V CZ 129/11
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:12-02-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 129/11
POSTANOWIENIE
Dnia 23 lutego 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący)
SSN Jan Górowski
SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa B. B.
przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej ul. J. […] w K.
o uchylenie uchwały,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 23 lutego 2012 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 17 czerwca 2011 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Powód domagał się uchylenia uchwały nr 1/2/2010 Wspólnoty
Mieszkaniowej ul. J. […] w K. w sprawie wykonania dezynsekcji w budynku
Wspólnoty Mieszkaniowej (w części wspólnej) i w mieszkaniach. Zobowiązany do
uzupełnienia braków formalnych pozwu, wskazał, iż „wartość ekonomiczna”
zaskarżonej uchwały wynosiła 5 394,78 zł.
Wyrokiem z dnia 9 lutego 2011 r. Sąd Apelacyjny oddalił apelację powoda
od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 30 września 2010 r. oddalającego powództwo.
Od wyroku Sądu Apelacyjnego powód wniósł skargę kasacyjną i skargę tę, Sąd
Apelacyjny zaskarżonym postanowieniem, odrzucił. Sąd Apelacyjny wskazał, że
biorąc pod uwagę przedmiot uchwały, dotyczyła ona praw majątkowych co
uzasadniało zakwalifikowanie sprawy jako sprawy o prawa majątkowe. Przy
wartości przedmiotu sporu, w okolicznościach sprawy tożsamej z wartością
przedmiotu zaskarżenia, niższej niż 50.000 zł, skarga kasacyjna zgodnie z treścią
art. 3982
§ 1 k.p.c. była niedopuszczalna i jako taka, na podstawie art. 3986
§ 2
k.p.c. podlegała odrzuceniu.
W zażaleniu powód zarzucając naruszenie art. 3982
§ 1 k.p.c. i wskazując,
że sprawa miała charakter „niematerialny”, zaskarżona uchwała naruszała bowiem
„suwerenność właścicieli poszczególnych lokali”, domagał się uchylenia
zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W odniesieniu do spraw o uchylenie uchwał wspólnoty mieszkaniowej
(art. 25 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, jedn. tekst: Dz.U.
z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.) Sąd Najwyższy konsekwentnie w swoim
orzecznictwie przyjmował, że o majątkowym albo niemajątkowym charakterze tych
spraw decyduje przedmiot zaskarżonej uchwały (m.in. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 27 lutego 2001 r., V CZ 4/01, OSNC 2001, nr 7-8, poz. 124,
z dnia 11 lutego 2003 r., V CZ 208/02, niepubl., z dnia 16 listopada 2006 r., II CZ
78/06, niepubl., z dnia 15 lutego 2007 r. II CZ 124/06, "Izba Cywilna" 2008, nr 12,
s. 49, z dnia 16 stycznia 2009 r., III CZ 43/08, niepubl., z dnia 9 września 2010 r.,
3
I CZ 44/10, niepubl., a także uchwały Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2004 r.,
III CZP 100/03, OSNC 2005, nr 2, poz. 29 i z dnia 9 grudnia 2005 r., III CZP 111/05,
OSNC 2006, nr 11, poz. 183). Dokonując zaś oceny przedmiotu uchwały, z punktu
widzenia podziału na prawa majątkowe i niemajątkowe, wykorzystuje się kryteria
wypracowane w nauce na tle podziału w prawie materialnym na prawa (roszczenia)
majątkowe albo niemajątkowe. Podstawą wyróżnienia na gruncie prawa
materialnego kategorii praw majątkowych i niemajątkowych jest typowy interes, jaki
prawa te realizują. Jak wskazuje się w doktrynie, podział praw podmiotowych
na majątkowe i niemajątkowe odpowiada różnej treści - majątkowej i niemajątkowej
- stosunków, których te prawa dotyczą, lub oparty jest na tym, czy prawa
podmiotowe są bezpośrednio uwarunkowane ekonomicznym interesem
uprawnionego podmiotu. Według tych kryteriów, do praw majątkowych zalicza się
w szczególności prawa rzeczowe, wierzytelności opiewające na świadczenia
majątkowe, prawa majątkowo-małżeńskie oraz istotną część praw kwalifikowanych
jako tzw. własność intelektualna. Bez znaczenia dla uznania konkretnego prawa
podmiotowego za prawo majątkowe jest przy tym to, czy ma ono jakąś wartość
rynkową. Do praw niemajątkowych zalicza się prawa osobiste i prawa rodzinne
niemajątkowe, stanowiące element stosunków między małżonkami, krewnymi,
powinowatymi i przysposobionymi (por. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu
Najwyższego z dnia 10 maja 2011 r. III CZP 126/10 , OSNC 2011/11/117).
Przedmiotem zaskarżonej uchwały było wykonanie w budynku pozwanej
Wspólnoty dezynsekcji, której koszty miały być pokryte z funduszu remontowego.
Dokonując, w świetle uczynionych wyżej uwag, oceny przedmiotu tej uchwały,
stwierdzić trzeba, że uchwała, w takim rozumieniu jak jej treść odczytały Sądy obu
instancji, to jest, że dotyczyła dezynsekcji również instalacji istniejących w budynku
w miejscu ich styku z należącymi do poszczególnych członków Wspólnoty
mieszkaniami, nie mogła być traktowana jako rozstrzygająca o prawach
niemajątkowych. Dotycząc części wspólnych nieruchomości, tym samym dotyczyła
prawa rzeczowego w postaci współwłasności, prawa bez wątpliwości majątkowego.
Jeżeli zaś, jak twierdzi skarżący, uchwała w sposób nieuprawniony wkroczyła
w wyłączne prawa właścicieli lokali, dotyczyła bowiem nadto dezynsekcji
w poszczególnych lokalach, to nie można nie zauważyć, że powód domagając się
4
uchylenia uchwały zmierza w istocie do ochrony prawa wyłącznego jakim jest
własność lokalu. Chronione w ten sposób prawo, w postaci własności, jest prawem
majątkowym, zatem sprawa, mająca na celu ochronę tego prawa, nie może być
poczytana za sprawę niemajątkową.
Uprawnienie do zaskarżenia uchwały jest instrumentem prawnym mającym
służyć ochronie praw danego członka. Korzystanie z tego uprawnienia nie jest
celem samym w sobie. Zmierza do ochrony określonych interesów - sytuacji
prawnej lub konkretnych praw danego podmiotu (uzasadnienia uchwał Sądu
Najwyższego z dnia 7 stycznia 2004 r., III CZP 100/03 i z dnia 9 grudnia 2005 r.,
III CZP 111/05). Skoro więc z treści zażalenia wynikało, że powód podważając
uchwałę zmierzał do ochrony „suwerenności poszczególnych właścicieli lokali”,
czyli ochrony prawa własności, również w świetle twierdzeń zawartych w zażalenia
nie można było przyjąć, iż sprawa ma charakter niemajątkowy.
Biorąc pod uwagę, że nie było podstaw do odmiennego określenia wartości
przedmiotu zaskarżenia niż wartość przedmiotu sporu, a ta była niższa niż
50.000 zł, stanowisko Sądu Apelacyjnego co do niedopuszczalności skargi
kasacyjnej jest prawidłowe.
Z tych przyczyn zażalenie jako nieuzasadnione podlegało oddaleniu
(art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 23 lutego 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący)
SSN Jan Górowski
SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa B. B.
przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej ul. J. […] w K.
o uchylenie uchwały,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 23 lutego 2012 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 17 czerwca 2011 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Powód domagał się uchylenia uchwały nr 1/2/2010 Wspólnoty
Mieszkaniowej ul. J. […] w K. w sprawie wykonania dezynsekcji w budynku
Wspólnoty Mieszkaniowej (w części wspólnej) i w mieszkaniach. Zobowiązany do
uzupełnienia braków formalnych pozwu, wskazał, iż „wartość ekonomiczna”
zaskarżonej uchwały wynosiła 5 394,78 zł.
Wyrokiem z dnia 9 lutego 2011 r. Sąd Apelacyjny oddalił apelację powoda
od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 30 września 2010 r. oddalającego powództwo.
Od wyroku Sądu Apelacyjnego powód wniósł skargę kasacyjną i skargę tę, Sąd
Apelacyjny zaskarżonym postanowieniem, odrzucił. Sąd Apelacyjny wskazał, że
biorąc pod uwagę przedmiot uchwały, dotyczyła ona praw majątkowych co
uzasadniało zakwalifikowanie sprawy jako sprawy o prawa majątkowe. Przy
wartości przedmiotu sporu, w okolicznościach sprawy tożsamej z wartością
przedmiotu zaskarżenia, niższej niż 50.000 zł, skarga kasacyjna zgodnie z treścią
art. 3982
§ 1 k.p.c. była niedopuszczalna i jako taka, na podstawie art. 3986
§ 2
k.p.c. podlegała odrzuceniu.
W zażaleniu powód zarzucając naruszenie art. 3982
§ 1 k.p.c. i wskazując,
że sprawa miała charakter „niematerialny”, zaskarżona uchwała naruszała bowiem
„suwerenność właścicieli poszczególnych lokali”, domagał się uchylenia
zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W odniesieniu do spraw o uchylenie uchwał wspólnoty mieszkaniowej
(art. 25 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, jedn. tekst: Dz.U.
z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.) Sąd Najwyższy konsekwentnie w swoim
orzecznictwie przyjmował, że o majątkowym albo niemajątkowym charakterze tych
spraw decyduje przedmiot zaskarżonej uchwały (m.in. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 27 lutego 2001 r., V CZ 4/01, OSNC 2001, nr 7-8, poz. 124,
z dnia 11 lutego 2003 r., V CZ 208/02, niepubl., z dnia 16 listopada 2006 r., II CZ
78/06, niepubl., z dnia 15 lutego 2007 r. II CZ 124/06, "Izba Cywilna" 2008, nr 12,
s. 49, z dnia 16 stycznia 2009 r., III CZ 43/08, niepubl., z dnia 9 września 2010 r.,
3
I CZ 44/10, niepubl., a także uchwały Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2004 r.,
III CZP 100/03, OSNC 2005, nr 2, poz. 29 i z dnia 9 grudnia 2005 r., III CZP 111/05,
OSNC 2006, nr 11, poz. 183). Dokonując zaś oceny przedmiotu uchwały, z punktu
widzenia podziału na prawa majątkowe i niemajątkowe, wykorzystuje się kryteria
wypracowane w nauce na tle podziału w prawie materialnym na prawa (roszczenia)
majątkowe albo niemajątkowe. Podstawą wyróżnienia na gruncie prawa
materialnego kategorii praw majątkowych i niemajątkowych jest typowy interes, jaki
prawa te realizują. Jak wskazuje się w doktrynie, podział praw podmiotowych
na majątkowe i niemajątkowe odpowiada różnej treści - majątkowej i niemajątkowej
- stosunków, których te prawa dotyczą, lub oparty jest na tym, czy prawa
podmiotowe są bezpośrednio uwarunkowane ekonomicznym interesem
uprawnionego podmiotu. Według tych kryteriów, do praw majątkowych zalicza się
w szczególności prawa rzeczowe, wierzytelności opiewające na świadczenia
majątkowe, prawa majątkowo-małżeńskie oraz istotną część praw kwalifikowanych
jako tzw. własność intelektualna. Bez znaczenia dla uznania konkretnego prawa
podmiotowego za prawo majątkowe jest przy tym to, czy ma ono jakąś wartość
rynkową. Do praw niemajątkowych zalicza się prawa osobiste i prawa rodzinne
niemajątkowe, stanowiące element stosunków między małżonkami, krewnymi,
powinowatymi i przysposobionymi (por. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu
Najwyższego z dnia 10 maja 2011 r. III CZP 126/10 , OSNC 2011/11/117).
Przedmiotem zaskarżonej uchwały było wykonanie w budynku pozwanej
Wspólnoty dezynsekcji, której koszty miały być pokryte z funduszu remontowego.
Dokonując, w świetle uczynionych wyżej uwag, oceny przedmiotu tej uchwały,
stwierdzić trzeba, że uchwała, w takim rozumieniu jak jej treść odczytały Sądy obu
instancji, to jest, że dotyczyła dezynsekcji również instalacji istniejących w budynku
w miejscu ich styku z należącymi do poszczególnych członków Wspólnoty
mieszkaniami, nie mogła być traktowana jako rozstrzygająca o prawach
niemajątkowych. Dotycząc części wspólnych nieruchomości, tym samym dotyczyła
prawa rzeczowego w postaci współwłasności, prawa bez wątpliwości majątkowego.
Jeżeli zaś, jak twierdzi skarżący, uchwała w sposób nieuprawniony wkroczyła
w wyłączne prawa właścicieli lokali, dotyczyła bowiem nadto dezynsekcji
w poszczególnych lokalach, to nie można nie zauważyć, że powód domagając się
4
uchylenia uchwały zmierza w istocie do ochrony prawa wyłącznego jakim jest
własność lokalu. Chronione w ten sposób prawo, w postaci własności, jest prawem
majątkowym, zatem sprawa, mająca na celu ochronę tego prawa, nie może być
poczytana za sprawę niemajątkową.
Uprawnienie do zaskarżenia uchwały jest instrumentem prawnym mającym
służyć ochronie praw danego członka. Korzystanie z tego uprawnienia nie jest
celem samym w sobie. Zmierza do ochrony określonych interesów - sytuacji
prawnej lub konkretnych praw danego podmiotu (uzasadnienia uchwał Sądu
Najwyższego z dnia 7 stycznia 2004 r., III CZP 100/03 i z dnia 9 grudnia 2005 r.,
III CZP 111/05). Skoro więc z treści zażalenia wynikało, że powód podważając
uchwałę zmierzał do ochrony „suwerenności poszczególnych właścicieli lokali”,
czyli ochrony prawa własności, również w świetle twierdzeń zawartych w zażalenia
nie można było przyjąć, iż sprawa ma charakter niemajątkowy.
Biorąc pod uwagę, że nie było podstaw do odmiennego określenia wartości
przedmiotu zaskarżenia niż wartość przedmiotu sporu, a ta była niższa niż
50.000 zł, stanowisko Sądu Apelacyjnego co do niedopuszczalności skargi
kasacyjnej jest prawidłowe.
Z tych przyczyn zażalenie jako nieuzasadnione podlegało oddaleniu
(art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).