Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III SK 23/11
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 24 stycznia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący)
SSN Halina Kiryło
SSN Jerzy Kwaśniewski (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa Polskiej Telefonii Cyfrowej Spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością (obecnie Spółki Akcyjnej) z siedzibą w W.
przeciwko Prezesowi Urzędu Komunikacji Elektronicznej
z udziałem Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
o ustalenie pozycji rynkowej i nałożenie obowiązków regulacyjnych ,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 24 stycznia 2012 r.,
skargi kasacyjnej strony pozwanej
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 8 lutego 2011 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi
Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o
kosztach postępowania kasacyjnego.
UZASADNIENIE
2
Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej (Prezes Urzędu) decyzją z dnia
18 listopada 2008 r. nr […] ustalił, że na rynku świadczenia usługi zakańczania
połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej Polskiej Telefonii Cyfrowej sp.
z o.o. w W. (powód), zgodnym z obszarem sieci, w której następuje zakończenie
połączenia, nie występuje skuteczna konkurencja; wyznaczył powoda jako
przedsiębiorcę zajmującego znaczącą pozycję na rynku właściwym oraz nałożył na
powoda obowiązki regulacyjne na podstawie art. 34, art. 36 oraz art. 37 ustawy z
dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. nr 171, poz. 1800 ze zm.,
dalej jako Prawo telekomunikacyjne).
Powód zaskarżył decyzję odwołaniem, dodatkowo skarżąc postanowienie
Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Prezes UOKiK) z dnia 1
października 2008 r., […]. Postanowieniem tym Prezes UOKiK uznał, że na rynku
właściwym w niniejszej sprawie nie występuje skuteczna konkurencja, powód
posiada pozycję znaczącą na rynku oraz zasadne jest nałożenie na powoda
obowiązków regulacyjnych.
Sąd Okręgowy – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wyrokiem z dnia
23 marca 2010 r. odrzucił odwołanie powoda w zakresie dotyczącym postanowienia
Prezesa UOKiK oraz uchylił decyzję Prezesa Urzędu.
Uzasadniając wydane rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy stwierdził, że pismem z
dnia 25 marca 2008 r. Prezes Urzędu powiadomił Prezesa UOKiK o wszczęciu
postępowania konsultacyjnego dotyczącego projektu decyzji w sprawie
prowadzonego wobec powoda postępowania i przesłał projekt decyzji. W dniu 16
września 2008 r. Prezes Urzędu powiadomił Prezesa UOKiK o zakończeniu
postępowania konsultacyjnego i przekazał projekt decyzji z prośbą o zajęcie
stanowiska w trybie art. 106 § 1 k.p.a. W uzasadnieniu projektu decyzji
przekazanym do konsultacji Prezesowi UOKiK, za rynek właściwy na poziomie
hurtowym uznano rynek usług zakańczania połączeń w sieci powoda obejmujący
zakańczanie połączeń telefonicznych kierowanych do abonentów powoda oraz
połączeń do numerów alarmowych przydzielonych służbom ustawowo powołanym
do niesienia pomocy.
3
Prezes UOKiK po rozpatrzeniu projektu decyzji Prezesa Urzędu
postanowieniem z dnia 1 października 2008 r. stwierdził, że na rynku świadczenia
usług zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej powoda
zgodnym z obszarem sieci, w którym następuje zakończenie połączenia nie
występuje skuteczna konkurencja; na tak wyznaczonym rynku powód posiada
pozycję znaczącą; uzasadnione jest nałożenie na powoda obowiązków
regulacyjnych z art. 34, art. 36 oraz art. 37 Prawa telekomunikacyjnego.
Pismem z dnia 22 października 2008 r., złożonym w toku postępowania
administracyjnego toczącego się przed Prezesem Urzędu, powód wskazał na
odmienne określenie rynku właściwego na poziomie hurtowym w projekcie decyzji
przekazanym w celu zajęcia stanowiska Prezesowi UOKiK w porównaniu do
projektu decyzji skierowanej do konsultacji z Komisją Europejską. W ocenie
powoda zmiana oznaczała znaczące rozszerzenie zakresu produktowego rynku
właściwego, ponieważ „sieć telekomunikacyjna” jest pojęciem znaczenie szerszym
od określenia „stacjonarna publiczna sieć telefoniczna”. Prezes Urzędu uwzględnił
te uwagi w treści zaskarżonej decyzji, uznając za rynek właściwy w wymiarze
produktowym rynek usług zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci
telefonicznej powoda, obejmujący zakańczanie połączeń telefonicznych
kierowanych do abonentów stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej powoda oraz
połączeń do numerów alarmowych przydzielonych służbom ustawowo powołanym
do niesienia pomocy.
Sąd Okręgowy uznał, że w projekcie decyzji przekazanym Prezesowi UOKiK
celem przedstawienia stanowiska w ramach porozumienia między organami
administracji znacznie szerzej określono rynek właściwy w porównaniu do rynku,
który był przedmiotem oceny w postępowaniu prowadzonym przez Prezesa Urzędu
oraz który został ostatecznie zdefiniowany w wydanej decyzji. W konsekwencji
przyjął, że postanowienie Prezesa UOKiK zapadło po przeprowadzeniu analizy
sytuacji panującej na innym rynku, niż rynek będący przedmiotem analizy w
zaskarżonej decyzji. W tej sytuacji zaskarżona decyzja została wydana bez
wymaganego porozumienia z Prezesem UOKiK, skoro jej uzasadnienie różni się od
uzasadnienia projektu decyzji przekazanego organowi antymonopolowemu.
Powyższe uchybienie uzasadniało w ocenie Sądu Okręgowego uchylenie decyzji
4
Prezesa Urzędu, wydanej w postępowaniu dotkniętym wadą, która nie mogła być
usunięta w postępowaniu sądowym.
Prezes Urzędu zaskarżył wyrok Sądu Okręgowego apelacją, zarzucając
naruszenie art. 328 § 2 k.p.c.; art. 47964
§ 1 k.p.c. oraz art. 25 ust. 2 Prawa
telekomunikacyjnego.
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 8 lutego 2011 r. oddalił apelację Prezesa
Urzędu. W ocenie Sądu drugiej instancji stwierdzony przez Sąd Okręgowy brak
wymaganego współdziałania Prezesa Urzędu z Prezesem UOKiK stanowił
wystarczającą podstawę do uchylenia zaskarżonej decyzji. W tej sytuacji
rozpoznawanie pozostałych zarzutów zawartych w odwołaniu nie było celowe. Sąd
Apelacyjny podkreślił, że ustalenia dotyczące konkurencyjności rynku stanowią
domenę Prezesa UOKiK i dlatego wydanie decyzji z art. 25 ust. 2 Prawa
telekomunikacyjnego wymaga wcześniejszego zasięgnięcia opinii Prezesa UOKiK.
Wymagane w ramach współdziałania organów postanowienie Prezesa UOKiK
powinno odnosić się szczegółowo do kwestii związanych ze stanem konkurencji na
rynku właściwym, a w szczególności wyjaśniać jakimi cechami charakteryzować się
powinien dany rynek. Opinia Prezesa UOKiK jest w tym przedmiocie wiążąca dla
Prezesa Urzędu. Postanowienie Prezesa UOKiK nie może jedynie ogólnikowo i
skrótowo odwoływać się do sytuacji na danym rynku. W niniejszej sprawie
przedmiotem postępowania prowadzonego przed Prezesem UOKiK był projekt
decyzji Prezesa Urzędu określający jako rynek właściwy produktowo na poziomie
hurtowym rynek usług zakańczania połączeń w sieci powoda. Dopiero po wydaniu
postanowienia przez Prezesa UOKiK z dnia 1 października 2008 r. Prezes Urzędu
doprecyzował zakres produktowy rynku w ten sposób, że obejmował on wyłącznie
zakańczanie połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej powoda, a nie
rynek zakańczania połączeń w sieci powoda. Zmieniona wersja projektu decyzji nie
została ponownie przedstawiona Prezesowi UOKiK w trybie określonym w art. 106
§ 1 k.p.a. W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny uznał, że zaskarżona decyzja
została wydana bez wymaganego porozumienia z Prezesem UOKiK, zaś
stwierdzona wada nie może zostać usunięta w postępowaniu przed sądem.
Prezes Urzędu zaskarżył powyższy wyrok skargą kasacyjną w całości i
wniósł o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego
5
rozpoznania. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie przepisów prawa
procesowego, to jest: 1) art. 47964
§ 2 k.p.c. poprzez uchylenie decyzji z uwagi na
brak ponownego przeprowadzenia postępowania z art. 106 § 1 k.p.a. przez
Prezesa UOKiK w sytuacji zmiany uzasadnienia decyzji; 2) naruszenie art. 328 § 2
k.p.c. poprzez zaniechanie wskazania wpływu stwierdzonego przez siebie
uchybienia w postaci braku postępowania uzgodnieniowego na treść decyzji oraz
poprzez zaniechanie wskazania, dlaczego oddalono apelację pozwanego oraz
zaniechano uchylenia wyroku Sądu Okręgowego, mimo iż ten nie rozpoznał
meritum sprawy; 3) naruszenie art. 385 k.p.c. i art. 386 § 4 k.p.c. w zw. z art. 47964
§ 2 k.p.c. i art. 391 § 1 k.p.c. w związku z art. 4 ust 1 i art. 6 dyrektywy 2002/21/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram
regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej (Dz. Urz. UE z 2002 r., L
108/33, dalej jako dyrektywa 2002/21) poprzez oddalenie apelacji od wyroku, w
którym Sąd I instancji nie rozpoznał meritum sprawy, to jest nie wypowiedział się co
do wszystkich zarzutów odwołania; 4) art. 386 § 1 k.p.c. w związku z art. 47964
§ 2
k.p.c. i art. 391 § 1 k.p.c. poprzez zaniechanie zmiany wyroku w sytuacji gdy
odwołanie nie zawierało zarzutów uzasadniających uchylenie decyzji bądź jej
zmianę, w szczególności powód nie wykazał, że w przedmiotowej sprawie
zachodziła konieczność powtórnego skonsultowania decyzji z Prezesem UOKiK. W
zakresie dotyczącym przepisów prawa materialnego Prezes Urzędu zarzucił
naruszenie art. 25 ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego poprzez przyjęcie, że na
Prezesie Urzędu ciąży obowiązek ponownego uzyskania porozumienia z Prezesem
UOKiK w sprawie każdorazowej zmiany projektu decyzji, nawet wówczas gdy
zmiana taka ograniczona jest jedynie do elementów uzasadnienia decyzji bez
zmiany jej sentencji oraz podstaw, na których oparte zostały przyjęte przez organ
środki regulacyjnie w konsekwencji stwierdzenie braku wyczerpania trybu
porozumienia Prezesem UOKiK.
Powód w odpowiedzi na skargę kasacyjną Prezesa Urzędu wniósł o jej
oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
6
Skarga kasacyjna Prezesa Urzędu jest zasadna.
Zaskarżonemu wyrokowi Prezes Urzędu zarzuca wadliwość leżącej u jego
podstaw tezy, zgodnie z którą decyzja Prezesa Urzędu została wydana bez
porozumienia z Prezesem UOKiK, wymaganego przez art. 25 ust. 2 Prawa
telekomunikacyjnego (w brzmieniu do 5 lipca 2009 r.).
Sąd Najwyższy stwierdza, że powyższe założenie Sądu drugiej instancji, w
konsekwencji którego przyjęto, że Sąd pierwszej instancji prawidłowo uchylił
przedmiotową decyzję, opiera się wyłącznie na zestawieniu uzasadnienia projektu
decyzji Prezesa Urzędu, przedłożonego Prezesowi UOKiK do zajęcia stanowiska w
trybie przewidzianym w art. 25 ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego, z treścią
uzasadnienia zaskarżonej decyzji. Jak wynika z niekwestionowanych przez strony
ustaleń, w projekcie decyzji przedłożonym do konsultacji Prezesowi UOKiK jako
rynek właściwy w sentencji projektu decyzji wskazano rynek usług zakańczania
połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej powoda, obejmujący
zakańczanie połączeń telefonicznych kierowanych do abonentów stacjonarnej
publicznej sieci telefonicznej powoda oraz połączeń do numerów alarmowych
przydzielonych służbom ustawowo powołanym do niesienia pomocy. W
uzasadnieniu projektu decyzji jako rynek właściwy wskazano rynek usług
zakańczania połączeń w sieci powoda, obejmujący zakańczanie połączeń
telefonicznych kierowanych do abonentów powoda oraz połączeń do numerów
alarmowych. Z kolei w sentencji oraz uzasadnieniu decyzji Prezesa Urzędu, która
została zaskarżona odwołaniem w niniejszej sprawie za rynek właściwy uznano
rynek usług zakańczania połączeń w stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej
powoda obejmujący zakańczanie połączeń telefonicznych kierowanych do
abonentów stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej powoda.
Rozbieżność między brzmieniem uzasadnienia projektu decyzji Prezesa
Urzędu a uzasadnieniem decyzji Prezesa Urzędu kończącej postępowanie w
sprawie w porównaniu do przekazanego Prezesowi UOKiK projektu, doprowadziły
Sąd drugiej instancji do konkluzji o wydaniu zaskarżonej decyzji z naruszeniem art.
25 ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego. Powyższe stanowisko Sądu Apelacyjnego
budzi zastrzeżenia Sądu Najwyższego z dwóch powodów. Po pierwsze, nie
uwzględnia roli Sądu orzekającego w sprawie z odwołania od decyzji Prezesa
7
Urzędu. Po drugie, nie znajduje uzasadnienia w treści i funkcji dyspozycji art. 25
ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego.
Sąd Najwyższy podziela stanowisko, wyrażone przez Sąd Apelacyjny w
uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia w przedmiocie jurysdykcyjnej funkcji Sądu
Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Istotnie Sądy obu instancji nie powinny
ograniczać swojej kognicji tylko do kontroli legalności postępowania
administracyjnego, lecz powinny dokonać oceny prawnej zasadności wniesionego
odwołania. Powyższa rola nie stoi przy tym na przeszkodzie uwzględnianiu
kwalifikowanych wad zaskarżonej decyzji, w szczególności gdy została ona wydana
z naruszeniem przepisów określających tryb działania Prezesa Urzędu (wyroki SN
z 14 kwietnia 2010 r., III SK 1/10, OSNP 2011, Nr 21-22, poz. 288; z 21
października 2010 r., III SK 7/10, LEX 686801; z 7 lipca 2010 r., III SK 52/10, LEX
1001322; z 5 września 2011 r., III SK 5/11, LEX 1011331); w warunkach
określonych w art. 156 § 1 pkt 3 k.p.a. (wyrok SN z 5 stycznia 2011 r., III SK 34/10,
LEX 852567) lub z naruszeniem prawa przedsiębiorcy do obrony (wyrok SN z 19
sierpnia 2009 r., III SK 5/09, OSNP 2011, Nr 9-10, poz. 144).
Odnosząc powyższe do okoliczności niniejszej sprawy, Sąd Apelacyjny
powinien rozstrzygnąć, w oparciu o przeprowadzone ustalenia, czy w stanie
faktycznym sprawy decyzja Prezesa Urzędu została wydana bez wymaganego art.
25 ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego porozumienia z Prezesem UOKiK. Dokonując
takiej oceny Sąd Apelacyjny powinien kierować się nie tylko analizą samej
sekwencji przebiegu czynności podejmowanych przez Prezesa Urzędu i Prezesa
UOKiK w toku współdziałania podejmowanego w ramach postępowania
administracyjnego, ale przede wszystkim treścią wydanych w ramach tego
współdziałania aktów w postaci postanowienia Prezesa UOKiK i decyzji Prezesa
Urzędu kończącej postępowanie administracyjne w sprawie. Bez przeprowadzenia
takich ustaleń oraz ich prawnej oceny konkluzja o naruszeniu art. 25 ust. 2 Prawa
telekomunikacyjnego byłaby możliwa tylko w przypadku kwalifikowanej wady
zaskarżonej decyzji, w szczególności w przypadku wydania takiej decyzji bez
zwrócenia się do Prezesa UOKiK o zajęcie stanowiska lub wydania decyzji przed
sformułowaniem przez Prezesa UOKiK stanowiska w sprawie.
8
W świetle ustalonych w sprawie okoliczności stanu faktycznego miało
miejsce współdziałanie dwóch organów współuczestniczących w procesie
wydawania decyzji administracyjnej stosownie do dyspozycji art. 25 ust. 2 Prawa
telekomunikacyjnego w związku z art. 106 § 1 k.p.a. Prezes Urzędu przedstawił
projekt decyzji do konsultacji Prezesowi UOKiK. Prezes UOKiK wydał w ramach
współdziałania postanowienie o określonej treści. Prezes Urzędu wydał decyzję
dopiero po otrzymaniu postanowienia Prezesa UOKiK. Nieuzasadniona jest zatem
ocena Sądów pierwszej i drugiej instancji, że nie doszło do współdziałania Prezesa
Urzędu z Prezesem UOKiK. Przeprowadzono bowiem postępowanie unormowane
przez art. 25 ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego w związku z art. 106 § 1 k.p.a.
Natomiast stwierdzenie rozbieżności między treścią projektowanej decyzji oraz
decyzji kończącej postępowanie w sprawie nie stwarzało podstawy do oceny
zaskarżonego wyroku iż decyzja Prezesa Urzędu jest dotknięta taką wadą, której
Sąd orzekający w sprawie z odwołania od przedmiotowej decyzji, działając jako sąd
meriti, nie może skorygować i pozostaje mu jedynie uchylenie decyzji Prezesa
Urzędu.
Ponieważ stanowisko Prezesa UOKiK zostało wyrażone w przewidzianym
trybie, to sporne pozostawało jedynie, czy decyzja Prezesa Urzędu została wydana
z zachowaniem wymaganego porozumienia.
Porozumienie organów, o którym mowa w art. 25 ust. 2 Prawa
telekomunikacyjnego – jak prawidłowo przyjął Sąd Apelacyjny – zakłada uzyskanie
jednomyślności organu załatwiającego sprawę decyzją administracyjną i organu,
którego stanowisko jest niezbędną przesłanką rozstrzygnięcia sprawy. Prezes
Urzędu jest tym organem uczestniczącym w procedurze współdziałania, który
załatwia sprawę wydając decyzję kończącą postępowanie ale jego decyzja powinna
uwzględniać wyłącznie te ustalenia, które zostały objęte „porozumieniem” z
Prezesem UOKiK. Uczestniczenie tego drugiego organu w postępowaniu nie
ogranicza się do wyrażenia opinii. Konsekwentne do tych zasadniczo słusznych
założeń byłoby zbadanie czy w decyzji Prezesa Urzędu kończącej postępowanie w
sprawie zostały uwzględnione ustalenia Prezesa UOKiK, zwłaszcza w odniesieniu
do problemu zakresu rynku właściwego.
9
Błędnie natomiast sądy obu instancji bez odpowiedniej analizy merytorycznej
treści decyzji i treści postanowienia Prezesa UOKiK, bez analizy istotnych
przesłanek rozstrzygnięć obu organów w zakresie ich kompetencji ograniczyły się
do analizy okoliczności, które nie wskazują na brak uzgodnienia przesłanek decyzji.
Dotyczy to zwłaszcza porównania między treścią projektu decyzji Prezesa Urzędu a
treścią postanowienia Prezesa UOKiK. Braku merytorycznego „porozumienia”
organów nie można także wyprowadzić z tego, że po otrzymaniu stanowiska
Prezesa UOKiK (organu współdziałającego), Prezes Urzędu (organ wydający
decyzję) zmodyfikował przekazany uprzednio do konsultacji projekt decyzji,
dostosowując treść wydawanej decyzji - w zakresie granic rynku właściwego lub
obowiązków regulacyjnych - do przesłanek postanowienia Prezesa UOKiK. Jeżeli
między treścią projektowanej decyzji Prezesa Urzędu a postanowieniem Prezesa
UOKiK zachodzą rozbieżności, o osiągnięciu porozumienia obu organów można
mówić wówczas, gdy wydając decyzję kończącą postępowanie w sprawie Prezes
Urzędu nadał jej treść odpowiadającą stanowisku Prezesa UOKiK.
Skoro współdziałanie organu ochrony konkurencji z Prezesem Urzędu
(postrzegane całościowo jako sekwencja kolejnych czynności zaangażowanych
organów w postaci wezwania do zajęcia stanowiska, zajęcia stanowiska oraz
wydania decyzji kończącej postępowanie) miało miejsce, założenie Sądu drugiej
instancji o braku porozumienia wymaganego art. 25 ust. 2 Prawa
telekomunikacyjnego jest nieuzasadnione, bez przeprowadzenia merytorycznej
analizy stanowisk (rozstrzygnięć) obu współdziałających organów. Okoliczność, że
zmieniony po wpłynięciu postanowienia Prezesa UOKiK projekt decyzji Prezesa
Urzędu nie został przesłany organowi ochrony konkurencji do ponownej oceny, nie
świadczy o wydaniu decyzji kończącej postępowanie w sprawie bez porozumienia
wymaganego art. 25 ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego. Dla rozstrzygnięcia kwestii,
czy decyzja Prezesa Urzędu została wydana z zachowaniem wymogów art. 25 ust.
2 Prawa telekomunikacyjnego, kluczowe znaczenie ma bowiem ocena czy decyzja
Prezesa Urzędu odpowiada – w zakresie dotyczącym rynku właściwego –
stanowisku Prezesa UOKiK wyrażonym w postanowieniu z dnia 1 października
2008 r. Jeżeli zakres produktowy rynku, przyjęty w decyzji Prezesa Urzędu
odpowiada definicji rynku właściwego przyjętej przez Prezesa UOKiK oznacza to,
10
że zaskarżona decyzja została wydana w porozumieniu wymaganym przez art. 25
ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego. Takiej oceny Sąd Apelacyjny nie przeprowadził
w niniejszej sprawie.
Mając powyższe na względzie Sąd Najwyższy uznaje za zasadny zarzut
naruszenia art. 25 ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego. Z tych samych powodów
zasadny jest również zarzut naruszenia art. 385 k.p.c., art. 386 § 1 i 4 k.p.c. w
związku z art. 47964
§ 2 k.p.c. i art. 391 § 1 k.p.c. poprzez oddalenie apelacji
Prezesa Urzędu, skoro z przeprowadzonego powyżej wywodu wynika, że założenie
leżące u podstaw zaskarżonego wyroku było nieuprawnione.
Natomiast zarzut naruszenia art. 385 k.p.c. i art. 386 § 4 k.p.c. w zw. z
art. 47964
§ 2 k.p.c. i art. 391 § 1 k.p.c. jest niezasadny w zakresie w jakim
połączony został z przepisami art. 4 ust 1 i art. 6 dyrektywy 2002/21. Przepis art. 4
dyrektyw 2002/21 „Prawo odwołania się”, adresowany do Państw Członkowskich, a
pośrednio do podmiotów orzekających w sprawach z zakresu regulacji
telekomunikacji objętych zakresem przedmiotowym dyrektywy 2002/21, dotyczy
kognicji organów odwoławczych, w tym sądów. Na przepis ten, jak wynika
jednoznacznie z treści tego przepisu, który w tym zakresie nie budzi wątpliwości
interpretacyjnych, mogą powoływać się – niezależnie od tego, czy uzna się go za
bezpośrednio skuteczny – przedsiębiorstwa poddane działaniom regulacyjnym oraz
– posługując się nomenklaturą przyjętą w dyrektywie 2002/21 – użytkownicy, czyli
podmioty korzystające z usług objętych przedmiotową dyrektywą. Istota tego
przepisu sprowadza się do zapewnienia adresatom decyzji krajowych organów
regulacyjnych oraz podmiotom mającym interes prawny w odpowiednim
ukształtowaniu obowiązków przedsiębiorstw poddanych regulacji, prawo do
wniesienia odwołania od decyzji wydanej przez krajowy organ regulacyjny do
organu (sądu), który może merytorycznie rozstrzygnąć spór. Na przepis ten nie
może powołać się krajowy organ regulacyjny. Ponadto, przepis ten nie wyklucza, że
kontrola decyzji krajowego organu regulacyjnego będzie obejmowała także aspekty
formalne, odnoszące się do sposobu procedowania przez ten organ. Obowiązkiem
państw członkowskich z art. 4 dyrektywy 2002/21 jest takie ukształtowanie procedur
odwoławczych, by nie ograniczały się one do samej kontroli formalnej rozstrzygnięć
krajowego organu regulacyjnego. Niedopuszczalna jest zatem odmowa
11
merytorycznej weryfikacji prawidłowości decyzji krajowego organu regulacyjnego,
gdy z takim żądaniem występuje przedsiębiorstwo lub użytkownik w rozumieniu art.
4 ust. 1 dyrektywy 2002/21 i poprzestanie na sprawdzeniu poprawności przebiegu
samego postępowania zakończonego wydaniem decyzji. Przepis ten nie wyklucza
natomiast, wbrew argumentacji Prezesa Urzędu, zmiany lub uchylenia decyzji
krajowego organu regulacyjnego z powodu jej wad formalnych i różnego rodzaju
uchybień proceduralnych. Z kolei w zakresie dotyczącym art. 6 dyrektywy 2002/21
skarga kasacyjna Prezesa Urzędu nie zawiera żadnego wywodu, z którego
wynikałoby, że przepisy art. 385 k.p.c. i art. 386 § 4 k.p.c. oraz art. 47964
§ 2 k.p.c. i
art. 391 § 1 k.p.c. zostały naruszone w związku z tym przepisem. Sąd Najwyższy
nie dopatruje się zaś, by między art. 6 dyrektywy 2002/21 a powołanymi powyżej
przepisami kodeksu postępowania cywilnego zachodził związek uzasadniający
założenie o wpływie tego przepisu prawa unijnego na obowiązki sądu orzekającego
w sprawie z odwołania od decyzji Prezesa Urzędu. Przepis ten dotyczy bowiem
mechanizmu konsultacji oraz prawa do wysłuchania w postępowaniu
administracyjnym.
Za nieuzasadniony należy uznać zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. przez
ograniczenie wywodu Sądu Apelacyjnego tylko do jednego z zarzutów
apelacyjnych, obejmującego art. 25 ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego. Wbrew
argumentacji Prezesa Urzędu uzasadnienie zaskarżonego wyroku poddaje się
kontroli kasacyjnej. Sąd Apelacyjny wyłożył w nim powody, dla których nie
uwzględnił apelacji Prezesa Urzędu opierając się na – jak się okazało wadliwym –
założeniu o wydaniu przez Prezesa Urzędu decyzji z naruszeniem art. 25 ust. 2
Prawa telekomunikacyjnego.
Mając powyższe na względzie Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji wyroku.