Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 1/12
POSTANOWIENIE
Dnia 15 lutego 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący)
SSN Grzegorz Misiurek
SSN Wojciech Katner (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej S. w W.
przy uczestnictwie Miasta W., Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego U. w W. i
Spółdzielni Inwestycji Mieszkaniowych U. w W.
o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 15 lutego 2012 r.,
zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Okręgowego
w przedmiocie kosztów postępowania w instancji odwoławczej,
tj. pkt 2. postanowienia z dnia 14 października 2011 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie w pkt. 2. i w tym zakresie
przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu do ponownego
rozpoznania.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 14 października 2011 r. Sąd Okręgowy na skutek
apelacji uczestnika m. W. od postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 19 stycznia
2011 r. w sprawie z wniosku Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej „S." w W. o
zasiedzenie zmienił to postanowienie i wniosek Spółdzielni oddalił. Jednocześnie
zasądził od wnioskodawczyni na rzecz m. W. kwotę 2900 złotych z tytułu zwrotu
kosztów postępowania w instancji odwoławczej.
Zażalenie na postanowienie o kosztach w postanowieniu Sądu Okręgowego
złożyła wnioskodawczyni, zarzucając obrazę przepisów postępowania, tj. art. 328
§ 2 w związku z art. 13 § 2 k.p.c., polegającą na nieuzasadnieniu w tym
postanowieniu przyczyn obciążenia Spółdzielni kosztami postępowania
odwoławczego, wszczętego przez uczestnika, wbrew zasadzie wynikającej art. 520
§ 1 k.p.c., zgodnie z którą każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane
ze swym udziałem w sprawie; art. 520 § 1 k.p.c., gdyż w niniejszej sprawie nie
wystąpiły przesłanki określone w art. 520 § 2 i 3 k.p.c. uprawniające do nałożenia
na uczestnika postępowania kosztów poniesionych w sprawie przez innego
uczestnika. Skarżąca wniosła o uchylenie postanowienia w zaskarżonym zakresie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie wnioskodawczyni należało uwzględnić.
Odstępstwa od zasady przewidzianej w art. 520 § 1 k.p.c. o tym, że każdy
uczestnik ponosi koszty związane ze swym udziałem w sprawie, zawiera § 2 i 3
tego artykułu. Z przepisów tych wynika, że jeżeli uczestnicy są w różnym stopniu
zainteresowani w wyniku postępowania albo ich interesy są sprzeczne, sąd może
stosunkowo rozdzielić obowiązek zwrotu kosztów lub włożyć go na jednego
z uczestników w całości, a jeżeli interesy uczestników są sprzeczne, sąd może
włożyć na uczestnika, którego wnioski zostały oddalone lub odrzucone, obowiązek
zwrotu kosztów postępowania poniesionych przez innego uczestnika.
Sąd drugiej instancji oddalając wniosek o zasiedzenie mógł w niniejszej
sprawie zasądzić zwrot kosztów postępowania od wnioskodawczyni na rzecz
uczestnika. Jednakże to wymagało wykazania, że zostały spełnione przesłanki,
uprawniające do odstąpienia od zasady, określonej w art. 520 § 1 k.p.c.
3
Podstawą rozstrzygania o kosztach postępowania w postępowaniu nieprocesowym
jest zasada ich ponoszenia przez każdego uczestnika. Jeśli więc sąd w konkretnej
sprawie uzna, że powinno być inaczej, to musi się kierować przesłankami
wskazanymi w art. 520 § 2 i 3 k.p.c. i swoje rozstrzygnięcie w tym przedmiocie
uzasadnić. Sąd drugiej instancji nie uczynił tego w zaskarżonym postanowieniu,
naruszając art. 328 § 2 w związku z art. 13 § 2 k.p.c. Zachodzi bowiem sytuacja,
w której treść uzasadnienia orzeczenia Sądu drugiej instancji uniemożliwia
dokonanie oceny podjętego rozstrzygnięcia (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia
15 lipca 2011 r., I UK 325/10, Lex nr 949020).
W niniejszej sprawie uzasadnienie to jest tym bardziej konieczne,
że wnioskodawczyni w zażaleniu wskazała na stan prawny, w jakim odbywało się
postępowanie przed Sądem pierwszej instancji, dlaczego wnosiła i popierała
wniosek oraz, że przepis ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, na którym
opierała się podstawa wniosku o zasiedzenie stracił moc wskutek wyroku Trybunału
Konstytucyjnego. Konsekwencją tego było, że postanowienie Sądu pierwszej
instancji w tej sprawie, wydane z powołaniem się na ten przepis nie mogło się
ostać, co z kolei przyznaje Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego
postanowienia. Wymaga więc wnikliwego rozważenia, czy są podstawy faktyczne
i prawne do odstąpienia w niniejszej sprawie od zasady wyrażonej w art. 520 § 1
k.p.c. Należy zgodzić się z poglądem wyrażonym przez Sąd Najwyższy
w postanowieniu z dnia 26 stycznia 2011 r. (IV CZ 101/10, Lex nr 898272),
że w postępowaniu nieprocesowym, co do zasady nie ma podstaw do domagania
się przez uczestnika, który poniósł określone koszty, zwrotu ich od pozostałych
uczestników.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art.
3941
§ 3 uwzględnił zażalenie i orzekł jak w postanowieniu.

I CZ 1/12

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia