Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II PK 249/11
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 22 maja 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący)
SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)
SSN Jolanta Strusińska-Żukowska
w sprawie z powództwa R. Polska Spółki z o.o. w S.
przeciwko D. T.
o odszkodowanie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 22 maja 2012 r.,
skargi kasacyjnej pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Ś.
z dnia 30 maja 2011 r.,
oddala skargę kasacyjną i zasądza od D. T. na rzecz strony
powodowej 120 zł (sto dwadzieścia) tytułem zwrotu kosztów
zastępstwa procesowego w postępowaniu kasacyjnym.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w Ś. wyrokiem z 30 maja 2011 r. oddalił apelację pozwanej
D. T. od wyroku Sądu Rejonowego w Ś. z 10 lutego 2011 r., zasądzającego od niej
na rzecz powodowego pracodawcy spółki z o.o. R. Polska w S. odszkodowanie w
kwocie 11.400 zł za nieuzasadnione rozwiązanie przez pozwaną umowy o pracę na
podstawie art. 55 § 11
k.p. Pozwana od 28 czerwca 2010 r. była niezdolna do pracy
i od 26 lipca 2010 r. zasiłek chorobowy wypłacał jej Zakład Ubezpieczeń
Społecznych (dalej: Zakład). Pozwana zamieszkiwała w innej miejscowości i
zwolnienia lekarskie wysyłała pocztą. Nadawała je w ciągu 7 dni od otrzymania
zwolnienia. Pracodawca przekazywał zwolnienia do Zakładu z datą wpływu do
firmy, bez kopert, z których wynikałoby kiedy pozwana zwolnienie wysłała. Zakład
nie dysponując kopertami za datę dostarczenia zwolnienia przyjmował datę wpływu
do pracodawcy i stwierdzając przekroczenie 7-dniowego terminu na dostarczenie
zaświadczenia lekarskiego obniżał zasiłek chorobowy o 25%. Pozwana
interweniowała parokrotnie u pracodawcy i w firmie wykonującej obsługę kadrowo-
płacową pracodawcy kiedy 23 sierpnia 2010 r. otrzymała pierwszy zaniżony zasiłek
chorobowy. 9 września 2010 r. otrzymała kolejny pomniejszony zasiłek chorobowy.
10 września 2010 r. rozwiązała umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy
pracodawcy, wskazując jako przyczynę naruszenie przepisów dotyczących wypłaty
należnego jej zasiłku chorobowego, w wyniku czego doszło do wypłat zasiłku
obniżonego o 25%. Zakład wyrównał pozwanej zasiłki 11 i 29 września 2010 r. po
otrzymaniu od pracodawcy pisma z informacją o datach nadania pocztą przez
pozwaną zwolnień lekarskich. W takim stanie faktycznym Sąd Rejonowy stwierdził,
że rozwiązanie umowy o pracę przez pozwaną w trybie art. 55 § 11
k.p. było
nieuzasadnione i dlatego należało uwzględnić powództwo pracodawcy o
odszkodowanie na podstawie art. 611
k.p. Sąd Okręgowy podzielił to stanowisko.
Zwolnienia lekarskie pozwanej zostały przekazane Zakładowi w terminie, czyli
niezwłocznie, pracodawca jedynie nie podał informacji, że były dostarczane pocztą.
Ewentualne uchybienia ze strony pracodawcy zostały w miarę szybko usunięte a
ich skutki jeżeli nie naprawione w całości (odsetki) to zminimalizowane (wyrównanie
zasiłku nastąpiło w zasadzie w terminie miesiąca). Art. 62 ustawy z 25 czerwca
3
1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby
i macierzyństwa (tekst jednolity: Dz.U. 2010 r. Nr 77, poz. 512 ze zm.; dalej jako
„ustawa” lub „ustawa zasiłkowa”) używa sformułowania „dostarczenie
zaświadczenia lekarskiego”. Wydaje się, że chodzi w nim o datę faktycznego
doręczenia dokumentu pracodawcy. Jeżeli miało to miejsce po 7 dniach od wydania
ubezpieczonemu zwolnienia lekarskiego i jeżeli w wyniku tego doszło do obniżenia
zasiłku, to obowiązkiem ubezpieczonego jest wykazanie Zakładowi, że
niedostarczenie zaświadczenia nastąpiło z przyczyn niezależnych od
ubezpieczonego - art. 62 ust. 3 - a w przypadku odmowy wystąpienie z formalnym
wnioskiem w trybie art. 63 ust. 1 ustawy. Data nadania zwolnienia przez pocztę nie
jest datą dostarczenia zwolnienia pracodawcy. W pewnych przypadkach może
usprawiedliwiać niezachowanie 7-dniowego terminu (jeżeli np. jak w niniejszej
sprawie pozwana zamieszkuje w innej miejscowości, ale już nie, jeżeli np.
mieszkałaby na tej samej ulicy co pracodawca a zwolnienie wysłała pocztą). Można
tym samym powiedzieć, że uchybienie pracodawcy faktycznie polegało na tym, że
w chwili otrzymania zwolnienia mógł stwierdzić, że jest dostarczone po terminie a
zatem zasiłek chorobowy płatnik obniżył o 25% i aby tego pracownik uniknął, to
powinien wraz ze zwolnieniem przekazać kopertę nadania przesyłki. Nie był to
jednak podstawowy obowiązek pracodawcy w rozumieniu art. 55 § 11
k.p. (nie
mówiąc o jego nasileniu w stopniu ciężkim). Wydaje się, że w rzeczywistości
pozwana zmierzała do korzystnego dla siebie zakończenia stosunku pracy u strony
pozwanej po dokonanym jej ze skutkiem od 1 sierpnia 2010 r. wypowiedzeniu
zmieniającym warunki pracy i płacy.
W skardze kasacyjnej pozwana zarzuciła:
1. naruszenie przepisów postępowania:
- art. 233 § 1 w związku z art. 382 k.p.c., polegające na: a) niedokonaniu ustalenia
treści stosunku pracy łączącego strony i w związku z tym przyjęcie, że nie jest
podstawowym obowiązkiem pracodawcy związanym ze stosunkiem pracy
obowiązek wskazania Zakładowi daty dostarczenia przez pracownika zwolnienia
lekarskiego, w związku z tym nie jest ciężkim naruszeniem tak wskazanego
obowiązku przez pracodawcę uporczywy brak wskazania przez niego terminu
dostarczenia zwolnienia przez pracownika; b) dowolnym przyjęciu i sprzecznie z
4
zebranym w sprawie materiałem dowodowym, że pozwana dostarczyła pracodawcy
zwolnienie lekarskie po terminie wynikającym z art. 62 ustawy zasiłkowej; c)
dowolnym ustaleniu, że uchybienie pracodawcy faktycznie polegało na tym, że w
chwili otrzymania zwolnienia lekarskiego od pozwanej mógł stwierdzić, że jest
dostarczone po terminie a zatem zasiłek chorobowy płatnik zasiłku obniży o 25% i
aby tego pracownik uniknął pracodawca powinien wraz ze zwolnieniem przekazać
kopertę; d) dowolnym nieznajdującym oparcia w materiale dowodowym,
przypuszczeniu Sądu, że pozwana zmierzała w rzeczywistości do korzystnego dla
siebie zakończenia stosunku pracy po dokonanym jej ze skutkiem od 1 sierpnia
2010 r. wypowiedzeniu zmieniającym warunki pracy i płacy;
2. naruszenie prawa materialnego:
– art. 55 § 11
w związku z art. 94 pkt 9a k.p. w związku z art. 62 ust. 2 ustawy
zasiłkowej przez błędną wykładnię i przyjęcie, że nie jest podstawowym
obowiązkiem pracodawcy w sprawach związanych ze stosunkiem pracy
prowadzenie dokumentacji pracownika niezbędnej do ustalenia uprawnień do
zasiłków w razie choroby, w szczególności nie jest podstawowym obowiązkiem
pracodawcy wskazanie płatnikowi świadczenia (ZUS) daty dostarczenia przez
pozwaną zwolnienia lekarskiego;
- art. 471 k.c. w związku z art. 300 k.p. przez niezastosowanie, a zatem brak
rozstrzygnięcia sądu odwoławczego dotyczącego naruszenia przez pracodawcę
obowiązków kontraktowych wobec pracownika;
- art. 611
k.p. w związku z art. 55 § 11
k.p. przez niewłaściwe zastosowanie, a to
przez uznanie, że brak było podstaw do rozwiązania umowy o pracę przez
pozwaną w trybie art. 55 § 11
k.p., gdyż nie jest ciężkim naruszeniem
podstawowego obowiązku przez pracodawcę brak jego wiedzy o obowiązku
podawania ZUS właściwej (zgodnej z przepisami) daty dostarczenia pracodawcy
przez pozwaną zwolnień lekarskich, czym strona powodowa spowodowała
trzykrotnie zaniżenie wypłaconego pozwanej zasiłku chorobowego;
- art. 62 ust. 2 ustawy zasiłkowej w związku z art. 57 § 5 pkt 2 w związku z art. 180
k.p.a., przez błędną wykładnię i uznanie, że data nadania zwolnienia lekarskiego
pocztą nie jest z mocy prawa datą dostarczenia zwolnienia pracodawcy, którą to
datę pracodawca miał obowiązek wskazać ZUS.
5
We wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania wskazano na
istotne zagadnienia prawne: czy określony w art. 62 ust. 2 ustawy zasiłkowej
obowiązek pracodawcy, polegający na podaniu Zakładowi daty dostarczenia
zaświadczenia lekarskiego przez pracownika, w celu ustalenia czy nie zachodzą
przesłanki do obniżenia wysokości wypłaconego zasiłku chorobowego o 25%, jest
podstawowym obowiązkiem pracodawcy wobec pracownika, o którym mowa w art.
55 § 11
k.p., którego ciężkie naruszenie przez pracodawcę uprawnia pracownika do
rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia i żądania odszkodowania.
W odpowiedzi na skargę pozwany wniósł o jej nieuwzględnienie i zasądzenie
kosztów postępowania. Wskazał, że obowiązek pracodawcy, polegający na
podaniu Zakładowi daty dostarczenia zaświadczenia lekarskiego przez pracownika
w celu ustalenia czy nie zachodzą przesłanki do obniżenia wysokości wypłaconego
zasiłku o 25% nie powinien zostać uznany za podstawowy obowiązek pracodawcy
wobec pracownika (art. 55 § 11
k.p.).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna nie ma uzasadnionych podstaw i dlatego została
oddalona.
Obowiązek pracodawcy jest wyraźnie oznaczony w art. 62 ust. 2 ustawy
zasiłkowej i polega na niezwłocznym przekazaniu do Zakładu zaświadczenia
lekarskiego dostarczonego mu przez pracownika, przy czym pracodawca ma podać
datę dostarczenia tego zaświadczenia przez ubezpieczonego. Tak konkretne
określenie obowiązku pracodawcy w tym przepisie zwalnia od poszukiwania
podstawy prawnej tego obowiązku w innym przepisie, zwłaszcza w art. 94 pkt 9a
k.p., jako że dotyczy on obowiązku prowadzenia przez pracodawcę dokumentacji w
sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akt osobowych pracownika.
Jednak przepisy wykonawcze do tego ustawowego obowiązku, czyli
rozporządzenie z 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez
pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz
sposobu prowadzenia akt osobowych (Dz.U. Nr 62, poz. 286 ze zm.) nie zawierają
regulacji, która dotyczyłaby obowiązku określonego w art. 62 ust. 2 ustawy
6
zasiłkowej. Zasadnie mogło rodzić się pytanie czy jest to zatem podstawowy
obowiązek pracodawcy wobec pracownika i czy jego naruszenie pozwalałoby na
rozwiązanie umowy o pracę w trybie art. 55 § 11
k.p. Można by argumentować, że
podstawowe obowiązki pracodawcy dotyczą stosunku pracy a nie świadczeń z
ubezpieczenia społecznego (chorobowego), które realizuje Zakład. Jednak takie
uproszczenie nie byłoby uprawnione, jako że obowiązków pracodawcy wobec
pracownika nie można redukować tylko do obowiązków związanych ściśle ze
stosunkiem pracy. W przypadku niezdolności do pracy zasiłek chorobowy zastępuje
wynagrodzenie za pracę, stąd reżim ustawy zasiłkowej nakłada na pracodawców
określone obowiązki dla zapewnienia otrzymania przez ubezpieczonego
pracownika zasiłku chorobowego w razie niezdolności do pracy, różnicując
obowiązki pracodawców ze względu na liczbę zatrudnianych ubezpieczonych (art.
62 ust. 2, art. 64). Obowiązki te w ustawie zasiłkowej zostały szczegółowo
określone i warunkowane są określoną sytuację faktyczną, jednak celem regulacji
ustawy jest by ubezpieczony uzyskał świadczenie zasiłkowe w należnej wysokości i
w terminie. Trudno byłoby więc stwierdzić, odnosząc się porównawczo do reguł
wypłaty wynagrodzenia za pracę, że naruszenie określonych w ustawie zasiłkowej
obowiązków nałożonych na pracodawcę nie może być rozważane jako naruszenie
jego podstawowych obowiązków wobec pracownika. Generalnie ujmując na pytanie
czy jest to podstawowy obowiązek pracodawcy odpowiedź musi być pozytywna.
Skoro zasiłek zastępuje wynagrodzenie za pracę i jego wypłata zależy od
przekazania zaświadczenia lekarskiego do Zakładu, to nie można stwierdzić, iż
obowiązek przekazania zaświadczenia lekarskiego do Zakładu nie jest
podstawowym obowiązkiem pracodawcy wobec pracownika. Wątpliwe z tych
przyczyn byłoby przyjęcie, że obowiązki pracodawcy związane z wypłatą zasiłku
chorobowego dla pracownika wykraczają poza podstawowe obowiązki pracodawcy
i tym samym pracownik nie ma możliwości stosowania rozwiązania umowy w trybie
art. 55 § 11
k.p., skoro nie można wykluczyć sytuacji, że niewykonanie lub
nienależyte wykonanie obowiązków przez pracodawcę w tej materii może być
równie bezprawne i ciężkie jak naruszenie obowiązków przez pracownika
uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia w trybie art. 52 § 1
k.p. Kategoryczna więc teza, że obowiązek pracodawcy składający się na
7
zapewnienie pracownikowi zasiłku chorobowego nie jest jego podstawowym
obowiązkiem mogłaby być zasadnie kwestionowana. Nie można bowiem nie brać
pod uwagę, że regulacja opiera się w istocie na zwrotach niedookreślonych
(generalnych), a więc odnosi się do różnych sytuacji faktycznych, których dopiero
indywidualna ocena pozwala na kwalifikację naruszenia przez pracodawcę
podstawowego obowiązku wobec pracownika.
Właściwe jednak określenie podstawowego obowiązku w tym zakresie miało
znacznie kluczowe w ocenie zarzutów materialnych i procesowych skargi
kasacyjnej. Sądy pierwszej i drugiej instancji nie zakwestionowały, że powinność
pracodawcy przekazania do Zakładu w określonym terminie zwolnień lekarskich
składanych przez skarżącą stanowiła jego podstawowy obowiązek. Owszem Sąd
Okręgowy wyraził lakonicznie zdanie negatywne (uzasadnienie in fine), ale jak się
wydaje dotyczy ono tego, że pracodawca nie miał obowiązku dostarczenia
Zakładowi również kopert, w których skarżąca wysłała pocztą zaświadczenia
lekarskie. Precyzyjnego określenia wymaga zatem pole sporu, gdyż nie doszło do
zaniechania przekazywania przez pracodawcę Zakładowi zaświadczeń lekarskich,
natomiast zarzut skarżącej dotyczy nieprawidłowego przekazania tych
zaświadczeń, gdyż bez podania dat nadania (wysyłania) zaświadczeń lekarskich
pocztą (czyli bez kopert przesyłek pocztowych). Powstaje pytanie czy również takie
zachowanie należało do obowiązku pracodawcy. Wszak szczególny tryb
rozwiązania umowy z art. 55 § 11
k.p. warunkuje wpierw naruszenie obowiązku
przez pracodawcę, a dopiero w dalszej kolejności pozostałe przesłanki (ciężkie
naruszenie obowiązku i wina).
Odpowiedź jest negatywna, gdyż obowiązek pracodawcy z art. 62 ust. 2
ustawy zasiłkowej sprowadza się tylko do „niezwłocznego” przekazania Zakładowi
zwolnienia lekarskiego dostarczonego przez pracownika oraz do podania daty
dostarczenia tego zaświadczenia przez ubezpieczonego. Pracodawca narusza
zatem ten obowiązek tylko wtedy, gdy nie przekazuje „niezwłocznie” zwolnienia
lekarskiego Zakładowi lub gdy podaje nieprawidłową datę dostarczenia mu
zaświadczenia lekarskiego przez ubezpieczonego. W sprawie nie było zarzutu, że
pracodawca nie przekazał niezwłocznie zwolnienia lekarskiego do Zakładu i nie
ustalono, iżby zwolnienie zostało przekazane z naruszeniem tego terminu. Nie było
8
też sporu, w którym skarżąca twierdziłaby, że podane daty dostarczenia
zaświadczeń lekarskich (wpływu) do pracodawcy były inne niż podane Zakładowi
(ustalone). Już tylko to wystarczało do uwzględnienia powództwa i stwierdzenia, że
uprzednie rozwiązanie przez powódkę umowy o pracę bez wypowiedzenia było
nieuzasadnione, albowiem pracodawca nie naruszył swoich obowiązków.
W art. 62 ust. 2 ustawy uregulowane są dwie odrębne sytuacje i
odpowiadające im dwa odrębne terminy dla zachowań pracownika i pracodawcy.
Pierwszy dotyczy pracownika, który ma dostarczyć pracodawcy zwolnienie
lekarskie w ciągu 7 dni od jego otrzymania. Drugi termin dotyczy pracodawcy, który
zwolnienie lekarskie dostarczone przez pracownika ma przekazać niezwłocznie
Zakładowi. To czy pracownik wykona swój obowiązek, tj. czy dostarczy
zaświadczenie lekarskie w ciągu 7 dni nie zależy od pracodawcy. Dopiero po
dostarczeniu zaświadczenia przez ubezpieczonego rozpoczyna się obowiązek
pracodawcy przekazania niezwłocznie Zakładowi tego zaświadczenia z podaniem
daty dostarczenia zaświadczenia przez ubezpieczonego.
Takie rozdzielenie sytuacji i terminów łączy się z sankcją obniżenia zasiłku o
25% w przypadku niedostarczenia zwolnienia lekarskiego w ciągu 7 dni od daty
otrzymania. Odnosi się ona do opóźnienia pracownika a nie pracodawcy. Tylko
niedostarczenie zaświadczenia z przyczyn niezależnych od ubezpieczonego
prowadzi do zniesienia sankcji obniżenia zasiłku o 25% i wyrównania zasiłku wtedy,
gdy niedostarczenie zaświadczenia nastąpiło z przyczyn niezależnych od
ubezpieczonego. Nie ma zaś takiej sankcji, gdy pracodawca przekaże zwolnienie z
przekroczeniem terminu, czyli nie „niezwłocznie”. Obniżenie o 25% dotyczy tylko
niedostarczenia zwolnienia lekarskiego przez pracownika w ciągu 7 dni. A contrario
gdy pracodawca nie wykonuje swojego obowiązku w terminie, czyli nie przekazuje
niezwłocznie zaświadczenia lekarskiego dostarczonego przez ubezpieczonego w
ciągu 7 dni, to nie ma podstaw do obniżania zasiłku o 25% za okres od 8 dnia
orzeczonej niezdolności do pracy do czasu dostarczenia zaświadczenia
lekarskiego, gdyż chodzi tu o zachowanie ubezpieczonego pracownika i jego
obowiązek dostarczenia zaświadczenia lekarskiego w ciągu 7 dni od otrzymania
(art. 62 ust. 1 i 2 ustawy zasiłkowej).
9
W granicach sporu należy więc stwierdzić, że przepis art. 62 ust. 2 ustawy
zasiłkowej nakłada na pracodawcę obowiązek podania daty dostarczenia
zaświadczenia przez ubezpieczonego, a nie daty wysłania (nadania) przezeń
zwolnienia lekarskiego przesyłką pocztową. Dostarczenie zwolnienia lekarskiego
pracodawcy obciąża pracownika. Analiza obowiązku pracodawcy określona w tym
przepisie nie pozwala przyjąć, że obejmuje on również ustalenie, kiedy pracownik
nadał na poczcie zwolnienie lekarskie. Oczywiście okoliczność ta może nie być
obojętna w ocenie przyczyn niezależnych od ubezpieczonego uzasadniających
wyrównanie mu zasiłku (art. 62 ust. 3), lecz nie rozszerza ona obowiązku
pracodawcy, gdyż ten został jednoznacznie określony i sprowadza się tylko do
podania daty dostarczenia pracodawcy zaświadczenia lekarskiego przez
ubezpieczonego i niezwłocznego przekazania go Zakładowi.
Pracodawca nie jest organem prowadzącym postępowanie administracyjne
w sprawie zasiłku chorobowego lecz wykonuje tylko ściśle określony obowiązek
przekazania niezwłocznie do Zakładu zaświadczenia lekarskiego dostarczonego
mu przez pracownika. Dokonuje w istocie tylko czynności technicznej (art. 62 ust. 2
ustawy). Data nadania zaświadczenia przez pocztę może mieć znaczenie w
postępowaniu przed Zakładem, jednak w tej sprawie o odszkodowanie na
podstawie art. 611
k.p. ocenie podlega jedynie naruszenie obowiązku przez
pracodawcę niezwłocznego przekazania zaświadczenia lekarskiego do Zakładu.
Obowiązek ten rozpoczyna się od dostarczenia zaświadczenia lekarskiego przez
ubezpieczonego i nie obejmuje ustalenia kiedy nadał je na poczcie. Innymi słowy
nieuprawniony jest zarzut skargi, że pracodawca stosuje w tym zakresie procedurę
administracyjną i dlatego na podstawie art. 57 § 5 pkt 2 w związku z art. 180 k.p.a.
miał ustalić i podać Zakładowi daty nadania przesyłek pocztowych przez skarżącą.
Regulacje te mają znaczenie w postępowaniu przed Zakładem, a w tym przypadku
co do możliwości sanacji z art. 62 ust. 3 ustawy zasiłkowej, czyli jako
usprawiedliwienie, że niedostarczenie zaświadczenia lekarskiego nastąpiło z
przyczyn niezależnych od ubezpieczonego. Termin dostarczenia zaświadczenia
jako obowiązku ubezpieczonego oznacza się z dniem wpływu (dostarczenia)
zaświadczenia do pracodawcy a nie nadania go na poczcie.
10
O obniżeniu zasiłku chorobowego o 25% decyduje data dostarczenia
zaświadczenia, stąd gdy ubezpieczony wysyła je pocztą w ciągu 7 dni od jego
otrzymania, to ostatecznie w sporze o pełny zasiłek znaczenie może mieć data
nadania na poczcie. Jednak wówczas jest to relacja między ubezpieczonym i
Zakładem w aspekcie usprawiedliwienia niedostarczenia zaświadczenia z przyczyn
niezależnych od ubezpieczonego. Utylitarnie natomiast, jako że trudno odmówić
choremu iżby wysyłał zwolnienia lekarskie pocztą, Zakład może zwracać się do
pracodawców o podanie dat nadania pocztą zwolnień lekarskich (kopert), co jednak
wychodzi poza obowiązek pracodawcy, który ma jedynie podać datę dostarczenia
zaświadczenia (wpływu do pracodawcy), a nie datę nadania na poczcie. Tę
ubezpieczony powinien i może wykazać skoro korzysta z takiej drogi.
Z tych przyczyn nie są zasadne zarzuty materialne skargi. Zarzut naruszenia
art. 55 § 11
w związku z art. 94 pkt 9a k.p. w związku z art. 62 ust. 2 ustawy
zasiłkowej, dlatego że Sąd nie stwierdził, „że nie jest podstawowym obowiązkiem
pracodawcy w sprawach związanych ze stosunkiem pracy prowadzenie
dokumentacji pracownika niezbędnej do ustalenia uprawnień do zasiłków w razie
choroby, w szczególności iż nie jest podstawowym obowiązkiem pracodawcy
wskazanie płatnikowi świadczenia (ZUS) daty dostarczenia przez pozwaną
zwolnienia lekarskiego”. Z kolei zarzut naruszenia art. 471 k.c. w związku z art. 300
k.p. polega na nieporozumieniu, gdyż nie ma podstaw do stosowania przepisu
prawa cywilnego o obowiązkach kontraktowych pracodawcy wobec pracownika,
gdy te są unormowane przepisami prawa ubezpieczeń społecznych. Przepisy
prawa cywilnego stosuje się odpowiednio sprawach nieunormowanych, a za taką
nie można uznać obowiązku pracodawcy określonego w art. 62 ust. 2 ustawy
zasiłkowej. Skoro zgodnie z nim pracodawca ma podać Zakładowi datę
dostarczenia zwolnienia lekarskiego pracodawcy, a nie datę nadania na poczcie, to
skarżąca nie mogła rozwiązać umowy o pracę na podstawie art. 55 § 11
k.p., czyli
naruszenia przez pracodawcę podstawowego obowiązku łączyć z niepodaniem
przezeń daty nadania przez nią zwolnienia lekarskiego na poczcie. Obowiązek
pracodawcy obejmował podanie daty dostarczenia mu zwolnienia lekarskiego przez
skarżącą. Ten obowiązek nie został naruszony. Według ustaleń skarżąca nadawała
zwolnienia lekarskie na poczcie po kilku dniach od ich wystawienia, co siłą rzeczy
11
nie gwarantowało, że Zakład otrzyma je za pośrednictwem powoda przez upływem
7 dni. Jednak w aspekcie art. 55 § 11
k.p. powoda mógł obciążać tylko brak
niezwłocznego przekazania tych zaświadczeń Zakładowi lub podanie
nieprawidłowej daty dostarczenia zaświadczenia, czego nie stwierdzono. Czym
innym jest to, że powód uległ sugestii Zakładu i uznał za potrzebne podanie mu
również dat nadania zaświadczeń lekarskich na poczcie. Taki obowiązek nie
wynika jednak z ustawy i nie może być ujmowany jako podstawowa powinność
powoda, a tym samym rozważana jako ciężkie naruszenie podstawowych
obowiązków wobec pracownika. Konsekwentnie nie jest zasadny zarzut naruszenia
art. 611
k.p. w związku z art. 55 § 11
k.p. przez niewłaściwe zastosowanie.
Z powyższych motywów nie były zasadne zarzuty procesowe, jako że te
mają znaczenie, gdy uchybienie im mogłoby mieć istotny wpływ na wynik sprawy
(art. 3983
§ 1 pkt 2 k.p.c.). O wyniku sprawy decyduje wskazane wyżej prawo
materialne, zatem rozważaną odpowiedzialność za naruszenie obowiązku z art. 62
st. 2 ustawy zasiłkowej warunkowałoby ustalenie, że pracodawca po dostarczeniu
zwolnień lekarskich nie wykonał swoich obowiązków. Tylko taki stan faktyczny
miałby znaczenie i podlegałby ocenie jako naruszenie prawa, a w dalszej kolejności
co do ciężkości tego naruszenia oraz stopnia winy pracodawcy. Zarzuty procesowe
skargi dotyczą innych kwestii. Odnoszone są do sytuacji, które zgodnie z art. 62
ust. 2 ustawy nie obciążają pracodawcy. Pierwszy zarzut procesowy (1a) w istocie
nie jest zarzutem procesowym (z art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 382 k.p.c.),
lecz oceną prawą, skoro sprowadza się do pytania czy uporczywy brak wskazania
przez pracodawcę terminu dostarczenia zwolnienia lekarskiego stanowi ciężkie
naruszenie podstawowego obowiązku pracodawcy. Podobnie drugi zarzut (1b),
gdyż nie ma sporu co dat w których skarżąca dostarczyła zaświadczenia
pracodawcy, natomiast to, czy stało się to po terminie z art. 62 ustawy dotyczy
oceny prawnej a nie faktycznej. Stwierdzono wyżej, że pracodawca nie miał
formalnego obowiązku przekazywania Zakładowi kopert przesyłek pocztowych,
dlatego w zakresie rozważanej odpowiedzialności odszkodowawczej nie jest też
zasadny trzeci zarzut procesowy (1c). Tak samo jak przypuszczenie Sądu, czy
skarżąca zmierzała do korzystnego dla siebie zakończenia stosunku pracy, gdyż
nie miało to znaczenia w rozstrzyganiu o jej odpowiedzialności na podstawie art.
12
611
k.p., czyli za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę w trybie art. 55 § 11
k.p.
Z tych motywów orzeczono jak w sentencji, stosownie do art. 39814
k.p.c.
O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 § 2 k.p.c. w związku z art. 39821
k.p.c., przy czym stawkę minimalną ustalono tak jak dla sporu o odszkodowanie za
rozwiązanie umowy o pracę, czyli z uwzględnieniem uchwały powiększonego
składu Sądu Najwyższego z 24 lutego 2011 r., I PZP 6/10 (OSNP 2011 nr 21-22,
poz. 268), jako że przedmiot sprawy jest podobny i brak jest szczególnej regulacji,
aby przyjąć, że spór o odszkodowanie z art. 611
k.p. zależny od rozwiązania
umowy w trybie art. 55 § 11
k.p. uprawniał stosowanie innej stawki.
/tp/