IV CZ 133/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-12-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 133/11
POSTANOWIENIE
Dnia 22 lutego 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący)
SSN Irena Gromska-Szuster
SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa P. K.
przeciwko Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu w W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 22 lutego 2012 r.,
zażalenia strony pozwanej
na postanowienie o kosztach procesu zawarte w punkcie trzecim wyroku
Sądu Okręgowego
z dnia 30 czerwca 2011 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie i w tym zakresie przekazuje
sprawę Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania,
pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach
postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Sąd Rejonowy, po rozpoznaniu sprawy z powództwa P. K. przeciwko
Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu o zapłatę kwoty 45 000 zł z
odsetkami, wyrokiem z dnia 30 marca 2011 r. oddalił powództwo i zasądził od
powoda na rzecz pozwanego kwotę 3 517 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. W
uzasadnieniu rozstrzygnięcia o kosztach procesu powołał się na art. 98 § 1 w
związku z art. 99 k.p.c. i § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia
przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu
(Dz.U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).
Na skutek apelacji powoda, Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 30 czerwca
2011 r. zmienił wyrok Sądu Rejonowego w ten sposób, że zasądził od pozwanego
na rzecz powoda kwotę 45 000 zł z ustawowymi odsetkami: od kwoty 3 000 zł od
dnia 13 czerwca 2009 r., a od kwoty 42 000 zł od dnia 8 kwietnia 2010 r. - do dnia
zapłaty, oddalił powództwo w pozostałej części, zasądził od pozwanego na rzecz
powoda kwotę 8 872,62 zł tytułem zwrotu kosztów procesu za obie instancje i
nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 2 100 zł tytułem
brakującej części opłaty od pozwu.
Sąd Okręgowy stwierdził, że o kosztach procesu za obie instancje orzekł
w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik postępowania określoną w art. 98
w związku z art. 391 § 1 k.p.c. oraz że nakazał pobrać od pozwanego na rzecz
Skarbu Państwa brakującą część opłaty od pozwu.
W zażaleniu na zawarte w tym wyroku postanowienie o kosztach procesu
pozwany zarzucił Sądowi Okręgowemu naruszenie art. 98 w związku z art. 391 § 1
k.p.c. przez błędne obliczenie kwoty należnych powodowi kosztów. Podniósł,
że koszty procesu za obie instancje nie powinny przekraczać kwoty 8 167 zł,
obejmującej koszty w postępowaniu w pierwszej instancji (3 517 zł), koszty
zastępstwa w postępowaniu apelacyjnym (2 400 zł) oraz opłatę od apelacji (2 250
zł). W konkluzji żalący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia przez
3
zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda z tytułu kosztów procesu – zamiast
kwoty 8 872,62 zł – kwoty 8 167 zł oraz kosztów postępowania zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3941
§ 1 pkt 2 k.p.c., zażalenie do Sądu Najwyższego
przysługuje na postanowienie sądu drugiej instancji co do kosztów procesu, które
nie były przedmiotem rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji. W przepisie tym
chodzi o postanowienie co do kosztów procesu, o których sąd drugiej instancji
rozstrzygał po raz pierwszy. Zmieniając wyrok sądu pierwszej instancji sąd drugiej
instancji orzeka także o kosztach postępowania pierwszoinstancyjnego, lecz nie
orzeka o nich po raz pierwszy. Z tej przyczyny na zawarte w wyroku sądu drugiej
instancji postanowienie co do kosztów postępowania przed sądem pierwszej
instancji zażalenie nie przysługuje (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
16 czerwca 2010 r., I CZ 30/10, nie publ., z dnia 23 czerwca 2010 r., II CZ 7/10,
nie publ., z dnia 23 czerwca 2010 r., II CZ 45/10, nie publ., z dnia 24 września
2010 r., IV CZ 60/10, nie publ., z dnia 15 grudnia 2010 r., II CZ 140/10, nie publ.
i z dnia 26 stycznia 2011 r., II CZ 192/10, nie publ.).
W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy zasądził od pozwanego na rzecz
powoda kwotę 8 872,62 zł „tytułem zwrotu kosztów procesu za obie instancje”.
W uzasadnieniu nie sporządził zestawienia kosztów obejmującego poszczególne
pozycje składające się na zasądzoną kwotę 8 872,62 zł. W konsekwencji
nie wiadomo, jaką część tej kwoty stanowiły koszty postępowania
pierwszoinstancyjnego. Ustalenie to jest istotne, ponieważ wniesione zażalenie
w części dotyczącej rozstrzygnięcia o kosztach procesu w postępowaniu
pierwszoinstancyjnym – jako niedopuszczalne – powinno podlegać odrzuceniu
(art. 373 w związku z art. 370, 397 § 2 i 3941
§ 3 k.p.c.). Przedmiotem rozpoznania
mogło być jedynie zażalenie w części dotyczącej kosztów postępowania
apelacyjnego.
Wobec niemożności rozróżnienia kosztów postępowania
pierwszoinstancyjnego i apelacyjnego objętych łączną kwotą 8 872,63 zł, konieczne
stało się uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy w odnośnym
zakresie do ponownego rozpoznania.
4
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39815
§ 1 zdanie pierwsze
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c., a w zakresie kosztów postępowania zażaleniowego
– art. 108 § 2 w związku z art. 39821
i 3941
§ 3 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 22 lutego 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący)
SSN Irena Gromska-Szuster
SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa P. K.
przeciwko Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu w W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 22 lutego 2012 r.,
zażalenia strony pozwanej
na postanowienie o kosztach procesu zawarte w punkcie trzecim wyroku
Sądu Okręgowego
z dnia 30 czerwca 2011 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie i w tym zakresie przekazuje
sprawę Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania,
pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach
postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Sąd Rejonowy, po rozpoznaniu sprawy z powództwa P. K. przeciwko
Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu o zapłatę kwoty 45 000 zł z
odsetkami, wyrokiem z dnia 30 marca 2011 r. oddalił powództwo i zasądził od
powoda na rzecz pozwanego kwotę 3 517 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. W
uzasadnieniu rozstrzygnięcia o kosztach procesu powołał się na art. 98 § 1 w
związku z art. 99 k.p.c. i § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia
przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu
(Dz.U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).
Na skutek apelacji powoda, Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 30 czerwca
2011 r. zmienił wyrok Sądu Rejonowego w ten sposób, że zasądził od pozwanego
na rzecz powoda kwotę 45 000 zł z ustawowymi odsetkami: od kwoty 3 000 zł od
dnia 13 czerwca 2009 r., a od kwoty 42 000 zł od dnia 8 kwietnia 2010 r. - do dnia
zapłaty, oddalił powództwo w pozostałej części, zasądził od pozwanego na rzecz
powoda kwotę 8 872,62 zł tytułem zwrotu kosztów procesu za obie instancje i
nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 2 100 zł tytułem
brakującej części opłaty od pozwu.
Sąd Okręgowy stwierdził, że o kosztach procesu za obie instancje orzekł
w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik postępowania określoną w art. 98
w związku z art. 391 § 1 k.p.c. oraz że nakazał pobrać od pozwanego na rzecz
Skarbu Państwa brakującą część opłaty od pozwu.
W zażaleniu na zawarte w tym wyroku postanowienie o kosztach procesu
pozwany zarzucił Sądowi Okręgowemu naruszenie art. 98 w związku z art. 391 § 1
k.p.c. przez błędne obliczenie kwoty należnych powodowi kosztów. Podniósł,
że koszty procesu za obie instancje nie powinny przekraczać kwoty 8 167 zł,
obejmującej koszty w postępowaniu w pierwszej instancji (3 517 zł), koszty
zastępstwa w postępowaniu apelacyjnym (2 400 zł) oraz opłatę od apelacji (2 250
zł). W konkluzji żalący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia przez
3
zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda z tytułu kosztów procesu – zamiast
kwoty 8 872,62 zł – kwoty 8 167 zł oraz kosztów postępowania zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3941
§ 1 pkt 2 k.p.c., zażalenie do Sądu Najwyższego
przysługuje na postanowienie sądu drugiej instancji co do kosztów procesu, które
nie były przedmiotem rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji. W przepisie tym
chodzi o postanowienie co do kosztów procesu, o których sąd drugiej instancji
rozstrzygał po raz pierwszy. Zmieniając wyrok sądu pierwszej instancji sąd drugiej
instancji orzeka także o kosztach postępowania pierwszoinstancyjnego, lecz nie
orzeka o nich po raz pierwszy. Z tej przyczyny na zawarte w wyroku sądu drugiej
instancji postanowienie co do kosztów postępowania przed sądem pierwszej
instancji zażalenie nie przysługuje (zob. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia
16 czerwca 2010 r., I CZ 30/10, nie publ., z dnia 23 czerwca 2010 r., II CZ 7/10,
nie publ., z dnia 23 czerwca 2010 r., II CZ 45/10, nie publ., z dnia 24 września
2010 r., IV CZ 60/10, nie publ., z dnia 15 grudnia 2010 r., II CZ 140/10, nie publ.
i z dnia 26 stycznia 2011 r., II CZ 192/10, nie publ.).
W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy zasądził od pozwanego na rzecz
powoda kwotę 8 872,62 zł „tytułem zwrotu kosztów procesu za obie instancje”.
W uzasadnieniu nie sporządził zestawienia kosztów obejmującego poszczególne
pozycje składające się na zasądzoną kwotę 8 872,62 zł. W konsekwencji
nie wiadomo, jaką część tej kwoty stanowiły koszty postępowania
pierwszoinstancyjnego. Ustalenie to jest istotne, ponieważ wniesione zażalenie
w części dotyczącej rozstrzygnięcia o kosztach procesu w postępowaniu
pierwszoinstancyjnym – jako niedopuszczalne – powinno podlegać odrzuceniu
(art. 373 w związku z art. 370, 397 § 2 i 3941
§ 3 k.p.c.). Przedmiotem rozpoznania
mogło być jedynie zażalenie w części dotyczącej kosztów postępowania
apelacyjnego.
Wobec niemożności rozróżnienia kosztów postępowania
pierwszoinstancyjnego i apelacyjnego objętych łączną kwotą 8 872,63 zł, konieczne
stało się uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy w odnośnym
zakresie do ponownego rozpoznania.
4
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39815
§ 1 zdanie pierwsze
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c., a w zakresie kosztów postępowania zażaleniowego
– art. 108 § 2 w związku z art. 39821
i 3941
§ 3 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.