Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE Z DNIA 23 LUTEGO 2012 R.
III KO 91/11
W kwestii wznowienia sąd orzeka na posiedzeniu bez udziału stron,
chyba że prezes sądu lub sąd postanowi inaczej (art. 544 § 3 k.p.k.). W
braku takiego zarządzenia albo postanowienia, strony mogą wziąć udział
tylko w razie sprawdzenia okoliczności faktycznych (art. 546 k.p.k. w zw. z
art. 97 k.p.k.).
Przewodniczący: sędzia SN Z. Puszkarski.
Sędziowie SN: T. Grzegorczyk, J. Matras (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy w sprawie Grzegorza J., skazanego z art. 197 § 3
k.k., po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w dniu 23 lutego 2012 r.
bez udziału stron, wniosku obrońcy skazanego o wznowienie postępowania
zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w B. z dnia 2
grudnia 2010 r. i sprowadzenie skazanego na posiedzenie na podstawie
art. 544 § 2 i 3 k.p.k. oraz art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 639 k.p.k.
p o s t a n o w i ł :
1. wniosku o sprowadzenie skazanego na posiedzenie n i e
u w z g l ę d n i ć ;
2. wniosek o wznowienie postępowania o d d a l i ć (...).
2
U Z A S A D N I E N I E
Wyrokiem Sądu Okręgowego w O. z dnia 25 czerwca 2010 r.,
Grzegorz J. został skazany za przestępstwo popełnione w nocy z 12 na 13
kwietnia 2009 r. w okolicy miejscowości F., kwalifikowane z art. 197 § 3 k.k.
na karę trzech lat pozbawienia wolności. Tym samym wyrokiem został
skazany za drugie przestępstwo, wyczerpujące dyspozycję art. 178a § 1
k.k. a popełnione w nocy z 12 na 13 kwietnia 2009 r. w miejscowości N., na
karę 100 stawek dziennych grzywny, przy ustaleniu wysokości jednej stawki
na kwotę 20 zł. Na skutek apelacji obrońców Sąd Apelacyjny w B. wyrokiem
z dnia 2 grudnia 2010 r., zaskarżony wyrok utrzymał w mocy. W sprawie tej
wywiedziona została kasacja, która postanowieniem z dnia 20 października
2011 r. została przez Sąd Najwyższy oddalona jako oczywiście
bezzasadna.
Obecnie wniosek o wznowienie postępowania złożył obrońca
skazanego. Powołując się na przepisy art. 540 § 1 pkt 2 lit. a k.p.k. oraz art.
544 § 2 k.p.k. obrońca skazanego wniósł o wznowienie postępowania w tej
sprawie, domagając się uchylenia obu wydanych w sprawie wyroków i
przekazania sprawy do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w O. W
uzasadnieniu wniosku wskazał, że po uprawomocnieniu się wyroku jeden z
„kluczowych” świadków podał odmiennie wiele faktów dotyczących tej
sprawy, skutkiem czego skazany złożył doniesienie o popełnieniu
przestępstwa do Prokuratury Rejonowej w O., ale prokurator tej prokuratury
odmówił wszczęcia dochodzenia w tej sprawie wobec stwierdzenia braku
znamion czynu zabronionego, a więc w oparciu o przepis art. 17 § 1 pkt 2
k.p.k. (postanowienie w sprawie 1 Ds. 323/09). Wskazując na te
okoliczności skarżący wniósł o dołączenie akt sprawy z Prokuratury
Rejonowej w O., albowiem w tychże aktach znajduje się zapis rozmowy
świadka z Grzegorzem J., z którego to zapisu wynika, że pokrzywdzona
3
kontaktowała się ze świadkiem po zdarzeniu oraz miała zamiar wycofania
sprawy.
W pisemnej odpowiedzi prokurator Prokuratury Generalnej wniósł o
oddalenie wniosku, wskazując że nie zachodzą podstawy do wznowienia
postępowania w oparciu o przepis art. 540 § 1 pkt 2 lit. a k.p.k., a w istocie
autor wniosku wskazuje raczej na zamiar przywołania okoliczności z art.
541 § 1 k.p.k.
W dniu 3 lutego 2012 r. wpłynął do Sądu Najwyższego wniosek
obrońcy skazanego o sprowadzenie skazanego na posiedzenie
wyznaczone w przedmiocie rozpoznania wniosku o wznowienie
postępowania; w uzasadnieniu wniosku jego autor podkreślił, że skazany
chce uczestniczyć w tym posiedzeniu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Na wstępie trzeba wskazać, że zgodnie z art. 544 § 3 k.p.k. w kwestii
wznowienia sąd orzeka na posiedzeniu bez udziału stron, chyba że prezes
sądu lub sąd postanowi inaczej. W niniejszej sprawie nie zaistniały żadne
okoliczności do uznania, że celowe i zasadne jest uczestnictwo skazanego
w takim posiedzeniu. Rozstrzyganie na posiedzeniu co do wznowienia
postępowania jest orzekaniem w oparciu o ściśle określone, i to z mające li
tylko prawny charakter, okoliczności, co czyni zbytecznym udział stron w
tym posiedzeniu. Skoro zaś nie doszło także do sprawdzenia okoliczności
faktycznych, to nie miał również zastosowania przepis art. 546 k.p.k., co w
konsekwencji skutkowało nieuwzględnieniem złożonego wniosku o
sprowadzenie skazanego na posiedzenie.
Wniosek o wznowienie postępowania okazał się niezasadny i z tego
powodu podlegał oddaleniu. Trzeba na wstępie stwierdzić, czego nie
zaznaczył autor tego nadzwyczajnego środka zaskarżenia, że wniosek
dotyczy tylko jednego czynu przypisanego skazanemu prawomocnym
wyrokiem, tj. przestępstwa z art. 197 § 3 k.p.k. W tej części wniosek
4
wskazywał jako podstawę wznowienia art. 540 § 1 pkt 2a k.p.k., a więc
żądanie wznowienia uzasadnione było istnieniem podstawy propter nova
pomimo, że tymi nowymi faktami i dowodami miało być nagranie rozmowy,
które dowodziło, iż w postępowaniu karnym świadek S. W. oraz
pokrzywdzona I. Z. złożyli fałszywe zeznania. Już sama treść wniosku
wskazuje zatem w sposób bezsporny, że faktycznie oparty on został na
twierdzeniu, iż w postępowaniu karnym dwóch świadków dopuściło się
przestępstwa fałszywych zeznań, a zatem nagranie rozmowy S. W. stanowi
nie o nowych faktach, tak jak obecnie wskazuje na to w podstawie prawnej
wniosku obrońca skazanego powołując art. 540 § 1 pkt 2a k.p.k., ale
dowodzi złożenia fałszywych zeznań w procesie. Złożenie fałszywych
zeznań w procesie prawomocnie zakończonym może być podstawą
wznowienia postępowania, ale w oparciu o inny przepis, tj. art. 540 § 1 pkt
1 k.p.k., przy czym musi zostać wówczas spełniony warunek określony w
art. 541 § 1 k.p.k. Ten warunek w sprawie niniejszej nie został spełniony, co
wynika z treści prawomocnego postanowienia prokuratora Prokuratury
Rejonowej w O. z dnia 25 lutego 2011 r. którym odmówiono wszczęcia
śledztwa z uwagi na brak znamion czynów zabronionych (art. 17 § 1 pkt 2
k.p.k. – akta sprawy 3 Ds. 33/11). W tym stanie rzeczy należało orzec jak w
postanowieniu.