określony dochód z tytułu czynszu najmu. Nie bez znaczenia pozostaje
również fakt, że powódka jako osoba zamężna, przy braku własnych dochodów,
zapewne, pozostaje na utrzymaniu męża, który ma obowiązek pomocy wobec żony
także w zakresie ponoszenia przez nią kosztów postępowania.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy na podstawie art. 39816
k.p.c.
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c. oraz art. 39814
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
rozstrzygnął jak w sentencji, orzekając o kosztach postępowania zgodnie z art. 100
k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c.