Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II PK 296/11
POSTANOWIENIE
Dnia 19 marca 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Maciej Pacuda
w sprawie z powództwa J. P.
przeciwko Powszechnemu Zakładowi Ubezpieczeń S.A.
o odszkodowanie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 19 marca 2012 r.,
skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 7 lipca 2011 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 7
lipca 2011 r. oddalił apelację wniesioną przez powoda J. P. od wyroku Sądu
Rejonowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 7 lutego 2011 r.,
oddalającego powództwo o odszkodowanie w związku z wypowiedzeniem
powodowi umowy o pracę przez pozwany Powszechny Zakład Ubezpieczeń S.A.
Powód J.P. wywiódł skargę kasacyjną od wymienionego wyroku i opierając
ją na podstawie naruszenia przepisów prawa materialnego (art. 42 k.p.) przez jego
błędną wykładnię, wniósł o zmianę tego wyroku i orzeczenie co do istoty sprawy
poprzez uwzględnienie powództwa.
2
W skardze kasacyjnej został zawarty wniosek o przyjęcie jej do rozpoznania
wskazujący na istotne zagadnienie prawne polegające na konieczności udzielenia
odpowiedzi na pytanie: „czy uzasadniona i rzeczywista przyczyna, od której
przedstawienia w piśmie wypowiadającym umowę o pracę (lub jej warunki)
ustawodawca uzależnił niewzruszalność czynności, obejmuje wyłącznie stan
faktyczny, czy też stopień winy pracownika co do zaistnienia tych przyczyn, skoro z
treści pisma i towarzyszących okoliczności niezbicie wynika, że pracodawca
podjęcie decyzji o wypowiedzeniu nie oparł na samym fakcie zaistnienia faktów,
lecz na zawinieniu pracownika w ich wystąpieniu”.
Sąd Najwyższy zważył co następuje.
Stosownie do art. 3989
§ 1 k.p.c. Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną
do rozpoznania, jeżeli w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne (pkt 1),
istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub
wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów (pkt 2), zachodzi nieważność
postępowania (pkt 3) lub skarga jest oczywiście uzasadniona (pkt 4). Wypada
również dodać, iż zgodnie z art. 3984
§ 2 k.p.c., określającym wymogi formalne
skargi kasacyjnej, skarga kasacyjna powinna zawierać wniosek o przyjęcie do
rozpoznania i jego uzasadnienie. Należy zatem stwierdzić, że wniosek o przyjęcie
skargi kasacyjnej do rozpoznania powinien wskazywać, że zachodzi przynajmniej
jedna z okoliczności wymienionych w powołanym wcześniej art. 3989
§ 1 k.p.c., a
jego uzasadnienie winno zawierać argumenty świadczące o tym, że rzeczywiście,
biorąc pod uwagę sformułowane w ustawie kryteria, istnieje potrzeba rozpoznania
skargi przez Sąd Najwyższy. Skarga kasacyjna nie jest bowiem (kolejnym)
środkiem zaskarżenia przysługującym od każdego rozstrzygnięcia sądu drugiej
instancji kończącego postępowanie w sprawie, z uwagi na przeważający w jej
charakterze element interesu publicznego. Służy ona kontroli prawidłowości
stosowania prawa, nie będąc instrumentem weryfikacji trafności ustaleń
faktycznych stanowiących podstawę zaskarżonego orzeczenia.
Jeśli więc wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania, jak w
rozpoznawanej sprawie, wskazuje na występowanie w sprawie istotnego
3
zagadnienia prawnego, to w uzasadnieniu tego wniosku (sporządzonym odrębnie
od uzasadnienia podstaw kasacyjnych) winno zostać sformułowane zagadnienie
prawne oraz przedstawione argumenty prawne, które wykażą możliwość
różnorodnej oceny zawartego w nim problemu. Zgodnie ze stanowiskiem
wyrażonym w judykaturze, skarżący ma w tym zakresie obowiązek wywiedzenia i
uzasadnienia występującego w sprawie problemu prawnego w sposób zbliżony do
tego, jaki jest przyjęty przy przedstawianiu zagadnienia prawnego przez sąd
odwoławczy na podstawie art. 390 k.p.c. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z
dnia 9 maja 2006 r., V CSK 75/06, niepublikowane). Oznacza to w praktyce, iż
zagadnienie prawne musi odpowiadać określonym wymaganiom, a mianowicie: 1)
być sformułowane w oparciu o okoliczności mieszczące się w stanie faktycznym
sprawy wynikającym z dokonanych przez sąd ustaleń (wyrok Sądu Najwyższego z
dnia 17 kwietnia 1996 r., II UR 5/96, OSNP 1997 nr 3, poz. 39 i postanowienie z
dnia 7 czerwca 2001 r., III CZP 33/01, LEX nr 52571), 2) być przedstawione w
sposób ogólny i abstrakcyjny tak, aby umożliwić Sądowi Najwyższemu udzielenie
uniwersalnej odpowiedzi, nie sprowadzającej się do samej subsumcji i
rozstrzygnięcia konkretnego sporu (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 15
października 2002 r., III CZP 66/02, LEX nr 57240; z dnia 22 października 2002 r.,
III CZP 64/02 LEX nr 77033 i z dnia 5 grudnia 2008 r., III CZP 119/08, LEX nr
478179), 3) pozostawać w związku z rozpoznawana sprawą i 4) dotyczyć
zagadnienia budzącego rzeczywiście istotne (a zatem poważne) wątpliwości.
Istotność zagadnienia prawnego konkretyzuje się zaś w tym, że w danej sprawie
występuje zagadnienie prawne mające znaczenie dla rozwoju prawa lub znaczenie
precedensowe dla rozstrzygnięcia innych podobnych spraw. Twierdzenie o
występowaniu istotnego zagadnienia prawnego jest uzasadnione tylko wtedy, kiedy
przedstawiony problem prawny nie został jeszcze rozstrzygnięty przez Sąd
Najwyższy lub kiedy istnieją rozbieżne poglądy w tym zakresie, wynikające z
odmiennej wykładni przepisów konstruujących to zagadnienie (por. postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 2010 r., II UK 363/09, LEX nr 577467, czy też
postanowienie Sądu najwyższego z dnia 12 marca 2010 r., II UK 400/09, LEX nr
577468).
4
Wniosek powoda o przyjęcie jego skargi kasacyjnej do rozpoznania nie
spełnia tak określonych kryteriów przed wszystkim dlatego, iż sformułowane w tym
wniosku pytanie, nazwane przez skarżącego zagadnieniem prawnym, nie mieści
się w okolicznościach faktycznych sprawy wynikających z ustaleń dokonanych
przez sądy meriti, a przez to nie pozostaje też w związku z rozpoznawaną sprawą.
Nawet pobieżna lektura wspomnianych ustaleń faktycznych wskazuje bowiem na
to, że zarówno z treści oświadczenia pozwanego zawierającego wypowiedzenie
powodowi warunków umowy o pracę, jak z towarzyszących temu wypowiedzeniu
okoliczności wcale nie wynika, aby jego przyczyną miało być sugerowane we
wniosku „zawinienie pracownika w ich wystąpieniu”. Przygotowane dla powoda
wypowiedzenie zmieniające jako przyczynę wskazywało wszak jedynie „negatywną
ocenę osiąganych (przez niego) wyników, a mianowicie: nierealizowanie planu
przypisu składki w kanale dealerskim, nierealizowanie planu przypisu składki w
inicjatywie nowe OC, brak nadzoru, zaangażowania i monitorowania procesu
nawiązywania współpracy z dealerami przez Zespoły Sprzedaży, niski wskaźnik
realizacji miesięcznych zadań premiowych określonych dla Kierownika Sprzedaży –
rok 2008 – 19 wykonanych zadań na 24 przekazane, za 10 miesięcy 2009 – 11
wykonanych zadań na 20 przekazanych”. Tak określone przyczyny wypowiedzenia
zmieniającego wymieniały więc tylko mające postać zaniechań zachowania
przypisywane powodowi, abstrahując jednak od przypisania mu winy w tym
zakresie. Tymczasem przedmiotem przedstawionego Sądowi Najwyższemu do
rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego budzącego poważne wątpliwości może być
tylko taka wątpliwość, której wyjaśnienie jest niezbędne do rozstrzygnięcia
przedmiotowej sprawy. Innymi słowy, konieczne jest istnienie związku
przyczynowego między przedstawionym zagadnieniem prawnym a podjęciem
decyzji co do istoty tej sprawy.
Niezależnie od powyższych stwierdzeń, Sąd Najwyższy jest również zdania,
że skarżący, formułując zagadnienie prawne w sposób, który nie mieści się w
okolicznościach faktycznych sprawy, w istocie usiłuje podważyć dokonane przez
sąd drugiej instancji ustalenia faktów i ocenę dowodów. Tymczasem podstawą
skargi kasacyjnej nie mogą być zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny
dowodów (art. 3983
§ 3 k.p.c.), co oznacza, że przy merytorycznym rozpoznaniu
5
wniesionej przez stronę skargi kasacyjnej Sąd Najwyższy nie mógłby uwzględnić
zarzutów dotyczących błędnych ustaleń faktycznych i nieprawidłowej oceny
zebranego w sprawie materiału dowodowego, a tym samym przy rozstrzyganiu
zarzutów dotyczących naruszenia prawa materialnego byłby związany ustaleniami
faktycznymi dokonanymi przez sądy meriti (art. 39813
§ 2 k.p.c.). Wypada dodać w
tym miejscu, że skarga kasacyjna powoda w ogóle nie została oparta na
dopuszczalnych zarzutach naruszenia przepisów postepowania, ograniczając się
do zarzutu sformułowanego w ramach pierwszej podstawy kasacyjnej (art. 3983
§ 1
pkt 1 k.p.c.).
Kierując się przedstawionymi motywami, Sąd Najwyższy uznał, iż skarżący
nie wykazał potrzeby rozpoznania jego skargi kasacyjnej. Dlatego, na podstawie
art. 3989
§ 2 k.p.c., orzekł, jak w sentencji.