Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III SK 4/10
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 14 lipca 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący)
SSN Zbigniew Korzeniowski
SSN Jerzy Kwaśniewski (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa Polskiej Telefonii Komórkowej Centertel Spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością w Warszawie
przeciwko Prezesowi Urzędu Komunikacji Elektronicznej
o nałożenie obowiązków regulacyjnych,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 14 lipca 2011 r.,
skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 4 września 2009 r.,
oddala skargę.
UZASADNIENIE
Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej (dalej jako Prezes Urzędu)
decyzją z dnia 20 lipca 2006 r. ustalił, że na rynku świadczenia usługi zakańczania
2
połączeń głosowych w ruchomej publicznej sieci telefonicznej Polskiej Telefonii
Komórkowej Centertel Sp. z o.o. (powódka) zgodnym z obszarem sieci, w której
następuje zakończenie połączenia nie występuje skuteczna konkurencja;
wyznaczył powódkę jako przedsiębiorcę zajmującego pozycją znaczącą na tak
wyznaczonym rynku oraz nałożył na nią obowiązki regulacyjne.
Powódka wniosła odwołanie od decyzji Prezesa Urzędu, zaskarżając ją w
całości. Wyrokiem z dnia 6 lipca 2007 r. Sąd Okręgowy oddalił odwołanie powódki.
Wyrok ten został uchylony wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 6
lipca 2007 r. Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 17
grudnia 2008 r., oddalił odwołanie powódki.
Powódka zaskarżyła wyrok Sądu Okręgowego w całości apelacją.
Zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła naruszenie art. 217 § 1 k.p.c. w związku z art.
227 k.p.c., art. 233 § 1 .k.p.c. i art. 232 k.p.c., art. 6 k.c., art. 24 ust. 2 Prawa
telekomunikacyjnego.
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 4 września 2009 r., oddalił apelację
powódki. Sąd drugiej instancji uznał, że wbrew stawianym przez powódkę zarzutom
Sąd Okręgowy nie ograniczył się do przyjęcia bez weryfikacji twierdzeń i tez
zawartych w aktach postępowania administracyjnego oraz uzasadnieniu decyzji
Prezesa Urzędu, ale zbadał materialne podstawy powództwa oraz ustosunkował
się w dostatecznym stopniu do wszystkich istotnych dla meritum sprawy zarzutów
powódki. Zdaniem Sądu Apelacyjnego Prezes Urzędu poddał szczegółowej analizie
rynek właściwy, dokonał analizy tendencji i cen na tym rynku. Przeprowadzona
analiza uprawniała ustalenie o braku skutecznej konkurencji na rynku zakańczania
połączeń głosowych w ruchomej publicznej sieci telefonicznej powódki. Specyfiką
tego rynku jest 100% udział operatora sieci, w której zakańczane jest połączenie.
Techniczna niemożność zakończenia połączenia w innej sieci powoduje, że
operator taki posiada pozycję monopolistyczną. Sąd Apelacyjny przyjął, że strona
powodowa nie udowodniła niczego, co podważałoby ustalenia zawarte w decyzji
Prezesa Urzędu. Zarzuty podniesione w odwołaniu, dotyczące ustaleń faktycznych
poczynionych przez regulatora rynku stanowią nieprzekonywującą polemikę z
jednoznacznymi wynikami analiz merytorycznych, którym odpowiadają ustalenia
zawarte w pkt I i II zaskarżonej decyzji. Przyjmując, że to na powodzie spoczywa
3
ciężar dowodu w zakresie obalenia ustaleń faktycznych zawartych w zaskarżonej
decyzji, Sąd Apelacyjny stwierdził, że kwestionując ustalenia faktyczne wynikające
z przeprowadzonego postępowania administracyjnego, powódka powinna
zaoferować dowody, z których wynikałyby odmienne okoliczności. Powódka jednak
tego nie uczyniła.
Powódka zaskarżyła wyrok Sądu Apelacyjnego w całości skargą kasacyjną.
Zarzuciła naruszenia art. 23 ust. 2 ustawy Prawo telekomunikacyjne w związku z
art. 2 oraz art. 58 Aktu akcesyjnego poprzez przeprowadzenia analizy rynku
właściwego w oparciu o Wytyczne Komisji Europejskiej, które nie zostały
opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w języku polskim oraz
naruszenie art. 6 k.c. w związku z art. 24 ust. 1 oraz art. 25 ust. 4 Prawa
telekomunikacyjnego poprzez błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że ciężar
dowodu w postępowaniu sądowym z odwołania od decyzji Prezesa Urzędu
spoczywa na powodzie, a w konsekwencji przyjęcie że to powód był zobowiązany
wykazać, że na rynku występuje skuteczna konkurencja, że nie posiada znaczącej
pozycji na rynku właściwym oraz że nałożone na niego obowiązki nie były
proporcjonalne do zidentyfikowanego problemu oraz nie spełniały celów
określonych w art. 1 ust. 2 z uwzględnieniem art. 1 ust. 3 Prawa
telekomunikacyjnego.
Postanowieniem z dnia 1 czerwca 2010 r. Sąd Najwyższy zawiesił
postępowanie w sprawie z uwagi na przedstawienie pytania prejudycjalnego.
Przedstawione zagadnienie prawne zostało rozstrzygnięte przez Trybunał
Sprawiedliwości wyrokiem z dnia 12 maja 2011 r. w sprawie C-410/09 Polska
Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Skarga kasacyjna powódki nie ma uzasadnionych podstaw.
Nieuzasadniony jest zarzut naruszenia art. 23 ust. 2 Prawa
telekomunikacyjnego w związku z art. 2 oraz 58 Aktu akcesyjnego, ponieważ
zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości z dnia 12 maja 2011 r. w sprawie
C-410/09 Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. „art. 58 Aktu akcesyjnego powinien
być interpretowany w taki sposób, że przepis ten nie sprzeciwia się temu, by
4
krajowy organ regulacyjny mógł powołać się na Wytyczne Komisji pomimo tego, że
nie zostały one opublikowane w języku państwa członkowskiego, w którym toczy
się postępowanie w toku którego stosowane są przedmiotowe wytyczne, nawet
jeżeli jest to jeżyk urzędowy Unii Europejskiej”. Z powyższego orzeczenia wynika,
że Wytyczne Komisji nie mają wiążącego charakteru w tym znaczeniu, że ich
postanowienia nie nakładają na jednostki obowiązków, ani nie przyznają im praw.
Możliwe jest zatem powoływanie się na przedmiotowe Wytyczne Komisji przez
Prezesa Urzędu oraz sądy orzekające w sprawach z odwołania od jego decyzji
mimo braku polskiej wersji językowej tego dokumentu.
Bezzasadny jest także zarzut naruszenia art. 6 k.c. w związku z art. 24 ust. 1
oraz art. 25 ust. 4 Prawa telekomunikacyjnego. Na wstępie należy zauważyć, że
zarzut naruszenia art. 6 k.c. może być podstawą skargi kasacyjnej, jeżeli
powiązany zostanie z odpowiednim przepisem prawa materialnego, zezwalającym
na ocenę skutków nieudowodnienia istotnych faktów (wyrok SN z 15 lipca 2001 r.,
sygn. akt IV CSK 25/10, niepubl.). Zwalczanie prawidłowości uznania przez sąd, że
przeprowadzone w sprawie dowody nie są wystarczające do przyjęcia za
udowodnione okoliczności, których procesowy obowiązek udowodnienia, stosownie
do art. 6 kc, spoczywał na Prezesie Urzędu może nastąpić w drodze zarzutu
naruszenia odpowiednich przepisów postępowania, a nie zarzutu naruszenia
wymienionego przepisu (wyrok SN z 27 czerwca 2000 r., sygn. akt I CKN 288/00,
Lex 43906). Przepis ten formułuje jedynie zasadę rozkładu ciężaru dowodu, a jego
naruszenie przez sąd nie może być skutecznie uzasadniane uchybieniem przez
stronę obowiązkowi bezspornie spoczywającemu na niej z mocy tego przepisu
(wyrok SN z 16 maja 2003 r., sygn. akt I CKN 382/01, Lex 109434). Do materii
objętej dyspozycją art. 6 k.c. nie należy to, czy strona wywiązała się z tego
obowiązku, tj. czy fakty te rzeczywiście udowodniła (wyrok SN z 13 czerwca 2000
r., sygn akt V CKN 65/00, niepubl.).
Powódka łączy zarzut naruszenia art. 6 k.c. z art. 24 ust. 1 oraz art. 25 ust. 4
Prawa telekomunikacyjnego. Jednakże zarzut ten został sformułowany w
oderwaniu od wywodu Sądu Apelacyjnego dotyczącego znaczenia art. 6 k.c. w
niniejszej sprawie. Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu swego wyroku stwierdza
wprawdzie, że skoro „skarżący jako odwołujący się od decyzji Prezesa Urzędu
5
Komunikacji Elektronicznej występuje w charakterze powoda” to „w zasadzie na
nim spoczywa ciężar dowodu zmierzający do obalenia ustaleń faktycznych
zawartych w zaskarżonej decyzji”, jednakże rozstrzygająca jest konkluzja , zgodnie
z którą „o ile powód kwestionował zawarte w zaskarżonej decyzji ustalenia
faktyczne wynikające z przeprowadzonego postępowania administracji, to winien
zaoferować dowody, z których wynikałyby odmienne okoliczności, tego jednak nie
uczynił”. Wynikająca z pierwszego z powołanych powyżej fragmentów uzasadniania
konstatacja Sądu Apelacyjnego w przedmiocie materialnoprawnych skutków
procesowej konfiguracji stron w postępowania z odwołania od decyzji Prezesa
Urzędu, nasuwałaby wątpliwości w świetle dotychczasowego orzecznictwa Sądu
Najwyższego (zob. np. wyrok SN z dnia 19 sierpnia 2009 r., sygn. akt III SK 5/09,
OSNP z 2011 r., Nr 9-10, poz. 144). Jednakże z kluczowego, z punktu widzenia
zasadności rozpatrywanego zarzutu, fragmentu uzasadnienia wyroku Sądu
Apelacyjnego wynika wyraźnie, czego powódka nie podważyła w skardze, że w
toku postępowania sądowego powódka nie przedstawiła dowodów, które mogłyby
być przeciwstawione dowodom na podstawie których Prezes Urzędu wykazywał
poczynione w decyzji ustalenia faktyczne. Należąca do sądu w postępowaniu
wynikającym z odwołania od decyzji Prezesa Urzędu kontrola legalności i
zasadności zaskarżonej decyzji obejmuje wyjaśnienie tego, czy jej faktyczna
podstawa została prawidłowo ustalona, czy nie pominięto dowodów korzystnych dla
przedsiębiorcy wnoszącego odwołanie. Sąd, rozpatrując sprawę co do jej istoty,
opiera się na zebranym w sprawie materiale. Ustalenia zaskarżonej odwołaniem
decyzji są związane z okolicznościami i dowodami w niej powołanymi. Nie tracą
one – jak to sugeruje się w skardze kasacyjnej – znaczenia tylko na względu na
wniesienie odwołania. Rzeczą odwołującego się – stosownie do art. 479(6) k.p.c. –
jest określenie zakresu spornych kwestii sprawy (przytoczenie zarzutów) i
wykazanie zasadności przytoczonych zarzutów poprzez „wskazanie dowodów”. W
sytuacji gdy przedsiębiorca telekomunikacyjny nie przedstawia dowodów, które
podważają prawidłowość dokonanych przez Prezesa Urzędu ustaleń, a te zdaniem
Sądów orzekających w sprawie są na tyle spójne i kompletne, że nie ma potrzeby
prowadzenia postępowania dowodowego z urzędu, bądź jego uzupełnienia przez
organ regulacji rynku, bezzasadne jest upatrywanie wadliwości wyroku w
6
naruszeniu art. 6 k.c. W przedstawionym w skardze kasacyjnej uzasadnieniu
zarzutu art. 6 k.c. w związku z art. 24 ust. 1 oraz art. 25 ust. 4 Prawa
telekomunikacyjnego, brak także stosownej argumentacji wykazującej, w jaki
sposób zastosowanie powołanych wyżej przepisów prawa materialnego zostało
wypaczone wskutek nieprawidłowego zastosowania art. 6 k.c.
Mając powyższe na względzie, Sąd Najwyższy uznając, że rozpatrywana
skarga kasacyjna nie ma uzasadnionych podstaw, orzekł jak w sentencji na
podstawie art. 39814
k.p.c.