III CZ 54/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-12-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 54/12
POSTANOWIENIE
Dnia 8 sierpnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący)
SSN Maria Szulc
SSA Andrzej Niedużak (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa D. M.
przeciwko K. B., A. B.
i A. B. - następcom prawnym M. B.
o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 8 sierpnia 2012 r.,
zażalenia powódki na postanowienie o kosztach zawarte
w wyroku Sądu Okręgowego
z dnia 15 marca 2012 r.,
oddala zażalenie i wniosek o przyznanie kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce
w postępowaniu zażaleniowym z urzędu.
2
Uzasadnienie
Sąd Rejonowy oddalił powództwo D. M. o usunięcie niezgodności między
stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym
stanem prawnym. Apelację wniesioną przez pełnomocnika powódki Sąd Okręgowy
oddalił, z tym, że uwzględnił zawarte w niej zażalenia kwestionujące wysokość
wynagrodzenia przyznanego pełnomocnikowi ustanowionemu dla powódki z
urzędu. Sąd Okręgowy oddalił również złożone osobiście przez powódkę, zażalenie
na zawarte w punkcie czwartym wyroku orzeczenie o kosztach procesu. Orzekając
o kosztach postępowania apelacyjnego zasądził od powódki na rzecz pozwanego
K. B. kwotę 900 zł.
W złożonym zażaleniu, powódka kwestionowała orzeczenie o kosztach
postępowania apelacyjnego i zarzucając naruszenie art. 102 k.p.c. przez jego
niezastosowanie wnosiła o zmianę wyroku w zaskarżonej części przez odstąpienie
od obciążania powódki kosztami procesu. W zażaleniu zawarty był również wniosek
o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu
w postępowaniu zażaleniowym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Orzekając o kosztach postępowania apelacyjnego na podstawie art. 98 § 1
k.p.c., Sąd Okręgowy odwoływał się do argumentów użytych przy rozpoznawaniu
zarzutów podnoszonych w apelacji i wskazywał, że zwolnienie strony od kosztów
sądowych nie zwalnia jej od obowiązku zwrotu kosztów należnych stronie
przeciwnej. Słuszność tego stanowiska potwierdzają wypowiedzi Sądu
Najwyższego oraz piśmiennictwo (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
7 grudnia 2011 r., II PZ 34/11, z dnia 26 stycznia 2007 r., V CSK 292/06, z dnia
13 grudnia 2007 r., I CZ 110/07 – niepubl.). W judykaturze Sądu Najwyższego
podkreśla się brak tożsamości przesłanek zwolnienia od kosztów sądowych oraz
przesłanek przewidzianego w art. 102 k.p.c. nie obciążania strony przegrywającej
kosztami należnymi przeciwnikowi. Zastosowanie art. 102 k.p.c. wymaga
wystąpienia okoliczności „szczególnie uzasadnionych”. Do kręgu tych okoliczności
3
należą przede wszystkim fakty związane z samym przebiegiem procesu.
Powinny one być oceniane z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego.
Oceniając zażalenie powódki w tym kontekście należy stwierdzić, że nie
przytoczono w nim żadnych okoliczności świadczących, iż szczególne względy
przemawiają za uwzględnieniem tego zażalenia. Użyta argumentacja jest
powierzchowna, przytoczone orzecznictwo Sądu Najwyższego nieadekwatne do
realiów rozpoznawanej sprawy. Twierdzenie jakoby Sąd Okręgowy uwzględnił
częściowo apelację powódki od wyroku Sądu pierwszej instancji nie ma oparcia
w materiałach sprawy. Apelacja została oddalona w całości, uwzględniono
natomiast zażalenie na postanowienie w części określającej wysokość
wynagrodzenia przyznanego pełnomocnikowi reprezentującemu powódkę z urzędu.
Naprowadzone okoliczności przemawiają za przyjęciem, że wniesione
zażalenie nie stanowi „pomocy prawnej”, której udzielenie uzasadniałoby
przyznanie pełnomocnikowi z urzędu wynagrodzenia przewidzianego przepisami
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze
zm.). W judykaturze Sądu Najwyższego wielokrotnie wskazywano, że sporządzenie
przez adwokata ustanowionego dla strony przez sąd, środka odwoławczego
z naruszeniem zasad profesjonalizmu wymaganego od adwokata, nie może być
uznane za udzielenie pomocy prawnej i nie daje podstaw do przyznania
adwokatowi, ze środków Skarbu Państwa, kosztów nieopłaconej pomocy prawnej
(por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 21 grudnia 2006 r., II PK 242/06,
z dnia 22 września 2011 r., V CZ 66/11 – niepubl., z dnia 12 lutego 1999 r., II CKN
341/98, OSNC 1999/6/123).
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 39814
k.p.c. w związku z art.
3941
§ 3 k.p.c., Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 8 sierpnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący)
SSN Maria Szulc
SSA Andrzej Niedużak (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa D. M.
przeciwko K. B., A. B.
i A. B. - następcom prawnym M. B.
o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 8 sierpnia 2012 r.,
zażalenia powódki na postanowienie o kosztach zawarte
w wyroku Sądu Okręgowego
z dnia 15 marca 2012 r.,
oddala zażalenie i wniosek o przyznanie kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce
w postępowaniu zażaleniowym z urzędu.
2
Uzasadnienie
Sąd Rejonowy oddalił powództwo D. M. o usunięcie niezgodności między
stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym
stanem prawnym. Apelację wniesioną przez pełnomocnika powódki Sąd Okręgowy
oddalił, z tym, że uwzględnił zawarte w niej zażalenia kwestionujące wysokość
wynagrodzenia przyznanego pełnomocnikowi ustanowionemu dla powódki z
urzędu. Sąd Okręgowy oddalił również złożone osobiście przez powódkę, zażalenie
na zawarte w punkcie czwartym wyroku orzeczenie o kosztach procesu. Orzekając
o kosztach postępowania apelacyjnego zasądził od powódki na rzecz pozwanego
K. B. kwotę 900 zł.
W złożonym zażaleniu, powódka kwestionowała orzeczenie o kosztach
postępowania apelacyjnego i zarzucając naruszenie art. 102 k.p.c. przez jego
niezastosowanie wnosiła o zmianę wyroku w zaskarżonej części przez odstąpienie
od obciążania powódki kosztami procesu. W zażaleniu zawarty był również wniosek
o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu
w postępowaniu zażaleniowym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Orzekając o kosztach postępowania apelacyjnego na podstawie art. 98 § 1
k.p.c., Sąd Okręgowy odwoływał się do argumentów użytych przy rozpoznawaniu
zarzutów podnoszonych w apelacji i wskazywał, że zwolnienie strony od kosztów
sądowych nie zwalnia jej od obowiązku zwrotu kosztów należnych stronie
przeciwnej. Słuszność tego stanowiska potwierdzają wypowiedzi Sądu
Najwyższego oraz piśmiennictwo (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
7 grudnia 2011 r., II PZ 34/11, z dnia 26 stycznia 2007 r., V CSK 292/06, z dnia
13 grudnia 2007 r., I CZ 110/07 – niepubl.). W judykaturze Sądu Najwyższego
podkreśla się brak tożsamości przesłanek zwolnienia od kosztów sądowych oraz
przesłanek przewidzianego w art. 102 k.p.c. nie obciążania strony przegrywającej
kosztami należnymi przeciwnikowi. Zastosowanie art. 102 k.p.c. wymaga
wystąpienia okoliczności „szczególnie uzasadnionych”. Do kręgu tych okoliczności
3
należą przede wszystkim fakty związane z samym przebiegiem procesu.
Powinny one być oceniane z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego.
Oceniając zażalenie powódki w tym kontekście należy stwierdzić, że nie
przytoczono w nim żadnych okoliczności świadczących, iż szczególne względy
przemawiają za uwzględnieniem tego zażalenia. Użyta argumentacja jest
powierzchowna, przytoczone orzecznictwo Sądu Najwyższego nieadekwatne do
realiów rozpoznawanej sprawy. Twierdzenie jakoby Sąd Okręgowy uwzględnił
częściowo apelację powódki od wyroku Sądu pierwszej instancji nie ma oparcia
w materiałach sprawy. Apelacja została oddalona w całości, uwzględniono
natomiast zażalenie na postanowienie w części określającej wysokość
wynagrodzenia przyznanego pełnomocnikowi reprezentującemu powódkę z urzędu.
Naprowadzone okoliczności przemawiają za przyjęciem, że wniesione
zażalenie nie stanowi „pomocy prawnej”, której udzielenie uzasadniałoby
przyznanie pełnomocnikowi z urzędu wynagrodzenia przewidzianego przepisami
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze
zm.). W judykaturze Sądu Najwyższego wielokrotnie wskazywano, że sporządzenie
przez adwokata ustanowionego dla strony przez sąd, środka odwoławczego
z naruszeniem zasad profesjonalizmu wymaganego od adwokata, nie może być
uznane za udzielenie pomocy prawnej i nie daje podstaw do przyznania
adwokatowi, ze środków Skarbu Państwa, kosztów nieopłaconej pomocy prawnej
(por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 21 grudnia 2006 r., II PK 242/06,
z dnia 22 września 2011 r., V CZ 66/11 – niepubl., z dnia 12 lutego 1999 r., II CKN
341/98, OSNC 1999/6/123).
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 39814
k.p.c. w związku z art.
3941
§ 3 k.p.c., Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.