Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 214/11
POSTANOWIENIE
Dnia 12 kwietnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący)
SSN Maria Szulc (sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
w sprawie ze skargi K. C.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Apelacyjnego
z dnia 9 stycznia 2008 r.,
wydanym w sprawie z powództwa K.C.
przeciwko M. J. i M.B.
o ustalenie nieważności umowy sprzedaży nieruchomości,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 12 kwietnia 2012 r.,
zażalenia powódki (skarżącej)
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 21 czerwca 2011 r.,
1. oddala zażalenie;
2. przyznaje ze Skarbu Państwa Sądu Apelacyjnego
pełnomocnikowi powódki z urzędu adwokatowi B. K.
wynagrodzenie w kwocie 1800 złotych podwyższone o
stawkę podatku vat tytułem wynagrodzenia w
postępowaniu zażaleniowym.
Uzasadnienie
2
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny odrzucił na podstawie art.
410 § 1 k.p.c. skargę K. C. o wznowienie postępowania zakończonego
prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 9 stycznia 2008 r. przeciwko
M. J. o ustalenie nieważności sprzedaży nieruchomości, jako nie opartą na
ustawowej podstawie wznowienia. W ocenie Sądu drugiej instancji, powódka
powołując jako podstawę wznowienia postępowania art. 403 § 2 k.p.c., nie
wskazała takich nowych okoliczności faktycznych ani środków dowodowych,
których nie mogłaby powołać w prawomocnie zakończonym postępowaniu.
W zażaleniu od powyższego postanowienia powódka zarzuciła naruszenie
przepisów postępowania w postaci art. 233 § 1 k.p.c. przez dowolną i błędną ocenę
zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz art. 403 § 2 k.p.c. przez jego
niezastosowanie i uznanie, że skarżąca nie może opierać swojej skargi
o wznowienie na podstawie powyższego przepisu. Wniosła o zmianę
zaskarżonego postanowienia przez przyjęcie jej skargi do rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Uzasadnienie zarzutów zażalenia sprowadza się do twierdzenia, że podstawę
skargi powódki o wznowienia postępowania stanowiło wykrycie przez skarżącą
takich faktów i dowodów, które mogły mieć istotny wpływ na wynik postępowania,
a z których powódka nie skorzystała ze względu na ówczesny brak procesowej
potrzeby ich powoływania. Nadto powódka podniosła, że została całkowicie
pominięta przy rozpoznaniu sprawy o wznowienie okoliczność, iż pełnomocnictwo
udzielone przez nią w formie aktu notarialnego nie zostało w sposób prawidłowy
i ważny udzielone.
Zgodnie z art. 403 § 2 k.p.c. można żądać wznowienia postępowania w razie
wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby
mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać
w poprzednim postępowaniu. Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą Sądu
Najwyższego, nowe okoliczności faktyczne lub środki dowodowe, które mogłyby
mieć wpływ na wynik sprawy, to takie fakty, z których strona nie mogła skorzystać
w postępowaniu prawomocnie zakończonym. "Wykrycie" natomiast, o którym
mowa w art. 403 § 2 k.p.c., odnosi się do okoliczności i dowodów w poprzednim
postępowaniu w ogóle nieujawnionych i wówczas nieujawnialnych, bo nieznanych
3
stronie i dla niej niedostępnych. Nie dotyczy to pojęcie również takich okoliczności,
które strona mogła powołać w prawomocnie zakończonym postępowaniu, mając ku
temu obiektywnie istniejącą możliwość (por. postanowienie z dnia 26 października
2011 r., III CZ 57/11, niepubl. oraz postanowienie z dnia 25 maja 2011 r., II CZ
20/11, niepubl. i powołane w nim postanowienia). W rezultacie możliwość
wznowienia postępowania na podstawie art. 403 § 2 in fine k.p.c. jest uzależniona
od łącznego zaistnienia trzech przesłanek, po pierwsze - wykrycia po
uprawomocnieniu się wyroku nowych faktów, które istniały w toku postępowania,
ale nie zostały w nim powołane, po drugie - możliwości ich wpływu na wynik
sprawy oraz po trzecie - niemożności skorzystania z nich przez stronę
w poprzednim postępowaniu (por. postanowienie SN z dnia 26 maja 2011 r., II UZ
11/11, niepubl.).
Powołany w zażaleniu zarzut pominięcia przy rozpoznaniu sprawy
o wznowienie postępowania faktu nieważności pełnomocnictwa udzielonego przez
skarżącą M. J. w formie aktu notarialnego z dnia 13 lutego 2003 r. nie jest zasadny.
Sąd Apelacyjny na stronie 3 i 4 uzasadnienia dokonał oceny, czy wskazanie na fakt
udzielenia nieważnego pełnomocnictwa stanowiło okoliczność nową w rozumieniu
art. 403 § 2 k.p.c. Wobec ustalenia, że w sprawie prawomocnie zakończonej
skarżąca /powódka/ powoływała się na tę okoliczność, brak jest podstaw do
uznania, że ocena ta została skutecznie podważona przez skarżącą. Dodatkowo
wskazać należy, iż zażalenie poza powyższym twierdzeniem nie zawiera żadnych
argumentów na poparcie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., zaś z akt sprawy
prawomocnie zakończonej wynika, że skarżąca w toku postępowania okoliczność
tę powoływała wielokrotnie /pozew, protokół z rozprawy przed Sądem Okręgowym
z dnia 23 maja 2007 r. k. 546/ i była ona przedmiotem oceny Sądów obu instancji
/uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego z dnia 13 czerwca 2007 r. (k. 572),
uzasadnienie Sądu Apelacyjnego k (701)/. Pozostałe dowody powołane w skardze
prawidłowo zostały zakwalifikowane przez Sąd Apelacyjny jako nie noszące cechy
nowości oraz niemożności skorzystania przez stronę w poprzednim postępowaniu.
Argument skarżącej, że brak było procesowej potrzeby ich powoływania może się
odnosić wyłącznie do zeznań świadka P., który nie zeznawał w sprawie o ustalenie
nieważności umowy sprzedaży, niemniej jako notariusz, która sporządził
4
kwestionowany przez skarżącą dokument pełnomocnictwa, mógł być przez
powódkę powołany jako świadek skoro kwestionowała ważność tego dokumentu.
Wskazane przez powódkę dokumenty znajdujące się w aktach sprawy I C /…/
bądź powstały po prawomocnym zakończeniu postępowania w sprawie o ustalenie
nieważności sprzedaży, bądź stanowią dokumenty z tej sprawy. Wobec
powyższego uznać należy, że wskazane przez skarżącą okoliczności i dowody nie
odpowiadają wymaganiom ustawowej podstawy wznowienia określonej w art. 403
§ 2 k.p.c., a w konsekwencji rozstrzygnięcie Sądu Apelacyjnego jest prawidłowe.
Z tych względów zażalenie jako niezasadne podlega oddaleniu art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c. O kosztach postępowania zażaleniowego w zakresie
kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącej w postępowaniu
zażaleniowym przed Sądem Najwyższym orzeczono na podstawie § 2 pkt 3, § 6
pkt 6 w zw. z § 13 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia
przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu
(Dz. U. Nr 163, poz. 1348).
db